Mετάφραση από το ICIJ

Σε αυτήν την ιστορία:

• 4 από τα 16 μέλη της FIFA για τα οποία έχουν απαγγελθεί κατηγορίες στις ΗΠΑ, συνδέονται με την παναμέζικη εταιρεία
• Τα έγγραφα δείχνουν πως ποδοσφαιριστές χρησιμοποιούσαν υπεράκτιες εταιρείες για να τοποθετούν τα χρήματα από τα δικαιώματα προβολής τους
• Οι αποκαλύψεις για τον χώρο του ποδοσφαίρου, οδηγούν και στον χώρο του γκολφ και του χόκεϊ

Τα έγγραφα που έχουν διαρρεύσει δείχνουν πως η δικηγορική εταιρεία ενός μέλους της επιτροπής δεοντολογίας της FIFA, εμπλέκεται με τρεις άνδρες για τους οποίους έχουν απαγγελθεί καταγγελίες για το μεγάλο ποδοσφαιρικό σκάνδαλο διαφθοράς της FIFA.  Συγκεκριμένα η εταιρεία του Juan Pedro Damiani, ο οποίος φαίνεται να διέγραψε πρόστιμα τριών ανδρών που διαπλέκονταν στον χώρο του παγκοσμίου ποδοσφαίρου. Πρόκειται για τον πρώην πρόεδρο της CONMEBOL (Oμοσπονδία Ποδοσφαίρου Νότιας Αμερικής) και πρώην αντιπρόεδρο της FIFA, Eugenio Figueredo για τον οποίο απαγγέλθηκαν κατηγορίες στις ΗΠΑ για ξέπλυμα μαύρου χρήματος, εμπλοκή σε δωροδοκία και διατηρούσε επτά υπεράκτιες εταιρείες.

Οι άλλοι δύο άντρες είναι οι πατέρας και γιος Jinkis, για τους οποίους η εταιρεία του Darmiani με έδρα τη Νεβάδα, προσέφερε υπηρεσίες, με τους Jinkis να κατηγορούνται πως ξόδεψαν το ποσό των δέκα εκατομ. δολαρίων σε δωροδοκίες για να αποκτήσουν τα δικαιώματα μετάδοσης των ποδοσφαιρικών διοργανώσεων της Λατινικής Αμερικής.

Για ποιόν λόγο όμως διέρρευσαν αυτά τώρα για τον Darmiani, τη στιγμή που η σύνδεση υπεράκτιων εταιρειών και δωροδοκίας κλονίζουν παγκοσμίως τον ποδοσφαιρικό κόσμο; Παρόλο που η διατήρηση υπεράκτιας εταιρείας από μόνη της δεν αποτελεί μη νόμιμη πράξη. Η σύνδεση όμως της δικηγορικής εταιρείας του Damiani, ο οποίος είναι και μέλος της Επιτροπής Δεοντολογίας της FIFA, σίγουρα εγείρει ερωτήματα.

Ο Damiani, πρόεδρος μιας από τις μεγαλύτερες ομάδες της Ουρουγουάης, της Ατλέτικο Πενιαρόλ, υποστήριξε πως η εταιρεία του δεν διατηρεί καμία επαγγελματική σχέση με κανέναν για τον οποίον έχουν απαγγελθεί κατηγορίες στις ΗΠΑ στην διάρκεια έρευνας της FIFA. Ωστόσο, δεν απάντησε αν είχε επαγγελματικές σχέσεις με τους ανθρώπους που κατηγορούνται, πριν τους απαγγελθούν κατηγορίες για το σκάνδαλο δωροδοκίας. 

Ύστερα από τις αποκαλύψεις του Ιcij (Διεθνές Κονσόρτσιουμ Ερευνητών Δημοσιογράφων), η επιτροπή δεοντολογίας της FIFA, ξεκίνησε μια προκαταρκτική διαδικασία ελέγχου της δικηγορικής εταιρεία του Damiani και του Figueredo. Aξιωματούχος της επιτροπής δεοντολογίας ανέφερε πως ο Damiani παραδέχθηκε την σχέση της εταιρείας του με τον Φιγκερέδο στις 18 Μαρτίου, την επόμενη μέρα ακριβώς αφού η επιτροπή είχε κάνει διευκρινιστικές ερωτήσεις για τη σχέση του τελευταίου με τον Φιγκερέδο.

Στο μικροσκόπιο μπαίνουν τώρα λοιπόν, μετά τη διαρροή των εγγράφων, οι σχέσεις του μέλους της Επιτροπής Δεοντολογίας με την σκοτεινή πλευρά του παγκοσμίου ποδοσφαίρου.

Τα έγγραφα δείχνουν πως αυτό που αποκαλείται ως «όμορφο παιχνίδι», υποκρύπτει ένα γαϊτανάκι εικονικών εταιρειών και φορολογικών παραδείσων. Υπεράκτιες οντότητες χρησιμοποιούνται από μια σειρά παραγόντων του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, ιδιοκτητών ομάδων, παικτών, υπευθύνων πρωταθλημάτων, και μάνατζερ παικτών για να «βγάλουν» τα λεφτά τους σε υπεράκτιες εταιρείες.

Τα έγγραφα της Mossack Fonseca αποκαλύπτουν πάνω από 20 ονόματα επιφανών ποδοσφαιριστών και μεγάλων ομάδων, όπως Barcelona, Real Madrid και Manchester Utd.

Λίονελ Μέσσι: Ο άσσος της Barcelona, κατηγορείται μαζί με τον πατέρα του, ήδη στην Ισπανία για φοροδιαφυγή πολλών εκατ. και δημιουργία υπεράκτιων εταιρειών στο Μπελίζε και την Ουρουγουάη. Τα έγγραφα ωστόσο, αποκάλυψαν και άλλη μία υπεράκτια εταιρεία στον Παναμά, την Mega Star Enterprises.

Η πρώτη αναφορά για την τελευταία εταιρεία, γίνεται στις 13 Ιουνίου του 2013, μία μέρα αφού η εισαγγελία της Ισπανίας κατηγόρησε τους πατέρα και γιο Μέσσι για φοροδιαφυγή. Από ένα email προκύπτει το συμπέρασμα ότι η ευθύνη για τη διαχείριση των εγγράφων της εταιρίας είχε μεταφερθεί στην Μοssack Fonseca από κάποιον άλλο υπεράκτιο εταιρικό πράκτορα. Η πρώτη αναφορά στην υπεράκτια εταιρεία των Μέσσι (Mega Star Enterprises), γίνεται μέσα σε λιγότερο από δύο εβδομάδες, στις 23 Ιουνίου του 2013.

Μέσω του πατέρα του, ο Λίονελ Μέσσι αρνήθηκε να κάνει οποιαδήποτε δήλωση για το θέμα.

Τα έγγραφα δίνουν επίσης στοιχεία και για ιδιοκτήτες κι άλλων 20 μεγάλων ομάδων, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται η ιταλική Ιντερ και η Boca Juniors. Παρόλο όμως που το ποδόσφαιρο ως το πιο δημοφιλές άθλημα, σχετίζεται με τα σκάνδαλα διαφθοράς, τα Panama Papers αποκαλύπτουν πως εμπλέκονται σε σκάνδαλα με υπεράκτιες εταιρείες και παίκτες από τον χώρο του γκόλφ και του χόκεϊ.

Όπως αναφέρει ο George Turner, μέλος του Δικτύου Φορολογικής Δικαιοσύνης με έδρα το Λονδίνο, «Αν μετατοπίσουμε προς τους λογιστές, τους δικηγόρους, τους τραπεζίτες, τον ανταγωνισμό, την ικανότητα και το ταλέντο των παικτών, τότε το άθλημα θα γίνει ανούσιο παρακολούθησης».

Σε ο,τι αφορά άλλα αθλήματα, εκτός ποδοσφαίρου, 11 παίκτες του NHL (National Hockey League) χρησιμοποιούσαν την Mossack Fonseca για εξωχώριες δραστηριότητας, καθώς και ο Νick Faldo, ένας από τους μεγαλύτερους γκολφερς καθώς είχε μια υπεράκτια εταιρεία στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους από το 2006 έως το 2008, ο οποίος μέσω αντιπροσώπου, αρνήθηκε να σχολιάσει το γεγονός.

Η ηθική του ποδοσφαίρου

Το σκάνδαλο τις FIFA ξέσπασε στις αρχές του 2015, όταν το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ κατηγόρησε επιχειρηματίες πως δωροδόκησαν για να αποκτήσουν τηλεοπτικά δικαιώματα αθλητικών διοργανώσεων με ευνοϊκούς όρους.

Τέσσερα  άτομα από τα 16 που διώχθηκαν στις ΗΠΑ χρησιμοποιούσαν υπεράκτιες εταιρείες που διαχειρίζονταν από τη Mossack Fonseca, και οι 4 αυτοί αξιωματούχοι συνδέονται με το σκάνδαλο διαφθοράς του Παγκόσμιου Οργανισμού Ποδοσφαίρου.

Οι δύο από αυτούς, οι πατέρας και γιος Jinkis, που αναφέρθηκαν και πιο πάνω, χρησιμοποιούσαν την υπεράκτια εταιρεία Cross Trading SΑ, με έδρα ένα μικρό νησάκι του Ειρηνικού, το Niue, το 1998 ,η οποια έπειτα μεταφέρθηκε στη Νεβάδα το 2006, με το όνομα Cross Trading LLC.

Οι Jinkis σχετίζονται με την Μοssack Fonseca και τη δικηγορική εταιρεία του Damiani (μέλος της επιτροπής Δεοντολογίας της FIFA) με τον πατέρα Jinkis να εμφανίζεται ως «δικαιούχος» στην Cross Trading LLC άμα τη μεταφορά της στη Νεβάδα, το 2006.

Τα έγγραφα δείχνουν πως ο Damiani είχε δουλειές με την Cross Trading LLC, τόσο όταν βρισκόταν στο Niue, όσο κ μετά, στη Νεβάδα, παρέχοντας συμβουλές για το αν έπρεπε να καταβάλει φόρους στη Νεβάδα. Μόλις η υπεράκτια εταιρεία, μεταφέρθηκε στην Νεβάδα, ως «βασικός δικαιούχος» φαινόταν ο Damiani, χωρίς αυτό να γνωρίζουμε τι ακριβώς μπορεί να σημαίνει, σύμφωνα με τα έγγραφα. Ίσως να επρόκειτο για μια προσωρινή ανάθεση, μέχρι να δημιουργούταν το νέο σχήμα, μιας και η εταιρεία του Damiani, J.P. Damiani & Asociados, συνήθιζε να ενεργεί σαν μεσάζοντας για πολλές εταιρείες που σχετίζονται με τη Mossack Fonseca.

Ανάμεσα σε αυτές βρίσκονταν και πέντε υπεράκτιες εταιρείες του πρώην προέδρου της CONMEBOL, του Εουχένιο Φιγκερέδο, ο οποίος συνελήφθη στη Ζυρίχη τον Μάιο του 2015. Η εταιρεία του Damiani φαινόταν επίσης ως μεσάζοντας σε ένα άλλο «σχήμα» στο οποίο ο Figueredo είχε την εξουσία μόνιμου αντιπροσώπου και σε ένα ακόμα στο οποίο ο τελευταίος και μέλη της οικογένειάς του κατείχαν θέσεις στελεχών και διευθυντών. 

Ο Φιγκερέδο φέρει κατηγορίες για σκάνδαλο δωροδοκίας 100 εκατ. δολαρίων, με στελέχη marketing και ΜΜΕ, ως αντάλλαγμα την απόκτηση των δικαιωμάτων για το Copa Libertadores και άλλων μεγάλων διοργανώσεων. Σε μια ξεχωριστή υπόθεση, ο Φιγκερέδο κατηγορείται και για ξέπλυμα μαύρου χρήματος στην πατρίδα του, την Ουρουγουάη.

Ο Damiani, δήλωσε μέσω αντιπροσώπου πως δεν έχει το δικαίωμα να κάνει δηλώσεις όσο οι αρχές στην Ουρουγουάη ερευνούν ισχυρισμούς δωροδοκίας σχετικά με τη FIFA, όσο είναι μέλος της Επιτροπής Δεοντολογίας του Παγκόσμιου Οργανισμού Ποδοσφαίρου.


Περισσότερα πρόσωπα από τη FIFA

Το όνομα του Μισέλ Πλατινί δεν θα μπορούσε φυσικά να λείπει από τα έγγραφα του Παναμά. Ο Πλατινί είχε ζητήσει τη συμβολή της Mossack Fonseca στο στήσιμο μιας υπεράκτιας εταιρείας στον Παναμά, το 2007, αμέσως μόλις ανακηρύχθηκε πρόεδρος της UEFA. O Πλατινί έδωσε απεριόριστο πληρεξούσιο στην Balney Enterprises Corp. η οποία μέχρι και τον Μάρτιο του 2016 είναι μια εταιρεία εν ισχύ, σύμφωνα με το εμπορικό επιμελητήριο του Παναμά.

Ο Πλατινί, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της FIFA, έχει τιμωρηθεί με εξαετή αποκλεισμό από την ενασχόληση με το ποδόσφαιρο, ύστερα από την κατηγορία πως έλαβε 2 εκατ. δολάρια το 2011 από τον Σεπ Μπλάτερ, πρόεδρο της FIFA. Ο δικηγόρος του Πλατινί, δήλωσε για τον πελάτη του πως είναι ένας πολίτης της Ελβετίας και όλες οι δραστηριότητες του είναι γνωστές από τις ελβετικές αρχές.

Ένα ακόμα μέλος της FIFA,  o Ζερόμ Βάλκε, γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας από το 2007 μέχρι και το 2015, οπότε και βρέθηκε κατηγορούμενος για σκάνδαλο διαφθοράς, τον Σεπτέμβριο του 2015, βρίσκεται ανάμεσα στις λίστες των ονομάτων των Panama Papers. O Bάλκε εμφανίζεται ως ιδιοκτήτης της εταιρείας Umbelina SA, με έδρα τις Βρετανικές Παρθένους Νήσους και ημερομηνία ίδρυσης τον Ιούλιο του 2013, η οποία φαίνεται να αγόρασε ένα γιοτ, νηολογημένο στα νησιά Κέιμαν.

«Δημοσιεύστε ο,τι θέλετε», απάντησε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ο Ζερόμ Βάλκε, όταν ρωτήθηκε για την υπόθεση. «Η εταιρεία δεν υπάρχει πια, ποτέ δεν είχε χρηματοδότηση, δεν είχε λογαριασμό τραπέζης ούτε εμπορική δραστηριότητα», έγραψε ο Βαλκε.

Πληροφορίες δίνουν τα Panama Papers και για υποθέσεις δωροδοκίας της CONMEBOL (Ομοσπονδία ποδοσφαίρου Νοτίου Αμερικής), για τον πρώην πρόεδρο της, Nicolas Leoz, και τον γενικό γραμματέα, Eduardo Deluca, στους οποίους έχουν απαγγελθεί κατηγορίες στις ΗΠΑ.

Η μια υπόθεση αφορά στον επιχειρηματία ο οποίος ήθελε να λάβει τα δικαιώματα μετάδοσης του Copa Libertadores από το 2008 έως το 2018, για τα οποία η Ομοσπονδία θα λάμβανε το ποσό των 97 εκατ. δολαρίων. Ο επιχειρηματίας δωροδόκησε για επτά χρόνια τους Leoz, Deluca και άλλους της CONMEBOL για να πάρει όλα τα διαφημιστικά και τηλεοπτικά δικαιώματα του Copa Libertadores.


Σύνηθες φαινόμενο οι offshore για τους αστέρες του ποδοσφαίρου

Εκτός από τον Λιονέλ Μέσσι,η υπόθεση του οποίου έχει γίνει γνωστή εδώ και καιρό, παίκτες από Βραζιλία, Ουρουγουάη, Ηνωμένο Βασίλειο, Ολλανδία, Σερβία, Τουρκία και Σουηδία, χρησιμοποιούν υπεράκτιες εταιρείες για να τοποθετούν τα υπέρογκα ποσά από διαφημίσεις μεγάλων χορηγών. Η εταιρεία του Λιονέλ Μέσι πάντως που τώρα έχει περάσει στον πατέρα του, Jorge Messi, τον Δεκέμβριο του 2015, είναι ενεργή σύμφωνα με το εμπορικό επιμελητήριο του Παναμά.

Ανάμεσα στα ονόματα που φιγουράρουν στις λίστες, μεταξύ άλλων είναι αυτά των Leonardo Ulloa, παίκτη της αγγλικής Λέστερ, του Ivan Zamorano, παλιό Χιλιανό ποδοσφαιριστή και του Gabriel Ivan Heinze, παίκτη που έχει περάσει από Ρεάλ Μαδρίτης και Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, οι οποίοι έχουν προχωρήσει στην πρακτική των υπεράκτιων εταιρειών σε διάφορους φορολογικούς παραδείσους, όπως οι Βρετανικές Παρθένες Νήσοι και η Σαμόα.

Η πρακτική της Real Sociedad

Εκτός από τις περιπτώσεις των ποδοσφαιριστών, τα έγγραφα δίνουν πληροφορίες και για το θέμα της Real Sociedad, η οποία μέσω μιας πρακτικής βρήκε τρόπο, τόσο η ίδια, όσο και οι παίκτες της να μειώσουν το ποσό των φόρων που πρέπει να καταβάλουν στο ισπανικό δημόσιο.

Τα έγγραφα δείχνουν πως ο σύλλογος μοίραζε εκατ. δολάρια κάθε χρόνο στους ξένους παίκτες της ομάδας, ενώ αυτοί δήλωναν ένα μικρό ποσό στο ισπανικό δημόσιο.  Η ομάδα πλήρωνε με αυτόν τον τρόπο επτά από τους ξένους παίκτες της, από το 2000 έως το 2008, μέσω εταιρειών και τραπεζών με έδρα το νησί Niue, τον Παναμά και τις Βρετανικές Παρθένους Νήσους, την Ολλανδία και την Ελβετία.

Οι ισπανικές αρχές είχαν δηλώσει πως η Real Sociedad πλήρωνε τον Σέρβο ποδοσφαιριστή της Darko Kovacevic με 2000 δολάρια τον μήνα τη σεζόν 2006-2007, σύμφωνα με πληροφορίες από τον ισπανικό τύπο, αλλά στην ουσία, μετά από έρευνα των εισαγγελικών αρχών, βρέθηκε πως λάμβανε το ποσό του 1,4 εκατ. δολαρίων μέσω μιας ολλανδικής εταιρείας, ονόματι IMFC Licensing.

Όταν ρωτήθηκε από το ICIJ, o γενικός διευθυντής της ομάδας, Iñaki Otegi για την πρακτική αυτή πληρωμής των παικτών, αρνήθηκε να δώσει απαντήσεις και μέσω του υπεύθυνου τύπου της ομάδας, απλώς σημείωσε πως «η πληρωμή ξένων παικτών με αυτόν τον τρόπο είναι μια συνήθης πρακτική για τους ισπανικούς συλλόγους».