συνέντευξη στους Κωνσταντίνο Πουλή και Θάνο Καμήλαλη

Η Φραγκίσκα Μεγαλούδη, που ζει και εργάζεται στην Ακτή Ελεφαντοστού, είναι από τους πολύ λίγους ανθρώπους στην Ελλάδα που γνωρίζουν σε βάθος τις πολιτικές εξελίξεις, τις συγκρούσεις και την ιστορία της αφρικανικής ηπείρου. «O Tομά Σανκαρά ήταν ο πρόεδρος της Μπουρκίνα Φάσο από το 1983 μέχρι το 1987. Ήταν ο πρώτος μαρξιστής πρόεδρος, είναι γνωστός ως Τσε Γκεβάρα της Αφρικής, κατέλαβε την εξουσία με πραξικόπημα, έδιωξε δηλαδή μία κυβέρνηση διεφθαρμένη και στο άρμα των Γάλλων. Εγκατέστησε μία επαναστατική κυβέρνηση και άλλαξε το όνομα της χώρας, που μέχρι τότε οι Γάλλοι αποικιοκράτες τη λέγανε Άνω Βόλτα, σε Μπουρκίνα Φάσο, που σημαίνει “η χώρα των τίμιων ανθρώπων”» εξήγησε αρχικά, μιλώντας στο ραδιόφωνο του ΤPP.

Μεταξύ πολλών άλλων, που καταγράφονται ακόμα και σε άρθρα δυτικών ΜΜΕ, «έδωσε δικαιώματα στις γυναίκες, ανακοίνωσε ότι η παραγωγή ανήκει στη χώρα, έκοψε τους δεσμούς με τη Γαλλία, πούλησε τα ακριβά κυβερνητικά αυτοκίνητα, ενώ ο ίδιος έμενε σε ένα μικρό διαμέρισμα και πηγαινοερχόταν με τα πόδια. Μίλησε ακόμα και για την κλιματική αλλαγή, ήταν ένας άνθρωπος που έβλεπε το μέλλον. Εκεί που “χαλάει” το πράγμα, ήταν όταν ανακοινώνει ότι δεν θα πληρώσει άλλα χρέη και αποικιοκρατικά δάνεια, απορρίπτοντας τις πιέσεις των Γάλλων να πάρει δάνειο από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Δίνει μία ομιλία σε Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ, καλώντας όλες τις αφρικανικές χώρες να αρνηθούν να πληρώσουν τα χρέη και ψηφίζει στον ΟΗΕ κατά των Γάλλων, για την ανεξαρτητοποίηση της Νότιας Καληδονίας» συνέχισε η δημοσιογράφος.

Όπως σημειώνει, η υπόθεση της δολοφονίας του «είναι μία περίπλοκη ιστορία. Δολοφονήθηκε μέσα στο Δικαστικό Μέγαρο και η δίκη είναι ένα εσωτερικό ζήτημα της χώρας, γιατί δικάζονται οι δολοφόνοι. Το ερώτημα όμως είναι το ποιος όπλισε το χέρι των δολοφόνων. Δολοφονήθηκε μάλλον από τον Κοπαορέ, που ήταν επιστήθιος φίλος του και αρχηγός τότε των ειδικών δυνάμεων Αυτός βρίσκεται τώρα στην Ακτή Ελεφαντοστού και δεν θα δικαστεί. Όταν δολοφονήθηκε ο Σανκαρά, ο Κοπαορέ πήρε την εξουσία και παρέμεινε πρόεδρος της χώρας για 27 χρόνια, μέχρι που τον διώξανε με επανάσταση το 2014». Ο Κομπαορέ, αμέσως μετά την άνοδό του στην εξουσία, επέκρινε την πολιτική του Σανκαρά στις διεθνείς σχέσεις και επανέφερε τη χώρα στο ΔΝΤ.

«Όσο ήταν πρόεδρος ο Κοπαορέ, εννοείται ότι δεν συζητάγανε καν για τη δολοφονία, μάλιστα ο ίδιος έλεγε ότι ο Σανκαρά πέθανε από φυσικά αίτια. Ο νέος πρόεδρος της Μπουρκίνα, ο οποίος είναι εκλεγμένος, είναι εκείνος που ξεκίνησε την αποκατάσταση του ονόματος του Σανκαρά».

Στις σχέσεις Γαλλίας – Αφρικής, εκείνη την εποχή, κυριαρχούσε το δόγμα «Francafrique», που σήμαινει, όπως εξηγεί η Φραγκισκα Μεγαλούδη, «ότι θα πρέπει οι πρώην γαλλικές αποικίες να παραμένουν στο άρμα της Γαλλίας με κάθε τίμημα. Ο πρόεδρος της Ακτής Ελεφαντοστού, ο Φελίξ Μπουανί, ο “πατέρας” της Ακτής, ήταν εκείνος που υποστήριζε πολύ έντονα αυτό το δόγμα. Ήταν και εκείνος που εμπνεύστηκε τη σύνδεση των νομισμάτων με το γαλλικό Φράγκο, που έχει γονατίσει αυτήν τη στιγμή την Αφρική. Δεν ήταν μόνο εκείνος, ήταν και ο Λεοπόλ Σεγκόρ της Σενεγάλης που επίσης ήθελε οι χώρες τις Αφρικής να παραμείνουν στη Γαλλία. Οπότε υπήρχε αυτή η τάση και ο Σανκαρά είναι ο πρώτος που ζητάει να σταματήσει αυτό, επομένως υπήρχε ο φόβος ότι θα ξεσηκωθεί όλη η δυτική Αφρική».

Μάλιστα, στην ιστορία έχει μείνει μία συνάντηση με τον τότε γάλλο πρόεδρο, Φρανσουά Μιτεράν και τις δηλώσεις μπροστά στις κάμερες. Ο Σανκαρέ, χωρίς να έχε γραπτή την ομιλία του, μιλάει για την εμπλοκή της Γαλλίας σε πραξικοπήματα σε αφρικανικές χώρες και καταγγέλλει τον ιμπεριαλισμό. Ο Μιτεράν, σε ήρεμο αλλά επιθετικό τόνο, αποδίδει τα λεγόμενά του στη «νεότητά του», ενώ σε ένα σημείο τονίζει πως “ο Πρόεδρος το έχει παρακάνει».

«Το ερώτημα είναι αν το γνώριζαν οι Γάλλοι και το άφησαν να γίνει, αν έδωσαν πληροφορίες για να γίνει, ή αν δεν ήξεραν τίποτα. Δεν θα δικαστεί φυσικά κανένας από αυτούς, όλοι έχουν πεθάνει και θεωρούνται “πατέρες των εθνών”. Ποιον θα δικάσουν, τον Σιράκ, τον Μιτεράν. Ο Μακρόν άνοιξε τα αρχεία, αλλά τα αρχεία είναι διπλωματικά και τέτοιες πληροφορίες δίνονταν προφορικά» εξηγεί η Φ.Μεγαλούδη, ενώ αναφέρεται και σε σημαντικές «λεπτομέρειες» εκείνον των ημερών, που έχουν αναφερθεί. «Υπάρχουν υπόνοιες για την εμπλοκή της Γαλλίας, την εμπλοκή της Ακτής Ελεφαντοστού και την εμπλοκή του Καντάφι. Ο Καντάφι υποστήριζε με όπλα την επανάσταση του Σανκαρά. Λέγεται ότι την ημέρα που δολοφονήθηκε είχε ζητήσει βοήθεια από τη Λιβύη ο Σανκαρά και ένα αεροπλάνο με όπλα είχε ξεκινήσει για την Ουαγκαντούγκου και όταν δολοφονήθηκε, ο αεροπλάνο γύρισε πίσω και δεν πήγε ποτέ».

Συνεχίζοντας, σημειώνει επίσης πως «έχει πολύ ενδιαφέρον μία ιστορία με έναν γάλλο δημοσιογράφο της “Figaro”, ο οποίος θα πήγαινε να πάρει μία συνέντευξη από τον Σανκαρά. Και τον ειδοποίησαν οι γαλλικές μυστικές υπηρεσίες ότι θα του δώσουν μία πάρα πολύ σημαντική πληροφορία. Κάτι σπάνιο, γιατί συνήθως δεν έρχονται αυτοί σε εσένα, εσύ πας σε αυτούς. Πήγε και του είπαν ότι  Σανκαρά κάνει εγκλήματα κατά τις ανθρωπότητας.. Πήγε αυτός στην Ουάγκα, τον περίμεναν άνθρωποι των μυστικών υπηρεσιών, τον μετέφεραν σε ένα νοσοκομείο, του έδειξαν πτώματα καμένα. Αυτός ήταν υποψιασμένος αλλά άρχισε τον γύρο τον πρεσβειών και του έλεγαν όλοι ότι γίνονται. Πάει σε διεθνείς οργανισμούς και του λένε πως “δεν είδαμε αλλά ακούσαμε”. Τότε γίνεται θέμα, “ο πρόεδρος που σφάζει κλπ”, ε μία εβδομάδα μετά τον σκότωσαν. Τώρα αυτός ο δημοσιογράφος έχει δώσει μία σειρά από συνεντεύξεις για το θέμα και θεωρεί ότι τον χρησιμοποίησαν για να δαιμονοποιήσουν τον Σανκαρά».

«Σήμερα η Μπουρκίνα είναι από τα φτωχότερα κράτη του κόσμου. Κι όχι μόνο αυτό, υπάρχει μεγάλο θέμα με την τρομοκρατία, υπάρχει σχεδόν εμφύλιος μεταξύ ισλαμιστών. Μίλάμε για μία χώρα με πολύ πλούσιο υπέδαφος, με τη μεγαλύτερη παραγωγή βαμβακιού στον κόσμο και οι άνθρωποι πεινάνε» τονίζει, ενώ σχετικά με τον δολοφονημένο ηγέτη, σχολιάζει πως «πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του 20ου αιώνα, ένας μεγάλος οραματιστής, πολύ μπροστά από την εποχή του. Είναι μια σειρά από αφρικανούς ηγέτες που δολοφονήθηκαν, όπως ο Πατρίς Λουμούμπα για παράδειγμα κι έκτοτε η Αφρική πολύ δύσκολα ανέκαμψε».

Όσο για το «τι μας νοιάζει στην Ελλάδα τι συνέβη στη Μπουρκίνα Φάσο πριν 34 χρόνια», απαντάει: «Μπορεί κάποιος να αναρωτηθεί τι μας νοιάζει στην Ελλάδα για τον Σανκαρά. Μας νοιάζει για δύο λόγους. Πρώτον, για τη συναίνεση και το πώς δημιουργείται, για όλα. Γιατί αυτό που είδαμε εκεί, το ξαναείδαμε στον πόλεμο στο Ιράκ, με τη Λιβύη. Αλλά και στην Ελλάδα, με την οικονομική κρίση. Ο άλλος λόγος είναι για να καταλάβουμε τη μεγαλύτερη εικόνα, με τη μετανάστευση και το πώς δημιουργείται. Πώς φτάνουν δηλαδή οι άνθρωποι από εκεί στις πόρτες μας, ενώ εμείς τους δίνουμε μία κλωτσιά για να πνιγούν στο Αιγαίο. Πώς έχουν δημιουργηθεί δηλαδή οι συνθήκες όλα αυτά τα χρόνια, δεν είναι γιατί οι άνθρωποι εκεί είναι “πιο χαζοί” ή “πιο κλέφτες”. Υπάρχουν αυτές οι μεγάλες προσωπικότητες που βρέθηκαν στην άλλη πλευρά της ιστορίας και γι αυτό δεν μαθαίνουμε τίποτε γι αυτούς».