Δεδομένου ότι από το 2024 η ρήτρα διαφυγής απενεργοποιείται και οι χώρες-μέλη καλούνται να επιστρέψουν στη δημοσιονομική ισορροπία, η Κομισιόν δημοσίευσε σήμερα συστάσεις για κάθε κράτος για φέτος αλλά και ενόψει της προετοιμασίας των προϋπολογισμών του 2024. Σύμφωνα με αυτές η Ελλάδα καλείται, μεταξύ άλλων, να προχωρήσει σε τερματισμό των μέτρων στήριξης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης παρά μόνο αν κριθεί απαραίτητο, διασφάλιση συνετής δημοσιονομικής πολιτικής, περαιτέρω βελτίωση των μεταρρυθμίσεων μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης με έμφαση στη φορολογία, ταχύτατη ολοκλήρωση του REPowerEU και μείωση της εξάρτησης της χώρας από τα ορυκτά καύσιμα.

Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με την naftemporiki.gr, με βάση τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ελλάδα θα πρέπει να αναλάβει δράση φέτος και το 2024 για:

  • τερματισμό των μέτρων ενεργειακής στήριξης που ισχύουν έως το τέλος του 2023, χρησιμοποιώντας το σχετικές αποταμιεύσεις για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος. Σε περίπτωση ανόδου των τιμών ενέργειας που απαιτούν μέτρα στήριξης, αυτά θα πρέπει να είναι στοχευμένα προς ευάλωτα νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Παράλληλα θα πρέπει να διατηρούν κίνητρα για εξοικονόμηση ενέργειας.
  • διασφάλιση συνετής δημοσιονομικής πολιτικής, ιδίως περιορίζοντας τις πρωτογενείς δαπάνες το 2024 σε όχι περισσότερο από 2,6%. Διατήρηση των εθνικών χρηματοδοτούμενων δημοσίων επενδύσεων και διασφάλιση της αποτελεσματικής απορρόφησης των επιχορηγήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης κι άλλων ευρωπαϊκών κονδυλίων, ιδίως για την προώθηση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης. Για την περίοδο μετά το 2024, η Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίσει να ακολουθεί μια μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική σταδιακής και βιώσιμης εξυγίανσης, σε συνδυασμό με επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που ευνοούν την υψηλότερη βιώσιμη ανάπτυξη, για την επίτευξη συνετών μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών.
  • Βελτίωση των μεταρρυθμίσεων που πραγματοποιήθηκαν ως μέρος του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όπως ένα φορολογικό σύστημα φιλικό προς τις επενδύσεις με την εισαγωγή προκαταβολής φόρου, διεύρυνση της φορολογικής βάσης, μεταξύ άλλων με αναθεώρηση της τρέχουσας φορολογικής δομής για τους αυτοαπασχολούμενους και ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης με την επέκταση της χρήσης των ηλεκτρονικών πληρωμών. Επίσης, συστήνεται διατήρηση και αύξηση της αυτονομίας της φορολογικής διοίκησης επεκτείνοντας την εντολή της να αναπτύξει και να διαχειριστεί τα πληροφοριακά της συστήματα και το ανθρώπινο δυναμικό. Όσον αφορά τη δημόσια διοίκηση, συστήνεται η διασφάλιση της αποτελεσματικότητας της,  διασφαλίζοντας ότι μπορεί να προσελκύσει τις σωστές δεξιότητες και διατηρώντας τη συνέπεια με το ενιαίο μισθολογικό πλέγμα. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα πρέπει να συνεχίσουν να μειώνονται όπως και να προχωρήσει στην περαιτέρω βελτίωση της λειτουργίας της δευτερογενούς αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων.
  • Διατήρηση τη δυναμικής στη σταθερή εφαρμογή της ανάκαμψης και της ανθεκτικότητας, μέσω του σχεδιασμού και της γρήγορης ολοκλήρωσης του REPowerEU με σκοπό την ταχεία έναρξη εκτέλεσης του. Εξασφάλιση συνεχούς επαρκούς διοικητικής ικανότητας ενόψει του μεγέθους του σχεδίου. Συνέχιση της ταχείας εφαρμογής της πολιτικής συνοχής προγραμμάτων, σε στενή συμπληρωματικότητα και συνέργεια με  τα Σχέδιο Ανάκαμψης.
  • να διασφαλιστεί η επαρκής και ισότιμη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, η Ελλάδα καλείται να ολοκληρώσει την ανάπτυξη του πλαίσιο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και να υιοθετήσει ισχυρότερα κίνητρα για την εγγραφή ενός επαρκούς αριθμού οικογενειακών γιατρών προκειμένου να επιτευχθεί πλήρης πληθυσμιακή κάλυψη και καταγραφή του πληθυσμού. Να ολοκληρωθεί η μεταρρύθμιση του κτηματολογίου με την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης και τη σύσταση και λειτουργία του Ελληνικού Οργανισμού Κτηματολογίου.
  • Να μειώσει την εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα και να επιταχύνει περαιτέρω τη διαφοροποίηση της ενέργειας διαδρομές ανεφοδιασμού. Ζητά επίσης περαιτέρω επέκταση της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με την ολοκλήρωση και την επιβολή των νέων νομικών πλαισίων για τη διαδικασία αδειοδότησης και για offshore αιολικά πάρκα, αύξηση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας και της χωρητικότητας αποθήκευσης, προώθηση της αποκεντρωμένης παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και θέσπιση νομοθεσίας για την παραγωγή ανανεώσιμων πηγών υδρογόνου και βιομεθανίου. Αύξηση της παροχής μέτρων που βελτιώνουν την ενεργειακή απόδοση, συμπεριλαμβανομένων στοχευμένων μέτρων για ενεργειακά φτωχά νοικοκυριά και την εγκατάσταση έξυπνων μετρητών, και στόχοι πολιτικών προσπαθειών στην παροχή και απόκτηση των δεξιοτήτων που απαιτούνται για την πράσινη μετάβαση. Στήριξη για την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα στον τομέα των μεταφορών, ιδίως με την προώθηση της χρήσης ηλεκτρικών οχημάτων.

Στα δημοσιονομικά η Επιτροπή παραδέχεται ότι παρά τη σχετικά υψηλή δαπάνη για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων απέναντι στην ενεργειακή κρίση η Ελλάδα κατάφερε να εμφανίσει το 2022 οριακό πρωτογενές πλεόνασμα 0,1% του ΑΕΠ. Όπως τονίζεται τα πρωτογενή πλεονάσματα αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω καθώς αυξάνονται τα μέτρα στήριξης που σχετίζονται με την πανδημία καταργούνται σταδιακά και το δημοσιονομικό κόστος των ενεργειακών μέτρων είναι πιθανό να είναι χαμηλότερο από το αναμενόμενο.

Στον τομέα των μεταρρυθμίσεων η έκθεση καταγράφει την πρόοδο στη συνέχιση της μείωσης του αποθέματος των «κόκκινων δανείων», γεγονός το οποίο όπως τονίζεται, βοηθά στην επιστροφή των τραπεζών στην κερδοφορία και την προετοιμασία του τραπεζικού τομέα για μελλοντικές προκλήσεις εν μέσω επιβράδυνσης της οικονομίας.

Ακόμη, όπως γράφει η «Καθημερινή», στον πάγο, τουλάχιστον για την επόμενη διετία, βάζει κάθε συζήτηση για την αύξηση των κατώτατων αμοιβών, μέσα από τις τριετίες – ήτοι το επίδομα προϋπηρεσίας που λάμβαναν έως το 2012 οι μισθωτοί με τον κατώτατο μισθό – η εαρινή έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μετά και το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα που υπέβαλε η κυβέρνηση της ΝΔ λίγο πριν τη διάλυση της Βουλής, στην Κομισιόν.

Αν και τον περασμένο Μάρτιο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής αλλά και της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ και Eurostat αντίστοιχα) υποχώρησε στο 10,9% με τον αριθμό των ανέργων να ανέρχεται πλέον σε 508.744 άτομα, η Κομισιόν στις εαρινές προβλέψεις της για τη χώρα μας δεν «βλέπει» άμεση αποκλιμάκωση της ανεργίας. Στον αντίποδα, προβλέπει αργή μείωση, μόλις στο 11,8% έως το 2024.

Ακόμη πιο συντηρητική είναι η πρόβλεψη του Προγράμματος Σταθερότητας που κατατέθηκε στην Κομισιόν, καθώς παρέπεμπε το «ξεπάγωμα» των τριετιών στους κατώτατους μισθούς του ιδιωτικού τομέα, στο ακόμη πιο μακρινό 2027. Συγκεκριμένα, εκτιμούσε ότι η ανεργία αναμένεται να μειωθεί σε 11,8% το 2023 και να αποκλιμακωθεί σε 10,9% το 2024, 10% το 2025 και 9,8% το 2026.

Αλλά και στον προϋπολογισμό του τρέχοντος έτους, η εκτίμηση του οικονομικού επιτελείου για το ποσοστό της ανεργίας το 2023 είναι ότι θα διαμορφωθεί στο 12,7%.

Να σημειωθεί ότι προϋπόθεση για να ξεπαγώσουν οι τριετίες είναι το ποσοστό της ανεργίας μεσοσταθμικά σε ετήσια βάση να πέσει κάτω από 10%.

Μάλιστα, ακόμη και κατά την προεκλογική περίοδο, ο κ. Κωστής Χατζηδάκης, ερωτώμενος για το θέμα δεν απέκλειε οι όποιες αποφάσεις να ληφθούν στο τέλος του 2023 με Ιανουάριο του 2024, υπό την προϋπόθεση όμως, να έχει πέσει η ανεργία κάτω από το 10%.

Όπως δε, εξηγούν οι ειδικοί, ακόμη κι αν ξεπαγώσουν οι τριετίες, οι αυξήσεις 10% ανά τριετία, θα αρχίσουν να μετρούν από εκείνη τη χρονική περίοδο και όχι αναδρομικά από το 2012 που «πάγωσαν».

Έτσι, για παράδειγμα, κάποιος μισθωτός με προϋπηρεσία 3 ετών την 1η Ιανουαρίου 2012 και προσαύξηση 10% στο μισθό του, αν δεν είχαν παγώσει οι τριετίες θα έπρεπε να πάρει επιπλέον 10% την 1η Ιανουαρίου 2015, κλείνοντας δηλαδή 6 χρόνια δουλειάς και επιπλέον 10% την 1η Ιανουαρίου 2018 όταν έκλεισε 9 χρόνια προϋπηρεσίας, δηλαδή, συνολικά αύξηση της τάξης του 30% (10% από την πρώτη τριετία και +20% από τις δύο επόμενες). Όμως, ήρθε η Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου 6, στο τέλος Φεβρουαρίου του 2012, σε εφαρμογή του δεύτερου μνημονίου και μαζί με την δραματική μείωση του κατώτατου μισθού, προβλέφθηκε το πάγωμα των τριετιών έως ότου η ανεργία πέσει σε μονοψήφιο ποσοστό.