Στην Ιρανή Μαχσά Αμίνι, η οποία αναδείχθηκε σε σύμβολο του κινήματος των γυναικών στο Ιράν ύστερα από τον θάνατό της το 2022 ενώ βρισκόταν υπό κράτηση, απένειμε η Ε.Ε. το βραβείο Ζαχάρωφ για τη φετινή χρονιά.

Η Μάχσα Αμίνι, κουρδικής καταγωγής, φέρεται να συνελήφθη στις 13 Σεπτεμβρίου από την αστυνομία ηθών του Ιράν, η οποία επιβλέπει τη συμμόρφωση των Ιρανών με τον ενδυματολογικό κώδικα του Ισλάμ, επειδή φέρεται να φορούσε τη χιτζάμπ με «λάθος» –σύμφωνα με τις ιρανικές αρχές- τρόπο.

Έχασε τη ζωή της ενώ βρισκόταν υπό κράτηση, με την οικογένειά της και γυναίκες που κρατήθηκαν μαζί της να καταγγέλλουν ότι ξυλοκοπήθηκε από αστυνομικούς.

Από την πλευρά της, η αστυνομία υποστήριξε ότι η Αμίνι κατέρρευσε λόγω προβλήματος υγείας ενώ βρισκόταν στο κέντρο αναμόρφωσης, εκδοχή την οποία αμφισβήτησε η οικογένειά της.

Πολλοί άνθρωποι από όλο τον κόσμο αντέδρασαν στον θάνατο της Αμίνι, η οποία έγινε σύμβολο υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών.

Ακολούθησαν μαζικές διαδηλώσεις στο Ιράν, τις οποίες οι τοπικές αρχές προσπάθησαν να καταστείλουν πυροβολώντας διαδηλωτές, χρησιμοποιώντας δακρυγόνα και αντλίες νερού, μπλοκάροντας την πρόσβαση σε εφαρμογές όπως το Instagram και το WhatsApp, και μειώνοντας την προσβασιμότητα στο διαδίκτυο.

Διαδηλώσεις έγιναν σε 50 περίπου περιοχές του Ιράν, με γυναίκες να κόβουν τα μαλλιά τους και να καίνε τις μαντήλες τους σε ένδειξη διαμαρτυρίας.

Βραβείο Ζάχαρωφ

Το βραβείο Ζάχαρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης καθιερώθηκε στη μνήμη του Σοβιετικού πυρηνικού φυσικού και αντιφρονούντα Αντρέι Σάχαρωφ.

Θεσμοθετήθηκε το 1988 από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και απονέμεται κάθε χρόνο σε αναγνώριση προσώπων ή οργανισμών για την αφοσίωσή τους στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ελευθεριών.

«Τιμούμε τη γενναιότητα της Μάχσα Αμίνι»

«Με περηφάνια ανακοινώνουμε ότι οι νικητές του βραβείου Ζαχάρωφ 2023 είναι η Μάχσα Αμίνι και το Κίνημα Women Life Freedom στο Ιράν» ανέφερε σε ανάρτησή της η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα.

«Αυτές οι γενναίες γυναίκες, άνδρες και νέοι έχουν εμπνεύσει τον κόσμο μέσω του αγώνα τους για ισότητα, ελευθερία και αξιοπρέπεια» πρόσθεσε.