Yπενθυμίζεται ότι τo Manolada Watch αποτελεί μια πρωτοβουλία του οργανισμού Generation 2.0 for Rights, Equality & Diversity για την παρακολούθηση των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης των μεταναστών εργατών γης στη Μανωλάδα Ηλείας. «Από το 2017 ως οργανισμός ασχολούμαστε με την κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή, με αποτέλεσμα να συλλέξουμε πολλά στοιχεία και ανάλογη εμπειρία. Την εμπειρία αυτή αποφασίσαμε να τη μοιραστούμε δημόσια, ώστε να συμβάλλουμε στην ενημέρωση και στην ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας και των αρμόδιων φορέων για την περίπτωση της Μανωλάδας» αναφέρει η οργάνωση.
Η αναφορά του Παρατηρητηρίου βασίζεται σε επίσκεψη στη Μανωλάδα στις 19 Νοεμβρίου 2021, «κατά την οποία μεταβήκαμε σε καταυλισμούς, συνομιλήσαμε με μετανάστες εργάτες γης ενώ είχαμε συναντήσεις με τον διοικητή του Αστυνομικού Τμήματος Βάρδας, τους εργαζόμενους του Κέντρου Ένταξης Μεταναστών του Δήμου και τηλεφωνική επικοινωνία με τον Δήμαρχο Ανδραβίδας-Κυλλήνης».Σύμφωνα με εκτιμήσεις των εργατών γης και των τοπικών αρχών υπολογίζεται ότι αυτή την περίοδο, λόγω μειωμένων αναγκών εργασίας, διαμένουν 1.500 άτομα στην περιοχή, οι περισσότεροι με καταγωγή από το Μπαγκλαντές. Τους μήνες που η καλλιέργεια και η συγκομιδή της φράουλας βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, ο πληθυσμός των εργατών γης ξεπερνά τις 7.000.
Χιλιάδες μετανάστες εργάτες σε «γενικευμένη καταναγκαστική εργασία»
Σε ένα ζήτημα για το οποίο το TPP είχε αναλυτικό ρεπορτάζ πριν λίγες μέρες, το Παρατηρητήριο αναφέρει, σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης:
«Οι συνθήκες διαβίωσης δεν παρουσιάζουν καμία βελτίωση. Στον καταυλισμό, τον οποίο επισκεπτόμαστε σταθερά, παραμένουν οι αυτοσχέδιες παράγκες από καλάμια, σίδερα και νάιλον θερμοκηπίου. Λόγω του χειμώνα που έρχεται, οι εργάτες γης έχουν αρχίσει να τοποθετούν επιπλέον στρώσεις νάιλον πάνω από τις παράγκες. Όπως μας ενημερώσαν, αυτή την περίοδο μένουν μαζί 6-8 άτομα ανά παράγκα και πληρώνουν ενοίκιο 30 ευρώ τον μήνα για κάθε παράγκα στον ιδιοκτήτη της έκτασης. Τους επόμενους μήνες και μέχρι το καλοκαίρι, που οι διαμένοντες θα πολλαπλασιαστούν λόγω της παραγωγής φράουλας, ο αριθμός ανά παράγκα κυμαίνεται από 10 έως 20 άτομα, ενώ το ενοίκιο ανεβαίνει στα 40 ευρώ τον μήνα. Στον καταυλισμό δεν υπάρχει δίκτυο ύδρευσης αλλά μόνο μικρές πλαστικές δεξαμενές, οι οποίες είναι τοποθετημένες ανάμεσα στις παράγκες. Παρατηρείται επίσης συγκέντρωση τεράστιων ποσοτήτων απορριμμάτων, τα οποία οι εργάτες γης καίνε ανά περιόδους καθώς δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για τη συλλογή τους και την αποκομιδή τους από τον καταυλισμό. Τέλος, οι τουαλέτες είναι αυτοσχέδιες με αποτέλεσμα τα λύματα να συγκεντρώνονται και να παραμένουν εκεί.
Ο άλλος καταυλισμός, ο οποίος δημιουργήθηκε σε συνέχεια της μεγάλης πυρκαγιάς του 2018, κάηκε ολοσχερώς στις 27 Ιουνίου 2021 και δεν έχει μέχρι σήμερα φτιαχτεί ξανά. Ο χώρος παραμένει κενός, όπως τον είδαμε τελευταία φορά 2 ημέρες μετά την πυρκαγιά. Οι εργάτες γης που διέμεναν εκεί, είτε κατοικούν πλέον σε άλλους καταυλισμούς είτε έχουν φύγει από την περιοχή»
Σχετικά με τις συνθήκες εργασίας τονίζεται ότι «τα τελευταία χρόνια το ημερομίσθιο παρέμενε σταθερό στα 24 ευρώ για 7 ώρες εργασία και 3,5 ευρώ ανά ώρα υπερωρίας. Σύμφωνα με εκπροσώπους της κοινότητας των εργατών γης από το Μπαγκλαντές αλλά και των τοπικών αρχών, το ημερομίσθιο πρόσφατα αυξήθηκε στα 27 ευρώ και 4 ευρώ ανά ώρα υπερωρίας. Οι πληροφορίες σχετικά με τον λόγο αύξησης είναι συγκεχυμένες. Οι παραπάνω πηγές υποστηρίζουν ότι οι παραγωγοί φράουλας αποφάσισαν να αυξήσουν το ημερομίσθιο προκειμένου να διασφαλίσουν ότι θα έχουν το απαραίτητο εργατικό δυναμικό το οποίο είχε ξεκινήσει να φεύγει σε άλλες περιοχές όπου η αμοιβή είναι καλύτερη. Παράλληλα υποστηρίζουν ότι η κοινότητα των εργατών γης έχει ξεκινήσει ορισμένες ενέργειες προκειμένου να οργανωθεί και να διεκδικήσει καλύτερους όρους εργασίας. Υπήρξαν όμως και μαρτυρίες εργατών γης οι οποίοι δηλώνουν ότι συνεχίζουν να πληρώνονται με 24-25 ευρώ ανά ημέρα ενώ δεν γνώριζαν τίποτα για την οργάνωση της κοινότητάς τους»
Το Παρατηρητήριο προσθέτει επίσης πως «τέλος, οι εργάτες γης, κατά τις μαρτυρίες των ιδίων, μετακινούνται προς και από τις εκτάσεις καλλιέργειας είτε με φορτηγό είτε με αυτοκίνητα είτε με τα πόδια, που σε ορισμένες περιπτώσεις περπατούν και μια ώρα για να φτάσουν».
Σημειώνεται επίσης πως, μία μερίδα μεταναστών εργατών Γης, φαίνεται να έχουν συγκροτήρη Επιτροπή Αγώνα για τα δικαιώματά τους, σύμφωνα έπειτα από μαζική γενική συνέλευση που πραγματοποίησαν, οι μετανάστες εργάτες γης της Νέας Μανωλάδας στη βόρεια Ηλεία, κάνοντας ένα ακόμα βήμα για
Σύμφωνα με το 902.gr, η συγκρότηση της επιτροπής αγώνα έγινε με τη συμβολή συνδικαλιστών της Γραμματείας του ΠΑΜΕ, της Ομοσπονδίας Τροφίμων – Ποτών, καθώς και των Εργατικών Κέντρων Πάτρας και Αμαλιάδας.
Όπως ανέφερε το TPP στο πρόσφατο ρεπορτάζ, «Μανωλάδες» όμως, υπάρχουν σε πολλά σημεία της Ελλάδας. «Η χώρα μας ανέχεται, αν όχι υποθάλπει, ένα φαινόμενο γενικευμένης καταναγκαστικής εργασίας στον αγροτικό τομέα. Αυτό δεν αφορά μόνο τη Μανωλάδα κι αυτό το έχει επιλέξει η Πολιτεία πολλά χρόνια πριν. Ήδη από το 1955 μέχρι το 2010, υπό το πρόσχημα της περιστασιακής απασχόλησης, η μισθωτή εργασία στον αγροτικό τομέα δεν είναι ακριβώς μισθωτή εργασία» τόνισε στην παρέμβασή του ο Απόστολος Καψάλης, επιστημονικός συνεργάτης ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής στο θέμα της Εργατικής Μετανάστευσης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Ο κ.Καψάλης έχει γράψει και βιβλίο για το θέμα των μεταναστών εργατών γης στην Ελλάδα, έχοντας εκπονήσει και διάφορες μελέτες και έρευνες. Όπως ανέφερε, το καθεστώς των άθλιων συνθηκών εργασίας και διαβίωσης των μεταναστών εργατών στη χώρα βασίζεται σε δύο πυλώνες: Το γεγονός ότι η εργασίας τους θεωρείται «περιστασιακή», άρα εξαιρούνται από τα στοιχειώδη εργασιακά δικαιώματα, αλλά και το γεγονός ότι δεν έχουν χαρτιά.
«Η συντριπτική πλειονότητα των εργατών γης παραμένουν χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα. Σύμφωνα με την ενημέρωση της Αστυνομίας το τελευταίο έτος παρατηρείται μεγάλη μείωση στον συνολικό αριθμό βεβαιώσεων αναβολής απομάκρυνσης λόγω απασχόλησης στην αγροτική οικονομία με εργόσημο (βάσει του άρθρου 13Α του Ν. 4251/2014). Συγκεκριμένα, έχουν εκδοθεί συνολικά περίπου 200 αναβολές απομάκρυνσης, ενώ το προηγούμενο έτος, μεταξύ 2019 και 2020, ο αριθμός αυτός κυμαινόταν στις 700.» αναφέρει το Μanolada Watch.
Η λύση που προτείνεται, όπως εξηγούν δύο εκ των ομιλητών στο ΤPP είναι μία κλαδική νομιμοποίηση, με παροχή άδειας διαμονής στους μετανάστες εργάτες γης, στα πρότυπα της ανάλογης ρύθμισης στην Ιταλία.