Την ετήσια έκθεση σχετικά με την Ελευθερία του Τύπου δημοσίευσε το Συμβούλιο της Ευρώπης καταδεικνύοντας πρακτικές εκφοβισμού, επιθέσεις και κατάχρηση του δικαίου κατά δημοσιογράφων, ειδικά μετά την έναρξη της πανδημίας. Η έκθεση 74 σελίδων με τίτλο: «Wanted! Real action for media freedom in Europe» έχει την υπογραφή 14 διεθνών οργανισμών ελευθερίας του Τύπου και εντοπίζει αύξηση των περιστατικών που απειλούν την ελευθερία του Τύπου κατά 40% το 2020 σε σύγκριση με το 2019. Ένας αριθμός ρεκόρ αφορούσε φυσικές επιθέσεις σε 52 περιπτώσεις και πράξεις παρενόχλησης ή εκφοβισμού σε 70 περιπτώσεις.
Υπογραμμίζεται επίσης η απειλή για την ελευθερία του Τύπου που δημιουργείται εξαιτίας των περιορισμών που επιβλήθηκαν το 2020 στη δραστηριότητα των δημοσιογράφων από νόμους και κανονισμούς έκτακτης ανάγκης που εγκρίθηκαν ως απάντηση στην πανδημία Covid-19.
Ακολουθούν μεταφρασμένα κάποια από τα κομμάτια της έκθεσης που αναφέρονται και στην Ελλάδα:
Επιθέσεις, παρενόχληση και εκφοβισμός
Ένας αριθμός ρεκόρ καταγγελιών το 2020 αφορούσε επιθέσεις, καθώς και παρενόχληση και εκφοβισμό. Τα περιστατικά κατά τη διάρκεια συγκεντρώσεων και διαδηλώσεων αναφέρθηκαν στη Γαλλία, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Πολωνία, τη Ρωσική Ομοσπονδία, τη Σερβία, την Ισπανία, την Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι καταγγελίες δείχνουν υψηλό ποσοστό προφορικών επιθέσεων σε ορισμένα κράτη μέλη, που πραγματοποιήθηκαν από εκπροσώπους των δημοσίων αρχών, μεταξύ άλλων από υπουργούς και αρχηγούς κυβερνήσεων.
Επιθέσεις σε δημοσιογράφους κατά την κάλυψη διαδηλώσεων
Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων και διαμαρτυριών αναφέρθηκε μεγάλος αριθμός επιθέσεων εναντίον δημοσιογράφων από κρατικούς και μη κρατικούς φορείς. Επιθέσεις σε δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων αναφέρθηκαν στη Γαλλία, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Πολωνία, τη Ρωσική Ομοσπονδία, τη Σερβία, την Ισπανία, την Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο, σε αρκετές περιπτώσεις σε σχέση με την πανδημία Covid-1914
Κατάχρηση του ποινικού δικαίου από το κράτος
Δημοσιογράφοι και εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης παρενοχλήθηκαν με κλήσεις για ανακρίσεις από την αστυνομία, ενώ ανέφεραν διαμαρτυρίες και άλλα δημόσια γεγονότα, στη Ρωσική Ομοσπονδία και την Τουρκία, αλλά και στην Αλβανία, τη Γαλλία, την Ελλάδα, την Πολωνία και τη Σερβία. Ακόμη και όταν αυτό δεν είναι ο πρόδρομος για περαιτέρω ποινικές διαδικασίες, αυτή η πρακτική παρεμβαίνει σαφώς στη δημοσιογραφία.
Κρατική χρηματοδότηση και μέσα ενημέρωσης
Οι κυβερνήσεις εκμεταλλεύτηκαν κρατική χρηματοδότηση για τα μέσα ενημέρωσης για να τιμωρήσουν τα μέσα που ασκούν κριτική και να ανταμείψουν φιλικά προσκείμενα. Στην Τουρκία, ανεξάρτητες εφημερίδες όπως η Evrensel και η BirGün αντιμετώπισαν απαγορεύσεις κρατικής διαφήμισης το 2020. Στην Πολωνία, η διανομή διαφημίσεων κρατικών εταιρειών έχει αποδειχθεί ότι δεν αντιστοιχεί στη λογική της αγοράς, με τα μέσα που ασκούν κριτική να λαμβάνουν δυσανάλογα χαμηλά ποσά. Προστέθηκε σε αυτό ήταν σοβαρές αποκλίσεις στην κατανομή των κρατικών διαφημιστικών εσόδων που σχετίζονται με το Covid-19 η εφημερίδα Gazeta Wyborcza, επικριτική για την τρέχουσα κυβέρνηση, εξαιρέθηκε από κυβερνητικές ανακοινώσεις για την υγεία την άνοιξη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκε να υποβάλει επίσημη καταγγελία που ισχυρίζεται ότι η κατανομή κρατικών διαφημίσεων από την Ουγγαρία, η οποία διακρίνει σοβαρά τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, συνιστά παράνομη κρατική ενίσχυση. Η κρατική χρηματοδότηση αποτέλεσε επίσης αντικείμενο προειδοποίησης πλατφόρμας στην οποία συμμετείχε η Ελλάδα, αφού τα ελληνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης που επικρίνουν την κυβέρνηση αποκλείστηκαν ή αποκλείστηκαν από ένα πρόγραμμα χρηματοδοτικής στήριξης 20 εκατομμυρίων ευρώ κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19
Αναφορά έγινε και στο «Documento»
Στην ενότητα «Επιδράσεις του Covid-19 και μέτρα των lockdown στην ελευθερία του Τύπου» αναφέρεται:
«Αλλού, οι κυβερνήσεις εκμεταλλεύτηκαν πακέτα οικονομικής στήριξης σε εκστρατείες μέσων και δημόσιας υγείας για το Covid-19 για να επιβραβεύσουν πιστές εκδοτικές, τιμωρώντας παράλληλα κρίσιμα μέσα. Τα ελληνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης που επικρίνουν την κυβέρνηση, για παράδειγμα, αποκλείστηκαν από ένα πρόγραμμα οικονομικής στήριξης 20 εκατομμυρίων ευρώ. Πολλά που θεωρούνταν «αντιπολιτευτικά» έλαβαν δυσανάλογα χαμηλότερα επίπεδα διαφημιστικών εσόδων από την εκστρατεία ευαισθητοποίησης για τη δημόσια υγεία σε σύγκριση με πιο φιλικά προς την κυβέρνηση μέσα ενημέρωσης, παρόλο που πολλά είχαν μεγαλύτερη κυκλοφορία και αναγνωσιμότητα. Το Documento, μια εβδομαδιαία ερευνητική εφημερίδα, αποκλείστηκε εξ ολοκλήρου από κρατική χρηματοδότηση. Ο δημοσιογράφος και εκδότης του τόνισε ότι αυτό ήταν σαφές αντίποινο για την κριτική (σ.σ. που ασκήθηκε) και τις πρόσφατες έρευνες.»
Διαβάστε αναλυτικά την έκθεση: