Σε εξέλιξη βρίσκεται αυτή την ώρα η εκδίκαση της υπόθεσης σχετικά με την συνταγματικότητα η μη του νόμου περί «μη κρατικών πανεπιστημίων» από το Συμβούλιο της Επικρατείας, μετά από την προσφυγή της Πανελλήνιας Ομοσποδνίας Συλλόγων Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (ΠΟΣΔΕΠ) των ΑΕΙ. Έξω από την αίθουσα που συνεδριάζει η Ολομέλεια του ΣτΕ πλήθος φοιτητών και φοιτητριών ξεκαθαρίζει με πανό και συνθήματα πως θα προστατεύσει το δημόσιο και δωρεάν πανεπιστήμιο.
Η προσφυγή του ΣτΕ αφορά τη σύγκρουση του νόμου 5094/2024 που επιτρέπει την ίδρυση «μη κρατικών πανεπιστημίων» με το άρθρο 16 του συντάγματος που διαφυλάσσει τον δημόσιο χαρακτήρα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Οι προσφεύγοντες επισημαίνουν ότι ο νόμος για την ίδρυση Μη Κρατικών Πανεπιστημίων, είναι αντισυνταγματικός και ψηφίστηκε παρά τη ρητή συνταγματική απαγόρευση που επιτρέπει αυστηρά και μόνο την λειτουργία κρατικών Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων, εξασφαλίζοντας και την υψηλή ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης.
Οι πανεπιστημιακοί καθηγητές και καθηγήτριες που ζητούν την ακύρωση του νόμου περί ιδιωτικών Πανεπιστημίων καταγγέλλουν την αντισυνταγματικότητα του νόμου, καθώς το άρθρο 16 του Συντάγματος προβλέπει ανώτατη εκπαίδευση μόνο από κρατικά ιδρύματα, με καθηγητές που είναι δημόσιοι λειτουργοί. Ταυτόχρονα, εξηγούν ότι οι νέες ρυθμίσεις υπονομεύουν την ακαδημαϊκή ελευθερία, την κρατική εποπτεία και το αυτοδιοίκητο των πανεπιστημίων.
Εκτός όμως από τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, κατά του νόμου έχουν προσφύγει και ορισμένα ιδιωτικά Κολέγια υποστηρίζοντας ότι η ίδρυση Μη Κρατικών (ιδιωτικών) Πανεπιστημίων τα υποβαθμίζει διαμορφώνοντας ένα κλίμα «παρόχων εκπαίδευσης» δύο ταχυτήτων.
Ουσιαστικά, σήμερα η Ολομέλεια καλείται να αποφασίσει, εάν οι επίμαχες διατάξεις του ν. 5094/2024 είναι σύμφωνες με το άρθρο 16 του Συντάγματος η αν θα υπερισχύσει η νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης περί διακρατικών συμφωνιών για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, στον οποίο βάσισε και όλο την επιχειρηματολόγια της η κυβέρνηση. Συγκεκριμένα, η επίτροπος Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμούς, Εκπαίδευσης και Νεολαίας, Ιλιάνα Ιβάνοβα, είχε απαντήσει σε σχετική ερώτηση του ΚΚΕ ότι «σύμφωνα με το Αρθρο 165 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τα κράτη-μέλη είναι υπεύθυνα για το περιεχόμενο της διδασκαλίας και την οργάνωση των εκπαιδευτικών τους συστημάτων, καθώς η Ε.Ε. συνεισφέρει στην ανάπτυξη της ποιότητας και της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης για όλους ενθαρρύνοντας τη συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών και, εάν χρειαστεί, υποστηρίζοντας και συμπληρώνοντας τη δράση τους».
Η δήλωσή της κατέληγε ως εξής: «Σύμφωνα με την πάγια νομολογία 4, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επιβεβαίωσε την ανάγκη τα κράτη-μέλη να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει στο πλαίσιο της Γενικής Συμφωνίας για το Εμπόριο Υπηρεσιών (GATS) για την ελευθερία εγκατάστασης, την ελεύθερη κυκλοφορία των υπηρεσιών, καθώς και τις διατάξεις του Χάρτη σχετικά με την ακαδημαϊκή ελευθερία, την ελευθερία ίδρυσης ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και την ελευθερία άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας».
Ο πρόεδρος της ΠΟΣΔΕΠ, Γιάννης Σεϊμένης τόνισε ότι «περιμένουμε από το ΣτΕ να αναγνωρίσει την κατάφωρη αντισυνταγματικότητα του προσβαλλόμενου νόμου, αλλά και την ανάγκη προδικαστικής παραπομπής του θέματος στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθότι το άρθρο 16 του Συντάγματος είναι συμβατό με το δίκαιο των Ευρωπαϊκών Συνθηκών, ενώ οι προσβαλλόμενες πράξεις αντίκεινται στο ενωσιακό δίκαιο». Προσέθεσε ακόμα ότι «η εφαρμογή του νόμου έχει εκφυλιστεί σε μία κεκαλυμμένη ακαδημαϊκή αναβάθμιση των κολεγίων την Ελλάδα, χωρίς μάλιστα να καθορίζεται πλαίσιο λειτουργίας για τα υπόλοιπα κολέγια».
Υπενθυμίζεται ότι ο νόμος για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια υπερψηφίστηκε στις 9 Μαρτίου του 2024 μετά από την τριήμερη συνεδρίαση στην Ολομέλεια της Βουλής.
Έξω από την αίθουσα που συνεδριάζει το ΣτΕ συγκεντρωμένοι είναι Φοιτητικοί Σύλλογοι με πανό και διεκδικούν την κατάργηση του νόμου για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, την περαιτέρω χρηματοδότηση των Δημοσίων Πανεπιστημίων και πτυχία που να είναι δωρεάν και να έχουν αξία.
Αναλυτικά το Δελτίο Τύπου της ΠΟΣΔΕΠ:
«Σήμερα 11/4 συζητείται στο Συμβούλιο της Επικρατείας η αίτηση της ΠΟΣΔΕΠ και 7 μελών της διοίκησης της Ομοσπονδίας, καθώς και αιτήσεις τρίτων, για αντισυνταγματικότητα του ν. 5094/2024. Οι διατάξεις αναφέρονται στην ίδρυση και λειτουργία από ιδιώτες Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΝΠΠΕ), τα οποία θα αποτελούν παραρτήματα πανεπιστημίων του εξωτερικού και θα απονέμουν αναγνωρισμένους τίτλους σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Για το θέμα αυτό η ΠΟΣΔΕΠ έδωσε συνέντευξη τύπου στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ. Η ίδρυση και λειτουργία ΝΠΠΕ είναι αντίθετη με το Σύνταγμα, επειδή αυτό προβλέπει την παροχή ανώτατης εκπαίδευσης αποκλειστικά από ΝΠΔΔ. Δεδομένης της επίκλησης του ευρωπαϊκού ενωσιακού δικαίου, είναι αναγκαία η προδικαστική παραπομπή του θέματος στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προς επίρρωση της συμβατότητας του άρθρου 16 του Συντάγματος με το δίκαιο των Ευρωπαϊκών Συνθηκών, αλλά και της αντίθεσης του προσβαλλόμενου νόμου με το ενωσιακό δίκαιο.
Εξάλλου, όπως τόνισε το προεδρείο της ΠΟΣΔΕΠ, από τις αιτήσεις για ίδρυση ΝΠΠΕ-παραρτημάτων που υποβλήθηκαν έγινε φανερό ότι δεν πρόκειται για ξένα πανεπιστήμια που προτίθενται να επενδύσουν για να ιδρύσουν παράρτημα στην Ελλάδα. Τα ΝΠΠΕ θεσμοθετήθηκαν για την ακαδημαϊκή αναβάθμιση των πτυχίων που παρέχουν ήδη λειτουργούντα κολέγια και συνεργάζονται με τα πανεπιστήμια αυτά, ενώ παραμένει άνευ ρύθμισης, κανονισμών και ελέγχου η λειτουργία των λοιπών κολλεγίων.
Η ΠΟΣΔΕΠ επίσης παρουσίασε λεπτομερή και συγκριτικά στοιχεία της τελευταίας 20ετίας για τις μισθολογικές απώλειες εξαιτίας της στασιμότητας των αποδοχών των μελών ΔΕΠ. Οι καθηγητές πανεπιστημίου πρακτικά αμείβονται με το μισθολόγιο του 2003, σε αντίθεση με όλες τις άλλες κατηγορίες δημοσίων λειτουργών και υπαλλήλων. Επιπλέον, επί σειρά ετών η πολιτεία έχει ακολουθήσει παρελκυστική τακτική, αναβάλλοντας τη συμμόρφωση με τις αποφάσεις του ΣτΕ. Αυτό οδηγεί σε μαζικές δικαστικές διεκδικήσεις, ενώ ζημιώνει και το δημόσιο, που καλείται να καταβάλλει τα οφειλόμενα με τόκο.
Διαπιστώνοντας τη συνεχιζόμενη κυβερνητική αδιαφορία, η ΠΟΣΔΕΠ έχει καλέσει τα μέλη ΔΕΠ να εξετάσουν κα δια της δικαστικής οδού πρόσφορους τρόπους διεκδίκησης συγκεκριμένων μισθολογικών αιτημάτων.
Οι πανεπιστημιακοί ζητούν νέο μισθολόγιο αποκατάστασης των αποδοχών τους, ώστε αυτές να είναι σε επίπεδα αντάξια του λειτουργήματος τους, ανταγωνιστικές σε σύγκριση με τις αποδοχές στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Σε αντιστοιχία με την ακολουθούμενη προσέγγιση για άλλα ειδικά μισθολόγια, οι αποδοχές των καθηγητών Πανεπιστημίου θα πρέπει να ενισχυθούν σημαντικά στο πλαίσιο της ευαγγελιζόμενης πολιτικής αναβάθμισης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Η ουσιαστική μισθολογική αναβάθμιση των καθηγητών Πανεπιστημίου αποτελεί στοιχειώδη προϋπόθεση για τη θωράκιση, ενίσχυση και αναβάθμιση του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου».