της Nora Dioszegi – Horvath για το Political Critique

Είναι πολύ λυπηρό το γεγονός ότι σχεδόν κανείς δεν νοιάστηκε καν να αντιδράσει όταν τα παιδιά που αποφοίτησαν πρόσφατα από το νηπιαγωγείο πήραν ως δώρο ένα βιβλίο που τους επέβαλλε με το ζόρι «το προσφυγικό ζήτημα». Η περίπτωση αυτή είναι ένας καλός λόγος για να ελέγξουμε τι είδους προπαγάνδα έχει παρουσιαστεί με το πρόσχημα των πειραματικών σχολικών βιβλίων τα τελευταία δύο χρόνια.

Τα υποχρεωτικά μαθήματα θρησκευτικών και ηθικής (που εισήχθησαν το 2013) παρείχαν στην κυβέρνηση μια μεγάλη ευκαιρία για να πλημμυρίσουν σχολεία με πρόσφατα γραμμένα βιβλία που είναι γεμάτα με μια κοσμοθεωρία γνωστή από τη ρητορική της κυβέρνησης Fidesz-KDNP. Ας δούμε το πρώτο μας παράδειγμα, το βιβλίο θρησκευτικών του 2010 για την έβδομη τάξη:

«Η σεξουαλική επαφή εκτός γάμου είναι αμαρτία», μαθαίνει κάθε παιδί αν έχει το σωστό βιβλίο ηθικής. Επιπλέον, μπορούν να εμβαθύνουν ακόμη περισσότερο στον ωκεανό της ανθρώπινης διαφθοράς: «Θεωρούμε επίσης μη αποδεκτές οποιεσδήποτε σεξουαλικές σχέσεις μεταξύ των ομοφυλοφίλων. Η Παλαιά Διαθήκη το έχει ήδη καταγγείλει αυτό με αυστηρότητα. Εάν δεν πρόκειται για αρρώστια, αλλά ο λόγος μιας τέτοιας εκτροπής έχει γίνει μετά από προσωπική απόφαση, τότε η αμαρτία είναι πολύ σοβαρή».

Στη συνέχεια, ας δούμε τι μπορούμε να μάθουμε για τις σχέσεις μεταξύ αγοριών και κοριτσιών.

Δεδομένου ότι ο ίδιος ο Βίκτορ Όρμπαν λέει συχνά ότι «αυτό είναι ένα γυναικείο ζήτημα» (όπως το μαγείρεμα ή το παράπονο), δεν αποτελεί έκπληξη ότι ο καθημερινός σεξισμός βρίσκεται και αναπαράγεται στα σχολικά μας βιβλία. Ας ξεκινήσουμε με ένα εύκολο παράδειγμα: ένα βιβλίο ανάγνωσης για την τετάρτη τάξη περιέχει το ακόλουθο αστείο:

«Ο μικρός Τζόνι προσκαλεί τον φίλο του. Αφού παίζουν για λίγο, ο φίλος του ρωτάει τον Τζόνι:

Τι είναι όλες αυτές οι φωνές στο άλλο δωμάτιο;

Ω, τίποτα το σημαντικό, απλά ο μπαμπάς προσπαθεί να εξηγήσει τις εργασίες μου στη μαμά».

Έτσι, αν στην τετάρτη τάξη είναι ήδη προφανές ότι η μαμά είναι τόσο χαζή που ακόμα και η εργασία του Τζόνι πρέπει να της εξηγηθεί με φωνές (ο μπαμπάς- φυσικά- φωνάζει πολύ), δεν αποτελεί έκπληξη ότι στο βιβλίο των φυσικών επιστημών της έκτης τάξης γίνεται ξεκάθαρο ότι «τα αγόρια και τα κορίτσια διαφέρουν μεταξύ τους τόσο σε κάποιες από τις σωματικές όσο και σε μερικές νοητικές ικανότητες τους». Φυσικά, υπάρχει μια εξήγηση: τα κορίτσια, φαινομενικά (ναι, λέει «φαινομενικά»), μαθαίνουν να διαβάζουν πιο εύκολα, ενώ τα αγόρια- όχι φαινομενικά- είναι καλύτερα στα μαθηματικά (κάτι που έχει αποδειχθεί πολλές φορές και επιστημονικά ότι δεν ισχύει).

Το καλύτερο στο ίδιο βιβλίο είναι πως λέει επίσης στους μαθητές ποιους ρόλους πρέπει να αναλάβουν: «τα κορίτσια αισθάνονται καλύτερα στο ρόλο της μητέρας και της συζύγου και τα αγόρια στο ρόλο του πατέρα και του συζύγου».Ο καθημερινός σεξισμός που εκφράζεται από τον Βίκτορ Όρμπαν βρίσκεται και αναπαράγεται στα σχολικά μας βιβλία. Αυτό καθιστά πιο κατανοητό το ότι η λύση στις τελικές εξετάσεις των επαγγελματικών λυκείων περιελάμβανε τον ακόλουθο ορισμό της οικογένειας: «Η οικογένεια είναι μια κοινότητα ανθρώπων ή μια σχέση μεταξύ πολλών κοινοτήτων, όπου τα μέλη συνδέονται μέσω συγγένειας, γάμου ή υιοθεσίας. Οι οικογένειες είναι διαφορετικές από άλλες ομάδες επειδή αποτελούνται από ανθρώπους διαφορετικών φύλων και αναπαράγονται».

Και τώρα που έχουμε ελέγξει την ομοφοβία, ας μην ξεχνάμε τον αγαπημένο μύθο των αντι-φεμινιστικών φυλλαδίων, τη συσχέτιση μεταξύ της ατυχούς χειραφέτησης των γυναικών και του αριθμού των διαζυγίων: «Ο επικεφαλής της οικογένειας είναι παραδοσιακά ο άντρας, ο σύζυγος, ο πατέρας. Με τον αριθμό των διαζυγίων να αυξάνεται, το ποσοστό των μονογονεϊκών οικογενειών αυξήθηκε επίσης και έτσι οι γυναίκες/ μητέρες μπορούν να “προβιβαστούν” και να είναι επίσης οι επικεφαλής». Και ας μην αναφέρουμε το τραγούδι που ενθαρρύνει τον ξυλοδαρμό της συζύγου σας σε ένα βιβλίο για παιδιά από την πρώτη ως την τέταρτη τάξη. [Σ.τ.Μ. Το βιβλίο ανάγνωσης περιελάμβανε τον τελευταίο στίχο ενός γνωστού παιδικού τραγουδιού, ο οποίος συνήθως παραμένει εκτός- δικαιολογημένα, καθώς περιγράφει τις γυναίκες που εργάζονται και τους συζύγους τους που τις χτυπάνε σαν μέρος μιας κανονικής και αστείας οικογενειακής ζωής].

Ας αναφέρουμε ωστόσο ότι η βασική επιχειρηματολογία κατά των αμβλώσεων ήταν σε ένα βιβλίο ηθικής: περιελάμβανε μια προπαγανδιστική ταινία ως «συνιστώμενο υλικό», που έδειχνε τη φρίκη της έκτρωσης από την οπτική γωνία του εμβρύου – σύμφωνα με την οποία «εκτός από τους γονείς, όλο και περισσότεροι άνθρωποι κατηγορούν την κοινωνία και τις υπερβολικά φιλελεύθερες στάσεις των μέσων μαζικής ενημέρωσης». Καταλαβαίνω λοιπόν ότι και η έκτρωση είναι αμαρτία, σωστά;

Τώρα που έχουμε ξεκαθαρίσει τη φύση και την ιερότητα της οικογένειας και των σχέσεων μεταξύ ανδρών και γυναικών, ας στραφούμε σε ένα άλλο βασικό ζήτημα: τη θρησκεία.

Μπορούμε να μάθουμε ήδη από την πρώτη τάξη ότι ο εθνικός ύμνος «μπορεί επίσης να τραγουδιστεί και στην εκκλησία, με τα χέρια ενωμένα για την προσευχή», σαν να είναι τόσο προφανές ότι όλοι πηγαίνουν στην εκκλησία και τραγουδούν τον ύμνο εκεί, που μέχρι και ο συλλαβισμός πρέπει να διδαχτεί με αυτό το παράδειγμα.
«Οι αρετές είναι θετικές δυνάμεις που βρίσκονται σε όλους, αλλά πρέπει να καλλιεργηθούν. Οι αρετές περιλαμβάνουν τον πατριωτισμό, την ευσέβεια, την υπερηφάνεια, τον ηρωισμό και τη δύναμη». Αυτό είναι ένα απόσπασμα όχι από την τελευταία ομιλία του Όρμπαν στην κατασκήνωση νέων του Tusványos, αλλά από ένα βιβλίο ηθικής της πέμπτης τάξης. Η πρακτική άσκηση για το κεφάλαιο: «Μάθετε τι είδους εκκλησίες υπάρχουν στη γειτονιά σας!» Εντάξει, αυτό είναι αρκετό σχετικά με τη θρησκεία…Ένα παιδί έχει μόνο μία ευκαιρία να μελετήσει από τα σχολικά βιβλία και η γνώση που αποκομίζει το συνοδεύει σε όλη του τη ζωή.

Είναι εύκολο να δούμε πόσο δημοφιλή είναι αυτά τα νέα βιβλία από μια έκθεση του Ουγγρικού Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Έρευνας και Ανάπτυξης: λιγότερο από το 22,7% των ερωτηθέντων εκπαιδευτικών θα επιλέξουν αυτά τα βιβλία για τις τάξεις τους. Η ίδια έκθεση βρήκε επίσης μερικά από τα βασικά προβλήματα με αυτά τα βιβλία: για παράδειγμα, τα βιβλία φυσικής επιστήμης της πρώτης τάξης ή τα μαθηματικά της δέκατης τάξης δεν έχουν μια λογική σύνδεση, το βιβλίο λογοτεχνίας της έκτης τάξης δεν είχε σαφώς καθορισμένα επιχειρήματα και ούτω καθεξής. Παρόλο που η έκθεση εξέταζε μόνο τα βιβλία από το ακαδημαϊκό έτος 2014-2015 και υπήρξαν μερικές προσπάθειες να ξαναγραφτούν έκτοτε, ας μην ξεχνάμε ότι ένα παιδί έχει μόνο μία ευκαιρία να μελετήσει από αυτά και η γνώση που αποκομίζει το συνοδεύει σε όλη του τη ζωή. Γι’ αυτό είναι τόσο απαράδεκτα ανεύθυνο το να επιβάλλεις στα παιδιά κακοφτιαγμένα, σχεδόν ασύνδετα βιβλία που είναι γεμάτα από λάθη.

Ειδικά όταν αυτήν την εποχή υπάρχει πληθώρα πολιτικών προκαταλήψεων και πολιτιστικού ρατσισμού. Ας πάρουμε ένα άλλο απλό παράδειγμα από ένα βιβλίο λογοτεχνία της έβδομης τάξης:

«Μπορεί να είναι ένας πραγματικός λόγος υπερηφάνειας το ότι ενώ για τους Αμερικανούς η λογική και συνετή σκέψη έχει τη μικρότερη προτεραιότητα, για εμάς είναι μια από τις πιο σημαντικές αξίες».

Είναι καλά νέα το ότι ενώ οι Αμερικανοί είναι ηλίθιοι, εμείς είμαστε έξυπνοι, αλλά τι συμβαίνει με την παράλογη μανία με τη Δύση; Δυστυχώς, αυτό είναι ένα ζήτημα επίσης, σε βάρος των μαθητών της έβδομης τάξης: «Τρώμε χάμπουργκερ, επισκεπτόμαστε τη Ντίσνεϊλαντ, παρακολουθούμε MTV (Music TV). Παρακολουθούμε τις πιο πρόσφατες καταστροφές στο CNN, πίνουμε Coca-Cola, φοράμε Nike…» Ας σταματήσουμε τη λίστα εδώ, πριν το κεφάλι μας εκραγεί από τη βόμβα της παρηκμασμένης Δύσης.

Επειδή είμαστε πολύ καλύτεροι από αυτό και αξίζουμε πολλά περισσότερα- ελάτε, μιλάμε για τη χώρα της οποίας οι ακτές βρέχονταν από τέσσερις (ναι, τέσσερις!) θάλασσες [Σ.τ.Μ. Το νοσταλγικό ρητό ότι οι ακτές της Ουγγαρίας βρέχονταν από τρεις θάλασσες αναφέρεται στον 14ο αιώνα, όταν ο Ούγγρος βασιλιάς Λουδοβίκος Ι ήταν επίσης ο βασιλιάς της Κροατίας και της Πολωνίας], τουλάχιστον σύμφωνα με το βιβλίο ιστορίας της ενάτης τάξης, το οποίο σύμφωνα με τους περισσότερους ειδικούς είχε τόσα πολλά λάθη, που πρέπει να το σκίσουμε αμέσως.

Ομοίως σοβαρή είναι η άσκηση για την αναγνώριση των κοινωνικών τάξεων, όπου από τέσσερις έντονα στερεοτυπικές εικόνες, οι μαθητές έπρεπε να μαντέψουν «σε ποιες πόλεις ψήφισαν οι πολίτες αυτοί και σε ποια κοινωνική τάξη πιθανόν να ανήκουν». Σε ποια κοινωνική τάξη θα μπορούσε να ανήκει η σχολαστικά εικονογραφημένη γυναίκα Ρομά με ένα βρέφος τυλιγμένο στην πλάτη της; Και σε ποια υποτίθεται ότι ανήκει ο τριχωτός τύπος με τα γυαλιά ηλίου;

Και από τη στιγμή που μιλάμε ήδη για το «ισχυρό έθνος», σχεδόν ταυτόχρονα με την έκκληση της κυβέρνησης να στρέψουμε τα όπλα εναντίον προσφύγων, τα κατάλληλα χωρία μπήκαν στα σχολικά προπαγανδιστικά βιβλία.Ένα βιβλίο που απεικόνιζε τον Χίτλερ με συμπάθεια και εξιδανίκευε τον Χόρτι ήταν σε ευρεία κυκλοφορία τον περασμένο χρόνο. Το προαναφερθέν βιβλίο ηθικής της πέμπτης τάξης μας λέει επίσης ότι «όλα τα φιλοξενούντα έθνη έχουν εκφυλίσει τη χώρα»- κάτι που είναι σημαντικό επειδή προετοιμάζει το έδαφος για τον πιο ισχυρό μύθο σχετικά με τη Συνθήκη του Τριανόν: «το έθνος μας συνεχίζει να είναι ανοικτό και φιλόξενο, αλλά η βαθειά πληγή που επέφερε το Τριανόν δεν έχει ακόμη κλείσει». Θα μπορούσε να είναι και χειρότερα: ευτυχώς, μια σειρά προβληματικών βιβλίων είναι ήδη εξαντλημένα- αλλά ένα βιβλίο που απεικόνιζε τον Χίτλερ με συμπάθεια και εξιδανίκευε τον Χόρτι ήταν σε ευρεία κυκλοφορία τον περασμένο χρόνο

Και υπάρχουν, φυσικά, πολλές περιπτώσεις «Σύγχρονης Ιστορίας» που περιλαμβάνονται στα βιβλία. Για παράδειγμα, ένα βιβλίο ιστορίας της όγδοης τάξης περιελάμβανε τον Βίκτορ Όρμπαν τρεις φορές, αλλά τον Φέρεντς Γκιουρτσάνι [Σ.τ.Μ. πρώην πρωθυπουργό με το Σοσιαλιστικό Κόμμα] μόνο μία φορά- και δεν πρόκειται να χαρεί με αυτό. Για παράδειγμα, το βιβλίο περιλαμβάνει ένα χυμώδες απόσπασμα από την ομιλία του Όρμπαν στις Βρυξέλλες, για τη μετανάστευση, το 2015. Στη συνέχεια, η άσκηση ρωτά τους μαθητές: «Γιατί νομίζετε ότι τα πρώην αποικιακά κράτη θα πρέπει να σχετίζονται με διαφορετικό τρόπο στο θέμα της μετανάστευσης;». Η αμείλικτη φωτεινή επιγραφή-τσουνάμι έχει αναμφισβήτητα δώσει κάποιες νύξεις για το πώς πρέπει να απαντηθεί αυτή η ερώτηση…

Στο ίδιο βιβλίο, μπορούμε επίσης να δούμε μια φωτογραφία του Όρμπαν δίπλα στον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β, και μια άλλη με τον Όρμπαν που εγκαινιάζει τη γέφυρα Esztergom-Štúrovo- δύο πολύ σημαντικά γεγονότα της εποχής μας. Ο Γκιουρτσάνι, από την άλλη μεριά, δεν ήταν τόσο τυχερός και θυμόμαστε μόνο ότι αντικατέστησε τον πρωθυπουργό Μεντγκιέσι «αφού επικράτησε με ιδιωτικοποιήσεις και επιχειρηματικές δραστηριότητες».

Και για το τέλος έχουμε το πιο αποκαλυπτικό παράδειγμα του συνόλου του προκατειλημμένου, παραπλανητικού και γεμάτου από λάθη μηχανισμού παραγωγής σχολικών βιβλίων, που αγγίζει τα όρια του πολιτικού υπαινιγμού:

«Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό της πολιτικής δεξιάς είναι ο συντηρητισμός, ενώ της πολιτικής αριστεράς ο ριζοσπαστισμός».

Βρείτε κάτι χειρότερο τώρα φίλοι μου.

To ΤPP είναι αποκλειστικός συνεργάτης του Political Critique στην Ελλάδα