Ρεπορτάζ των Γεωργίας Κριεμπάρδη & Νεκταρίας Ψαράκη
«Στην Κω, η ζωή και ο θάνατος είναι τόσο φθηνά, πιο φθηνά απ’ τις κρατήσεις στα ξενοδοχεία. Σε κανέναν δεν αξίζει να πεθάνει σε μία καρότσα φορτηγού. Ντρέπομαι που δεν μπόρεσα να την κρατήσω στη ζωή». Αυτά ήταν τα λόγια του ορθοδοντικού, Γιάννη Μαυρόστομου λίγες ώρες μετά που η 63χρονη ξεψύχησε στα χέρια του μέσα σε μία καρότσα φορτηγού, με ένα περιπολικό μπροστά να ανοίγει το δρόμο. Οι εικόνες ντροπής, με θύματα για άλλη μία φορά αθώους πολίτες, έχουν όνομα: ανεπάρκεια του κρατικού μηχανισμού, λόγω κυβερνητικής αδιαφορίας.
«Δεν ξέρω αν το ασθενοφόρο θα έκανε τη διαφορά. Δεν υπήρχε διαθέσιμο μια και ήταν στο Ψαλίδι για άλλο περιστατικό. Δεν ξέρω αν θα μπορούσε ένας απινιδωτής να έκανε τη διαφορά από το ΚΑΡΠΑ σε μια καρότσα εν κινήσει. Άλλωστε δεν είμαι καρδιολόγος, δεν είμαι καν παθολόγος…», αναφέρει στην ανάρτησή του ο Γιάννης Μαυρόστομου, αναδεικνύοντας με τον πιο βιωματικό και ανατριχιαστικό τρόπο τη σκληρή αλήθεια: Δε θα μάθουμε ποτέ αν το ασθενοφόρο θα έκανε τη διαφορά. Δεν θα μάθουμε ποτέ αν ένας απινιδωτής έκανε τη διαφορά. Διότι το σύστημα δεν προσπάθησε ως όφειλε να δώσει κάθε μάχη για να την κρατήσει στη ζωή. Διότι η 63χρονη δεν είχε δεύτερη ευκαιρία. Το μόνο που είχε ήταν την αγωνία των συγγενών και των φίλων της, και ΚΑΡΠΑ σε μία καρότσα εν κινήσει.
Την ημέρα που έχασε τη ζωή της η 63χρονη στην Κω, το μοναδικό ασθενοφόρο ήταν κατειλημμένο. Ήταν σε ένα περιστατικό τραυματισμού ενός νεαρού ατόμου σε ένα ξενοδοχείο. «Οι συνάδελφοι είχαν μεταβεί εκεί και έδιναν τις πρώτες βοήθειες. Όταν παρέλαβαν τον τραυματία από το ξενοδοχείο τότε μας ενημέρωσαν ότι υπάρχει και δεύτερο περιστατικό, η άτυχη γυναίκα η οποία λιποθύμησε, έχασε τις αισθήσεις της, έπεσε και χτύπησε το κεφάλι της, με αποτέλεσμα να τους ενημερώσουμε ότι θα πηγαίναμε στο σημείο, αλλά αφού τελειώσει το ασθενοφόρο από το πρώτο περιστατικό. Οι συγγενείς τότε, για να μην καθυστερούν, έβαλαν τη γυναίκα στην καρότσα του αυτοκινήτου όπου και έχασε τη ζωή της», περιγράφει ο κ. Μαθιόπουλος.
Στη Νέα Μάκρη, στις 10:59 το ΕΚΑΒ δέχτηκε κλήση για μία γυναίκα 19 χρονών, έγκυο 8 μηνών. «Η πρώτη ενημέρωση που είχαμε ήταν ότι υπήρχε καταβολή δυνάμεων και αδυναμία. Ίσως δεν αξιολογήθηκε σωστά το περιστατικό. Ίσως και από τους συγγενείς και από το συντονιστικό, πράγμα που θα φανεί από την ΕΔΕ που διατάχθηκε. Το θέμα είναι ότι χάθηκαν δύο ζωές. Και η γυναίκα, και το νεογνό. Δεν ξέρουμε τι έχει συμβεί. Στην ΕΔΕ θα γίνει απομαγνητοφώνηση και εκεί θα φανούν τα πάντα. Από την πρώτη κλήση, μέχρι τη στιγμή που τελείωσε το ασθενοφόρο στο κέντρο υγείας. Μένει να δούμε τι ακριβώς έχει γίνει και αν υπάρχουν ευθύνες…», τονίζει.
Ασθενοφόρα υπάρχουν, διασώστες δεν διορίζουν
Στην Κω, υπάρχουν τρία ασθενοφόρα. Ωστόσο μόνο ένα είναι «λειτουργικό», καθώς οι διασώστες επαρκούν μόνο για αυτό.
«Για να λειτουργήσει ένα ασθενοφόρο 24 ώρες το 24ωρο χρειάζονται 10 διασώστες. Στην Κω, τη στιγμή που μιλάμε έχουμε 7 μόνιμους και 3 επικουρικούς, οι οποίοι είχαν έρθει εν μέσω πανδημίας. Σε άλλα νησιά, όπως στην Μύκονο, στη Σαντορίνη, στην Πάρο και στην Άνδρο, είναι λιγότερα από 10 άτομα και όλες τις ημέρες του χρόνου στέλνουμε διασώστες και από την Αθήνα και από άλλες περιοχές για να καλύψουμε τις άμεσες ανάγκες. Το κυριότερο επομένως, είναι ότι δε γίνονται προσλήψεις διότι δεν υπάρχει και συμμετοχή όταν ανοίγει για επικουρικό προσωπικό. Φανταστείτε ότι ένας διασώστης ο οποίος εργάζεται και θα πρέπει να έρθει στο ΕΚΑΒ για ένα – δύο χρόνια ως επικουρικό προσωπικό στα νησιά με 750 ευρώ όταν το ενοίκιο ξεκινά στα 500 ευρώ, σίγουρα δεν μπαίνει στη διαδικασία να καταθέσει τα χαρτιά του. Εμείς ζητάμε μόνιμες προσλήψεις. Και εκεί είναι δύσκολο να συμπληρωθούν οι θέσεις, όμως αν γίνουν μόνιμες προσλήψεις και δοθούν κίνητρα, τότε θα υπάρξει προσέλευση διασωστών και έτσι θα λυθεί ένα πρόβλημα που ταλανίζει τα νησιά εδώ και 15 χρόνια», εξηγεί.
Σε όλα τα νησιά, υπάρχει δεύτερο και τρίτο ασθενοφόρο. «Όταν όμως “βγαίνουν” δύο ασθενοφόρα, θα πρέπει να υπάρχει τρίτο και τέταρτο. Διότι δεν είναι πάντα ενεργά, πολλά παθαίνουν βλάβες. Το θέμα είναι όταν καλείς ένα ασθενοφόρο να υπάρχει. Δε σημαίνει ότι επειδή υπάρχουν τρία ασθενοφόρα στην Κω πρέπει να έχουμε και τρία ζευγάρια διασωστών. Θα πρέπει να έχουμε δύο ζευγάρια διασωστών και το τρίτο ασθενοφόρο αν είναι εκεί, μόλις ακινητοποιείται το ένα να υπάρχει ως εφεδρικό. Καλώς υπάρχει τρίτο και τέταρτο ασθενοφόρο. Το θέμα είναι όμως ότι στα νησιά, ειδικά το καλοκαίρι θα πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον δεύτερο ασθενοφόρο με διασώστες για να μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες», προσθέτει.
«Σχεδιασμός από την αρχή, γιατί έχουμε αφήσει ανθρώπους σε διάφορες περιοχές στην τύχη τους»
Ο κ. Μαθιόπουλος δεν μπορεί να πει με σιγουριά ότι αν υπήρχε διαθέσιμο ασθενοφόρο δεν θα έχανε αυτή η γυναίκα τη ζωή της, καθώς η ιατροδικαστική έκθεση θα δείξει τις αιτίες θανάτου: «Θα φανεί τι ακριβώς συνέβη, αν όντως ο θάνατος επήλθε επειδή έπεσε και χτύπησε ή αν συμβαίνει κάτι άλλο, που ακόμη και αν ήμασταν στο σημείο δε θα σωζόταν. Όμως αυτό δε σημαίνει κάτι. Μπορεί να τύχει ένα περιστατικό στο οποίο μπορούσε να σωθεί ο τραυματίας ή ο ασθενής και δεν υπήρξε ασθενοφόρο».
Ο κ. Μαθιόπουλος τελεί πρόεδρος των εργαζομένων του ΕΚΑΒ περίπου 10 χρόνια. Όλα αυτά τα χρόνια, όπως αναφέρει, έχουν σταλεί αμέτρητα έγγραφα στα αρμόδια υπουργεία – ειδικά τα χρόνια της πανδημίας που ούτε τότε πραγματοποιήθηκαν μόνιμες προσλήψεις -. «Έχουν αποχωρήσει πάρα πολλοί διασώστες και οι μοναδικοί διορισμοί που έγιναν λόγω covid αφορούσαν σε επικουρικό προσωπικό. Έχουν αντικαταστήσει μόνο – και όχι όλους – τους διασώστες που έχουν αποχωρήσει λόγω συνταξιοδότησης που αγγίζουν πανελλαδικά τα 400 άτομα. Άρα, ο σχεδιασμός πρέπει να γίνει από την αρχή. Να κοιτάξουμε ότι σε κάποιες περιοχές της χώρας δεν υπάρχει ΕΚΑΒ», τονίζει και προσθέτει: «τους ανθρώπους που έχουμε αφήσει στην τύχη τους και που χρειάζονται μία ολόκληρη ώρα για να προσεγγίσει ασθενοφόρο».
«Εντοπισμός κενών, διορισμοί και ανανέωση του στόλου άμεσα!»
Στην ορεινή Αρκαδία για παράδειγμα, δεν υπάρχει τομέας ΕΚΑΒ. Όταν συμβαίνει κάτι θα πρέπει να φύγει το ασθενοφόρο από την Τρίπολη. «Φανταστείτε και σε άλλες περιοχές τι συμβαίνει. Για αυτό λέμε ότι πρέπει να γίνει ξανά ο σχεδιασμός. Αλλά άμεσα. Για να μη θρηνήσουμε κι άλλους συμπολίτες μας. Προνοσοκομιακή φροντίδα που θα συμβαίνει από διασώστες που έχουν εκπαιδευτεί σε αυτή την ειδικότητα. Τώρα, το να βάλουμε ιδιώτες και να εκμεταλλεύονται όλα αυτά τα χρήματα προς όφελός τους δε γίνεται. Στην υγεία δεν χρειάζονται ιδιώτες για οικονομική εκμετάλλευση. Ακούω διάφορα: να υπάρχουν ιδιωτικά ασθενοφόρα. Δεν ξέρουμε καν την ποιότητά τους. Γι’ αυτό: μόνιμο προσωπικό, αξιολόγηση όλων των δομών πανελλαδικά για να βρεθούν τα κενά, διορισμοί, προκηρύξεις και για διασώστες αλλά και ανανέωση του στόλου άμεσα!», επισημαίνει.
Πανελλαδικά θα πρέπει να καλυφθεί το επικουρικό προσωπικό, που είναι περίπου 500 άτομα, και επιπλέον 1200 προσλήψεις, έτσι ώστε σε διάφορες περιοχές να υπάρχει και δεύτερο ασθενοφόρο, αλλά και στην Αττική να αυξηθούν τα ασθενοφόρα στα 80, από 45 – 50 που είναι σήμερα. «Δεν πρέπει να απαξιώνουμε έναν οργανισμό και να αναρωτιόμαστε αν υπήρχε ιδιωτικό ασθενοφόρο για να μεταφέρει τον ασθενή. Ολισθαίνουμε όμως προς αυτή την κατεύθυνση και αυτό είναι άσχημο. Αν συμβεί, μετά από χρόνια θα αναρωτιόμαστε γιατί συνέβη, διότι ο ιδιώτης θα κοιτάει μόνο το κέρδος και θα ενδιαφέρεται για το πόσα χρήματα θέλει να βγάλει από τον ασθενή ή τον τραυματία», καταλήγει.