«Ο λύκος κι αν εγέρασε και άλλαξε το πετσί του, μήτε τη γνώμη άλλαξε, μήτε την κεφαλή του» – Ελληνική παροιμία.
Η ώρα είναι τρεις και είκοσι το πρωί και στο λόμπι του κτιρίου της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες βρίσκονται σκόρπιοι πάνω από εκατό ανταποκριτές. Το air condition δεν λειτουργεί τις προχωρημένες ώρες και η θερμοκρασία θυμίζει Ελλάδα. Όσοι δεν έχουν ξαπλώσει σε κάποια γωνία σχολιάζουν σκωπτικά τις όλο και δυσκολότερες συνελεύσεις του Eurogroup. Ένας Ισπανός αρχίζει να διηγείται ιστορίες από την εποχή που συμμετείχε σε αποστολή σε εμπόλεμη ζώνη και συγκρίνει τις θερμοκρασίες των καταφυγίων. Λέει «δεν ήταν και τόσο άσχημα».
Μια Γαλλίδα δημοσιογράφος επικοινωνεί με την «Ομάδα SOS» του κτιρίου και ζητάει να λειτουργήσει ο κλιματισμός. Της ζητάνε να στείλει το αίτημα της με email και την ενημερώνουν ότι θα της απαντήσουν το πρωί. Ο ανταποκριτής της Ιταλικής τηλεόρασης διαβεβαιώνει την ομήγυρη ότι το κτίριο παραδόθηκε σε Ιταλούς διαχειριστές και τα γέλια ακούγονται μέχρι το δίπλα δωμάτιο. Ο ανταποκριτής του Spiegel αρχίζει τα στοιχήματα με τους συναδέλφους του για το ποιός θα κοιμηθεί πρώτος. Ο συνάδελφος από το Reuters χάνει.
Η πόρτα ανοίγει και ο υπεύθυνος τύπου του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ζητάει από τους διαπιστευμένους δημοσιογράφους να προσέλθουν στην αίθουσα ανακοινώσεων. Στα πέντε λεπτά που απαιτούνται μέχρι να φτάσουν από το λόμπι στην αίθουσα τα μεγάλα ονόματα έχουν ήδη αποσπάσει τις πρώτες πληροφορίες. Ο Γιούνκερ παραμένει στη θέση του για άλλους 6 μήνες και τα ταμεία διάσωσης συμφώνησαν για την αγορά ομολόγων στην δευτερογενή αγορά. Πριν ο πρόεδρος του Eurogroup ανοίξει το στόμα του η είδηση είναι πρώτο θέμα σε περισσότερα από 20 διεθνή μέσα.
Οι ανακοινώσεις ξεκινάvε λίγα λεπτά πριν τις τέσσερις. Ο Γιούνκερ είναι καταφανώς κουρασμένος και έχει χάσει το χιούμορ του. Επαναλαμβάνει τη λέξη «μνημόνιο» κάθε φορά που λέει τη λέξη Ισπανία. Αγνοεί επιδεικτικά την ερώτηση της Stevis για το ελληνικό ομόλογο που λήγει στο τέλος Αυγούστου και παίρνει ένα γνήσιο βλέμμα απορίας όταν ένας δημοσιογράφος τον ρωτάει για το αν έγιναν δεκτές κάποιες από τις απαιτήσεις της Ελλάδας. «Δεν υπήρξε καμία απαίτηση από την Ελλάδα. Ο νέος υπουργός οικονομίας δεν μας ζήτησε τίποτα. Απλά μας ενημέρωσε για την τρέχουσα κατάσταση στη χώρα» σχολιάζει και για μια ακόμη φορά κλοτσάει το θέμα «θα περιμένουμε την τελική αξιολόγηση της Τρόικας και θα τα πούμε από Σεπτέμβριο».
Μόνο 10 δημοσιογράφοι καταφέρνουν να κάνουν ερωτήσεις λόγω της προχωρημένης ώρας. Οι ερωτήσεις επικεντρώνονται στο πρόγραμμα διάσωσης των Ισπανικών τραπεζών. Όταν ο Γιούνκερ ερωτάται για την πιθανότητα να εφαρμοστεί μνημόνιο αντίστοιχο με της Ελλάδας σπεύδει να διαψεύσει «Όχι, όχι, δεν θα ζητήσουμε εγγυήσεις» αλλά αμέσως μετά χαμηλώνοντας τον τόνο της φωνής του συμπληρώνει «βέβαια η Ισπανική κυβέρνηση θα πρέπει να πάρει μέτρα για την καταπολέμηση του ελλείμματος και των μακροοικονομικών της ανισορροπιών».
Στις σημερινές εφημερίδες δεν θα βρείτε καμία από τις παραπάνω πληροφορίες αφού τυπώθηκαν αρκετές ώρες πριν ολοκληρωθεί η συζήτηση. Οι υπεύθυνοι αρχισυντάκτες έκαναν ότι μπορούσαν διαλέγοντας τίτλους που σκοπό είχαν να κρύψουν την αδυναμία τους. Άλλωστε δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που το ΒΗΜΑ δημοσίευσε ρεπορτάζ για μια συνάντηση Καραμανλή-Ερντογάν που δεν έγινε ποτέ προσπαθώντας να κλείσει το φύλλο μια ώρα αρχύτερα.
Εδώ και χρόνια ακούγεται ότι οι εφημερίδες πεθαίνουν. Τούτο μπορείτε να το διαβάσετε και στις εφημερίδες. Η αλήθεια όμως είναι ότι απλά γερνάνε -και στην περίπτωση της Ελλάδας ξυνογερνάνε-. Δεν μεταλλάσσονται σε ένα φορέα καθημερινών αναλύσεων, έρευνας και διεξοδικού ρεπορτάζ, μόνο προσπαθούν να ξεγελάσουν το κοινό τους προσφέροντας μουσικά CD και κουπόνια προσφορών.
Τι γίνεται όμως με τα διαδικτυακά μέσα. Περνάνε την περίοδο της νιότης τους;
Σήμερα με τη χρήση των social media ο καθένας μας μπορεί να αποκτάει άμεσα πληροφόρηση για οτιδήποτε τον ενδιαφέρει. Μπορεί εφόσον το επιλέξει να είναι ενημερωμένος πριν από τους πιο ενημερωμένους. Οι ενήμεροι πολίτες μέσω του twitter μαθαίνουν να ελέγχουν πηγές, αποκτάνε πρόσβαση στη συνολικότερη εικόνα των εξελίξεων και μπορούν εύκολα να διαπιστώσουν την πληθώρα των ερμηνειών της επικαιρότητας.
Εφόσον λοιπόν η επικαιρότητα γίνεται κτήμα των πολλών μέσω των κοινωνικών δικτύων τα διαδικτυακά μέσα οφείλουν τώρα να μπουν στα χωράφια της παραγωγής πρωτογενούς ρεπορτάζ. Πρέπει να εκμεταλλευτούν την πληθώρα της πληροφορίας και να λειτουργήσουν ως φίλτρο διασταύρωσης και αξιοποίησης της. Να επενδύσουν στην παραγωγή έρευνας και στη χρήση των νέων εργαλείων οπτικοποίησης των δεδομένων.
Αλλιώς δεν θα περάσει πολύς καιρός μέχρι να αρχίσουμε να γράφουμε τις πρώτες γραμμές του επικήδειου των διαδικτυακών μέσων.
Η περιγραφή της βραδιάς του Eurogroup βασίστηκε αποκλειστικά στα twitter accounts των παρευρισκομένων δημοσιογράφων.