από το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριότητων
Η σημερινή διοίκηση της ΕΛΛΑΚΤΩΡ που ανέλαβε τον Ιούλιο 2018 με διευθύνοντα σύμβουλο τον Αν. Καλλιτσάντση, είχε κάνει σαφή από την αρχή την πρόθεσή της να πουλήσει τα μη κύρια περιουσιακά στοιχεία του ομίλου, μεταξύ των οποίων και το ποσοστό στην Ελληνικός Χρυσός. Σύμφωνα δε με τα δημοσιεύματα, και η προηγούμενη διοίκηση, των Δ. Κούτρα – Λ. Μπόμπολα επεδίωκε την απεμπλοκή από την Ελληνικός Χρυσός και από την ίδια την Eldorado Gold (στην οποία η ΕΛΛΑΚΤΩΡ κατέχει ποσοστό 1,1% των μετοχών). Και τα δύο λειτουργικά μεταλλεία της Ελληνικός Χρυσός, η Ολυμπιάδα και οι Μαύρες Πέτρες, “παράγουν” κάθε τρίμηνο ζημίες ύψους δεκάδων εκατομμυρίων.
Φυσικά ήθελαν να πουλήσουν σε όσο το δυνατόν καλύτερη τιμή. Το 2018 είχαμε κυβέρνηση που, θεωρητικά τουλάχιστον, δεν ευνοούσε τη “χρυσή επένδυση”. Η ΕΛΛΑΚΤΩΡ, όπως και η Eldorado, περίμεναν υπομονετικά την έλευση του “Μεσσία” – Κυριάκου Μητσοτάκη, που υποσχόταν άμεσο ξεμπλοκάρισμα της επένδυσης και έκδοση όλων των αδειών “μέσα στον πρώτο μήνα”. Όμως ο πρώτος μήνας μετά την κυβερνητική αλλαγή πέρασε άπρακτος, όπως και ο δεύτερος και ο τρίτος και ο τέταρτος. Το φθινόπωρο του 2019, κατόπιν αιτήματος της εταιρείας, ξεκίνησαν συζητήσεις με την κυβέρνηση πάνω σε ένα σχέδιο νέας σύμβασης και νέου επενδυτικού σχεδίου. Επιδίωξη της εταιρείας είναι να απαλλαγεί από την υποχρέωση κατασκευής μεταλλουργίας χρυσού και να συμπεριληφθούν στη νέα σύμβαση ρήτρες που θα διασφαλίζουν την κερδοφορία της και θα αποτρέπουν το σταμάτημα των έργων, για οποιοδήποτε λόγο, στο μέλλον. Τελικός στόχος της εταιρείας είναι “η νέα σύμβαση να καταστεί εφικτή προς χρηματοδότηση”, δηλαδή να κάνει το έργο ελκυστικό για υποψήφιους αγοραστές/συνεταίρους/τράπεζες. Σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος.
Οι διαπραγματεύσεις δεν πήγαν καλά γιατί η εταιρεία είχε μόνο απαιτήσεις ενώ δεν δεχόταν να αναλάβει καμία υποχρέωση, ούτε καν τη διασφάλιση θέσεων εργασίας. Παράλληλα προέβαλε ότι δεν την συνέφερε να φτιάξει εργοστάσιο μεταλλουργίας χρυσού, που είναι όρος απαράβατος και “δικαιοπρακτικό θεμέλιο” της ισχύουσας σύμβασης προκειμένου να υπάρξει δημόσιο όφελος από τη δραστηριότητα. Στις αρχές Φεβρουαρίου η “Καθημερινή” μετέφερε ένα δυσάρεστο κλίμα μεταξύ των δύο πλευρών, κάνοντας λόγο για εκβιασμούς και πιέσεις της πολυεθνικής για μια αποικιοκρατικού τύπου σύμβαση. Οι υποστηρικτικές προς την Eldorado δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών σταμάτησαν. Στις 20 Φεβρουαρίου δημοσιοποιήθηκε η απόφαση 223/2020 του ΣτΕ που δικαιώνει το Ελληνικό Δημόσιο για το ζήτημα της μεταλλουργίας και επιβεβαιώνει ότι η εταιρεία παραβιάζει τη σύμβαση. Από εκεί και μετά οι συζητήσεις μάλλον διακόπηκαν.
Το ότι η ΕΛΛΑΚΤΩΡ – που ως συνέταιρος μειοψηφίας ήταν ασφαλώς κοντά στις διαπραγματεύσεις – αποφάσισε αυτή τη χρονική στιγμή να πουλήσει το μερίδιό της, έχει βέβαια τη σημασία του. Επί χρόνια περίμενε τις θετικές εξελίξεις που θα ανέβαζαν την αξία της Ελληνικός Χρυσός και θα της επέτρεπαν μια αξιοπρεπή “έξοδο”. “Έτριβε τα χέρια του” ο Αν. Καλλιτσάντσης στις αρχές Σεπτεμβρίου με την έκδοση των τριών αδειών ρουτίνας για τις Σκουριές, που όμως δεν οδήγησαν στην επιθυμητή απεμπλοκή του έργου γιατί το πρόβλημα είναι πολύ βαθύτερο και ανάγεται στην ίδια τη σύμβαση. Τελικά είτε βαρέθηκε να περιμενει είτε δεν έβλεπε λύση στο γόρδιο δεσμό της “επένδυσης”, ειδικά μετά την τελευταία απόφαση του ΣτΕ.
Το εξευτελιστικό τίμημα των 6,9 εκατ. αποτυπώνει την έλλειψη συμφωνίας με την κυβέρνηση, χωρίς να είναι ιδιαίτερα παρηγορητική για τους μετόχους της ΕΛΛΑΚΤΩΡ η ασαφής πρόβλεψη για περισσότερα χρήματα στην περίπτωση που βρεθεί μελλοντικά αγοραστής ή χρηματοδότης για την Ελληνικός Χρυσός. Εν τω μεταξύ, το κόστος του έργου των Σκουριών έχει εκτοξευθεί λόγω κακού αρχικού σχεδιασμού και επανασχεδιασμού και, κατά την ίδια την εταιρεία, απαιτεί το καθόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 700 εκατ. ευρώ για να ολοκληρωθεί. Απαιτεί επίσης διάφορα στάδια αδειοδοτήσεων, παρά τις ευνοϊκές διατάξεις των νέων νομοθετημάτων Γεωργιάδη και Χατζηδάκη. Και, το κυριότερο, η σύμβαση απαιτεί μεταλλουργία χρυσού. Με τόσα πολλά προβλήματα είναι εξαιρετικά απίθανο να βρεθεί τράπεζα ή άλλη μεταλλευτική εταιρεία που θα καταβάλει ένα τέτοιο ποσό, ειδικά για ένα έργο με το κακό ιστορικό των Σκουριών. Πόσο μάλλον σε αυτήν την περίοδο της παγκόσμιας αναταραχής και αβεβαιότητας που επιβάλλει αυξημένη σύνεση και προσοχή στα επιχειρηματικά ανοίγματα.
– Toν Δεκέμβριο του 2003 τα Μεταλλεία Κασσάνδρας μεταβιβάστηκαν με αδιαφανείς διαδικασίες από το Ελληνικό Δημόσιο στη νεοσύστατη εταιρεία “Ελληνικός Χρυσός” (δηλαδή στον κ. Δ. Κούτρα και την ΑΚΤΩΡ) αντί 11 εκατ. ευρώ, τα οποία το Δημόσιο ουδέποτε εισέπραξε.
– Στις αρχές του 2012, oι μέτοχοι της Eldorado Gold πλήρωσαν περίπου 2,2 δις ευρώ για να εξαγοράσουν τη European Goldfields, που το βασικό περιουσιακό της στοιχείο ήταν το 95% της Ελληνικός Χρυσός. Το τεράστιο αυτό ποσό, ίσο περίπου με το 35% της κεφαλαιοποίησης της Eldorado εκείνη την εποχή, αντιπροσώπευε την υπεραξία που πήρε η Ελληνικός Χρυσός μετά την Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων της “επένδυσης”, τον Ιούλιο του 2011. Η Eldorado προσδοκούσε πολλαπλάσια κέρδη.
– Στα τέλη του 2018, η αξία του 5% αποτιμήθηκε στα 25,5 εκατομμύρια ευρώ περίπου (ισολογισμός ΕΛΛΑΚΤΩΡ 2018, χρηματοοικονομικά στοιχεία διαθέσιμα προς πώληση). Άρα το σύνολο της Ελληνικός Χρυσός αποτιμήθηκε τότε στα 510 εκατ. ευρώ.
– Σήμερα, η αξία της Ελληνικός Χρυσός και των Μεταλλείων Κασσάνδρας έχει πέσει στα 138 εκατ. ευρώ, πράγμα που σημαίνει ότι η αγορά αξιολογεί ως μηδαμινή τη δυνατότητα αποκόμισης κερδών από αυτά. Και για αυτό ευθύνεται αποκλειστικά η Eλληνικός Χρυσός.
Για να λάβει την πολυπόθητη έγκριση, η εταιρεία εξαπάτησε το Δημόσιο με την υπόσχεση εφαρμογής μιας “θαυματουργής” μεταλλουργικής μεθόδου που δήθεν θα έβγαζε χρυσό από τους υψηλού αρσενικού πυρίτες της Ολυμπιάδας χωρίς τη χρήση κυανίου. Το παραμύθι αυτό εξυπηρέτησε το σκοπό της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, χωρίς ποτέ να τεκμηριωθεί επιστημονικά, και εκτόξευσε στα ύψη τη χρηματιστηριακή τιμή της European Goldfields και εν συνεχεία της Eldorado Gold. Αλλά ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον. Η ακαταλληλότητα της μεθόδου για τα μεταλλεύματα της Χαλκιδικής αποκαλύφθηκε πλήρως και αδιαμφισβήτητα με τις “αποφάσεις Σκουρλέτη” το 2016 και επισφραγίστηκε με την πρόσφατη απόφαση 223/2020 του ΣτΕ.
Η απάτη της μεταλλουργίας δημιούργησε τη φούσκα των 2,2 δις. Η μετέπειτα κατάρρευση της μετοχής της Εldorado συνδέεται άμεσα με τα προβλήματα στην Ελλάδα που δεν ήταν πολιτικά, όπως η εταιρεία ισχυρίζεται, αλλά απόρροια της αδειοδότησης με ψευδή στοιχεία. Η αποκάλυψη της απάτης έσκασε τη φούσκα. Τώρα η Eldorado προσπαθεί να διορθώσει τη ζημία που προκάλεσε στους μετόχους της με μια νέα λεόντεια σύμβαση που θα “γδύσει” το Ελληνικό Δημόσιο και θα το αποστερήσει από κάθε δυνατότητα δημοσίου οφέλους. Η υπόθεση “Ελληνικός Χρυσός” βρωμάει όλο και περισσότερο. Ο κ. Καλλιτσάντσης, σοφά ποιών, αποχώρησε.