Ο νέος γύρος σκληρών δασμών που επέβαλε ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ μόλις τέθηκε σε ισχύ πλήττοντας προϊόντα που εισάγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες από δεκάδες χώρες παγκοσμίως. Συνολικά, εισαγωγές από 86 χώρες υπόκεινται πλέον σε αυξημένους δασμούς που κυμαίνονται μεταξύ 11% και 104%. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του εκπροσώπου του Λευκού Οίκου σε δημοσιογράφους το απόγευμα της Τρίτης, οι δασμοί για τα εξαγόμενα προϊόντα της Κίνας στις ΗΠΑ διαμορφώνονται στο 104%. To Πεκίνο κατηγόρησε το βράδυ της Τρίτης τις ΗΠΑ για «εκβιασμό», ενώ ο πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, στις πρώτες δηλώσεις του μετά την ισχύ των δασμών, ανέφερε ότι η έμφαση θα δοθεί στην οικοδόμηση μιας κοινότητας με κοινό μέλλον με τις γειτονικές χώρες της Κίνας.

Σύμφωνα με όσα έχει δηλώσει ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και εφόσον πέρασε η προθεσμία που ο ίδιος είχε θέσει, χωρίς το Πεκίνο να «συμμορφωθεί» στις επιταγές του, οι ΗΠΑ κλιμακώνουν τον εμπορικό πόλεμο. Έτσι, από απόψε τα μεσάνυχτα, Τρίτη προς Τετάρτη κεντρική ώρα Κίνας, στα κινεζικά προϊόντα θα επιβάλλονται δασμοί συνολικού ύψους 104%.

Υπενθυμίζεται ότι μέχρι στιγμής, οι δασμοί των ΗΠΑ στην Κίνα ανέρχονται σε 54%. Ο τεράστιος νέος δασμός αντικατοπτρίζει έναν δασμό 20% που είχε επιβληθεί στο παρελθόν, έναν πρόσθετο δασμό 34% και μια αύξηση 50% την τελευταία στιγμή που υπέγραψε ο Trump αργά την Τρίτη, 8 Απριλίου 2025.

O Nτόναλντ Τραμπ προανήγγειλε και επερχόμενο μεγάλο δασμό στα φαρμακευτικά προϊόντα, με σκοπό όπως είπε, «οι εταιρείες να αποσυρθούν από την Κίνα διότι εμείς είμαστε ο μεγάλος πελάτης τους».

Κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης των δημοσιογράφων από την εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, η ίδια τόνισε ότι σχεδόν 70 χώρες βρίσκονται σε επαφή με την αμερικανική κυβέρνηση και προσπαθούν να διαπραγματευτούν μια καλύτερη συμφωνία για τους δασμούς.

Σύμφωνα με την εφημερίδα Guardian οι νέοι δασμοί που επιβλήθηκαν σε 57 χώρες-στόχους, περιοχές και μπλοκ περιλαμβάνουν ποσοστά 20% για την ΕΕ, 26% για την Ινδία και 49% για το Κομπότζια.

Οι ευρωπαϊκές αγορές σημείωσαν ξανά πτώση το πρωί της Τετάρτης, με τους κύριους δείκτες να καταγράφουν πτώση στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ισπανία. Ο δείκτης FTSE 100 του Λονδίνου υποχώρησε κατά 2,2% μετά το άνοιγμα, αντιστρέφοντας τα περισσότερα από τα κέρδη της Τρίτης. Επιπλέον, ο δείκτης Dax της Γερμανίας σημείωσε πτώση περίπου 2,3%, ο δείκτης Cac 40 της Γαλλίας μειώθηκε κατά 2,4% και ο δείκτης Ibex της Ισπανίας υποχώρησε κατά 2%.

Οι πτώσεις ακολούθησαν μια ακόμη ταραχώδη μέρα στις ασιατικές αγορές. Ο δείκτης Nikkei της Ιαπωνίας έκλεισε με πτώση σχεδόν 4%, ενώ ο δείκτης αναφοράς της Ταϊβάν υποχώρησε κατά 5,8%. Ο δείκτης Hang Seng του Χονγκ Κονγκ ανέκτησε κάποια από τις προηγούμενες απώλειες κλείνοντας με πτώση 0,4%, και ο δείκτης Kospi 200 της Νότιας Κορέας έπεσε κατά 1,8%.

Ωστόσο, οι χρηματιστηριακές αγορές της Κίνας σημείωσαν άνοδο, φαίνεται να αντέχουν την καταιγίδα μετά από κυβερνητικές παρεμβάσεις. Ο δείκτης SSE Composite της Σαγκάης έκλεισε την ημέρα με άνοδο 1,1%, ενώ ο δείκτης Shenzhen SE Composite αυξήθηκε κατά 2,2%.

Οι τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν για πέμπτη συνεχόμενη ημέρα την Τετάρτη, φτάνοντας στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τεσσάρων ετών, από τον Φεβρουάριο του 2021, λόγω ανησυχιών ότι ένας παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος θα μειώσει τη ζήτηση και θα πλήξει την οικονομική ανάπτυξη.

This map shows the percentage of reciprocal tariffs imposed by the U.S. administration on each economy.

Όταν η Λέβιτ ρωτήθηκε για το υπό ποιες συνθήκες ο Τραμπ θα μιλούσε με τον Πρόεδρο της Κίνας Σι Ζιπίνγκ για μια συμφωνία, απάντησε ότι ο Τραμπ «πιστεύει ότι η Κίνα θέλει να κάνει μια συμφωνία». Ήταν ένα «λάθος» για την Κίνα να ανταπαντήσει, πρόσθεσε, γι’ αυτό και εφαρμόζονται οι δασμοί 104% εναντίον της. Εάν η Κίνα απλώσει το χέρι διαπραγμάτευσης, ο Τραμπ θα είναι «απίστευτα ευγενικός», αλλά θα εργαστεί προς το συμφέρον της Αμερικής, είπε ακόμη.

Η αντίδραση της Κίνας

Την Τρίτη, το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας κατηγόρησε τις ΗΠΑ για «εκβιασμό» και είπε ότι οι απειλές του προέδρου των ΗΠΑ για πρόσθετους δασμούς 50%, αν το Πεκίνο δεν αναιρούσε τον δικό του αμοιβαίο δασμό 34%, ήταν ένα «λάθος πάνω σε λάθος».

Το Πεκίνο δεσμεύτηκε να «λάβει αποφασιστικά αντίμετρα», προσθέτοντας: «Η Κίνα θα παλέψει μέχρι τέλους αν η πλευρά των ΗΠΑ είναι αποφασισμένη να ακολουθήσει τη λάθος πορεία».

Σήμερα, ο πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, σε νέα του δήλωση, τόνισε την ανάγκη για την οικοδόμηση μιας κοινότητας με κοινό μέλλον με τις γειτονικές χώρες και την επιδίωξη άνοιγμα νέων προοπτικών για τη διπλωματία της Κίνας στην περιοχή της.

Σύμφωνα με το Reuters, την Τετάρτη, η Κίνα δεσμεύτηκε να λάβει αποφασιστικά και αποτελεσματικά μέτρα για να προστατεύσει τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της. «Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να καταχρώνται των δασμών για να πιέσουν την Κίνα, η οποία το απορρίπτει κατηγορηματικά και δεν θα αποδεχτεί ποτέ αυτόν τον είδους εκφοβισμό», δήλωσε η εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, Λιν Τζιάν, σε συνέντευξη Τύπου.

Άλλες χώρες παρέχουν στήριξη σε βασικούς τομείς εξαγωγών, με τη Νότια Κορέα να ανακοινώνει μια σειρά έκτακτων μέτρων για τους κατασκευαστές αυτοκινήτων, όπως μειώσεις φόρων και επιδοτήσεις. Οι κεντρικές τράπεζες της Νέας Ζηλανδίας και της Ινδίας μείωσαν τα επιτόκια την Τετάρτη, σε μια κίνηση που θα μπορούσε να προοιωνίζεται μια ευρύτερη κίνηση των υπευθύνων χάραξης πολιτικής για να μετριάσουν τις επιπτώσεις των δασμών στις οικονομίες τους.

Ωστόσο, κάποιοι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι, τελικά, οι Αμερικανοί καταναλωτές είναι πιθανό να επωμιστούν το μεγαλύτερο βάρος του εμπορικού πολέμου, αντιμετωπίζοντας υψηλότερες τιμές για τα πάντα, από αθλητικά παπούτσια έως κρασί. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση δείχνει ότι οι περισσότεροι Αμερικανοί αναμένουν αύξηση τιμών τους επόμενους έξι μήνες.

Η δανική εταιρεία κατασκευής πολυτελών στερεοφωνικών συστημάτων Bang & Olufsen (BO.CO) δήλωσε την Τετάρτη ότι θα αυξήσει τις τιμές σε επιλεγμένα προϊόντα τον επόμενο μήνα, για να καλύψει τους δασμούς και άλλους παράγοντες που επηρεάζουν το κόστος τους. Σύμφωνα με μια νέα δημοσκόπηση της Reuters/Ipsos, σχεδόν τα τρία τέταρτα των Αμερικανών αναμένουν ότι οι τιμές των καθημερινών αγαθών θα αυξηθούν τους επόμενους έξι μήνες.

Οι πλήρεις επιπτώσεις των δασμών της Τετάρτης ίσως να μην γίνουν αισθητές για κάποιο διάστημα, καθώς τα αγαθά που βρίσκονται ήδη σε μεταφορά μέχρι τα μεσάνυχτα θα εξαιρούνται από τους νέους φόρους, εφόσον φτάσουν στις ΗΠΑ μέχρι τις 27 Μαΐου. Οι πρώτοι δασμοί ύψους 10% σε όλες τις εισαγωγές από πολλές χώρες της Αμερικής άρχισαν το Σάββατο.

Ο τελευταίος γύρος δασμών, ο οποίος τέθηκε σε εφαρμογή στις 12:01 π.μ. ET (0401 GMT), στοχεύει χώρες που «εκμεταλλεύονται» τις ΗΠΑ, σύμφωνα με τον Τραμπ. Αυτή η λίστα περιλαμβάνει πολλές από τις πιο στενές συμμάχους των ΗΠΑ, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία αντιμετώπισε δασμό 20%, καθώς και φόρους που αφορούν συγκεκριμένες βιομηχανίες. Η 27μελής Ένωση θα ψηφίσει για αρχικά αντίμετρα αργότερα την Τετάρτη.

Ο Τραμπ δήλωσε ότι οι δασμοί είναι απάντηση σε φραγμούς που έχουν επιβληθεί στα αμερικανικά προϊόντα και ότι είναι απαραίτητοι για να διορθώσουν τις εμπορικές ανισορροπίες της Αμερικής. Επίσης, κατηγόρησε χώρες, όπως η Ιαπωνία, ότι υποτιμούν τα νομίσματά τους για να αποκτήσουν εμπορικό πλεονέκτημα, κάτι που η Ιαπωνία αρνείται. Ο υπουργός Οικονομικών της Ιαπωνίας δήλωσε την Τετάρτη ότι οι εμπορικές διαπραγματεύσεις με την Ουάσινγκτον θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν και τα συναλλαγματικά επιτόκια.

A table showing sectors of imported products and the corresponding estimated price increases that could result from Trump's sweeping tariffs, ranging from 10% for medical diagnostic equipment to 30% for computer parts and toys & video games.

Η αντίδραση της ΕΕ

Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μίλησε με τον Κινέζο Πρωθυπουργό, Λι Τσιάνγκ, σύμφωνα με το Euronews, προσφέροντας «μια διαπραγματευμένη λύση» για «την ευρεία αναστάτωση που προκλήθηκε από τους αμερικανικούς δασμούς» την Τρίτη.

Η φον ντερ Λάιεν «υπογράμμισε τη ζωτική σημασία της σταθερότητας και της προβλεψιμότητας για την παγκόσμια οικονομία» κατά τη διάρκεια της συνομιλίας, τονίζοντας «την ευθύνη της Ευρώπης και της Κίνας, ως δύο από τις μεγαλύτερες αγορές του κόσμου, να υποστηρίξουν ένα ισχυρό, μεταρρυθμισμένο εμπορικό σύστημα, ελεύθερο, δίκαιο και θεμελιωμένο σε ίσους όρους».

Σημερινό δημοσίευμα του Politico αναφέρει ότι η αντίδραση της ΕΕ στην απόφαση του Προέδρου των ΗΠΑ ενδέχεται να είναι λιγότερο επιθετική από ό,τι αναμενόταν, αλλά δείχνει κάποια δημιουργικότητα στην προσπάθειά της να πλήξει τις ΗΠΑ εκεί που θα πονέσουν περισσότερο.

Σύμφωνα με ένα εσωτερικό έγγραφο που είδε το POLITICO, η Κομισιόν εξετάζει την επιβολή δασμών μέχρι και 25% σε ένα ευρύ φάσμα εξαγωγών από τις ΗΠΑ, αξίας περίπου 22,1 δισεκατομμυρίων ευρώ, βάσει των εισαγωγών της ΕΕ για το 2024.

Η λίστα περιλαμβάνει συνηθισμένα γεωργικά και βιομηχανικά προϊόντα, όπως σόγια, κρέας, καπνός, σίδηρος, χάλυβας και αλουμίνιο – με στόχο τους αμερικανικούς τομείς που εξαρτώνται περισσότερο από τις διατλαντικές εξαγωγές.

Οι χώρες της ΕΕ αναμένεται να ψηφίσουν για τους νέους δασμούς την Τετάρτη, με καμία σημαντική αντίθεση να μην αναμένεται.

Μόλις εγκριθεί η λίστα (η οποία τεχνικά αποτελείται από πολλές υπολίστες), το πρώτο σετ δασμών σε αγαθά όπως τα κράνμπερι ή ο χυμός πορτοκαλιού, που η ΕΕ είχε αρχικά επιβάλει το 2018 κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρίας Τραμπ αλλά ανέστειλε το 2021, θα τεθεί σε εφαρμογή στις 15 Απριλίου.

Ακολούθως, ένας δασμός 25% θα επιβληθεί από τις 16 Μαΐου σε μια δεύτερη παρτίδα εισαγόμενων προϊόντων, όπως χάλυβας, κρέας, λευκή σοκολάτα και πολυαιθυλένιο. Τέλος, ένας δασμός 25% σε αμύγδαλα και σόγια θα τεθεί σε εφαρμογή την 1η Δεκεμβρίου. (Αφήστε την Επιτροπή να προσθέσει λίγη αγωνία στην υπόθεση.)

Συνολικά, οι δασμοί της ΕΕ αναμένεται να πλήξουν εξαγωγές αξίας έως και 13,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις «κόκκινες» πολιτείες, σύμφωνα με την ανάλυση του POLITICO για τα εμπορικά δεδομένα του 2024.

Ο πρώτος στόχος της ΕΕ σύμφωνα με το δημοσίευμα είναι η σόγια, ένα προϊόν του οποίου η οικονομική και συμβολική σημασία για τις περιοχές-καρδιά του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος δεν μπορεί να υποτιμηθεί.

Η ΕΕ στοχεύει επίσης σε μοσχάρι από το Κάνσας και τη Νεμπράσκα, πουλερικά από τη Λουιζιάνα, ανταλλακτικά αυτοκινήτων από το Μίσιγκαν, τσιγάρα από τη Φλόριντα και προϊόντα ξύλου από τη Βόρεια Καρολίνα, τη Τζόρτζια και την Αλαμπάμα.

Αν και η Επιτροπή τελικά αποφάσισε να αφαιρέσει το ουίσκι από το τελικό σχέδιο μετά από επιτυχημένο λόμπινγκ από τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ιρλανδία, περιέλαβε άλλα πιο εξειδικευμένα προϊόντα που στοχεύουν να προκαλέσουν τον μεγαλύτερο πόνο στους εξαγωγείς των Ρεπουμπλικανικών πολιτειών.

Αυτά περιλαμβάνουν (αλλά δεν περιορίζονται σε) παγωτό από την Αριζόνα, μαντήλια από τη Νότια Καρολίνα, ηλεκτρικές κουβέρτες από την Αλαμπάμα, γραβάτες και παπιγιόν από τη Φλόριντα (εκτός αν είναι από μετάξι, το οποίο η Δημοκρατική Καλιφόρνια θα είναι περισσότερο από ευτυχής να παρέχει), και πλυντήρια ρούχων από το Ουισκόνσιν.

Επίσης, η πάστα από τη Φλόριντα και τη Νότια Καρολίνα θα αντιμετωπίσει δασμούς, αν και η Ιταλία πιθανότατα θα χαρεί να καλύψει το κενό της αγοράς.

Σύμφωνα με το Politico, το Πεκίνο έχει κυρίως στοχεύσει στα αμερικανικά προϊόντα, επιβάλλοντας δασμό 15% σε εμπορεύματα όπως κοτόπουλο, σιτάρι και καλαμπόκι, καθώς και 10% σε σόγια, κρέας, φρούτα και άλλες αγροτικές εξαγωγές. Παράλληλα, ο Καναδάς έχει επιβάλει δύο σετ δασμών — 25% σε μια σειρά από αγροτικά προϊόντα και 25% σε προϊόντα χάλυβα και αλουμινίου.

H γαλλική Le Monde, σημειώνει ότι σήμερα, Τετάρτη, τα 27 κράτη – μέλη της ΕΕ πρόκειται να αποφασίσουν για τα αντιμέτρα. Τα αντίποινα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στοχεύουν σε μια ευρεία γκάμα αμερικανικών προϊόντων – πουλερικά, χυμός πορτοκαλιού, ρύζι, καπνός, σόγια, αλουμίνιο και χάλυβας, πολυτελή σκάφη, μοτοσικλέτες, διαμάντια, προϊόντα καλλυντικών και ρούχα – αλλά παραμένουν ελαφρώς κάτω από τους νέους δασμούς των ΗΠΑ.

Η Le Monde φαίνεται να συμφωνεί με το δημοσίευμα του Politico, αναφέροντας ότι «ενώ προσπαθούν να «ελαχιστοποιήσουν τις συνέπειες για τις οικονομίες τους», όπως επανέλαβε η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, οι Ευρωπαίοι δυσκολεύονται να συμφωνήσουν σε μια απάντηση που να είναι ανάλογη με την επιθετικότητα που αντιμετωπίζουν».

Ζαχάροβα: «Παραδοσιακός τρόπος να κάνουν business οι ΗΠΑ»

Για κάποιες χώρες είναι σοκ, για τις ΗΠΑ είναι ένας… παραδοσιακός τρόπος να κάνουν business υποστήριξε η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας, Maria Zakharova αναφερόμενη στην κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου που έχει ξεσπάσει μετά την επιβολή δασμών από τον Αμερικανό πρόεδρο, Donald Trump.

«Μέσα σε μια μέρα, οι αμερικανικοί δασμοί και τα αντίποινα αυξήθηκαν ακόμη περισσότερο. Η διαπραγμάτευση είναι σοβαρή. Για τις ΗΠΑ, αυτός είναι ένας από τους παραδοσιακούς τρόπους επιχειρηματικής δραστηριότητας. Για πολλές χώρες, είναι ένα σοκ» επισήμανε η Ρωσίδα αξιωματούχος.