Σφοδρή κριτική στο νομοσχέδιο του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου για τις απελάσεις και τις επιστροφές ασκεί το Συμβούλιο της Ευρώπης. «Το ελληνικό κοινοβούλιο πρέπει να αναθεωρήσει τη νομοθετική πρόταση που βρίσκεται υπό συζήτηση, η οποία θα έθετε σοβαρά προσκόμματα στο έργο που επιτελούν ΜΚΟ στη θάλασσα, το οποίο σώζει ζωές, και στη δυνατότητά τους να παρακολουθούν για πιθανές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Αιγαίο», δήλωσε νωρίτερα η επίτροπος του Συμβουλίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ντούνια Μιγιάτοβιτς.
Ακριβώς την ημέρα που ψηφίζεται στη Βουλή το αντιπροσφυγικό νομοσχέδιο Μηταράκη για την «Αναμόρφωση διαδικασιών απελάσεων και επιστροφών πολιτών τρίτων χωρών, προσέλκυση επενδυτών και ψηφιακών νομάδων, ζητήματα αδειών διαμονής και διαδικασιών χορήγησης διεθνούς προστασίας και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου και Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη», το Συμβούλιο της Ευρώπης ασκεί δριμύ κριτική στις κινήσεις του αρμόδιου υπουργείου, μέσα σε ένα νομοθέτημα που εμπεριέχει ρήτρες και χρονικά όρια που παρεκκλίνουν πολύ από τις ευρωπαϊκές οδηγίες, με τους ευάλωτους ακόμα και τους ανήλικους να στερούνται στοιχειώδη δικαιώματα και τις διασώσεις που θα πρέπει να τυχαίνουν έγκρισης και συναπόφασης με το λιμενικό ακόμα και σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.
Το άρθρο 40 του νομοσχεδίου απέλασης και επιστροφής εισάγει περιορισμούς και προϋποθέσεις στις δραστηριότητες της οργάνωσης της κοινωνίας των πολιτών σε τομείς αρμοδιότητας της ελληνικής ακτοφυλακής και η μη τήρηση αυτών θα υπόκειται σε βαριές κυρώσεις και πρόστιμα. Όπως τονίστηκε σε επιστολή του Επιτρόπου προς τις ελληνικές αρχές τον περασμένο Μάιο, οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών συμβάλλουν σημαντικά στην προστασία των δικαιωμάτων των προσφύγων, των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αναφορά και την τεκμηρίωση ανατροπών ή άλλων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ως εκ τούτου, ανησυχεί για αυτή τη διάταξη που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τις δραστηριότητες των ΜΚΟ για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε σχέση με άτομα που φθάνουν από τη θάλασσα και να υπονομεύσει σοβαρά τον αναγκαίο έλεγχο της συμμόρφωσης των επιχειρήσεων της Ελληνικής Ακτοφυλακής με τα πρότυπα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η Επίτροπος λυπάται ιδιαίτερα για το ότι η εν λόγω διάταξη που προστέθηκε στο νομοσχέδιο για τις απελάσεις και τις επιστροφές μετά το κλείσιμο της περιόδου δημόσιας διαβούλευσης.
Προτρέπει τους Έλληνες νομοθέτες να απορρίψουν τους περιορισμούς που προβλέπονται στο άρθρο 40 του νομοσχεδίου για τις απελάσεις και τις επιστροφές και να αναγνωρίσουν το έργο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ΜΚΟ που σώζουν ζωές στη θάλασσα σύμφωνα με το καθεστώς τους ως υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο γεγονός ότι η συγκεκριμένη διάταξη προστέθηκε μετά το πέρας της δημόσιας διαβούλευσης για το νομοσχέδιο, αποτρέποντας έτσι όσους επηρεάζονται άμεσα, αλλά και τους εθνικούς θεσμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων, από το να τοποθετηθούν.
Η Επίτροπος καλεί όλα τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, να συνεργαστούν εποικοδομητικά με ΜΚΟ για τη διασφάλιση της ζωής και των δικαιωμάτων των ανθρώπων που κινδυνεύουν στη θάλασσα προστατεύονται και δημιουργούν ένα περιβάλλον ευνοϊκό για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θα πρέπει να απέχουν από την παρενόχληση υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή την παρεμπόδιση του έργου τους, είτε μέσω νομοθετικών, δικαστικών ή διοικητικών μέσων.
«Με απογοήτευση μαθαίνω ότι τα σχόλια και οι συστάσεις των εθνικών δομών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και των ΜΚΟ εμπειρογνωμόνων σχετικά με την έλλειψη επαρκών εγγυήσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν ελήφθησαν υπόψη από τις ελληνικές αρχές. Καλώ τα μέλη του Κοινοβουλίου να αξιοποιήσουν αυτές τις συστάσεις για να διασφαλίσουν ότι το νομοσχέδιο, μόλις εγκριθεί, αντικατοπτρίζει πλήρως τις υποχρεώσεις της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και της Σύμβασης για τους Πρόσφυγες».