Σχολιάζοντας την επιχειρούμενη έξοδο της Ελλάδας στις αγορές, που ανακοινώθηκε τη Δευτέρα από του υπουργείο Οικονομικών, ο κ.Βαρουφάκης εκτίμησε ότι «όταν είσαι πτωχευμένος, δεν έχει καμία σημασία ποιος σου δανείζει» και πως με το πρόβλημα τις πτώχευσης του ελληνικού κράτους δεν επιλύεται με επιπλέον δανεισμό.
Συγκεκριμένα σημείωσε: «Τα πράγματα είναι πάρα πολύ απλά. Όταν έχεις πτωχεύσει, δεν επιλύεται το πρόβλημα της πτώχευσης σου μέσα από δάνεια. Δεν έχει σημασία ποιος σου δανείζει, η τρόικα, οι αγορές, ο θεός ο ίδιος και οι άγγελοι του. Εάν προσπαθείς να ξεπεράσεις τη χρεωκοπία με δανεικά είσαι ανόητος, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να την ξεπεράσεις. Ο μόνος τρόπος να ξεπεράσεις τη χρεωκοπία σου είναι μέσα από μία αναδιάρθρωση χρέους και μετά μέσα από μεταρρυθμίσεις που χτυπάνε την ολιγαρχία και σταματάνε αυτήν την απομύζηση του εθνικού προϊόντος από τους λίγους, που καταλήγει στο εξωτερικό. Αυτή είναι η απλή λογική. Ποτέ δεν με ενδιέφερε αν θα δανειστώ από την ΕΚΤ, από τον ESM, από τους Κινέζους, από τους Ρώσους, από τις αγορές ή από τον Θεό τον ίδιο. Οπότε όλη αυτή η φιλολογία ότι κοιτάξτε να δείτε, ετοιμαζόμαστε να βγούμε στις αγορές και την ίδια στιγμή το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (όχι ο Βαρουφάκης, ούτε το ΚΚΕ), λέει ότι το ελληνικό χρέος είναι εξαιρετικά μη βιώσιμο, σημαίνει ότι θα πανηγυρίσουμε τώρα την έξοδο στις αγορές;»
«Θα σας πω συγκεκριμένα ποια πρέπει να είναι η διαφορά σήμερα με το εγχείρημα του 2015» ανέφερε. «Δεν είναι μόνο ζήτημα ατόμων, του κόμματος κλπ. Η πρόταση του DiEM25 είναι ότι όποιος και να έρθει στη εξουσία, είτε είμαστε εμείς είτε οποιοσδήποτε πολιτικός σχηματισμός έχει μία βασική στρατηγική για την έξοδο από την κρίση, στην οποία επιβάλλεται να υπάρχουν κάποιες κινήσεις για την ελάφρυνση της φορολογίας. Δεν είναι δυνατόν σήμερα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις να πληρώνουν το 75-85% του τζίρου τους στο σύνολο φόρων και ασφαλιστικών εισφορών. Αυτό το πράγμα είναι σχεδιασμένο για να κάνει τις επιχειρήσεις να κλείσουν».
Πακέτο μέτρων χωρίς καμία διαπραγμάτευση με Eurogroup
Απαριθμώντας τις προτάσεις του DiEM25 για την έξοδο της χώρας από την κρίση, ο πρώην υπουργός Οικονομικών αναφέρθηκε σε ένα ακέτο νομοθετικών πρωτοβουλιών, που πρέπει να γίνει «τη Δευτέρα το πρωί» και μάλιστα τόνισε ότι για τα μέτρα αυτά δεν θα γίνει καμία διαπραγμάτευση με το Eurogropu.
Χρειάζεται μία κυβέρνηση αποφασισμένη να νομοθετήσει τη μείωση της φορολογίας, τη μετατροπή του ΤΑΙΠΕΔ και του Υπερταμείου σε αναπτυξιακή τράπεζα με στόχο όχι την πώληση της δημόσιας περιουσίας αλλά τη χρήση της ως εχέγγυα για τη δημιουργία επενδυτικών ροών στην ίδια τη δημόσια περιουσία, χρειάζεται η δημιουργία μίας δημόσιας τράπεζας – εταιρείας για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων. Χρειάζεται μία άμεση δημιουργία αυτού του εξωτραπεζικού παράλληλου συστήματος πληρωμών για το οποίο μιλάω και ξαναμιλάω. Όλα αυτά πρέπει να γίνουν τη Δευτέρα το πρωί. Και η διαφορά με το 2015 πρέπει να είναι ότι αυτά πρέπει να γίνουν χωρίς καμία διαπραγμάτευση με το Eurogroup.
Στο ερώτημα γαι το τι θα συμβεί όταν η τρόικα αντιδράσει, απάντησε ότι «αν θέλει να αντιδράσει, ο συνδυασμός του εξωτραπεζικού δημόσιου συστήματος πληρωμών με μία πολιτική άμεσης ανάγκης στον περιορισμό των εισαγωγών μη αναγκαίων προϊόντων θα μπορέσει να μας κρατήσει αρκετά στην Ευρωζώνη μέχρι οι δανειστές να αποφασίσουν τι θέλουν να κάνουν»
Μάλιστα κατέστησε σαφές ότι «σε σε καμία περίπτωση δεν θα ζητήσουμε Grexit, αλλά δεν θα φοβηθούμε το Grexit πιο πολύ από τη σημερινή συγκυρία της ερημοποίησης της χώρας εντός ευρώ».
Απαντώντας στο ερώτημα αν σταδιακά γίνεται πιο «ριζοσπαστικός» στο θέμα του νομίσματος, σε σχέση με τις θέσεις του από την αρχή της κρίσης, ο πρώην υπουργός Οικονομικών χαρακτήρισε ένα πιθανό Grexit «ολέθριο», υποστηρίζοντας όμως ότι η σημερινή κατάσταση, που σύμφωνα με τον ίδιο οδηγεί στην ερημοποίηση της Ελλάδας, είναι μακροπρόθεσμα πολύ χειρότερη
Είναι καταγεγραμμένη η θέση μου για το Grexit στα άρθρα μου από τον Φεβρουάριο του 2010 ακόμα, πριν το πρώτο μνημόνιο. Μπορεί να είναι λάθος, μπορεί να είναι ανόητη αλλά είναι συνεπής και σαφής: Ένα Grexit θα έχει τεράστιο κόστος. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γι αυτό. Όμως αυτό το κόστος θα είναι κάτι που πρέπει να καταβάλουμε εντός 18μηνου, εγώ δεν μπορώ να το πάρω ηθικά και πολιτικά πάνω μου, άρα δεν πρεσβεύω το Grexit κι εκεί ήταν η διαφωνία μου με άλλους συναδέρφους και άλλους φίλους στο χώρο της Αριστεράς. Από την άλλη μεριά μία σταθερή πορεία προς την ερημοποίηση της χώρας εντός Ευρωζώνης και μάλιστα είχα εφεύρει κι έναν όρο, μιλούσα για «κοσοβοποίηση» της Ελλάδος, θα ήταν μακροπρόθεσμα πολύ χειρότερη από το ολέθριο κόστος του Grexit.
«Με άλλα λόγια» πρόσθεσε, «εδώ υπάρχουν τρεις πιθανές εξελίξεις. Η μία είναι μία βιώσιμη συμφωνία εντός του ευρώ, που θα ήταν το ιδανικό και μετά υπάρχουν δύο κακές εξελίξεις. Η μία είναι το Grexit και η άλλη αυτό που γίνεται σήμερα. Αυτό που έλεγα και πάντα το έλεγα είναι ότι η «κοσοβοποίηση» εντός Ευρωζώνης είναι χειρότερη. Οπότε αν έχεις μία εκτίμηση ότι το καλύτερο που θα ήθελες είναι μια βιώσιμη συμφωνία εντός Ευρωζώνης και το τελευταίο πράγμα που θέλεις είαι να μείνεις εντός Ευρωζώνης υπό τον μνημονιακό παραλογισμό που ζούμε σήμερα, τότε δεν μπλοφάρεις όταν πηγαίνεις στον Σόιμπλε και λες ότι ξέρεις κάτι μπορώ να ζήσω και χωρίς το ευρώ. Και μόνο τότε διαπραγματεύεσαι, αυτά έλεγα από το 2010 δεν έχει αλλάξει τίποτα σε αυτά».
«Πιστεύω ότι πρέπει να κατέβουμε στις εκλογές»
Παράλληλα, στο ερώτημα αν η οι προτάσεις αυτές σημαίνουν ότι θα κατέβει στις επόμενες εθνικές εκλογές, ο κ.Βαρουφάκης απάντησε ότι δίκη του θέληση είναι να είναι παρόν, αλλά η τελική απόφαση θα εξαρτηθεί από το σύνολο των μελών του DiEM25 πανευρωπαϊκά. Όπως ανέφερε:
Η αλήθεια είναι ότι όσο σημαντικές και χρήσιμες να είναι οι προτάσεις ενός σχηματισμού, ενός κινήματος όπως το DiEM25, εάν αυτές δεν εκφραστούν στις κάλπες είναι πολύ δύσκολο να αποκτήσει δυνατότητα παρέμβασης. Για το εάν θα κατέβουμε ή όχι, εγώ πιστεύω ότι δεν υπάρχει ερώτημα, ότι πρέπει να κατέβουμε, αλλά δεν θα είναι μόνο δική μου η απόφαση. Εμείς στο DiEM ξέρετε στο κίνημα για τη Δημοκρατία στην Ευρώπη, πιστεύω ότι πρώτα πρέπει να εφαρμόζουμε τις αρχές της Δημοκρατίας στο εσωτερικού του κινήματος. Και η απόφαση δεν θα παρθεί μόνο από τα μέλη του DiEM στην Ελλάδα, αλλά από τα μέλη του κινήματος πανευρωπαϊκά. Αυτή είναι η καινοτομία του DiEM, αποφασίζουμε όλοι μαζί πανευρωπαϊκά για το τι κάνουμε μεμονωμένα σε κάθε χώρα
«Η Ελλάδα αυτήν τη στιγμή αντιμετωπίζει τον μεγαλύτερο κίνδυνο, τη μεγαλύτερη απειλή από την περίοδο του εμφυλίου πολέμου Κάθε μέρα στα αεροδρόμια στα λιμάνια φεύγουν οι νέοι μας και αυτή η ερημοποίηση μπορεί να καταντήσει την Ελλάδα ένα «Μαϊάμι», ένα γηροκομείο βορειοευρωπαίων γέρων, την ώρα που οι δικοί μας οι γέροι τρώνε από τα σκουπίδια», εκτίμησε επίσης.
«Θέλουν να δαιμονοποιήσουν το 62% του δημοψηφίσματος»
Σχολιάζοντας την κριτική πυο δέχεται από την αντιπολίτευση και μεγάλη μερίδα των ΜΜΕ σχετικά με τη διαπραγμάτευση του 2015, ο Γιάνης Βαρουφάκης εκτίμησε ότι πρόκειται για μία προσπάθεια να μην «δαινοποιηθεί» ο ίδιος, αλλά το 62% του ελληνικού λαού που «αψήφησε τις εντολές των ολιγαρχών, της τρόικας εσωτερικού και εξωτερικού. Όπως ανέφερε:
Αυτή η έξαρση για το τι είπε ο Βαρουφάκης, για το ειδικό δικαστήριο, το στρατοδικείο, που πρέπει να συρθεί ο Βαρουφάκης και ο Τσίπρας ή κάποιοι από τον ΣΥΡΙΖΑ ή μόνο ο Βαρουφάκης, παρατηρείται συνήθως την περίοδο κοντά στην επέτειο του δημοψηφίσματος. Κι αυτό για ένα λόγο κατ’εμέ: Πρέπει επιτέλους να δαιμονοποιηθεί αυτό το 62% που δεν υπάκουσε στις υποδείξεις της τρόικας εσωτερικού κι εξωτερικού. Δεν μπορούν να το χωνέψουν ότι έχασαν τη δυνατότητα να επηρεάζουν την κοινή γνώμη σε τέτοιο μεγάλο βαθμό και ότι στράφηκε η κοινή γνώμη εναντίον των συμβουλών και των υποδείξεων της ολιγαρχίας εσωτερικού και της τρόικας εξωτερικού
Πρόσθεσε επίσης ότι υπάρχει κι ένα δεύτερο σημείο, η «άρνηση του κατεστημένου να δεχθεί την αναδιάρθρωση χρέους για την Ελλάδα.«Το 2010 όπως λέω έντονα και συστηματικά, το ελληνικό Δημόσιο πτώχευσε κι έγινε μία απίστευτη προσπάθεια από την ολιγαρχία την ελληνική και το ευρωπαϊκό κατεστημένο να συγκαλυφθεί αυτή η πτώχευση μέσω δανεικών που δίνονταν όχι βεβαίως στο ελληνικό κράτος αλλά περνάνε μέσα από το ελληνικό κράτος, μέσα από το υπουργείο Οικονομικών και πηγαίνουν μετά στους πιστωτές του ελληνικού Δημοσίου, υπό όρους που καταδικάζουν την Ελλάδα μέσα από την σκληρή λιτότητα σε μία μόνιμη σκοτοδίνη χρέους, ύφεσης κι ερημοποίησης, μετανάστευσης των νέων ανθρώπων. Αυτό είναι το ζητούμενο. Δεν είναι ούτε ο Βαρουφάκης, ούτε πραξικοπήματα ούτε τέτοια. Όσοι εδώ και επτά χρόνια υπονομεύουν το μέλλον της χώρας, αρνούμενοι την αναδιάρθρωση χρέους ή τη μεταθέτουν στο μέλλον, σε ένα μέλλον που δεν θα υπάρχει Ελλάδα πια, όλοι αυτοί θέλουν να τιμωρήσουν το 62% που πήγε κόντρα σε αυτούς»
«Από την 1η Μαρτίου του 2015 δεν ήθελα να πληρώνουμε τα δάνεια στη τρόικα»
Σε ερωτήματα σχετικά με την κριτική που δέχεται, κυρίως από μερίδα της Αριστεράς, για τη συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου και το γεγονός ότι επι υπουργίας του η Ελλάδα συνέχιζε να αποπληρώνει τις δόσεις των δανείων της. ο κ.Βαρουφάκης απάντησε ότι «η 20η Φεβρουαρίου ήταν η καλύτερη συμφωνία που μπορούσαμε να πετύχουμε για να επιμηκύνουμε τη διαπραγμάτευση, να δώσουμε στην τρόικα μία τελευταία ευκαιρία για συμβιβασμό και να μην πάρουμε πάνω μας το blame game, να μην πουν ότι εμείς δεν θέλαμε να διαπραγματευτούμε. Οπότε συνοπτικά, η συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου ήταν η απόπειρα να δείξουμε μια αποφασιστικότητα που τελικά δεν υπήρχε»
«Όσον αφορά τις δόσεις», συνέχισε, «από την 1η Μαρτίου επιχειρηματολογούσα κάθε φορά που βρισκόμασταν στο Μαξίμου ότι είναι απαράδεκτο να αποπληρώνουμε τις δόσεις προς το ΔΝΤ, όταν το ΔΝΤ και η υπόλοιπη τρόικα δεν τηρεί την απόφαση της 20ης Φεβρουαρίου και δεν μας καταβάλλουν τις δόσεις από τις οποίες υποτίθεται, σύμφωνα με το 2ο μνημόνιο, εμείς να αποπληρώνουμε αυτές τις δόσεις. Η δική μου εισήγηση ήταν να μην γίνεται αυτή η αποπληρωμή. Ήμουν συνεχώς μέρος μίας μειοψηφίας στο εσωτερικό της πολιτικής ομάδας διαπραγμάτευσης, στο πλαίσιο της ηγετικής ομάδας γύρω από τον Αλέξη Τσιπρα. Δεν θεώρησα ότι έπρεπε να παραιτηθώ γι αυτό» υποστήριξε.
«Δεν μετανιώνω που δεν παραιτήθηκα νωρίτερα»
Απαντώντας στο ερώτημα αν, κρίνοντας εκ των υστέρων την πορεία της διαπραμάτευσης του 2015 και καταγράφοντας στο βιβλίο του τις σταδιακές υποχωρήσεις της ελληνικής κυβέρνησης, ενώ ήταν ο ίδιος ακόμα υπουργός, τόνισε: «μπορεί το εσωτερικό μέτωπο όντως να είχε διαρραγεί, από τον Φεβρουάριο ίσως όπως σας είπα και σίγουρα από την 27η Απριλίου, όταν δώσαμε τα πρωτογενή πλεονάσματα, αλλά γνώριζα ότι μία τέτοια συμφωνία δεν θα μπορούσε να περάσει από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ και την Κεντρική Επιτροπή. Ήξερα ότι θα πάμε σε δημοψήφισμα και πίστευα ότι ένα πιθανό 60% θα μπορούσε να κάνει τον Αλέξη να γυρίσει και να μου πει πάμε να κάνουμε εκείνο που είχαμε αποφασίσει σε περίπτωση ρήξης. Όσο υπήρχε αυτή η ελπίδα στο μυαλό μου δεν παραιτούμουν. Όταν αυτή η ελπίδα εξανεμίστηκε, το βράδυ του δημοψηφίσματος, τότε παραιτήθηκα και πιστεύω ότι αυτή ήταν η σωστή στιγμή»
Πρόσθεσε επίσης ότι είχε καταλάβει την πρόθεση του Αλέξη Τσίπρα να υποχωρήσει, πριν το δημοψήφισμα, ωστόσο πίστευε ότι ένα πιθανό θετικό αποτέλεσμα σε αυτό θα μπορούσε να του αλλάξει γνώμη και να σκεφτεί τη ρήξη με τους δανειστές. «Είχα καταλάβει από πριν ότι ο Τσίπρας ήταν έτοιμος να υπογράψει και να συνθηκολογήσει. Αυτό το ήξερα, ο κόσμος όμως όταν μας έβλεπε ζητωκραύγαζεκαι μας ζητούσε ρήξη. Εκείνη την στιγμή μία παραίτηση θα ήταν πιστεύω ένα τεράστιο σφάλμα, θα έσπαγε το εσωτερικό μέτωπο. Και θα ήταν ένα τεράστιο σφάλμα όσο πίστευα ότι η απόφαση του Αλέξη Τσίπρα δεν ήταν τελεσίδικη»
«Ο λαός μας στήριξε με το σχέδιο της πιθανής ρήξης»
Όσον αφορά το «μυστικό plan B» και το εάν η ανάγκη να κρατηθεί μυστικό δίνει πάτημα στους επικριτές του να μιλούν για «κρυφά σχέδια» και «πραξικόπημα», απάντησε ότι ο ελληνικός λαός εμπιστεύτηκε τον ΣΥΡΙΖΑ τον Ιανουάριο του 2015 και αργότερα, στο δημοψήφισμα του Ιουλίου, γνωρίζοντας την πιθανότητα της ρήξης.
Ο ελληνικός λαός μας στήριξε με αυτό το σχέδιο, τον Ιανουάριο του 2015 και μας υποστήριξε, με κλειστές τράπεζες την 5η Ιουλίου. Και ήμασταν ξεκάθαροι για το τι σήμαινε το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα, σήμαινε ρήξη με την τρόικα. Το πρόβλημα δεν ήταν το γεγονός ότι μας δέσμευσε το ότι δεν κοινοποιήσαμε το σχέδιο μας για το πώς θα παράξουμε τη δική μας ρευστότητα. Το πρόβλημα ήταν ότι το εσωτερικό μέτωπο, η μικρή ομάδα της διαπραγμάτευσης από νωρίς, από τα τέλη Φεβρουαρίου αρχές Μαρτίου, είχε αρχίσει να διασπάται. Όταν η ηγετική ομάδα του «Δαυίδ» δεν είναι συμπαγής, βεβαίως ο Γολιάθ τον κατατροπώνει.
Υποστήριξε επίσης ότι «ο ελληνικός λαός επέδειξε μια πολύ μεγάλη ωριμότητα , όλη εκείνη την περίοδο. Εγώ θεωρώ ότι ο Αλέξης Τσίπρας σωστά έκανε και μιλούσε με όρους αισιοδοξίας. Όταν πηγαίνεις στον πόλεμο, δεν μιλάς για την ήττα, μιλάς για τη νίκη και λες ότι «είμαι σίγουρος ότι θα είμαστε όλοι ενωμένοι και είμαι σίγουρος ότι όχι μόνο θα είμαστε ενωμένοι αλλά ότι μέσα από αυτήν την ενότητα θα προκύψει νίκη». Αλλά παράλληλα εμείς λέγαμε ξεκάρα ότι «αν δεν μπορείς να διανοηθείς τη ρήξη, τότε δεν πας για πόλεμο, δεν πας για διαπραγμάτευσης.» Τι σημαίνει αυτό; Ότι σχεδιάζεις τι θα κάνεις στο ενδεχόμενο της ρήξης. Νομίζω ότι ήταν πολύ σωστή αυτή η θέση μας. Αυτό που δεν ήταν σωστό ήταν ότι αυτοί που το έλεγαν τελικά δεν το εννοούσαν».
Ενώ σχολιάζοντας το επίπεδο και τους όρους της διαπραγμάτευσης του 2015, ανέφερε ότι «δεν περίμενα ποτέ ότι η ποιότητα των επιχειρημάτων και η τεχνική κατάρτιση των προτάσεων θα αρκούσαν για να κερδίσουν τον αγώνα. Δε είμαι τόσο ανόητος. Όμως πρέπει να σας πω ότι πριν μπω στα κτίρια της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες πίστευα ότι τουλάχιστον θα κρατούσαν τα προσχήματα. Ότι όταν τους κατέθετα μία οικονομοτεχνική ανάλυση που αποδείκνυε κάτι εντελώς διαφορετικό από αυτό που έλεγαν εκείνοι, θα καταδέχονταν να μου εξηγήσουν γιατί έχω λάθος. Να μου παραθέσουν τα δικά τους επιχειρήματα και να μου πουν ότι αυτά που λέω είναι ανοησίες. Αυτό περίμενα. Και μετά βεβαίως θα ήταν η δική μου ανάλυση κόντρα στη δική τους ανάλυση»
Όπως όμως τόνισε, μιλώντας με τους δανειστές η κατάσταση ήταν διαφορετική. «Αυτό που δεν περίμενα ήταν να παρουσιάζω τεχνικά άρτια πλάνα και προτάσεις, συνυπογεγραμμένες από ανθρώπους όχι συριζαίους , αριστερούς, περιέργους σαν εμένα, αλλά από ανθρώπους τέως υπουργούς Οικονομικών της Αμερικής, του Κλίντον, συντηρητικούς, τον επικεφαλής οικονομολόγο της Deutsche Bank… Να τα έχουμε καταθέσει αυτά και να είναι σαν να καταθέτουμε τον.. Φάρο των Ορνιθοτρόφων! Αυτό δεν το περίμενα μπορώ να σας πω. Αυτό το επίπεδο του διαλόγου στο εσωτερικό, στο κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν τον περίμενα»