Η παγκόσμια αναμέτρηση που παρακολουθούμε με επίκεντρο τον πόλεμο στην Ουκρανία παρέχει τη δυνατότητα για δυναμικές «επιλύσεις προβλημάτων» που χρονίζουν με απόπειρες εθνοκάθαρσης, οι οποίες μπορούν να λάβουν διάφορα ευφημιστικά ονόματα όπως «μετακινήσεις πληθυσμών» ή «μαζικές μεταναστεύσεις» σύμφωνα άλλωστε με την «κουλτούρα εκκένωσης» που προωθείται και στη δική μας χώρα. Τον τελευταίο μήνα είδαμε τουλάχιστον τρεις δραματικές περιπτώσεις.
«Μαζική μετανάστευση» των Αρμενίων
Αναμφίβολα η πλέον ολοκληρωμένη εθνοκάθαρση συνέβη στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, αποκληθείσα ως «μαζική μετανάστευση» των Αρμενίων. Ένα «Νέο Μεγάλο Παιχνίδι» λαμβάνει χώρα στον άξονα Καυκάσου, Εύξεινου Πόντου και Μέσης Ανατολής με το Ισραήλ να συμμαχεί με την Τουρκία στην υποστήριξη του Αζερμπαϊτζάν εναντίον της Αρμενίας με το βλέμμα του να στρέφεται στο Ιράν. Το τελευταίο διαθέτει μια τεράστια μειονότητα πολλών εκατομμυρίων Αζέρων στο βόρειο μέρος του, που είναι σχεδόν ίση σε πληθυσμό με αυτόν της καθαυτό χώρας του Αζερμπαϊτζάν. Η ισραηλινή παρουσία στα βόρεια του Ιράν θα αποτελούσε ένα ιδανικό εφαλτήριο σε περίπτωση που χρειαστεί μια επίθεση. Για αυτό και ενδέχεται να υπάρχει μία σχέση ανάμεσα στα τεκταινόμενα στον Καύκασο και την Παλαιστίνη, αν και οι άμεσες ενδείξεις είναι ότι το Ιράν δεν τελούσε σε γνώση της επίθεσης της Χαμάς, την οποία πάντως έσπευσε να επιδοκιμάσει. Σε ό,τι αφορά στην ίδια την Αρμενία πληρώνει τη μονοδιάσταση δέσμευση του Προέδρου της Νικόλ Πασινιά να ανήκει στη «σωστή πλευρά της Ιστορίας», καθώς ο φιλοαμερικανός προσανατολισμός του με συμβολική αιχμή την αναγνώριση της αρμοδιότητας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου της Χάγης με αποτέλεσμα να μην μπορεί ο Ρώσος Πρόεδρος και άλλοι πολιτικοί να μεταβούν στην Αρμενία λόγω κινδύνου συλλήψεως, σήμανε μια αποξένωση της Ρωσίας, η οποία είχε περισσότερους λόγους να μη διαταράξει τις σχέσεις της με το Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία που αμφότερες δεν έχουν λάβει σαφή αντιρωσική θέση μετά την έναρξη της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης των Ρώσων στην Ουκρανία. Ο Πασινιάν, ακολουθώντας ένα πρότυπο Ζελένσκι, έφερε την καταστροφή στη χώρα του και εδώ βλέπουμε ενδεχομένως μία στρατηγική της Ρωσίας να θελήσει να εμπεδωθεί ότι καταστρέφονται οι χώρες που γειτνιάζουν με αυτήν, αν ακολουθήσουν μία μονοσήμαντη φιλοδυτική στροφή. Η Αρμενία είναι, ωστόσο, σημαντική για τους νέους εμπορικούς δρόμους της Κίνας και για αυτό η κρίση αυτή αναμένεται να έχει και άλλα επεισόδια παρά την τωρινή σαφή ήττα των Αρμενίων. Ο μεν «διάδρομος του Ζανγκεζούρ» διεκδικείται από την Τουρκία, προκειμένου αυτή να συνορεύει με το Αζερμπαϊτζάν και να φτάνει την επιρροή της μέχρι την Κασπία και τις στέπες στα ανατολικά της, που αποτελούν τη θεωρούμενη κοιτίδα του τουρκικού έθνους σύμφωνα με την ιδεολογία του παντουρανισμού. Ο δε «Διάδρομος Μεταφορών Βορρά- Νότου» αποτελεί ένα σχέδιο της Ινδίας για σύνδεσή της με την Ευρώπη με αξιοποίηση της Αρμενίας αντί για τις φιλικές προς το Πακιστάν μουσουλμανικές δυνάμεις. Οι διάδρομοι αυτοί έχουν μεγάλο ενδιαφέρον και για την Κίνα. Αν και σε μια πρώτη φάση νίκησε ο άξονας Τουρκίας- Ισραήλ- Αζερμπαϊτζάν, η συνέχεια αναμένεται έκρυθμη.
Κίνδυνος για τους Σέρβους στο βόρειο Κόσοβο
Ως προς ένα δεύτερο μέτωπο που ανοίγει, μια πλήρης εθνοκάθαρση των Σέρβων στο Βόρειο Κόσοβο δεν έχει ακόμη συμβεί, όμως αφήνουν βαριά τη σκιά τους τα γεγονότα της 24ης Σεπτεμβρίου 2023, οπότε δολοφονήθηκαν τρεις Σέρβοι και ένας αξιωματικός της αστυνομίας του Κοσόβου. Η κυβέρνηση του Κοσόβου επέρριψε την ευθύνη σε μια ομάδα από 30 ενόπλους άνδρες, η οποία εντοπίστηκε στην περιοχή Μπάνιτσα και κατέφυγε εντέλει στο ομώνυμο μοναστήρι της βυζαντινής περιόδου περικυκλούμενη από την κοσοβαρική αστυνομία. Κατά τον πρωθυπουργό του Κοσόβου πρόκειται για μια «τρομοκρατική ενέργεια» εκπορευόμενη από τη Σερβία. Την άμεση υπαιτιότητα για την ένοπλη σύγκρουση ανέλαβε ο Σέρβος πολιτικός Μίλαν Ραντόιτσιτς, πρώην αντιπρόεδρος του κόμματος «Σερβική Λίστα» στο βόρειο Κόσοβο, ο οποίος παραδόθηκε στις σερβικές αρχές και κατέθεσε ότι έδρασε μόνος του, «για να ενθαρρύνει τον σερβικό λαό για να αντισταθεί στο καθεστώς τρόμου που επέβαλε ο Κούρτι».
Αν και είναι εμφανής η προσπάθεια της σερβικής πλευράς να απαλλάξει από υπόνοιες την ηγεσία της χώρας, παραμένει έντονο το ερώτημα «ποιος ωφελείται» (cui bono) και αυτό δεν δείχνει προς τον Πρόεδρο της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ο οποίος είχε εργαστεί πολύ μεθοδικά προς την κατεύθυνση της αποδοχής μιας έστω ντε φάκτο αποδοχής της αναγνώρισης της ανεξαρτησίας του Κοσόβου. Αυτό φάνηκε και από το ότι κάθισε στο ίδιο διπλωματικό τραπέζι με τον Άλμπιν Κούρτι στην Ελλάδα ως προσκεκλημένος του Έλληνα πρωθυπουργού. Τώρα η αξιοπιστία του Σέρβου Προέδρου ως διαπραγματευτή και συνομιλητή έχει καταβαραθρωθεί και μια αμοιβαία επωφελής διπλωματική λύση απομακρύνεται. Μετά και την πρόσφατη επανεκλογή του ο Πρόεδρος Βούτσιτς ακολουθούσε μια εξαιρετικά επικίνδυνη ασταθή ισορροπία μεταξύ Ευρασίας και Δύσης με τον Λευκό Οίκο να τον εγκαλεί για τη σύσφιξη των οικονομικών σχέσεων με την Κίνα. Τα Δυτικά Βαλκάνια παραμένουν όπως και ο Καύκασος και ο Ινδοειρηνικός ένα από τα υποψήφια μέτωπα που θα μπορούσαν να ανοίξουν μετά το Ουκρανικό και το γεγονός ότι η Σερβία είναι περικυκλωμένη από νατοϊκές χώρες δεν προοιωνίζεται τίποτα το θετικό για τη δυνατότητα πολιτικής της ανεξαρτησίας και σωτηρίας του πληθυσμού του βορείου Κοσόβου.
Παραμένει ανοικτό το ερώτημα ποιοι στη Σερβία μπορεί να γνώριζαν για τη δράση αυτών των φερόμενων ως τριάντα ένοπλων ανδρών και ποιον μπορεί να συμφέρει μια πιο δυναμική και βίαιη «τελική λύση» στο Κόσοβο. Η αντιπαράθεση μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας είναι εντονότατη και ως προς αυτό το ερώτημα, καθώς ο μεν υπουργός Εσωτερικών του Κοσόβου Dželjalj Svečlja άφησε εντονότατες αιχμές για ανάμειξη της Ρωσίας, ενώ, αντιθέτως, ο Σέρβος Πρόεδρος κατηγόρησε τη νατοϊκή δύναμη της KFOR ότι τήρησε μια ένοχα παθητική στάση απέναντι στα τεκταινόμενα, καθώς οι Σέρβοι στην Μπάνισκα «περικυκλώθηκαν πλήρως σε μια ώρα και 20 λεπτά», το οποίο «έγινε προφανώς σε συνεργασία με τις διεθνείς δυνάμεις». Το γεγονός παραμένει ότι ντε φάκτο δεν πρόκειται να τηρηθεί η μοναδική δέσμευση που είχε αναλάβει το Κόσοβο ως παραχώρηση για την αποδοχή της ανεξαρτησίας του από τη Σερβία, ήτοι η αναγνώριση της Ένωσης των Δήμων του Βορείου Κοσόβου, όπου πλειοψηφούν οι Σέρβοι. Ουσιαστικά αυτό ήταν που ναυάγησε με την πρόσφατη έκρηξη βίας. Όταν την άνοιξη προκηρύχτηκαν δημοτικές εκλογές στο Κόσοβο χωρίς προηγούμενη εφαρμογή της δέσμευσης αυτής, οι Σέρβοι αποφάσισαν να προχωρήσουν σε μποϊκοτάζ των εκλογών, ενώ οι συζητήσεις με τους Ευρωπαίους εκπροσώπους δεν τελεσφόρησαν εξαιτίας της άρνησης του Κοσόβου να τηρήσει το δικό του μέρος των δεσμεύσεων. Ενώ αναμενόταν διπλωματική συζήτηση για την παραχώρηση της Ένωσης των σερβικών δήμων, τώρα η δέσμευση αυτή του Κοσόβου θάβεται υπό το κύμα βίας.
«Μετακίνηση» των Παλαιστινίων
Η αποτυχία από την άλλη των υπηρεσιών του Ισραήλ να προβλέψουν το μαζικό χτύπημα της Χαμάς οφείλεται, καθώς όλα δείχνουν, σε μια υπερβολική οίηση ότι ο Σιδηρούς Θόλος και τα συστήματα πληροφοριών είναι άτρωτα. Το γεγονός ότι το Ισραήλ θα εργαλειοποιήσει τους μαζικούς θανάτους πολιτών του, για να επιχειρήσει μία εθνοκάθαρση στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας δεν χρειάζεται να μας εκτρέψει σε θεωρίες συνωμοσίας περί του αν είδαμε αυτές τις μέρες ένα ισραηλινό «Περλ Χάρμπορ» (εννοείται η υπόνοια ότι η ιαπωνική επίθεση βοήθησε τον τότε Πρόεδρο Φραγκλίνο Ρούσβελτ να εμπλέξει στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο τις Ηνωμένες Πολιτείες και ήταν για αυτό κατά μία έννοια επιθυμητή). Στην πραγματικότητα, το Ισραήλ έχει απωλέσει το πιο σημαντικό «asset» του που είναι το κύρος του και ο φόβος που αυτό το κύρος μπορεί να εκπέμψει. Έχοντας αναγκαστεί να αποσυρθεί δύο φορές από τον Λίβανο στην πρόσφατη ιστορία τώρα χάνει και την αυτοπεποίθηση ότι οι πολίτες του δεν θα επηρεάζονται από τις δράσεις της Χαμάς. Και το τραύμα αυτό πλήττει ειδικά την κυβέρνηση Νιετανάχου, η οποία δίχασε την ισραηλινή κοινωνία με τις ακροδεξιές εμμονές της με τρόπο που αντικατοπτρίσθηκε και στην ετοιμότητα των υπηρεσιών της χώρας, με το ηθικό δίδαγμα που βγαίνει να είναι ότι η αλαζονεία αποτελεί τον χειρότερο σύμβουλο σε θέματα ασφάλειας. Η κυβέρνηση Νιετανάχου μπορεί ενδεχομένως να κερδίσει μία συναίνεση των πολιτικών σχηματισμών προς μια επιθετική πολιτική και μια απάλυνση των εσωτερικών κοινωνικοπολιτικών εντάσεων, όμως, όπως έχει δείξει και το παράδειγμα της πολιτικής Μπους μετά την 11η Σεπτεμβρίου, η συσπείρωση αυτή δεν αντέχει μακροπρόθεσμα, ούτε παράγει στιβαρή ηγεμονία με βάθος χρόνου.
Στην πραγματικότητα το Ισραήλ δυσκολεύεται μέσα σε έναν νέο πολυπολικό κόσμο, ο οποίος έχει ανατείλει, όπου δεν είναι σημαντική μόνο η κοινή γνώμη στις χώρες της συλλογικής Δύσης, αλλά και τα αντανακλαστικά στον «Παγκόσμιο Νότο». Και εκεί το παιχνίδι θα χαθεί δραματικά για το Ισραήλ ύστερα από τον φαύλο κύκλο βίας, όπου θα εισέλθουμε, καθώς η απαίτηση για εκκένωση εκατομμυρίων κατοίκων προς την Αίγυπτο με διακοπή της ύδρευσης και ηλεκτροδότησης δείχνει προς την κατεύθυνση εξαιρετικά βίαιης απάντησης. Μπορεί οι πυραυλικές επιθέσεις είτε στην ίδια τη Λωρίδα της Γάζας, είτε και σε αυτήν ακόμα τη Συρία, σε Δαμασκό και Έδεσσα, να αποτελούν εύκολες λύσεις, όμως η εμπλοκή χερσαίων δυνάμεων σε πυκνοκατοικημένες περιοχές απολύτως διαβρωμένες από τη Χαμάς, αναμένεται να έχουν σοβαρότατες επιπλοκές.
Τα τρία αυτά αλληλοτροφοδοτούμενα μέτωπα δείχνουν ότι η «σωστή πλευρά της Ιστορίας» δεν είναι σαφής, αλλά μπορεί να επιφυλάσσει και δυσάρεστες εκπλήξεις σε οποιονδήποτε θεωρεί αλαζονικώς ότι την κατέχει, καθώς μάλιστα η εμπλοκή της Τουρκίας και στα τρία αποτελεί το κυρίως κοινό τους.