«Μετά την εφαρμογή ενός επαχθούς προγράμματος οικονομικής βοήθειας, που οδήγησε σε βαριές θυσίες, είναι καθήκον μου, στο πλαίσιο των συνταγματικών εξουσιών μου, να κάνω ότι είναι δυνατόν να εμποδίσω να σταλούν λαθεμένα μηνύματα στους οικονομικούς οργανισμούς, τους επενδυτές και τις αγορές».

Του Γεράσιμου Λιβιτσάνου

Με αυτό το σκεπτικό ο Χανιμπάλ Καβάκο Σίλβα, Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Πορτογαλίας, έδωσε το “πράσινο φώς” στον σχηματισμό κυβέρνησης από τον κεντροδεξιό πρωθυπουργό Πέδρο Πάσος Κοέλιο, παρά το γεγονός ότι το σχήμα αυτό δεν έχει κοινοβουλευτική πλειοψηφία και θα καταψηφιστεί στις αρχές Νοεμβρίου όταν ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης στο πρόγραμμά του από την Πορτογαλική Βουλή. Εκεί που πλειοψηφούν το Σοσιαλιστικό Κόμμα, το Αριστερό Μπλόκο και το Κομμουνιστικό Κόμμα Πορτογαλίας, τα οποία έχουν καταθέσει εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης.

Έως τότε όμως, όλα δείχνουν ότι στην Πορτογαλία θα κυριαρχήσει ένα σκηνικό άκρατης κινδυνολογίας και ιδεολογικής τρομοκρατίας. Τα σημάδια δείχνουν ότι η προσπάθεια αυτή έχει ήδη ξεκινήσει και μάλιστα …με το βαρύ πυροβολικό. Ο Καβάκο Σίλβα κάνει στην άκρη για να βγουν στο προσκήνιο αυτοί που πραγματικά καθορίζουν τις εξελίξεις δίνοντας ένα ξεκάθαρα ταξικό πρόσημο στην πολιτική διαμάχη: Οι εκπρόσωποι του επιχειρηματικού και τραπεζικού κατεστημένου στην Πορτογαλία – μέσω των θεσμικών εκπροσώπων τους- εκφοβίζουν με “καταστροφή” στην οικονομία θέτοντας δύο κορυφαία ζητούμενα που πρέπει να διασφαλίσει το πολιτικό προσωπικό, όποια κυβέρνηση και αν υπάρξει: Την διατήρηση της χώρας στην Ευρωζώνη και το να μην αμφισβητηθεί ούτε κατ' ελάχιστο η “οικονομία της αγοράς”!

Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Τραπεζών της Πορτογαλίας και ο πρόεδρος της Επιχειρηματικής Συνομοσπονδίας της χώρας, απείλησαν με αστάθεια του τραπεζικού συστήματος και μειώσεις μισθών τους Πορτογάλους. Επιχειρούν με σαφήνεια να επηρεάσουν τις πολιτικές εξελίξεις και όχι μόνον βραχυπρόθεσμα.  “Ξεγύμνωσαν” παράλληλα την νεοφιλελεύθερη δημαγωγία για το “παράδειγμα της Πορτογαλλίας” και το πώς κατάφερε να ανορθώσει την οικονομία της βρισκόμενη σε καθεστώς μνημονίων από το 2010. Θεωρούν την αύξηση των μισθών στα 600 ευρώ αδύνατη εκτιμώντας την οικονομία ως ιδιαίτερα εύθραυστή εφόσον η πολιτική ξεφύγει έστω και ελάχιστα από τις συνταγές της ακραίας λιτότητας.
 

Κίνδυνος η αμφισβήτηση της “οικονομίας της αγοράς” προειδοποιούν οι τραπεζίτες

 
Χαρακτηριστικές ήταν οι δηλώσεις του Φερνάντο Φαρία Ντε Ολιβέιρα προέδρου του Συνδέσμου Τραπεζών της Πορτογαλίας (ACB) στο πλαίσιο των παρεμβάσεών του σε συνέδριο με θέμα “Ρυθμίσεις για την Εποπτεία του Τραπεζικού Τομέα”, όπως καταγράφονται στην εφημερίδα Jornal de Negocios . Σημείωσε ότι όποια κυβέρνηση και να προκύψει “είτε αριστερή είτε δεξιά” πρέπει να διασφαλίσει τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος»  και ως εκ τούτου δεν μπορεί να είναι «εχθρική προς τράπεζες, ιδίως τις ιδιωτικές».

Ως προϋπόθεση για τα παραπάνω ο Φερνάντο Φαρία Ντε Ολιβέιρα  σημείωσε ότι “ανεξάρτητα από την κυβέρνηση, το πλέον επιθυμητό είναι η ορθή διακυβέρνηση που θα συμβάλλει στην πρόοδο της Πορτογαλίας, προσεγγίζοντας περισσότερο τις χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα και όχι την επιστροφή σε μία Ευρώπη των αποκλίσεων”. Αυτό -σημείωσε- απαιτεί “να ακολουθηθεί ο δρόμος της ανάπτυξης τηρώντας παράλληλα τις διεθνείς δεσμεύσεις” σημειώνοντας με έμφαση ότι “το τραπεζικό σύστημα απαιτεί απόλυτη εμπιστοσύνη”.

Μάλιστα ο Φερνάντο Φαρία Ντε Ολιβέιρα, ήταν ξεκάθαρος ως προς το ότι η Πορτογαλία πρέπει να μείνει πιστή στις αρχές και τις αξίες της ελεύθερης οικονομίας τονίζοντας πως “ζούμε σε μια οικονομία της αγοράς και μέσω της εμπειρίας μας αλλά και η ιστορία μας δείχνει ότι η πολιτική δημοκρατία είναι το καλύτερο των συστημάτων.  Στον οικονομικό τομέα η οικονομία της αγοράς είναι εκείνη που παράγει τον περισσότερο πλούτο».

Παρεμβαίνοντας ευθέως στις πολιτικές εξελίξεις ο εκπρόσωπος των τραπεζών της Πορτογαλίας είχε ήδη επισημάνει στην ομιλία του στο συνέδριο ότι η προηγούμενη  κυβέρνηση της κεντροδεξιάς είχε δημιουργήσει ένα “προηγούμενο και μία βάση συνέχισης” πολιτικών που οδηγούν στην “σταθερότητα και την εμπιστοσύνη προς το πολιτικό σύστημα”. Μάλιστα προειδοποίησε ότι “ο πολιτικός κατακερματισμός με την εμφάνιση νέων κομμάτων και τον περιορισμό των προηγούμενων κομμάτων είναι παράγοντας που οδηγεί σε δυσκολίες στην διακυβέρνηση”.
 

Απειλεί με κατάργηση των συμβάσεων ο πορτογαλικός …ΣΕΒ

 
Το να διεκδικεί κανείς μισθό 600 ευρώ στην Πορτογαλία είναι “ουτοπία” δήλωσε ο πρόεδρος της Επιχειρηματικής Συνομοσπονδίας της Πορτογαλίας Αντόνιο Σαράιβα (CIP) αναφερόμενος στις σχετικές εξαγγελίες που έχουν κάνει τα δύο κόμματα της Αριστεράς, ενώ μίλησε για “απειλές” σχολιάζοντας το ενδεχόμενο της εμπλοκής τους στην διακυβέρνηση της χώρας σύμφωνα με όσα καταγράφονται στον πορτογαλικό τύπο. Μάλιστα απείλησε ευθέως με “πισωγύρισμα” στα θέματα που αφορούν τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας

Σύμφωνα με αυτές ο κατώτατος μισθός στη Πορτογαλία θα έπρεπε να έχει αυξηθεί στα 500 ευρώ το 2011 όμως λόγω της ψήφισης και εφαρμογής του προγράμματος προσαρμογής το οποίο συνυπογράφθηκε με την Ε.Ε  έχει μείνει παγωμένος στα 485 ευρώ. Τον Οκτώβριο του 2014 συμφωνήθηκε με της εργοδοτική πλευρά μία αύξηση 20 ευρώ προκειμένου να φθάσει τα 505 ενώ τόσο το Αριστερό Μπλόκο και το Πορτογαλικό Κομμουνιστικό Κόμμα τάχθηκαν υπέρ της αύξησης του κατώτερου μισθού στα 600 ευρώ συνομολογώντας με την τριτοβάθμια οργάνωση των πορτογάλων εργαζόμενων (CGTP).

“Ανησυχώ”. “Φοβάμαι”. “Κατάσχεση”.  Αυτές θα είναι οι λέξεις που θα ακούγονται σε ένα πολιτικό σκηνικό με μία κυβέρνηση της Αριστεράς, ανέφερε χαρακτηριστικά ο  Αντόνιο Σαράιβα σύμφωνα με την Diario Economico. Επισήμανε δε ότι μια τέτοια εξέλιξη θα επιφέρει “αντιστροφή των μέτρων για την αγορά εργασίας” μιλώντας ουσιαστικά για νέες μειώσεις μισθών.  Μάλιστα χαρακτήρισε την πρόταση για κατώτερο μισθό στα 600 ευρώ “ουτοπίες”.

Όπως καταγράφει η Jornal  de Negocios  ανέφερε ότι “εχουμε μια συμφωνία ελάχιστων μισθών σε ισχύ, η οποία ορίζει την τιμή στα 505 ευρώ” ενώ ταυτόχρονα «υπάρχει μια επιτροπή που αξιολογεί, σύμφωνα με τους δείκτες που ορίστηκαν -. ανταγωνιστικότητα,  οικονομική ανάπτυξη, πληθωρισμό”, η οποία μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο αυξήσεων το 2016. Σήμερα – σημείωσε- “μπορούμε να μιλήσουμε για ουτοπίες των 600 ευρώ ή για οτιδήποτε άλλο όμως αυτό είναι χωρίς καμία αξία αφού αναφερόμαστε σε έναν πλούτο που δεν μπορεί να διανεμηθεί”.  Ο πρόεδρος των Πορτογάλων επιχειρηματιών πρόσθεσε: “Ας είμαστε ειλικρινείς, εμείς μέσω του  κοινωνικού διαλόγου μπορούμε να βρούμε  το μονοπάτι για όσα πρέπει σίγουρα να γίνουν, αλλά ρεαλιστικά, με τα πόδια στο έδαφος», και όχι σε ” μυστικές τοποθεσίες και του ριζοσπαστισμού που κανείς δεν θέλει».

Πάντως ο Αντόνιο Σαραιβα εξέφρασε συνολικά τις ανησυχίες του για τις πολιτικές εξελίξεις. Όπως είπε η προτεινόμενη κυβέρνηση της κεντροδεξιάς  δημιουργεί αμφιβολίες σχετικά με την αντοχή της απειλώντας την σταθερότητα.  Εξέφρασε μάλιστα μία ευχή λέγοντας πως  ” αυτό που θα θέλαμε είναι να υπήρχαν άλλοι παράγοντες που  να εμπνέουν εμπιστοσύνη γιατί η  σταθερότητα δεν είναι συμβατή με τις κυβερνήσεις που διαρκούν ένα μήνα ή  έξι μήνες, η σταθερότητα πρέπει να βασίζεται στις κοινοβουλευτικές κυβερνήσεις  γιατί υπάρχουν μεταρρυθμίσεις”. Επίσης ανέφερε ότι “μια υπηρεσιακή κυβέρνηση θα οδηγήσει τη χώρα σε  καθεστώς ακραίο, καθεστώς  μόνιμων συγκρούσεων».
 
Μετά τα παραπάνω  δε είναι να απορεί κανείς,  γιατί ο πορτογάλος πρόεδρος Χανιμπάλ Καβάκο Σίλβα έκανε μία δήλωση σαν αυτή:  «Στα 40 χρόνια δημοκρατίας, καμία κυβέρνηση στην Πορτογαλία δεν εξαρτήθηκε από την υποστήριξη αντι-Ευρωπαϊκών δυνάμεων, δηλαδή δυνάμεων που διακηρύσσουν ότι θα καταργήσουν τη Συνθήκη της Λισαβόνας, το Δημοσιονομικό Σύμφωνο, το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, καθώς επίσης να διαλύσουν τη νομισματική ένωση και να βγάλουν την Πορτογαλία από το ευρώ, επιπρόσθετα της απαίτησής τους για διάλυση του ΝΑΤΟ»…