Η συνάντηση με τον καθηγητή Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού στο ΑΠΘ, Κωνσταντίνο Φωτιάδη, έγινε στα πλαίσια του 5ου Χριστιανικού Φόρουμ της Μόσχας, με στόχο την προστασία των θρησκευτικών μειονοτήτων στις περιοχές της Μέσης Ανατολής – εκεί που ο φόρος αίματος ήταν και είναι μεγάλος, όταν δρα ακραίο εθνικιστικό ή ισλαμικό στοιχείο.
Πολυγραφότατος, εργατικός και αεικίνητος, ο Κ. Φωτιάδης είναι ο κατ’ εξοχήν γνώστης της περιόδου της Γενοκτονίας των χριστιανικών πληθυσμών από τους Νεότουρκους και τους κεμαλικούς. Το σχετικό 14τομο έργο του αποτελεί τη “βίβλο” της περιόδου και στη δική του δουλειά στηρίχθηκε η αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ποντίων.
Με δεδομένη την κατάσταση στα τουρκοσυριακά σύνορα και την – μία ακόμη- προδοσία των Κούρδων από τους “προστάτες” τους, επανήλθε στην επικαιρότητα το ζήτημα της στάσης των Κούρδων την εποχή της γενοκτονίας, και όσων ακούγονται για συμμετοχή τους σε αυτήν. Η απάντηση του κ. Φωτιάδη αποκαλύπτει το τότε ιστορικό δίλημμα των Κούρδων, και ρίχνει φως στην ιμπεραλιστική στάση των ελλαδιτών στρατιωτικών.
– Κύριε καθηγητά, είναι αλήθεια ότι οι Κούρδοι κατασφαγίασαν τους χριστιανικούς πληθυσμούς, και τον ποντιακό, μεταξύ αυτών;
“Και στην Οθωμανικη Αυτοκρατορία, την περίοδο των νεοτούρκων και των κεμαλικών, ένα κομμάτι από τους Καρδούχους του Ξενοφώντα, τους Κούρδους, πολέμησαν μαζί με τον Κεμάλ ή τις άλλες στρατιωτικές ή παραστρατιωτικές οργανώσεις, εναντίον των Ελλήνων, με την υπόσχεση ότι απελευθερώνοντας τα εδάφη θα τα πάρουν οι ίδιοι, γιατί πιστεύανε ότι ήταν η γη τους, ο τόπος τους. Ωστόσο, οι πιο προοδευτικοί, γνωρίζοντας στο πέρασμα των αιώνων το ρόλο που παίξανε οθωμανοί αλλά μετά και νεότουρκοι, δε θέλανε αυτή τη συμμαχία με τους τούρκους. Μάλιστα, ηγέτες κούρδων μαζί με τους τσερκέζους της περιοχής του ανατολικού Πόντου, συναντήθηκαν με τον μητροπολίτη Αμασείας, τον Γερμανό Καραβαγγέλη, και του ζήτησαν, μια και ξεκίνησε ο “απελευθερωτικός” πόλεμος των Ελλήνων στην περιοχή της δυτικής Μικράς Ασίας, ζήτησαν να τους δώσουμε όπλα. Ήταν έτοιμοι να πολεμήσουν στο πλευρό μας, για να απελευθερωθεί και η περιοχή της ανατολικής Μικράς Ασίας, στην οποία θα μπορούσαν οι έλληνες του Πόντου να παρουν τον διεκδικούμενο χώρο που θέλανε να κάνουν το ανεξάρτητο ποντιακό κράτος, να πάρουν οι Κούρδοι τα εδάφη που τους ανήκουν, και οι Τσερκέζοι να έχουν κι αυτοί τη δική τους ανεξαρτησία, ελευθερία.
Ο Καραβαγγέλης δέχθηκε με χαρά, ήτανε, λέει, παλιοί του φίλοι. Εκείνο τον καιρό ήταν ο Γούναρης, ως πρωθυπουργός, στη Σμύρνη, και λέει [ο Καραβαγγέλης] είναι ευκαιρία να πάω να τον βρω. Ήταν συμφοιτητές στη Γερμανία, γνωρίζονταν. Πήγε, τον βρήκε και του πρότεινε την πρόταση που του είπανε οι Κούρδοι. Τη βρήκε λογική και είπε “Συμφωνώ, για να το λέτε και εσείς, συμφωνώ, αλλά πρέπει να ρωτήσουμε το Μπαλτατζή, που είναι ο καθ΄ύλην αρμόδιος στα στρατιωτικά θέματα”.
Κι όταν ο Μπαλτατζής ρωτήθηκε, η απάντησή του ήταν: “Τι λέτε; να τους δώσουμε όπλα εμείς, δικά μας; Εγώ σε ένα μήνα θα είμαι στην Άγκυρα! Και μετά, με τα δικά μας όπλα, να πολεμήσουμε για τις διαφορές που θα έχουμε μεταξύ μας;”.
Ήταν, όπως λέει, το κρύο λούσιμο που δέχθηκε ο Καραβαγγέλης, που λέει πως “επιστρέφοντας, για ένα μεγάλο διάστημα, ήθελα με κάθε τρόπο να αποφύγω να συναντήσω αυτούς τους ανθρώπους που μου πρότειναν τη συνεργασία, γιατί δεν ήξερα τι να τους πω”.
Η πηγή υπάρχει, και στα αρχεία του υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας, το έγγραφο του Καραβαγγέλη, υπάρχει και στο 14τομο έργο το δικό μου, για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου”.”. –