Επίθεση στην Επιτροπή Εξετάσεων αλλά και στην πολιτική τους ηγεσία εξαπέλυσε ο πρώην υπουργός Παιδείας και σημερινός τομεάρχης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Νίκος Φίλης, αναφορικά με την επιλογή τριών κειμένων από δύο εφημερίδες εκδοτικών συγκροτημάτων που πρόσκεινται στην κυβέρνηση, στο πλαίσιο των Πανελληνίων Εξετάσεων στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στα γενικά λύκεια, αλλά και στο αντίστοιχο μάθημα των Νέων Ελληνικών στα ΕΠΑΛ της χώρας.

Συγκεκριμένα, πρόκειται για το κείμενο «Αθλητές: Αιχμάλωτοι της… επιτυχίας» του Μπάμπη Παπαδάτου από την Καθημερινή στις αρχές Ιουνίου στην πρώτη ημέρα των Πανελλαδικών στα ΕΠΑΛ για το μάθημα των Νέων Ελληνικών. Τα άλλα δύο κείμενα στα οποία εξετάστηκαν οι μαθητές του γενικού λυκείου, είναι το «Οι Πανελλαδικές φέρνουν αναδιάρθρωση των ΑΕΙ» της Μάρνυς Παπαματθαίου από «το Βήμα» στα τέλη του περασμένου Μαΐου, καθώς και «Το αύριο δεν είναι πια αδιαπέραστο πέπλο» της Τασούλας Καραϊσκάκη από την «Καθημερινή» τον περασμένο Μάρτιο.

Στη δήλωσή του, ο Ν. Φίλης στηλιτεύει το γεγονός της επιλογής κειμένων αποκλειστικά από φιλοκυβερνητικές εφημερίδες, κλιμακώνοντας ωστόσο την κριτική του και στις τροποποιήσεις που φέρονται τα κείμενα αυτά να υπέστησαν από την Επιτροπή Εξετάσεων, αφήνοντας υπόνοιες πολιτικών σκοπιμοτήτων πίσω από αυτές τις τροποποιήσεις.

Διαβάστε αναλυτικά τη δήλωση του Ν. Φίλη:

Στα θέματα Νέων Ελληνικών που δόθηκαν την περασμένη Δευτέρα στα Γενικά Λύκεια συμπεριλαμβάνονταν δύο κείμενα δημοσιογράφων. Καταρχάς αυτό είναι θετικό και βέβαια συμβαίνει εδώ και χρόνια. Οι 18χρονοι μαθητές και μαθήτριες ασφαλώς έχουν την ωριμότητα -και πρέπει- να διαβάζουν και να ερμηνεύουν επίκαιρα άρθρα.

Επιλέχτηκαν βέβαια φέτος από δύο εφημερίδες που κατά κανόνα στηρίζουν την κυβέρνηση (στα Μέσα αναφέρομαι προφανώς, όχι στους αρθρογράφους). Την επομένη, στο ίδιο μάθημα για τα ΕΠΑΛ, ένα ακόμα άρθρο, παρμένο επίσης από μια εκ των δύο εφημερίδων. Να υποθέσουμε καλόπιστα ότι αυτό ήταν τυχαίο; Αλλιώς τι μήνυμα στέλνει η Επιτροπή Εξετάσεων; Ότι οι εφημερίδες που δεν στηρίζουν την κυβέρνηση, δεν έχουν αρθρογράφους με άξια κείμενα; Ή, μήπως προς τους εξεταζόμενους και τους δασκάλους τους, το μήνυμα είναι: «του χρόνου προετοιμαστείτε με εφημερίδες που στηρίζουν την κυβέρνηση»; Κάτι τέτοιο, αν ίσχυε και καθιερωνόταν, ασφαλώς δεν θα συνέβαλε στην προστασία της αξιοπιστίας των εξετάσεων.

Πάμε τώρα σε κάτι ακόμα πιο σοβαρό. Τα κείμενα υπέστησαν διασκευές και απαλείψεις που είχαν συγκεκριμένη πολιτική και ιδεολογική χροιά. Καλύτερα δείτε και κρίνετε μόνοι σας.

Στη μια περίπτωση, η αρθρογράφος παρέθετε στο πρωτότυπο κείμενο λόγους, οι οποίοι σύμφωνα με τη γνώμη ειδικών θα κάνουν το 2025 πιο «σκοτεινό»: «(…) οι ανελευθερίες, ο αυταρχισμός, αλλά και το ψηφιακό έγκλημα, η ανεξέλεγκτη παραπληροφόρηση, η ψηφιακή προπαγάνδα, η κοινωνική πόλωση, η ρητορική μίσους, οι προκαταλήψεις, η ξενοφοβία, η μισαλλοδοξία, οι κλειστές κοινότητες, οι ανταγωνισμοί μεταξύ κρατών». Στο κείμενο όμως που δόθηκε στους μαθητές, έχουν διαγραφεί «οι προκαταλήψεις, η ξενοφοβία, η μισαλλοδοξία, οι κλειστές κοινότητες»! Τι συνέβη; Αποφάσισε η Επιτροπή να λογοκρίνει τους ειδικούς σε ένα τμήμα της άποψής τους; Σφάλλουν που θεωρούν αρνητικό το φόβο και το μίσος κατά των ξένων; Σφάλλουν που θεωρούν μέγιστο κίνδυνο την περιχαράκωση σε μια κοινότητα που κρατάει έξω τον ξένο, ως ιδέα και ως φυσική παρουσία; Μήπως ταιριάζει αυτό το αφήγημα στις απόψεις της κυβέρνησης;

Υπάρχουν κι άλλες τροποποιήσεις ενδιαφέροντος, αλλά περνώ στο δεύτερο άρθρο-ρεπορτάζ, στο οποίο η αρθρογράφος έχει συμπεριλάβει απόψεις μαθητών: «όσο για τον επαγγελματικό προσανατολισμό ‘είναι δυο ανύπαρκτες λέξεις για την Ελλάδα’ λέει ο Σπύρος» στο πρωτότυπο κείμενο. Η Επιτροπή όμως επιλέγει να διαγράψει αυτή τη φράση από το κείμενο που δόθηκε στους μαθητές. Επέλεξε δηλαδή να λογοκρίνει όχι μόνο τους ειδικούς, όπως πριν, αλλά ακόμα και τους μαθητές! Παρακάτω η φράση του ίδιου μαθητή, του Σπύρου, «η έλλειψη επαγγελματικού προσανατολισμού» γίνεται… «του ελλιπούς επαγγελματικού προσανατολισμού». Όμως άλλο η έλλειψη (δηλώνει πλήρη απουσία, αυτό λέει ο μαθητής) άλλο το ελλιπές. Ταιριάζει, θα μπορούσε να πει κανείς, η τελική διατύπωση στην άποψη που ασφαλώς θα διατύπωνε μέλος της κυβέρνησης: «έχουμε μέσα σε μια διετία κάνει αρκετά για τον επαγγελματικό προσανατολισμό, έστω κι αν μπορούμε περισσότερα».

Για ποιο λόγο η Επιτροπή να προβαίνει σε τέτοιες, χαρακτηριστικές και συγκεκριμένες επιλογές τροποποίησης των πρωτότυπων κειμένων; Να υποθέσω το κάνει προληπτικά, υπηρετώντας τις πολιτικές απόψεις των μελών της ή της κυβέρνησης (γιατί, αποκλείεται να αρνηθούν τα μέλη της ότι οι συγκεκριμένες αλλαγές «μιλούν» πολιτικά). Δεν μπορώ να σκεφτώ ότι υπάρχει άλλος λόγος. Γνωρίζει εξάλλου καλά η πολιτική ηγεσία του υπουργείου ότι τυχόν δική της παρέμβαση στην τελική διαμόρφωση των θεμάτων είναι αδιανόητη, δεν έχει συμβεί ποτέ στην ιστορία των Πανελληνίων και θα έθετε σε κίνδυνο την αξιοπιστία ενός θεσμού που, μέσα σε όλες τις κρίσεις που έχει περάσει η χώρα μας, διατηρεί ως προς το αδιάβλητό του, την εμπιστοσύνη γονέων, μαθητών και εκπαιδευτικών.

Περισσότερα όμως για το θέμα αυτό όταν τελειώσουν οι φετινές εξετάσεις και ξεκινήσουν τα παιδιά τις διακοπές τους. Στο μεταξύ τους εύχομαι καλή επιτυχία στην Ιστορία, την Τρίτη. Ένα άλλο μάθημα που θα υπήρχε ο πειρασμός του ιδεολογικού χρωματισμού των θεμάτων. Ως προς αυτό εξάλλου, η κυβέρνηση έχει δώσει δείγμα γραφής με την «πολτοποίηση» των νέων προγραμμάτων Ιστορίας…