Ρούχα στο δυνατό πρόγραμμα και ζωές σε επανεκκίνηση

της Γεωργίας Κριεμπάρδη

Θα ξεκινήσω με μία προσωπική διαπίστωση. Τα αλληλέγγυα κοινωνικά εγχειρήματα ξεκινούν απ’ τα χαμηλά. Νέοι άνθρωποι, άνθρωποι που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, άνθρωποι όχι με γεμάτες τσέπες αλλά γεμάτες καρδιές είναι εκείνοι που απλώνουν το χέρι.

Η Δήμητρα Κουντουριώτη είναι η Διευθύντρια της Ithaca. Έχει σπουδάσει κοινωνιολογία, εργαζόταν για χρόνια σε άσχετους με το αντικείμενό της χώρους, ώσπου τα παράτησε όλα όταν ήρθε μπροστά στα μάτια της η αγγελία για θέση εργασίας στην Ithaca. Ήταν η πρώτη εργαζόμενη. «Τρεις φοιτητές το ξεκίνησαν όλο. Ο Θάνος σπούδαζε στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο κι έκανε μια ερευνά και εκεί είδε ότι δεν είναι επαρκείς οι δομές που παρέχουν καθαριότητα και υγιεινή. Είδε μια σχετική δράση από μία οργάνωση στην Αυστραλία, πηρέ την ιδέα και είπε ”θα το εφαρμόσουμε κι εδώ”. Ξεκίνησαν τον Απρίλιο του 2016, πήραν ένα μεταχειρισμένο βαν, το έφτιαξαν, έβαλαν πλυντήρια, ξεκίνησαν συνεργασίες με δύο εταιρείες -πλυντηρίων και απορρυπαντικών- και μέχρι το ’16 ήταν όλοι εθελοντές φοιτητές. Το 2017 μπήκα εγώ ως πρώτη εργαζομένη, γιατί η εταιρεία που έδινε τις συσκευές έδωσε και κάποια χρήματα, οπότε άνοιξαν δύο θέσεις εργασίας και η άλλη καλύφθηκε από τον κ. Χρήστο, ο οποίος μάλιστα έφερνε από πιο πριν τα ρούχα του εκεί για πλύσιμο, άστεγος. Τώρα έχουμε κι άλλες θέσεις εργασίας με χρηματικούς πόρους κυρίως από ευρωπαϊκά προγράμματα και εταιρείες».

Η κινητή μονάδα λειτουργεί 5 μέρες την εβδομάδα σε συγκεκριμένα σημεία, «τα οποία για να τα βρούμε κάνουμε ερευνά πού υπάρχει πληθυσμός με ανάγκη και κοιτάζουμε να υπάρχουν κοντά κι άλλοι φορείς και υπηρεσίες (φαγητό, υπνωτήριο, ιατρική περίθαλψη), ώστε οι άνθρωποι να καλύπτουν όλες τις ανάγκες τους. Έρχονται σε εμάς με μία σακούλα, φέρνουν τα ρούχα τους και μετά από λίγη ώρα περνάνε και τα παίρνουν καθαρά» εξηγεί η Δήμητρα.

Τα κύρια σημεία που θα δει κάποιος το βανάκι πλυντήριο είναι στον Πειραιά, στην Κουμουνδούρου αλλά και στις φυλακές ανηλίκων Αυλώνα. «Κάναμε έρευνα και είδαμε ότι δεν έχουν καν πλυντήρια, κάναμε αίτημα και η διοίκηση το δέχτηκε. Έτσι πηγαίνουμε στο προαύλιο, παρκάρουμε στην αυλή και μας φέρνουν τα ρούχα».

Η αστεγία έχει πολλές μορφές. Άστεγος είναι αυτός που ζει στον δρόμο αλλά υπάρχει και η αόρατη μορφή αστεγίας. Είναι εκείνοι που έχουν σπίτι αλλά δεν μπορούν να έχουν νερό και ρεύμα, εκείνοι που φιλοξενούνται σε κάποια δομή, εκείνοι που μένουν προσωρινά σε κάποιο κατάλυμα. Όλοι μπορεί να είμαστε άστεγοι το επόμενο λεπτό. Ζούμε δύσκολες μέρες. Μάλιστα, χαρακτηριστικά αναφέρει η Δήμητρα πως «τον τελευταίο χρόνο έχουμε στην ομάδα μας άστεγες γυναίκες που έφυγαν από κακοποιητικό περιβάλλον».

Βιογραφικό από το μηδέν

H Ναταλία Μαρκοπούλου είναι Υπεύθυνη Υπηρεσιών Ένταξης στην Ithaca και παράλληλα κάνει και τα ραντεβού για την εργασιακή συμβουλευτική, που παρέχεται από το 2021. «Είμαι υπεύθυνη για την κοινωνική υπηρεσία, έχουμε μία κοινωνική λειτουργό, οπότε εγώ υποστηρίζω σε δύσκολα περιστατικά. Είμαι και στην κοινωνική υπηρεσία και στην κινητή μας μονάδα στην πλατεία Κουμουνδούρου. Στο κομμάτι της εργασιακής συμβουλευτικής, μου στέλνουν παραπομπές από άλλες υπηρεσίες για άτομα τα οποία αναζητούν εργασία και ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες. Το ξεχωριστό στο συγκεκριμένο εγχείρημα, στην Ithaca, είναι ότι πρόκειται για μία ανοιχτή κοινωνική υπηρεσία. Εξυπηρετούμε οποιοδήποτε άτομο ζητήσει υποστήριξη, χωρίς να ζητάμε χαρτιά».

Το έργο της Ναταλίας είναι δύσκολο. Και είναι δύσκολο γιατί έχει να κερδίσει την εμπιστοσύνη ανθρώπων που φτάνουν εκεί με μία συστολή. «Το να τους γνωρίσω, να με μάθουν κι εκείνοι, είναι μια διαδικασία που τη χτίζεις. Το εντυπωσιακό που παρατηρούμε είναι ότι οι άνθρωποι προτιμούν τον εξωτερικό χώρο. Εμείς κάθε έξι μήνες κάνουμε μία αξιολόγηση υπηρεσιών, οπότε δίνουμε κάποια ερωτηματολόγια στον κόσμο που λαμβάνει τις υπηρεσίες μας για να δούμε τι ανάγκες έχουν και τι χρειάζεται εμείς μελλοντικά να αναπτύξουμε.  Στις αξιολογήσεις που έχουμε κάνει, το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων θέλει οι υπηρεσίες να συνεχίσουν να είναι σε εξωτερικό χώρο. Νομίζω ότι τους είναι λίγο πιο οικείος χώρος. Νιώθουν μεγαλύτερη ασφάλεια, όσο παράξενο κι αν μας ακούγεται. Πιθανόν νιώθουν και άβολα να πάνε σε μια υπηρεσία χωρίς καθαρά ρούχα. Αυτό μου έκανε εντύπωση. Νιώθουν άνετα, σαν στο σπίτι τους, κάτω από μία τέντα, δύο καρέκλες κι ένα τραπεζάκι».

Κι όμως δυο καρέκλες κι ένα τραπεζάκι αρκούν για να δημιουργηθεί μια ζεστασιά και να ανοίξουν οι καρδιές των ανθρώπων. Αυτό που προσπαθούν να κάνουν οι άνθρωποι στην Ithaca είναι να δημιουργήσουν μια μικρή ”κοινότητα” υπηρεσιών. Όπως το εξηγεί η Ναταλία, σκοπός είναι σταδιακά να δημιουργείται μια ατμόσφαιρα ώστε οι άνθρωποι να πηγαίνουν σε ένα σημείο και να λαμβάνουν διαφορετικές υπηρεσίες και παράλληλα να κοινωνικοποιούνται.

Όσον αφορά τη δική τους δουλειά, «το πρώτο βήμα είναι η γνωριμία με τον άλλον άνθρωπο. Φτιάχνουμε με τον κάθε ωφελούμενο ένα πλάνο, σημειώνει σε ένα έντυπο τι μπορούμε να κάνουμε μαζί, τι χρειάζεται -από το να φτιάξει βιογραφικό μέχρι να προετοιμαστεί για μια συνέντευξη. Κάθε άτομο έχει διαφορετικές ανάγκες και διαφορετικές δεξιότητες. Φροντίζουμε να ερχόμαστε σε επαφή και με οργανώσεις που παρέχουν δωρεάν μαθήματα/σεμινάρια/εκπαίδευση για υπολογιστές, ξένες γλώσσες, για παράδειγμα.

Ξεκινάμε από το μηδέν, από την αλφαβήτα πολλές φορές. Συνήθως οι γυναίκες είναι εκείνες που δεν έχουν καταφέρει να πάνε σχολείο και τις θαυμάζω πόσο γρήγορα μαθαίνουν.

Εγώ επίσης θέλω να δημιουργώ και ομάδες. Είχα πρόσφατα μια ομάδα γυναικών προσφυγικού προφίλ, πέντε φίλες. Μου είπαν και οι πέντε ότι πρώτη φορά στη ζωή τους έπιασαν υπολογιστή. Ένιωθαν μεγάλη περηφάνια που κατάφεραν να φτιάξουν και να στέλνουν βιογραφικό.

Το πιο απαιτητικό κομμάτι είναι η διαδικασία της συνέντευξης. Κάνουμε role playing, πώς να σταθούν σε μια συνέντευξη. Δεν είναι εξοικειωμένοι, είναι κάτι καινούργιο γι’ αυτούς. Πολλές φορές, σκέψου, ζητάνε να είμαι κι εγώ στις συνεντεύξεις μπροστά, νιώθουν ανασφάλεια και φοβούνται ότι μπορεί να υπάρξει εκμετάλλευση, να μην καταλάβουν κάτι που θα τους πουν».

Τα συνοπτικά στοιχεία για τους ωφελούμενους:

Το τελικό στάδιο, το στάδιο της εργασιακής αποκατάστασης, έχει πολλά αγκάθια. Κι έχει αγκάθια γιατί η εργασιακή εκμετάλλευση είναι εδώ. «Μου έτυχε πέρυσι κοπέλα ωφελούμενή μας να δουλεύει πλήρη απασχόληση σε ξενοδοχείο, κι όταν τελείωσε και είδαμε τη σύμβαση έγραφε ”μερικής απασχόλησης”. Πλέον τους ζητώ να μου στέλνουν από πριν τις συμβάσεις να τις κοιτάζουμε προσεκτικά. Πρόσφατα μου έτυχε ωφελούμενή μας, μόνη γυναίκα, εργαζόμενη σε μια διαφημιστική εταιρεία να γίνει θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης απ’ τον εργοδότη της».

Για το κλείσιμο, μου επισημαίνει κάτι που την απασχολεί πολύ. «Τελευταία μας έρχονται -και για συμβουλευτική επαγγελματικού προσανατολισμού- πολλά παιδιά από δομές φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων. Υπάρχει μεγάλη έλλειψη στεγαστικών δόμων για τα παιδιά που ενηλικιώνονται. Μένουν στις δομές μέχρι τα 18 και μετά αν είναι αιτούντες ασύλου πρέπει να πάνε στο καμπ, αλλιώς να βιοποριστούν μόνοι, να κάνουν από το μηδέν το επόμενο βήμα, μόνοι εκεί έξω».

Και είναι δύσκολο να κάνεις το επόμενο βήμα. Γιατί δε σε αφήνει η πραγματικότητα να πας μακριά. «Υπάρχει άτομο -πέρασε από εμάς- που εργάζεται, παίρνει τον βασικό μισθό και το βράδυ κοιμάται στο λιμάνι του Πειραιά. Είναι αδύνατο να νοικιάσει κάποιο σπίτι, με τόσα έξοδα που απαιτούνται. Πόση δύναμη χρειάζεται αυτός ο άνθρωπος; Είναι εύκολο να υπάρξει υποτροπή, να τα παρατήσει, να γυρίσει στο παρελθόν».

«Το να αλλάξει η ζωή σου από τη μία στιγμή στην άλλη είναι πολύ εύκολο»

Στην άλλη μεριά του ακουστικού μου η Χρύσα. «Γεια σου Γωγώ, τώρα μόλις με πετυχαίνεις να μπαίνω σπίτι από τη δουλειά». Η Χρύσα Μπαλωμένου είναι εργαζόμενη του προγράμματος Εργασιακής Απασχόλησης της Ithaca. Πρώην άστεγη. Δεν είχε φανταστεί ποτέ ότι μπορεί να μείνει άστεγη. «Εγώ όλα μου τα χρόνια ή τα περισσότερα χρόνια μάλλον, εργαζόμουν ως νοσηλεύτρια, νοσοκόμα. Αυτό ήταν το βασικό μου επάγγελμα. Τα τελευταία χρόνια δούλευα ως αποκλειστική στο κρατικό της Νίκαιας μέχρι που κάποια στιγμή προέκυψε ένα σοβαρό θέμα υγείας κι έμεινα πάρα πολύ καιρό στο κρεβάτι. Αυτή ήταν η αρχή όλου αυτού που ακολούθησε. Όπως πιθανότατα γνωρίζεις οι αποκλειστικές κάνουν αυτασφάλιση και αυτό σημαίνει ουσιαστικά ότι και όσο δουλεύουν έχουν χρήματα, δεν έχουν σταθερό μισθό και όταν δεν δουλεύουν, δεν υπάρχει καμία εξασφάλιση ουσιαστικά. Οπότε μένοντας στο κρεβάτι για αρκετό διάστημα, μιλάμε τώρα για πάνω από 6 μήνες, και μην έχοντας και υποστηρικτικό περιβάλλον, πέραν από καν δυο φίλους, τα χρέη συσσωρεύτηκαν και όπως καταλαβαίνεις το ένα έφερε το άλλο. Αυτή είναι η μικρή μου ιστορία».

«Δεν το είχα φανταστεί ποτέ μου. Να σου πω την αλήθεια είχα και εγώ αυτό το στερεοτυπικό που νομίζω ότι έχουμε οι περισσότεροι όσον αφορά τους ανθρώπους που είναι στον δρόμο. Ότι τι είναι οι άστεγοι; Είναι οι χρήστες, είναι άνθρωποι που έχουν σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα, ψυχιατρικά κτλ. Δεν το περίμενα να βρεθώ εκεί, να σου πω την αλήθεια.

Είχαν συσσωρευτεί τα χρέη, όπως καταλαβαίνεις δεχόμουν την πίεση από τον σπιτονοικοκύρη μου που ήθελε ο άνθρωπος τα ενοίκιά του, τους λογαριασμούς, την καθημερινότητα και όλα αυτά, οπότε μια ωραία πρωία είπα εγώ δεν αντέχω άλλο όλο αυτό, δεν μπορώ να ζω αφενός σε ένα σπίτι που το χρωστάω και δεν μπορώ να ξεμυτίσω από την πόρτα μου ας πούμε, οπότε παίρνω δύο βασικά πράγματα και φεύγω. Αυτό ήταν όλο. Ήταν μια παρορμητική απόφαση. Και το πιο ουσιαστικό ξέρεις ποιο ήτανε; Ότι επειδή ένιωθα ότι έχανα την αξιοπρέπειά μου μέσα σε όλο αυτό δεν ήθελα άλλο να γίνω βάρος στους φίλους μου. Οπότε φεύγοντας δεν είπα τίποτα σε κανέναν.

Πάω προς το νοσοκομείο που είχα αρχίσει σιγά σιγά να δουλεύω κάποια μεροκάματα τη νύχτα. Ευτυχώς ήταν καλοκαίρι γιατί αν ήταν χειμώνας δεν ξέρω τι θα είχε γίνει. Πίσω από το Κρατικό της Νίκαιας υπάρχουν ακόμα κανα δυο λυόμενα που έχουν μείνει από το σεισμό του 99΄ να φανταστείς και υπάρχει ένα αυτοκίνητο, οπότε άφησα κάποια πράγματα εκεί και τον περισσότερο χρόνο ήμουν στο νοσοκομείο που ήταν ένα ασφαλές περιβάλλον αφενός, δεν ήμουν τόσο εκτεθειμένη και παράλληλα άρχισα να δουλεύω με όλη τη δυσκολία γιατί ακόμη το πρόβλημα της υγείας μου δεν είχε ξεπεραστεί. Ε προκειμένου να μαζέψω κάποια χρήματα και να μπορέσω σιγά σιγά να ορθοποδήσω.

Πού κοιμόμουν; Κοιμόμουν ουσιαστικά στο αυτοκίνητο. Ευτυχώς για πάρα πολύ λίγο. Για ένα καλοκαίρι. Για 3-4 μήνες περίπου».

Δεν το είχε πει σε κανέναν. Και κανείς δεν είχε καταλάβει τίποτα.

«Δεν το περίμενα ποτέ ότι θα βρεθώ σ’ αυτή τη θέση για να είμαι ειλικρινής και ντρεπόμουν πάρα πολύ. Δηλαδή το αίσθημα της ντροπής ήταν αφόρητο. Με εντόπισε το ‘’Στέγη και Εργασία’’ , πώς; Μια συνάδελφός μου νοσηλεύτρια στο νοσοκομείο επειδή είχε περάσει και η ίδια από την ίδια συνθήκη, κατάλαβε ότι κάτι είχε αρχίσει να συμβαίνει και με έπιασε έτσι πολύ διακριτικά και μου είπε “Χρύσα έχω καταλάβει ότι κάτι σου συμβαίνει, μίλησέ μου. Τι ακριβώς έχει γίνει;”. Και εκεί με πήραν τα κλάματα και της είπα τι ακριβώς είχε συμβεί στη ζωή μου, όλη αυτή η διαδικασία κτλ και ήταν η ίδια που ήρθε κατευθείαν σε επαφή με την κοινωνική υπηρεσία του Δήμου και το Κοινωνικό ΕΚΑΒ και με εντόπισαν, δηλαδή ήρθαν και με πήραν κατευθείαν».

«Μπαίνω στο Στέγη και Εργασία, βρίσκω σπίτι, τον προηγούμενο Νοέμβρη. Εδώ μένω ακόμη. Στην Ithaca πήγα ως ωφελούμενη αρχικά του προγράμματος Στέγη και Εργασία, ως πρώην άστεγη και η Ithaca μου έδωσε την ευκαιρία να εργαστώ για έναν χρόνο στο πλαίσιο της εργασιακής επανένταξης στο πρόγραμμά της. Στην Ithaca τώρα είμαι υπεύθυνη πλυντηρίων στο Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων, στο οποίο είμαι καθημερινά, εξυπηρετούμε τους ωφελούμενους της δομής, παρέχουμε υπηρεσίες υγιεινής. Παράλληλα, επειδή η ITHACA έχει και εργασιακούς συμβούλους, κάθε βδομάδα κάνω συνεδρίες με την υπεύθυνη όπου βλέπουμε την εργασιακή αποκατάστασή μου για αργότερα».

«Όλοι εν δυνάμει είμαστε άστεγοι. Η πλειοψηφία των ανθρώπων που συναντώ είναι κυρίως ηλικιωμένοι, άνθρωποι με μία μικρή σύνταξη που ίσως δεν έχουν υποστηρικτικό περιβάλλον ή δεν έχουν την δυνατότητα να αυτοεξυπηρετηθούν, έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας και διαμένουν σε δομές. Ένα κομμάτι μεγάλο είναι αυτό. Το άλλο είναι φυσικά και το κομμάτι των μεταναστών και των προσφύγων που έρχονται σε εμάς για διαμονή, ημιδιαμονή για να πάρουν φαγητό, να πλύνουν τα ρούχα τους, να αξιοποιήσουν κάποιες υπηρεσίες που παρέχει το Πολυδύναμο και εμείς σαν ITHACA.

Συγκινούμαι πάντα όταν μιλάω για τα παιδιά στην ITHACA, γιατί καταλαβαίνεις ότι βγαίνοντας από αυτή την ιστορία, φεύγεις με ένα τεράστιο τραύμα. Και η Ithaca με αγκάλιασε έτσι όπως είμαι και με όλο αυτό το πράγμα που κουβαλούσα και με στήριξε όχι μόνο όσον αφορά το εργασιακό κομμάτι που σαφώς είναι πάρα πολύ σημαντικό, αλλά και σε ψυχολογικό επίπεδο. Δηλαδή πέρα από τις συνεδρίες με τη Ναταλία και όλα αυτά που συζητούσαμε πριν, μου παρείχαν ψυχολόγο, συνεδρίες με κοινωνικό λειτουργό κάθε βδομάδα. Ακόμα και στο κομμάτι της δουλειάς δηλαδή μου δώσανε την ελευθερία και την εμπιστοσύνη να μπορώ να εξελιχθώ και να δείξω τις ικανότητές μου. Και πάντα ήταν πολύ υποστηρικτικοί σε ότι και να προέκυπτε. Είτε ήταν αυτό προσωπικό είτε ήταν επαγγελματικό.

Η δουλειά που κάνει η Ithaca συμβάλει πάρα πολύ στο να σπάσουν όλα αυτά τα στερεότυπα που μπορεί να έχει ο περισσότερος κόσμος. Ειδικά στο τι σημαίνει αστεγία και στο πόσο ενσυναίσθηση πρέπει να δείχνουμε σ’ αυτούς τους ανθρώπους, γιατί πραγματικά δεν ξέρουμε τι background έχουν. Δεν ξέρουμε υπό ποιες συνθήκες οδηγήθηκαν σ’ αυτή την κατάσταση».

Τι θα ήθελες ιδανικά για το μέλλον, τη ρωτάω. «Ιδανικά θα ήθελα να κρατήσω το σπίτι μου και να μην ξαναβρεθώ σ’ αυτή την κατάσταση. Να έχω τη ζωή που είχα στήσει όλα τα προηγούμενα χρόνια. Να έχω το σπίτι μου, τη δουλειά μου, την αξιοπρέπειά μου. Να είμαι αυτόνομη και ανεξάρτητη. Για μένα αυτό είναι το πιο σημαντικό».

Από το παγκάκι στην ευτυχία

O Γιώργος είναι εξυπηρετούμενος του προγράμματος Εργασιακής Συμβουλευτικής της Ithaca. Είχε δουλειά και σπίτι. Bρέθηκε μια μέρα στο παγκάκι. «Αν δεν το έχεις ζήσει, να κοιμάσαι στο ξύλο, στο σανίδι και να κοιτάς ουρανό, δεν ξέρεις πόσο σκληρό είναι». Έτσι έκλεισε η συζήτησή μας. Μου μίλησε για τη ζωή του. Με απόλυτη ειλικρίνεια. Ήρθε η κρίση, ήρθαν τα μνημόνια. Είχε σπίτι και δουλειά. Τα έχασε όλα. «Δεν ήταν μόνο η κρίση. Έκανα κακή διαχείριση μετά. Κακή διαχείριση των χρημάτων μου. Τεμπέλιαζα και ξόδευα. Τεμπέλιαζα. Είπαμε και θα μιλήσω με ειλικρίνεια». Έτσι ξεκίνησε η συζήτηση.

«Εγώ ήμουν ελεύθερος επαγγελματίας. Με το μνημόνιο, την κρίση το 2012 βρέθηκα άνεργος…Μετά ακολούθησε μια καταστροφική πορεία και με δικά μου λάθη βέβαια. Χωρίς δικά σου λάθη… Αν δε βάλεις το χέρι σου, δε βγάζεις τα μάτια σου. Ξαφνικά στα 50 φεύγα βρέθηκα άστεγος. Είμαι μόνος μου στη ζωή, εντελώς, χωρίς γονείς, χωρίς αδέλφια, χωρίς σύντροφο. Είχα το πατρικό μου, αλλά έμεινα χωρίς δουλειά και μετά με δικές μου βλακείες και λάθος χρηματική διαχείριση βρέθηκα στο τίποτα. Με δικά μου λάθη, όμως. Να στο πω όπως είναι. Τεμπελιά. Τεμπέλιαζα. Ήμουν αρκετό καιρό άνεργος. Δηλαδή άνεργος… εγώ μιλάω με την γλώσσα της αλήθειας: Τεμπέλιαζα. Δεν το έψαξα, είχα μια οικονομική άνεση, λίγο το ένα λίγο το άλλο, λίγο μπουζούκια, λίγο ταξίδια, λίγο ξενύχτια… κι έμεινα χωρίς τίποτα

Έχασα τη δουλειά, με πήρε από κάτω, παραιτήθηκα από τη ζωή. Πάει το πατρικό στο Περιστέρι. Βρέθηκα το 2017 στο νοίκι στην Πετρούπολη. Ντρεπόμουν να γυρίσω στα πάτρια εδάφη, εκεί που με ήξεραν. Παραιτήθηκα απ’ όλα: έλλειψη κινήτρου, μη ύπαρξη οικογένειας, μη ύπαρξη δικών μου ανθρώπων να με κρατήσουνε και… βρέθηκα στον άσσο.

Ξεκίνησα να μοιράζω φυλλάδια. Δεν έπαιζε ΚΕΑ, Ταμεία Ανεργίας κλπ, γιατί ως ελεύθερος επαγγελματίας δε μας έβαζε ο νόμος.

Από το άγχος μου, έχασα γένια και μαλλιά σε 6 μήνες από αλωπεκία. Ξεκίνησαν άνθρωποι στη γειτονιά να με βοηθούν. Κατέβηκα Περιστέρι, δε με γνώριζαν όπως είχα γίνει. Απευθύνθηκα στις κοινωνικές υπηρεσίες του δήμου Περιστερίου, βρέθηκε μια κοινωνική λειτουργός η οποία ήταν  και συμμαθήτριά μου, πηγαίναμε στο Λύκειο, υπήρξε και πελάτισσα στο μαγαζί μαζί με τη μαμά της και έπαθε σοκ όταν με είδε σε αυτή την κατάσταση. Μου λέει ‘άκου να δεις πώς έχει το πράγμα. Θα κάτσεις να οργανωθείς. Θα πάρεις το ΚΕΑ… να βγάλεις πάλι κάρτα ανεργίας, να μπεις σε δομή φιλοξενίας”. Της λέω ”δεν υπάρχει περίπτωση, λόγω φιλοσοφίας και και χαρακτήρα, να μπω εγώ σε δομή φιλοξενίας”. Και ντρεπόμουν και δεν ήθελα να κλειστώ σε έναν χώρο χωρίς την ανεξαρτησία μου. Μου λέει ”δε γίνεται να μην μπεις”. Εγώ ντρεπόμουν. Λέω εγώ που ήμουν άρχοντας εκεί, να ξαναγυρίσω σε καταστάσεις τέτοιες και να πούνε ”να ο Γιώργος…’, καταλαβαίνεις…

Κι έμεινα έξω. Δρόμο. Παγκάκι. Για έναν μήνα. 23 μέρες ακριβώς. Χειμώνας. Δεκέμβρης του 2023.

Έμεινα εντελώς έξω μέχρι να προχωρήσουν οι διαδικασίες και να μπω τελικά στη δομή. Ήταν και το γραφειοκρατικό θέμα…

Επέμεναν άνθρωποι που με ήξεραν να μπω στη δομή. “Γιώργο πήγαινε και βλέπουμε” μου έλεγαν. Παρενέβη και η κοινωνική λειτουργός, η προϊσταμένη των Κοινωνικών Υπηρεσιών του Δήμου Περιστερίου. Μου λέει ”Γιώργο, θα σε βάλω σε δομή και θα προσπαθήσω να σε βάλω σε πρόγραμμα στέγασης, εργασίας. Πήγα τελικά στη δομή-υπνωτήριο, στους ΓτΚ στην Ακαδημίας. Μετά από λίγο, ειδοποιήθηκα από το Περιστέρι ότι εγκρίθηκε το πρόγραμμα στέγασης. Άρχισα ξαφνικά να ελπίζω. Να ελπίζω για ζωή.

Μέχρι τότε προσπαθούσα να κρατιέμαι. Δούλευα ακόμη σε φυλλάδια και έκανα και κάποια μεροκάματα στη λαϊκή. Μετά οργανώθηκα, βοηθήθηκα από τις κοινωνικές υπηρεσίες, από την κοινωνική λειτουργό της δομής. Έκανα και θεραπείες να ξαναβγάλω μαλλιά. Ξέρεις, ήταν κι αυτό σημαντικό για την ψυχολογία μου.

Έκανα τα χαρτιά μου για να μπω σε σπίτι και μου βγήκε πρόγραμμα για την κοινωφελή εργασία στον δήμο Αθηναίων. Εγκρίθηκα και ξεκίνησα. Τον Δεκέμβρη του 20΄ μπήκα σε σπίτι, στο οποίο είμαι ακόμα.

Η ψυχολογία στα ύψη. Μέχρι το τέλος σχεδόν του 21΄ δούλευα στον Δήμο Αθηναίων. Μετά μπήκα στον Δήμο Περιστερίου, έμεινα λίγο καιρό άνεργος, μετά μπήκα στο πρόγραμμα “Νίκος Κούρκουλος” ως καθαριστής… Το πάλευα.

Μετά το 2022 γνώρισα τα παιδιά στην Ithaca. Όταν ήμουν στη δομή, μου είχε πει η κοινωνική λειτουργός ότι θα ξεκινήσω ένα πρόγραμμα για στήριξη ομότιμων αστέγων, δηλαδή ανθρώπων οι οποίοι έχουν περάσει την αστεγία και έχουν βγει απ’ αυτήν και τώρα στηρίξουν τους ανθρώπους που είναι σε αστεγία. Έτσι γνώρισα τη Ναταλία, η οποία είναι η καλύτερη εργασιακή σύμβουλος, που έχω γνωρίσει, γιατί έχει σκύψει πάνω από το πρόβλημα πολύ σοβαρά. Μου έφτιαξε βιογραφικό και ψάχναμε δουλειά στα μέτρα μου. Με οργάνωσε σε όλα. Έτσι βρήκα δουλειά. 7μηνη σύμβαση στον Δήμο Αθηναίων, σε πρόγραμμα για εργάτης καθαριότητας στην Εφορία Αρχαιοτήτων Αθηνών.

Πήγα πετώντας.

Είναι απίστευτο αυτό που ζω τώρα. Δηλαδή να έχεις ρεπό και να παρακαλάς να τελειώσει για να ξαναγυρίσεις στη δουλειά σου. Καθαρίζω, κάνω το διάλειμμα μου, κοιτάζω τη θάλασσα στο Σούνιο και λέω ‘ρε Γιώργο, τι ζεις;’.

Περνάω πάρα πολύ καλά. Το μετά, το τι θα γίνει από κει και μετά, δεν το σκέφτομαι. Δε με ενδιαφέρει τι θα γίνει τέλος Οκτωβρίου. Αφήστε με να ζήσω αυτό που ζω. Αυτό που ζω. Μου αρέσει, το αγαπάω, Αυτές τις 200 μέρες αφήστε με να τις ζήσω. Θέλω να τις ζήσω, να τις χαρώ».

Ρωτάω τη Δήμητρα στο τέλος της ημέρας τι της μένει. «Η ευγνωμοσύνη των ανθρώπων. Υπάρχουν άνθρωποι που είχαν ωφεληθεί κάποια στιγμή από εμάς και με παίρνουν τηλέφωνο να μου πουν ”μου λείπετε, σας αγαπώ”.

Για να σου είμαι ειλικρινής, στο τέλος της ημέρας μένει και μια κούραση. Όλα τα χρόνια προσπαθούμε με λίγους πόρους να πετύχουμε τα μέγιστα. Αντιμετωπίζουμε συσσωρευμένες δυσκολίες όλα αυτά τα χρόνια, είμαστε ένα μικρός οργανισμός. Αντιμετωπίζουμε δυσκολίες και με τους δήμους, γιατί για να λειτουργεί το βαν πρέπει να μας δώσει άδεια ο κάθε δήμος. Παλιά παίρναμε άδεια 6μηνη, τώρα κάθε μηνά, το οποίο πρακτικά είναι μια κουραστική γραφειοκρατική διαδικασία που πρέπει να κάνουμε κάθε μήνα. Και δημιουργεί και αβεβαιότητα.

Αλλά σημαντικό ζήτημα είναι και η εμπιστοσύνη του κόσμου προς τις οργανώσεις που έχει κλονιστεί. Πρόσφατη έρευνα της Διανέοσις (Απρίλιος 2024) μας δείχνει στον πάτο της εμπιστοσύνης του κόσμου. Και εν μέρει λογικό, αλλά δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Κάποιοι όντως προσπαθούμε για το καλύτερο κι εγώ προσωπικά θέλω να καθαρίζει ο χώρος στον οποίο δουλεύω και κάνω το καλύτερο. Θέλω να αποκαλύπτονται τα σκάνδαλα, για να μη δημιουργείται λανθασμένα ένα στερεότυπο για όλους, και το κυριότερο: για να μην υπάρχει εκμετάλλευση των ευάλωτων ανθρώπων».