της Γεωργίας Κριεμπάρδη

Στην κορυφή και πάλι σκαρφάλωσε η ανεργία στη χώρα για τον μήνα Μάρτιο (Eurostat 13.3%, ΕΛΣΤΑΤ 16.3%), χαρίζοντάς μας ακόμα μια αρνητική πρωτιά. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία επισκίασε πολλά θέματα στις δημοσιογραφικές ατζέντες. Και πολύ σωστά. Αλλά τα υπόλοιπα προβλήματα παραμένουν. Καλούμαστε να διαχειριστούμε μεταξύ άλλων κι άλλα θέματα όπως την πανδημία, το προσφυγικό, την οικονομική κρίση που σκάει και πάλι στα κεφάλια μας με το πρωτόγνωρο κύμα ακρίβειας αλλά και τις συνέπειες της πανδημίας, τα λουκέτα κι όσα ακολουθούν.

Η κυβέρνηση στοχεύει σε brain drain τη στιγμή που η χώρα είναι γκρεμισμένη. Ο πρωθυπουργός, μιλάει για μια «καταπληκτική ποιότητα ζωής» στη χώρα που οι άνθρωποι δουλεύουν για την επιβίωσή τους κι οι νέοι ψάχνουν μέλλον. «Η ανεργία έπεσε στο 11,9% τον Φεβρουάριο 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat και δεν πρόκειται για πρωταπριλιάτικο αστείο!» ανέφερε προ ημερών ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης, σε ανάρτηση στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook. O υπουργός Εργασίας προχώρησε σε ακόμα μια ντροπιαστική δήλωση. Ο ίδιος, θέλοντας να απαντήσει στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης που εξαπέλυσε σφυροκόπημα στην κυβέρνηση της ΝΔ κατά τη διάρκεια συνάντησης με την Ομοσπονδία Εργαζομένων ΟΑΕΔ, είπε: «Ο κ. Τσίπρας ισχυρίστηκε ότι τιμωρούμε τάχα τους ανέργους, επειδή θεσπίζουμε εισοδηματικά κριτήρια για κάποια από τα ωφελήματα ΟΑΕΔ. Ποιους υποστηρίζει άραγε; Τους καταχραστές που δήλωναν εισόδημα 50.000-100.000 ευρώ ετησίως, αλλά ήθελαν να είναι στα μητρώα ΟΑΕΔ; Τους απατεώνες;».

Κι ενώ από το 2021 στο 2022 υπάρχει όντως μείωση της γενικής ανεργίας (Ιανουάριος ’21: 16.2% – Ιανουάριος ’22:13.3%), η Ελλάδα χαρίζει και πάλι αρνητικές πρωτιές ανάμεσα σε Ευρωπαϊκές χώρες.

Είναι μια κατάστασης που επικρατεί στη χώρα για παραπάνω από μια δεκαετία και το μεγάλο μπαμ έγινε κατά τα χρόνια της οικονομικής κρίσης, των μνημονίων, της λιτότητας.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ & ΑΝΕΡΓΙΑ
Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ/
ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ Α. ΛΕΧΟΥΡΙΤΗ/
ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ/
ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΓΑΛΑΤΣΙΔΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

 

Τη θέση του ότι το 2022 θα παραμείνει μια καλή οικονομική χρονιά για την Ελλάδα διατύπωσε ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, από το βήμα του προσυνεδρίου της ΝΔ που πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη, ενώ σημείωσε ότι η ανεργία πλέον, για πρώτη φορά μετά από 13 χρόνια βρίσκεται κάτω από το ψυχολογικό φράγμα του 12%, στο 11,9%, χωρίς να αναφερθεί στα 30άρια που χτυπάει η ανεργία στους νέους. Σταθερά σχεδόν κάθε μήνα σχεδόν η χώρα βρίσκεται στην πρώτη θέση στην ανεργία και των νέων στην Ευρώπη, με τους τελευταίους ειδικά μήνες το κοντέρ να γράφει ποσοστά υψηλότερα του 30%.

Ο οικονομολόγος Λεωνίδας Βατικιώτης εξηγεί στο ΤΡΡ: «Το πρώτο που πρέπει να κρατήσουμε είναι ότι στη χώρα μας όσο μειώνεται η ανεργία, αυξάνεται η μερική απασχόληση. Μιλάμε για ελαστική, μερική, εποχιακή απασχόληση. Δε σημαίνει δηλαδή ότι αυξάνεται η ευημερία. Μιλάμε για θέσεις κακοπληρωμένες, χωρίς ασφάλιση πολλές φορές, με χρονικό ορίζοντα λήξης».

Όσο η κυβέρνηση πανηγυρίζει για «μια καλή οικονομική χρονιά», ο κ. Βατικιώτης επισημαίνει πως «η ΝΔ έχει ευθύνη γιατί με τον νόμο Χατζηδάκη έδωσε περεταίρω ώθηση στην ελαστικοποίηση των θέσεων εργασίας». Όσο για τους νέους, σχολιάζει: «Η φυγή προς το εξωτερικό θα αυξάνεται όσο δε δημιουργούνται ποιοτικές θέσεις εργασίας, όσο οι νέοι πληρώνονται με 600 ευρώ, χωρίς ασφάλιση».

Ένα σημαντικό πρόβλημα που εντοπίζει, επίσης, είναι ότι «η συνδικαλιστική δραστηριότητα στους μισθωτούς υπολείπεται της αναγκαίας και γι’ αυτό τα εργασιακά δικαιώματα είναι τόσο πίσω». Τονίζει, μάλιστα, πως «η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Ευρώπης που το ύψος του μισθού καθορίζεται με απόφαση του υπουργού κι όχι με συλλογικές συμβάσεις. Αυτό ίσχυε κι επί ΣΥΡΙΖΑ. Πρέπει να καταργηθεί. Η συγκεκριμένη κυβέρνηση υμνεί τον φιλελευθερισμό, την αγορά, την ελάχιστη παρέμβαση της κυβέρνησης και πάλι τον μισθό τον καθορίζει ο υπουργός.

Η πραγματική ανεργία μεγαλύτερη από αυτήν που καταγράφεται

Ο κ. Βατικιώτης υπογραμμίζει πως η πραγματική ανεργία είναι πιο μεγάλη από αυτήν που καταγράφεται. «Τα στοιχεία του ΟΑΕΔ πλησιάζουν περισσότερο την πραγματικότητα από μετρήσεις πχ Eurostat, ΕΛΣΤΑΤ». Ενδεικτικά, ένα παράδειγμα: Η ΕΛΣΤΑΤ κατέγραψε 596.000 ανέργους το Δεκέμβριο του 2021, ενώ ο ΟΑΕΔ κατέγραψε 1.100.000 ανέργους.

ΕΛΣΤΑΤ

Το θέμα έχει θίξει και ο γραμματέας του ΜέΡΑ25, Γιάνης Βαρουφάκης, όπου έναν χρόνο πριν τόνιζε την ανάγκη ανάκτηση εθνικής κυριαρχίας επί της ΕΛΣΤΑΤ, υπό δημόσιο αλλά όχι υπουργικό έλεγχο. Ο πρώην υπουργός Οικονομικών, μιλώντας για αλχημεία μνημονιακών αριθμών και στην ανεργία, είχε γράψει, «το θέμα είναι μείζον. Είναι επιστημονικά θεμιτό ο αριθμός  ανέργων (Ν) και εγγεγραμένων (Ε) να διαφέρουν σημαντικά αλλά μόνο όταν Ν>Ε (λόγω νεοεισελθέντων στην αγορά εργασίας ή αχαρτογράφητων). Όταν Ε-Ν = 300 χιλιάδες, τότε ΕΛΣΤΑΤ = Troika Statistics!».

Κι όσο αυξάνεται η ανεργία, τόσο οι εργοδότες αυξάνουν τις αξιώσεις τους, ζητώντας χρόνια προϋπηρεσία από άξια παιδιά 22 ετών. «Η ανεργία στις γυναίκες είναι σχεδόν διπλάσια όπως και στους νέους. Κι αυτό γιατί η Ελλάδα έχει ένα μεγάλο ποσοστό νέων με εκπαίδευση χωρίς μια ειδίκευση, κι αυτό είναι αποτυχία της κυβέρνησης, να μπορέσει δηλαδή να δημιουργήσει τέτοιες κατευθύνσεις ώστε κατά την εκπαίδευση να αποκτούν και εμπειρία» λέει σχετικά ο κ. Βατικιώτης και καταλήγει: «Στην Ελλάδα το να είσαι άνεργος σημαίνει άφραγκος. Στο εξωτερικό, σημαίνει επιδοτούμενος. Εδώ ο ΟΑΕΔ επιδοτεί ένα μικρό ποσοστό».

Μεταρρύθμιση ΟΑΕΔ για …σβήσιμο ανέργων από το μητρώο

Κι όλα συμβαίνουν με φόντο το νομοσχέδιο Χατζηδάκη για διάλυση του ΟΑΕΔ. Ένα νομοσχέδιο που φαίνεται πως μεταξύ άλλων θα φέρει και σβήσιμο ανέργων από το μητρώο, εμφανίζοντας μικρότερη ανεργία στην κοινωνία.

Προ λίγων ημερών, στα τέλη του Μάρτη, ανοιχτή επιστολή προς ανέργους και άνεργες έστειλε η Ομοσπονδία Υπαλλήλων ΟΑΕΔ, εξηγώντας τι θα σημαίνει για τον Οργανισμό η διάλυσή του από το νομοσχέδιο του υπουργού Εργασίας. Μεταξύ άλλων, σημείωνε ότι «Θα διαγράφεσαι από τον ΟΑΕΔ για δυο χρόνια, δεν θα λαμβάνεις κανένα επίδομα, καμία παροχή και καμία ενημέρωση, ακόμα και στην περίπτωση που, στο μεσοδιάστημα, έχεις διασφαλίσει τις προϋποθέσεις για επίδομα ανεργίας. Αυτό θα συμβεί αν διαφωνήσεις να αναλάβεις εργασία σε τρεις εργοδότες που σου υποδειχθούν. Η προτεινόμενη διάταξη σου απαγορεύει τη διαφωνία και θεωρεί τους όρους εργασίας μονομερές προνόμιο του εργοδότη. Σου αφαιρεί το δικαίωμα της επιλογής, σου αφαιρεί το δικαίωμα να ονειρευτείς και να διεκδικήσεις μια καλύτερη θέση εργασίας. Σου στερεί ακόμα και το επίδομα ανεργίας για το χρονικό διάστημα που θα εκτίεις την ποινή σου, ενώ έχεις καταβάλει εισφορές για τη λήψη του».

Κεντρικός στόχος της μεταρρύθμισης «Δουλειές Ξανά», σύμφωνα με το υπουργείο, είναι η αποτελεσματική στήριξη των ανέργων και ιδίως των μακροχρόνια ανέργων, για να επανενταχθούν στην αγορά εργασίας και η μετατροπή του Οργανισμού σε εργαλείο για αύξηση της απασχόλησης. Η Ομοσπονδία Υπαλλήλων ΟΑΕΔ, σημειώνει ότι το επίμαχο σχέδιο νόμου «βρίθει «παραλείψεων» ευνοϊκών διατάξεων για τους ανέργους, αλλά και για τους εργαζόμενους στον Οργανισμό»

Οι εργαζόμενοι όμως διαφωνούν και με την αλλαγή ονόματος του ΟΑΕΔ σε ΔΥΠΑ (Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης). «Πριν καν στεγνώσει το μελάνι του νέου Οργανογράμματος, ο αλέκτωρ λάλησε.  Και αν η αλλαγή ονόματος υποκρύπτει αλλαγή στόχων, η κατασπατάληση δημόσιου χρήματος δεν υποκρύπτεται, είναι εμφανέστατη, χωρίς ωστόσο, εμφανή λόγο», τονίζουν χαρακτηριστικά.

Στο ΤΡΡ μίλησε και ο εργατολόγος Αλέξης Μητρόπουλος. «Η χώρα παραμένει στον αστερισμό της μεγάλης ανεργίας. Μειώθηκε η στατιστική ανεργία αλλά η εγγεγραμμένη με τους μακροχρόνια ανέργους είναι μεγάλη, σταθερά πάνω από 1 εκατομμύριο. Η ΕΛΣΤΑΤ δε μετράει τους μακροχρόνιους και συρρικνώνει το ποσοστό της ανεργίας. Τα πραγματικά ποσοστά είναι θλιβερά» υπογράμμισε, ενώ τόνισε πως ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά ανεργίας συναντώνται σε νέους και γυναίκες.

Ο ίδιος αναφέρθηκε και στους πανηγυρισμούς υπουργών ότι μείωσαν την ανεργία. «Μειώνεται στατιστικά η ανεργία, αλλά με φθηνή απασχόληση» λέει σχετικά. «Το 35,9% του συνόλου των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα αμείβεται με 479 ευρώ μεικτά. Μιλάμε για 779.000 ανθρώπους, πάνω από το 1/3», τόνισε κάνοντας λόγο για «ζούγκλα στα εργασιακά και φτωχοποίηση».

Σχολιάζοντας, τέλος, το νέο νομοσχέδιο, σημείωσε: «Στοχεύει στο να σβήσει τους μακροχρόνια ανέργους -δυστυχώς θα πω εγώ- με πρόθεση, διάθεση να επιδοτεί την εργασία. Αν και την τρίτη φορά, ο άνεργος αρνηθεί εργασία που του προσφέρεται συγκεκριμένα κριτήρια, δε θα λαμβάνει το επίδομα, θα σβήνεται από το μητρώο και άρα θα αποκλείεται κι από άλλες παροχές, πχ δωρεάν πρόσβαση στα ΜΜΕ, μόρια για θέσεις ΑΣΕΠ».