Χωρίς να συμμετέχει σε ανοιχτούς διαγωνισμούς, χωρίς διαφάνεια, με διαδικασίες που φέρνουν έντονα στο νου τους “εθνικούς εργολάβους” των δημοσίων έργων.

Του Θάνου Καμήλαλη
  
Η επιλογή της συγκεκριμένης εταιρείας γίνεται με απευθείας ανάθεση, λίγες μέρες πριν από κάθε έκφραση της λαϊκής ετυμηγορίας. Τότε ο εκάστοτε υπουργός Εσωτερικών αποφασίζει με κατεπείγουσες διαδικασίες ότι η μετάδοση των εκλογών ανατίθεται σε ιδιώτη, καθώς το υπουργείο δεν διαθέτει τις απαραίτητες υποδομές για μία τέτοια υπηρεσία. Κατά διαβολική σύμπτωση, ο μόνος ενδιαφερόμενος για μια δουλειά εκατομμυρίων ευρώ φαίνεται ότι είναι η Singular, η οποία απλά καταθέτει την πρόταση της και αναλαμβάνει το έργο, χωρίς ποτέ να συναντήσει ανταγωνιστή. Μάλιστα, όπως θα δούμε στη συνέχεια, όλη αυτή η ομολογουμένως αδιαφανής διαδικασία προβλέπεται από τον νόμο, ενώ οι συμβάσεις μεταξύ Singular και Δημοσίου δεν υπόκεινται σε κανενός είδους έλεγχο.

Ποια είναι 
 

Η Singular Logic είναι μια εταιρεία – κολοσσός στο χώρο της πληροφορικής, μέλος της Marfin Investment Group. Προέκυψε από τη συνένωση τριών εταιρειών, των Singular, LogicDIS και Delta, από την οποία “κληρονόμησε” τη σταθερή μετάδοση του εκλογικού αποτελέσματος. Στο πελατολόγιο της συναντάμε τράπεζες, εταιρείες τηλεπικοινωνίων, γνωστές ιδιωτικές επιχειρήσεις, ωστόσο ο καλύτερος πελάτης της είναι το ελληνικό κράτος.
  
Έχει αναλάβει την υλοποίηση περισσότερων από 70 δημοσίων έργων που σχετίζονται με πληροφοριακά συστήματα, τη χρηματοδότηση των οποίων ανέλαβαν τα υπουργεία Εσωτερικών, Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Οικονομικών, Δικαιοσύνης και Παιδείας. Το συνολικό ποσό που έχει εισπράξει από τα κρατικά ταμεία για αυτές της τις υπηρεσίες φαίνεται να υπερβαίνει κατά πολύ τα 50 εκατ. ευρώ. Κατά πώς φαίνεται όμως η πιο σταθερή πηγή χρηματοδότησης της είναι οι εκλογές.

Εκλογές σημαίνει Singular

Στο διάστημα από το 1981 μέχρι σήμερα η εταιρεία έχει καλύψει όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν (32 στο σύνολο) κι έχει αμειφθεί αδρά για τις υπηρεσίες της από τα ταμεία του κράτους. Συγκεκριμένα, αν εξετάσουμε μία προς μία τις υπουργικές αποφάσεις των τελευταίων έξι χρόνων που έχουν δημοσιευτεί στη “Διαύγεια”, βρίσκουμε ότι:

  • Για τις βουλευτικές εκλογές του 2012 η εταιρεία έλαβε: 3.013.500€ για τις εκλογές του Μαϊου και 2.152.500€ για αυτές του Ιουνίου, σύνολο που υπερβαίνει τα 5,1 εκατομμύρια ευρώ. Μάλιστα στην απόφαση για τις εκλογές του Μαϊου σημειώνεται ότι το ποσό είναι κατά 20% μειωμένο σε σχέση με τις εκλογές του 2009, οπότε μπορούμε να συμπεράνουμε ότι τότε η Singular έλαβε περίπου 3,6 εκατομμύρια ευρώ.
  • Για τις τριπλές κάλπες του 2014, δηλαδή τις Αυτοδιοικητικές εκλογές στις 18 Μαϊου και τις επαναληπτικές και τις Ευρωεκλογές μία εβδομάδα μετά (25 Μαϊου) έλαβε συνολικά 3,813 εκατομμύρια ευρώ.
  • Για τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου του 2015 έλαβε 3.136.500€, ενώ για το δημοψήφισμα του Ιουλίου έλαβε 2.398.500€

Η διαδικασία που ακολουθείται και περιγράφεται στις υπουργικές αποφάσεις είναι πάρα πολύ απλή. Η Singular κάνει μια πρόταση για το ποσό που επιθυμεί να λάβει, γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι θα υπάρξει συμφωνία. Το κράτος τη δέχεται και η συμφωνία κλείνει. Όπως φαίνεται οι τιμές αυξομειώνονται κατά το δοκούν. Για παράδειγμα, οι εθνικές εκλογές κόστισαν το 2009 3,6 εκατ ευρώ, το 2012 το ποσό μειώθηκε αλλά το 2015 αυξήθηκε πάλι. Επίσης το δημοψήφισμα, μια διαδικασία με απλά δεδομένα (ναι – οχι) αποδείχτηκε ακριβότερο από πολλές άλλες αναμετρήσεις (με κόμματα, υποψηφίους, σταυροδοσία κλπ). Με τη δικαιολογία της κατεπείγουσας διαδικασίας, δεν υπάρχει ούτε ανταγωνισμός, ούτε διαπραγμάτευση της τιμής. Μελετώντας τις υπουργικές αποφάσεις, μόνο πριν τις εκλογές του Ιανουαρίου 2015 φαίνεται να έχει γίνει κάποιας μορφής διαπραγμάτευση, όταν αρχικά η Singular προσέφερε 2.7 εκατ. ευρώ, αλλά επανήλθε στη συνέχεια με χαμηλότερη προσφορά (2,55 εκατ. ευρώ χωρίς ΦΠΑ), η οποία έγινε αποδεκτή.

Τα σκοτεινά σημεία

  
 Όλες οι υπουργικές αποφάσεις αναφέρουν ως θετικό το ότι η Singular έχει αναλάβει κάθε εκλογική διαδικασία από το 1981 μέχρι σήμερα, άρα όπως υπονοείται διαθέτει την τεχνογνωσία για να υλοποιήσει καλύτερα από τον καθένα ένα τέτοιο έργο. Πράγματι ένα τέτοιο επιχείρημα έχει βάση και μοιάζει καθοριστικό ωστόσο υπάρχουν αναπάντητα ερωτήματα που οφείλουμε να θέσουμε:

α) Ένα οικονομικό μονοπώλιο σαν αυτό μπορεί να προκαλέσει σοβαρές αρνητικές συνέπειες. Κι αν για την ποιότητα των υπηρεσιών της Singular δεν μπορούμε να εκφέρουμε άποψη, για το κόστος το ερώτημα είναι πολύ συγκεκριμένο. Ποιος εγγυάται ότι τα ποσά που λαμβάνει από το ελληνικό κράτος η Singular είναι ανάλογα των υπηρεσιών που προσφέρει;

β) Γιατί δεν διεξάγονται ανοιχτοί διεθνείς διαγωνισμοί για αυτές τις υπηρεσίες; Κάποιος εδώ θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι σε περιπτώσεις έκτακτων εκλογών κάτι τέτοιο είναι αδύνατο, επιχείρημα που ίσως να ισχύει, αλλά ακόμα σε αυτή την περίπτωση η απευθείας ανάθεση δεν σημαίνει ότι ο υποψήφιος θα είναι μοναδικός ούτε ότι ο παραλήπτης θα είναι πάντα ίδιος. Επίσης υπάρχουν πολλές εκλογικές αναμετρήσεις με προκαθορισμένο χρόνο, όπως οι βουλευτικές εκλογές στο τέλος της τετραετίας, οι Αυτοδιοικητικές και οι Ευρωεκλογές. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για να αποφεύγεται ένας διαφανής ανοικτός διαγωνισμός, όπως  προβλέπεται σε κάθε ανάθεση δημοσίου έργου σε ιδιώτη.

γ) Σε περιβάλλον ελεύθερης αγοράς, δεν είναι λίγο παράξενο να μην έχει βρεθεί μια άλλη εταιρεία με την κατάλληλη τεχνογνωσία και πρόθυμη να αναλάβει ένα έργο αξίας εκατομμυρίων ευρώ και να καταθέσει στο ελληνικό κράτος μια πιο συμφέρουσα προσφορά, ποιοτικά και οικονομικά;
  
Το παράδοξο είναι, ότι αυτή η προνομιακή μεταχείριση που απολαμβάνει η Singular έχει προβλεφθεί από το νόμο. Συγκεκριμένα στο άρθρο 130 του προεδρικού διατάγματος 26/2012 (το οποίο ουσιαστικά είναι συνέχεια πολλών προηγούμενων, του 1999, του 2003 και του 2007) προβλέπεται ρητά η διαδικασία της απευθείας ανάθεσης για οτιδήποτε σχετίζεται με την εκλογική διαδικασία.  Όχι μόνο αυτό, αλλά ο νομοθέτης είχε και την “προνοητικότητα” να συμπεριλάβει εκτός των εθνικών εκλογών, τις δημοτικές “και κάθε άλλη έκφραση της λαϊκής ετυμηγορίας” (δηλαδή, ευρωεκλογές και δημοψηφίσματα). Αυτό που προξενεί περισσότερη έκπληξη είναι ότι, όπως προβλέπεται, για αυτές τις αποφάσεις παρακάμπτεται η ισχύουσα νομοθεσία και δεν χρειάζεται οποιαδήποτε μορφή εξουσιοδότησης ή ελέγχου, κάτι πρωτοφανές σε τέτοιες πολυδάπανες συμβάσεις μεταξύ ιδιώτη και Δημοσίου. Η διάταξη αυτή είναι ο καλύτερος σύμμαχος για τη Singular. Αφενός την προστατεύει από την έκθεση στον “ενοχλητικό” ανταγωνισμό, αφετέρου της προσφέρει απόλυτη ελευθερία να υπερτιμολογεί (εάν θέλει, όσο θέλει) τις υπηρεσίες που προσφέρει, γνωρίζοντας ότι κανείς ποτέ δεν θα έχει το δικαίωμα να ελέγξει αν οι συμβάσεις αυτές είναι συμφέρουσες για το ελληνικό κράτος.
  
 Ακούσια ή εκούσια, μια εταιρεία καταλήγει να έχει εγκαταστήσει ένα εκλογικό “καρτέλ” με όλα τα αρνητικά που μπορεί να σημαίνει κάτι τέτοιο. Στην Ελλάδα τελικά κατορθώνουμε να έχουμε “εθνικό εργολάβο” ακόμα και στις εκλογές…