Διαβάστε το ρεπορτάζ του euro2day εδώ
Μετά την ξεκάθαρη διαφωνία στον πρώτο γύρο συνομιλιών για το χρέος κατά τη διάρκεια του Eurogroup, η «λύση» που φαίνεται να προωθείται είναι η συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα ως «τεχνικού συμβούλου», με την χρηματοδότηση να έρχεται μαζί με τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους. Η Ελλάδα αρνήθηκε την πρόταση αυτή, ενώ μάλιστα ο Ευκλείδης Τσακαλώτος την χαρακτήρισε αρχικά «τη χειρότερη των χειρότερων» από τις επιλογές για την Ελλάδα.
Διαφωνεί με επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων το ΔΝΤ
Στην αρχή της συζήτησης για το ελληνικό χρέος, φαίνεται ότι η ΕΚΤ και το ΔΝΤ είχαν κάποιες επιπλέον απαιτήσεις από την Ελλάδα, με σημαντικότερη τη διαφωνία του ΔΝΤ με την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων, η ημερομηνία της οποίας δεν έχει συμφωνηθεί, όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος του Ταμείου, Πολ Τόμσεν.
«Καλωσορίζω κι εγώ το πακέτο. Μπορούμε να το υποστηρίξουμε με ένα πρόγραμμα εάν συμπληρωθεί με μέτρα για το χρέος. Έχουμε μόνο 7 προαπαιτούμενα. Η πρόσφατη νομοθεσία καλύπτει τρία από αυτά, κάποιες διορθώσεις χρειάζονται, εκφράστηκαν ανησυχίες για τη συνταγματικότητα, θέλουμε νομική άποψη για να εξασφαλίσουμε την ευρωστία των μεταρρυθμίσεων και δέσμευση για αντιμετώπιση των προβλημάτων εάν οι μεταρρυθμίσεις ανατραπούν. Στην αγορά εργασίας, η αναφορά στις συλλογικές συμβάσεις περιέχει συγκεκριμένη ημερομηνία για την επαναφορά που δεν έχει συμφωνηθεί μαζί μας. Άλλες δράσεις που απομένουν δεν θα παρουσιάσουν προβλήματα.» ανέφερε συγκεκριμένα ο Τόμσεν.
Σε αυτές τις απαιτήσεις ο Ευκλείδης Τσακαλώτος απάντησε ότι κάποιες από αυτές τις αποδέχεται η ελληνική κυβέρνηση, ενώ σε άλλες, όπως στις συλλογικές διαπραγματεύσεις, επιθυμεί έναν «έντιμο συμβιβασμό» (μάλιστα χαρακτήρισε την αναφορά στην ημερομηνία επαναφοράς ως κάτι που «δεν προσθέτει πολλά»). Πρόσθεσε ωστόσο στη συνέχεια ότι «τίποτα δεν έχει συμφωνηθεί μέχρι να συμφωνηθούν όλα, θέλω να υπογραμμίσω ότι η Ελλάδα έχει κάνει το δικό της μέρος της διαπραγμάτευσης και πάνω από όσα πολλοί περίμεναν». Συγκεκριμένα ανέφερε ότι:
Ήταν μία πολύ μεγάλη προσπάθεια σε ένα πολύ δυνατό πακέτο. Για την ΕΛΣΤΑΤ, είμαστε χαρούμενοι να γίνει ένα βασικό παραδοτέο πριν τον Ιούλιο. Μερικά θέματα στη γραφή είναι μικρά και δεν προσθέτουν πολλά π.χ. στις συλλογικές διαπραγματεύσεις. Είμαστε χαρούμενοι να ασχοληθούμε με αυτά και να βρούμε έντιμο συμβιβασμό. Στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, είμαστε χαρούμενοι να το διευθετήσουμε. Απλά για να θυμίσω ότι τίποτα δεν έχει συμφωνηθεί μέχρι να συμφωνηθούν όλα, θέλω να υπογραμμίσω ότι η Ελλάδα έχει κάνει το δικό της μέρος της διαπραγμάτευσης και πάνω από όσα πολλοί περίμεναν.
H σύγκρουση για το χρέος
Όσον αφορά το χρέος, από την αρχική τοποθέτηση του γερμανού υπουργού Οικονομικών, Βόλγκανγκ Σόιμπλε, φάνηκε ότι εμμένει στα όσα ανέφερε η απόφαση του Eurogroup του Μαϊου του 2016, δηλαδή ότι τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος θα εφαρμοστούν «αν χρειαστεί» στο τέλος του 2018.
Η άρνηση του ΔΝΤ φάνηκε επίσης αμέσως, καθώς ο Τόμσεν ανέφερε ότι το Ταμείο χρειάζεται «αρκετά πιο συγκεκριμένα μέτρα» για το ελληνικό χρέος «Αντιλαμβάνομαι ότι θέλετε να προχωρήσετε με αυτό τον τρόπο, όμως έχουμε επίσης συμφωνήσει ότι το ΔΝΤ θα πρέπει να καταλήξει πως αυτή η δέσμη μέτρων θα μας φέρει on board, αλλά δεν είμαστε ακόμα εκεί. Δεν θα μπορέσουμε σήμερα να πούμε στο ΔΣ μας ότι οι προδιαγραφές τηρούνται. Δεν συμφωνήσαμε στα πρωτογενή πλεονάσματα, ούτε στις προβλέψεις για την ανάπτυξη. Θα χρειαστούμε αρκετά πιο συγκεκριμένα μέτρα, διαφορετικά δεν θα μας πείσετε να συμφωνήσουμε μαζί σας».
Αντίθετος στην πρόταση Σόιμπλε ήταν και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. «Νομίζω ότι εάν δημοσιεύσουμε αυτή την πρόταση όπως είναι, τα ελληνικά ομόλογα θα ανέβουν και η ελληνική οικονομία θα υποφέρει. Είχα πολύ δύσκολες διαπραγματεύσεις με το ΔΝΤ, με βέτο από τη Γερμανία και την Ολλανδία, έτσι ήμουν σε αδύναμη θέση. Δεχθήκαμε τους όρους του ΔΝΤ, έτσι έχουμε ένα πρόγραμμα με το ΔΝΤ. Η μπάλα είναι στο γήπεδό σας». «Καθαρή λύση» για χρέος και συμμετοχή του ΔΝΤ ζήτησε και η Γαλλία, που προκρίνει τη λύση των πρωτογενών πλεονασμάτων 2% για την περίοδο μετά το 2022. Η Ιταλία, από την πλευρά της, θεώρησε το αρχικό προσχέδιο ως μία «καλή πλατφόρμα» η οποία «μπορεί να βελτιωθεί»
Ο Σόιμπλε όμως επέμεινε, διαβάζοντας μάλιστα και την απόφαση του Μαϊου του 2016. «Δεν μπορώ να διαπραγματευτώ μια καινούργια εντολή, άρα η βάση μας πρέπει να είναι αυτή (Μάιος 2016). Δεν δώσαμε βέτο στο ΔΝΤ, ούτε εμείς, ούτε η Ολλανδία. Να υπενθυμίσω ότι έχουμε ήδη εγκρίνει δύο προγράμματα από το Ταμείο». Μάλιστα, πρόσθεσε: «Δεν είναι αποδεκτό ότι ο ένας συμβιβασμός (2016) οδηγεί σε έναν άλλο (το νέο προσχέδιο). Δεν έχω εξουσιοδότηση. Εάν είναι αυτός ο δρόμος, τότε καλή τύχη! Δεν θα βρούμε λύση».
Και το σχέδιο συμβιβασμού
Ακολούθησαν αντικρουόμενες απόψεις, που οδήγησαν στο πρώτο «ναυάγιο» της συνεδρίασης». Σε εκείνο το σημείο ο Ισπανός ΥΠΟΙΚ, Λουίς ντε Γκίντος, πρότεινε τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, ως απλού συμβούλου. Ο πρόεδρος του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, ανέφερε ότι «θα ζητήσω από το ΔΝΤ να μπει με πρόγραμμα, ακόμα και εάν δεν δώσει χρήματα πριν κλείσει το θέμα με το χρέος». Πρόταση στην οποία το Ταμείο εμφανίζεται καταρχήν θετικό. «Αυτή είναι μια ενδιαφέρουσα πρόταση, που μπορούμε να συζητήσουμε. Να πάμε στο ΔΣ με πρόγραμμα και να δώσουμε χρήματα αργότερα», απάντησε ο Τόμσεν.
Η πρόταση όμως για συμμετοχή του ΔΝΤ ως «τεχνικού συμβούλου» στο πρόγραμμα και με χρηματοδότηση όταν ρυθμιστεί το θέμα του χρέους (2018) προκάλεσε την αντίδραση της Ελλάδας. «Εάν αυτή είναι μια επιλογή, τότε είναι η χειρότερη των χειροτέρων για την Ελλάδα! Εχουμε διαπραγματευτεί ένα σκληρό πρόγραμμα με το ΔΝΤ, με την προϋπόθεση ότι θα έρθει με πρόγραμμα και θα πει ότι το χρέος είναι βιώσιμο, ώστε να γυρίσουμε σελίδα. Η συμμετοχή του ΔΝΤ πρέπει να είναι βασισμένη στο ότι πρέπει να πει ότι το χρέος είναι βιώσιμο» ανέφερε ο κ. Τσακαλώτος.
Στην απογοήτευση Τσακαλώτου ο Τόμσεν απάντησε ότι τη συμμερίζεται, ωστόσο αφενός δεν υπάρχει συμφωνία για το χρέος, αφετέρου το ΔΝΤ έχει εγκρίνει ξανά επί της αρχής προγράμματα που έχει χρηματοδοτήσει αργότερα με συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Στην περίπτωση της Ελλάδας η προϋπόθεση είναι η ρύθμιση του χρέους.
Ακολούθησε η για πάνω από τρεις ώρες διακοπή της συνεδρίασης, με την Ελλάδα να απορρίπτει, μετά από τις διαβουλεύσεις με Γαλλία, Γερμανία και ΔΝΤ, την πρόταση. «Εχουμε κάνει τεράστιες προσπάθειες, αυτό το έγγραφο έχει αρκετά στοιχεία που μπορούν να δουλέψουν για την Ελλάδα, όμως εάν ένας από τους θεσμούς πει ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο, τότε δεν υπάρχει η ξεκάθαρη λύση που θέλουν οι αγορές» τόνισε ο Τσακαλώτος, που πρόσθεσε ότι «εάν υπέγραφα αυτό τώρα, θα δημιουργούσα τεράστια πολιτική κρίση στην Ελλάδα και εάν γίνει αυτό, χρειάζομαι περισσότερο χρόνο για να σκεφτώ»
Το νέο «ναυάγιο» στις συνομιλίες προκάλεσε τον εκνευρισμό του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, που μάλιστα επιτέθηκε και σε συναδέλφους του που δημιούργησαν προσδοκίες για λύση μιλώντας σε ΜΜΕ. «Ας μην έχουμε ψευδαισθήσεις. Αυτό ήταν μια τεράστια αποτυχία». Ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ εμφανίστηκε και απαισιόδοξος για τη συνέχεια: «Δεν είμαι πολύ αισιόδοξος ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν και θα βρούμε καλύτερη λύση από τη σημερινή. Να μάθετε το μάθημά σας, ότι πρέπει να παραμένουμε σε αυτά που έχουμε συμφωνήσει και να μην προσπαθούμε να αλλάξουμε τη ρητορική με δημόσιες δηλώσεις. Είμαι πραγματικά απογοητευμένος, γιατί μερικοί από μας μετακινήθηκαν περισσότερο από την εντολή (mandate) για να βρούμε λύση και τώρα αποτύχαμε. Λυπάμαι», είπε ο κ. Σόιμπλε.
Ανήσυχοι ότι η καθυστέρηση της απόφασης για την Ελλάδα μπορεί να πυροδοτήσει χρηματοπιστωτική κρίση εμφανίστηκαν οι ΥΠΟΙΚ της Ιταλίας και της Γαλλίας. «Συμμερίζομαι την απογοήτευσή σας. Πρέπει να δουλέψουμε για να γεφυρώσουμε το κενό τις επόμενες εβδομάδες, με το να βρούμε επιλογές και όχι να παίζουμε με τις προσδοκίες» κατέληξε ο κ. Ντάισελμπλουμ, πριν αρχίσουν ο προγραμματισμός για τις επόμενες διαβουλεύσεις.
