Διαβάστε το σχετικό ρεπορτάζ: Σκιές πανεπιστημιακής οικογενειοκρατίας στην αυλή του Μητσοτάκη»
Ακολουθεί η επιστολή του κ. Κωστή Μηλολιδάκη, Αναπληρωτή Καθηγητή του Τμήματος Μαθηματικών του ΕΚΠΑ, και προέδρου του Συλλόγου Διδασκόντων της Σχολής Θετικών Επιστημών του ίδιου πανεπιστημίου, την οποία ο ίδιος απέστειλε με την παράκληση δημοσίευσης. Κάτω από αυτή ακολουθεί η απάντηση του δημοσιογράφου Μηνά Κωνσταντίνου, που υπογράφει το επίμαχο ρεπορτάζ:
Όταν οι καταγγελίες γίνονται με τρόπο που θυμίζει την «Αυριανή», τότε αποδομούνται από μόνες τους
Επανέρχομαι με ιδιαίτερο σχόλιο επειδή κατέληξα ότι το όλο άρθρο του κ. Μηνά Κωνσταντίνου («Σκιές πανεπιστημιακής οικογενειοκρατίας στην αυλή του Μητσοτάκη» https://www.thepressproject.gr/article/140929/Skies-akadimakis-oikogeneiokratias-stin-auli-tou-Mitsotaki) αποτελεί υπόδειγμα κακού ρεπορτάζ και Αυριανικού χαρακτήρα δημοσιογραφίας, πράγμα που δεν αντιλήφθηκα από την πρώτη στιγμή με αποτέλεσμα να το διαδώσω, όπως κάνω πολύ συχνά με άρθρα και ρεπορτάζ από το “The Press Project”. Κάτι που, μετά από το συγκεκριμένο περιστατικό, αναθεωρώ και στο εξής θα κάνω απείρως προσεκτικότερα.
Για ποιο λόγο; Ας δούμε αντικειμενικά τις πληροφορίες που δίνει το ρεπορτάζ του κ. Μηνά Κωνσταντίνου χωρίς να ελέγξουμε την ακρίβειά τους.
(α) Ένας υποψήφιος σε θέση Επίκουρου Καθηγητή στο τμήμα ΦΠΨ, το οποίο ο κ. Κωνσταντίνου δεν γνωρίζει ότι έχει παύσει να υπάρχει, καταγγέλλεται ότι η διδακτορική του διατριβή περιέχει εκτεταμένες αντιγραφές, οι οποίες εφόσον δεν δίνονται εντός εισαγωγικών και με παραπομπή αποτελούν λογοκλοπή. Παρόλ’ αυτά, ο υποψήφιος προτείνεται από δύο εκ των τριών μελών της εισηγητικής επιτροπής ενώ το τρίτο μέλος διαφωνεί, με αποτέλεσμα να συνταχθούν δύο εισηγητικές. Ο κ. Κωνσταντίνου δεν κάνει σαφές ότι άλλο οι εισηγητικές και άλλο οι αποφάσεις των εκλεκτορικών ούτε και υπεισέρχεται στην ουσία των εισηγήσεων ούτε και έχει απευθυνθεί στους συγγραφείς των εισηγητικών για να τους ερωτήσει σχετικά με την πρότασή τους, η οποία όμως αποτελεί την αιτία συγγραφής του ρεπορτάζ του. Οι πληροφορίες που τεκμηριώνουν τη λογοκλοπή έχουν ανασυρθεί από ένα λογοτεχνικό περιοδικό στο ίντερνετ, όπου παρουσιάζονται ενυπόγραφα από συγγραφέα άγνωστο σε εμένα, του οποίου η όποια ιδιότητα δεν παρατίθεται ούτε εκεί ούτε ο ίδιος αναφέρεται στο ρεπορτάζ του κ. Κωνσταντίνου. Παρόλ’ αυτά και εκ πρώτης όψεως, μοιάζουν έγκυρες.
(β) Ο κ. Κωνσταντίνου στη συνέχεια, μαζί με μπόλικες σάλτσες, αναφέρει ότι ερεύνησε τα στοιχεία και διαπίστωσε «βαριά σκιά που δημιουργεί το περιεχόμενό τους σε πολλές κατευθύνσεις». Στη συνέχεια και αρκετά παρακάτω στο ρεπορτάζ του αναφέρει: «Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες από διαφορετικές και αξιόπιστες πηγές του TPP, «τα νήματα για την εκλογή του συγκεκριμένου υποψήφιου και όχι μόνο κινεί “κύκλωμα” της Ιατρικής Σχολής Θεσσαλονίκης με σημαντικές πολιτικές διασυνδέσεις» και πιο κάτω συγκεκριμενοποιεί τον Αν. Καθηγητή της Ιατρικής κ. Γ. Σιάσο ως τον άνθρωπο «που κινεί τα νήματα». Αλλά πόσο «διασταυρωμένες» και «αξιόπιστες» είναι οι πηγές του κ. Κωνσταντίνου; Τόσο ώστε να μη γνωρίζουν ότι ο κ. Σιάσος δεν είναι καθηγητής στο ΑΠΘ (δηλ. στην Ιατρική Θεσσαλονίκης) αλλά στο ΕΚΠΑ (δηλ. στην Ιατρική Αθηνών). Και πόσο σοβαρό είναι το ρεπορτάζ του κ. Κωνσταντίνου όταν ο ίδιος γράφει ότι απευθύνθηκε στον κ. Σιάσο να τον ερωτήσει σχετικά με τις πληροφορίες αυτές, τη στιγμή που ο κ. Κωνσταντίνου δεν γνωρίζει ότι ο κ. Σιάσος είναι στην Αθήνα και όχι στη Θεσσαλονίκη; Βεβαίως, μετά το πρώτο ενυπόγραφο σχόλιό μου στο ρεπορτάζ του κ. Κωνσταντίνου, η διατύπωση διορθώθηκε με την προσθήκη αστερίσκου που λέει ότι «εκ παραδρομής» είχε γραφτεί Θεσσαλονίκη αντί Αθήνα. Αυτό το «εκ παραδρομής», χωρίς άλλες εξηγήσεις, είναι τόσο αποκαλυπτικό για την αξιοπιστία του ρεπορτάζ όσο δεν είναι όλα τα υπόλοιπα. Τι θα πει «εκ παραδρομής»; Πόσο «αξιόπιστες» μπορούν να είναι οι πηγές και πόσο μπορεί να γίνει πιστευτό ότι ο κ. Κωνσταντίνου διασταύρωσε τις πληροφορίες του, όταν δεν γνωρίζει που βρίσκεται και υπηρετεί ο κύριος καταγγελλόμενος στο ρεπορτάζ, του οποίου η πολιτική ιδιότητα άλλωστε το προκάλεσε; Και ποια σχέση έχει αυτού του τύπου το ρεπορτάζ, όπου ούτε ένα στοιχείο για δείγμα δεν παρατίθεται για να τεκμηριώσει την σοβαρότατη καταγγελία κατά του κ. Σιάσου, με τις επαγγελίες του “The Press Project” για αξιόπιστη, τεκμηριωμένη και σοβαρή δημοσιογραφία;
(γ) Στη συνέχεια ο κ. Κωνσταντίνου προχωρά σε απαράδεκτες γενικεύσεις κατά των πανεπιστημιακών συλλήβδην, οι οποίοι, ειρήσθω εν παρόδω ασκούν το λειτούργημά τους κάτω από απαράδεκτες συνθήκες κρατώντας το επίπεδο της παρεχόμενης εκπαίδευσης ψηλά, συχνά με σοβαρότατες προσωπικές θυσίες. Έτσι, ανάλογες ανώνυμες αλλά πάντα …«αξιόπιστες» πηγές αναφέρουν και ο κ. Κωνσταντίνου μεταφέρει ακρίτως ότι: “υποθέσεις όπως η συγκεκριμένη αποτελούν πλέον κάτι παραπάνω από σύνηθες φαινόμενο. Το ίδιο μπορεί να επιβεβαιώσει το πλήθος πτυχιούχων, μεταπτυχιακών και διδακτόρων που μπροστά σε αυτή την κατάφωρη νόθευση του υγιούς ανταγωνισμού, είτε εγκαταλείπουν την Ελλάδα είτε εγκαταλείπουν τα όνειρα τους για αξιοκρατική σταδιοδρομία, ζαλισμένοι από τη δυσωδία τέτοιου είδους «αριστείας»”. Δεν είναι λοιπόν η ανυπαρξία θέσεων στα πανεπιστήμια στην Ελλάδα και η αποψίλωση του προσωπικού τους λόγω των μνημονιακών πολιτικών ούτε οι δραματικές περικοπές των αποδοχών (π.χ. ο γιος μου που είναι πρωτοετής φοιτητής σε κύκλο διδακτορικού στη Σουηδία αμείβεται με περίπου διπλάσια χρήματα από ό,τι εγώ ως Αν. Καθηγητής με πάνω από 35 χρόνια υπηρεσία, και επιπλέον έχει πληρωμένα ταξίδια για συνέδρια, τα οποία εγώ βάζω από την τσέπη μου) που διώχνουν τους νέους μας. Ούτε είναι οι οικονομικές πολιτικές που ασκούνται εδώ και δέκα χρόνια που έχουν ερημώσει τον τόπο, αλλά είναι η απουσία αριστείας. Μάλλον ο κ. Κωνσταντίνου αρμενίζει σε θάλασσες πολύ δεξιότερες αυτών του καταγγελλόμενου, κ. Σιάσου.
Η εντυπωσιακή κορώνα του κλεισίματος του κ. Κωνσταντίνου είναι αντάξια των χειρότερων ημερών του «Αυριανισμού» στη χώρα μας. Γράφει ανερυθρίαστα και εντός εισαγωγικών για να προσδώσει και ακρίβεια σε όσα ο ίδιος δήθεν αντικειμενικά μεταφέρει από τους πληροφοριοδότες-φαντάσματά του: «Η κατάσταση αυτή συναντάται σε παραπάνω από το 50% των αντίστοιχων τμημάτων, σε όλα τα ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας. Με βάση την προσωπική μου εμπειρία, με ανάλογο τρόπο κινούνται οι διαδικασίες σε ποσοστό 95% των περιπτώσεων, αλλά διάολε, θα υπάρχουν και άνθρωποι που κάνουν τη δουλειά τους με ήθος και σεβασμό στο έργο τους». Έτσι λοιπόν, «διάολε, θα υπάρχουν…».
Δημοσιογραφικά πονήματα, σαν αυτό του κ. Κωνσταντίνου, χωρίς τεκμηρίωση των καταγγελλομένων εναντίον συγκεκριμένων προσώπων και με παράθεση εξωφρενικών ισχυρισμών όπως ο παραπάνω (αλήθεια, πώς διασταύρωσε τα ποσοστά 50% και 95% ο κ. Κωνσταντίνου;) αποτελούν υπόδειγμα της δημοσιογραφίας που το The Press Project διακήρυξε ότι θα καταπολεμήσει (και εν πολλοίς το πράττει). Επομένως, η ανάρτησή τους σε αυτό, και μάλιστα στο «σαλόνι» του, συνιστούν απαράδεκτη υποχώρηση αν όχι και εγκατάλειψη των αρχών του.
Τα σοβαρά στοιχεία του ρεπορτάζ είναι εκείνα που παραπέμπουν στην ανάρτηση του λογοτεχνικού διαδικτυακού περιοδικού «Νέο Πλανόδιον». Γι’ αυτά θεωρώ ότι είναι αναγκαία μια απάντηση των εισηγητών της υπό πλήρωση θέσης. Τα υπόλοιπα είναι αδύνατο να αξιολογηθούν, αλλά ήδη όσα επισήμανα χρωματίζουν το ρεπορτάζ του κ. Κωνσταντίνου, αν όχι ως αναξιόπιστο, τουλάχιστον ως υπόδειγμα κακής δημοσιογραφίας «Αυριανικού» τύπου. Αν ο κ. Κωνσταντίνου μπορεί να τεκμηριώσει τα αναφερόμενά του, οφείλει να επανέλθει.
Απάντηση του συντάκτη, Μηνά Κωνσταντίνου:
Όταν υπάρχει ένας ελέφαντας στο δωμάτιο, δεν επιλέγεις να κοιτάζεις από το παράθυρο
Κύριε Κωστή Μηλολιδάκη,
Σας ευχαριστώ για την επιστολή σας και την καλωσορίζω, στο πλαίσιο του διαλόγου που στόχευε να πυροδοτήσει η δημοσίευση του ρεπορτάζ. Παρόλα αυτά, οφείλω να ομολογήσω ότι με προβλημάτισε πάρα πολύ το γεγονός πως απέναντι σε μία τόσο σημαντική και τεκμηριωμένη καταγγελία, αλλά και σε ένα ρεπορτάζ για μία κατάσταση που επικρατεί σε αρκετά τμήματα την οποία ουδόλως αρνείστε, επιλέγετε να προχωρήσετε σε πλήθος χαρακτηρισμών που μόνο εσάς αδικούν, και να σταθείτε σε σημεία του εξαιρετικά ήσσονος σημασίας. Γι' αυτό και επέλεξα να σας απαντήσω σε μερικά σημαντικά σημεία της κριτικής σας, αφήνοντας με τη σειρά μου κατά μέρος τις δικές σας θορυβώδεις «σάλτσες».
Για το ΦΠΨ: Όπως γνωρίζετε καλύτερα από εμένα, με βάση το Άρθρο 16 του Ν. 4589/2019 (ΦΕΚ Α΄ 13/2019), πράγματι γίνεται κατάτμηση του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας (ΦΠΨ) της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), η οποία όμως θα ισχύσει από το ακαδημαϊκό έτος 2019-2020. Συνεπώς, αδυνατώ να κατανοήσω για ποιον λόγο επιχειρείτε να παρουσιάσετε το εν λόγω τμήμα ως μη υπάρχον.
Για τη διάκριση «εισηγητικής επιτροπής» και «εκλεκτορικού σώματος»: Στο ρεπορτάζ που δημοσιεύσαμε, αναφέρεται με σαφήνεια ότι ο εν λόγω υποψήφιος έλαβε την έγκριση των δύο εκ των τριών καθηγητών της Εισηγητικής Επιτροπής, γίνεται εξίσου σαφής αναφορά στην ξεχωριστή έκθεση του τρίτου καθηγητή, ενώ περιλαμβάνεται και παράθεση της ίδιας της καταγγελίας, που ευκρινώς αναφέρει πως «η εισηγητική επιτροπή εν γνώσει της επιβραβεύει τον λογοκλόπο με την πρώτη θέση εν όψει της εκλογής πανεπιστημιακού καθηγητή». Πιστεύω πως όποιος γνωρίζει ανάγνωση και κατανόηση κειμένου, είναι σε θέση να καταλάβει τη διάκριση αυτή.
Για την «ουσία των εισηγήσεων»: Φυσικά και ως δημοσιογράφος δεν υπεισέρχομαι στην ουσία των εισηγήσεων, γεγονός που θα ήταν ατόπημα από μέρους μου, αφού ο ρόλος μου δεν στοχεύει να υποκαταστήσει τον ρόλο της εισηγητικής επιτροπής. Αντίθετα, επιλέγω να παρουσιάσω τα γεγονότα που καταγγέλλονται δημοσίως, όπως προκύπτουν τόσο από τις δύο εισηγητικές, όσο και από την δημοσιευμένη καταγγελία της λογοκλοπής.
Για τις 300 λέξεις που αναλώσατε για το «λάθος εκ παραδρομής»: Στο δεύτερο σημείο σας (β), βασίζετε το μεγαλύτερο μέρος της επιστολής σας για να σχολιάσετε το λάθος που πράγματι έγινε κατά τη συγγραφή του ρεπορτάζ, το οποίο και διορθώθηκε άμεσα με σχετική σήμανση στην ιστοσελίδα μας – παρά το γεγονός πως η «Θεσσαλονίκη» δεν αναφέρεται σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του δημοσιεύματος, όπως και παρά το γεγονός πως κάθε καλοπροαίρετος αναγνώστης είναι σε θέση να αντιληφθεί τι σημαίνει «εκ παραδρομής» κατά τη σύνταξη ενός άρθρου.
Οφείλω να αποδεχτώ την κριτική σας, μόνο ως προς το σημείο όπου υποδεικνύεται το λάθος. Τα υπόλοιπα, και μάλιστα από έναν πανεπιστημιακό του κύρους και της εμπειρίας σας, δεν θα τα σχολιάσω, καθώς θεωρώ προφανές ότι δεν μπορώ να απαντήσω στο ερώτημα με ποιους μίλησα, αλλά προφανώς θεώρησα τις μαρτυρίες αρκετά αξιόπιστες ώστε να τις δημοσιεύσω. Υποθέτω ότι εσείς έχετε διαφορετική πληροφόρηση και αμφισβητείτε την εμπλοκή Σιάσου. Η προσπάθειά σας πάντως να στηρίξετε την αποδόμηση ολόκληρου του ρεπορτάζ επάνω σε ένα τέτοιο λάθος είναι τόσο παράλογη, ώστε γεννά εύλογες απορίες για τις ίδιες τις προθέσεις της επιστολής σας.
Για τις «απαράδεκτες γενικεύσεις»: Εδώ διαπράττετε ακόμα μία λαθροχειρία σε βάρος ενός σοβαρότατου ζητήματος. Προχωράτε εσείς από τη μεριά σας σε πολύ βολικές γενικεύσεις για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα τα ελληνικά πανεπιστήμια και το ακαδημαϊκό προσωπικό. Ένα ρεπορτάζ που διερευνά μία βαρύτατη καταγγελία λογοκλοπής και παρεμβάσεων για το πανεπιστήμιο που υπηρετείτε, με την παράθεση σημαντικών τεκμηρίων και σοβαρών καταγγελιών, φυσικά και δεν στοχεύει να εξετάσει την οικονομική επάρκεια του πανεπιστημίου και τον τρόπο με τον οποίο το στηρίζει η κεντρική κυβέρνηση. Ούτε και θα είχε λογική κάτι τέτοιο.
Αντίθετα, λογικό θα ήταν να κινήσει το ενδιαφέρον σας και αν μη τι άλλο να απαιτήσετε τη διερεύνηση του, και όχι να πετάξετε την μπάλα στην κερκίδα με τέτοιον τρόπο. Να διευκρινίσω πάντως, παρότι είμαι σίγουρος πως το καταλάβατε ακόμα και εάν δεν το αποδεικνύει η επιστολή σας, πως η έλλειψη της αξιοκρατίας είναι το πρόβλημα και όχι της αριστείας στην οποία ουδέποτε αναφέρθηκα.
Για τους χαρακτηρισμούς «Αυριανή» και «αυριανικού τύπου δημοσιογραφία»: Αλήθεια, είναι δυνατόν ένας πανεπιστημιακός όπως εσείς να προβαίνει σε τέτοιου είδους εξισώσεις; Επειδή το βιογραφικό και τα όσα αναφέρετε για τον εαυτό σας δεν σας επιτρέπει τέτοιου είδους άγνοια, τείνω να πιστέψω πως οι χαρακτηρισμοί αυτοί στοχεύουν σε αυριανικού τύπου αποδόμηση του ρεπορτάζ, και φυσικά σας τους επιστρέφω. Το γεγονός πως επιλέγετε να σχολιάσετε με τέτοιον τρόπο αντίστοιχα φαινόμενα διαφθοράς στους χώρους που υπηρετείτε, σίγουρα δεν δείχνει την ευαισθησία σας απέναντι σε τέτοιου είδους φαινόμενα.
Την αναφορά σας στο γεγονός πως «είναι αναγκαία μια απάντηση των εισηγητών της υπό πλήρωση θέσης», θα την κρατήσω ως συμφωνία μας και κοινή πρόσκληση, τόσο προς τους ίδιους τους ενδιαφερόμενους να απαντήσουν στις ερωτήσεις μας όσο και στην υπόλοιπη πανεπιστημιακή κοινότητα που παραμένει έξω από αυτό το περιγραφόμενο σύστημα διαφθοράς, να πάρει επιτέλους καθαρή θέση απέναντι σε τέτοια φαινόμενα.
Τέλος, οφείλω να επαναλάβω την έκπληξή μου για την επιλογή σας να τοποθετηθείτε με τέτοιο τρόπο απέναντι σε μία τόσο σημαντική καταγγελία λογοκλοπής και πολιτικών παρεμβάσεων στο πανεπιστήμιό σας. Ως ένας πανεπιστημιακός, δεσμευμένος στο έργο και την ηθική σας, θα περίμενε κανείς να κατευθύνετε την οργή και τα ερωτήματά σας αλλού, και όχι απέναντι στην ίδια την καταγγελία.
Ευχαριστώ και πάλι που μπήκατε στον κόπο να απαντήσετε στο δημοσίευμα, και παραμένω στη διάθεσή σας.ΥΓ. Για τις κατηγορίες πως «αρμενίζω σε θάλασσες πολύ δεξιότερες του καταγγελλόμενου», οφείλω να ομολογήσω πως ήταν το πλέον ξεκαρδιστικό σημείο της επιστολής σας. Σας ευχαριστώ πολύ και σας συγχαίρω για το χιούμορ σας.