Με τι ασχολείστε αυτόν τον καιρό;

Η τελευταία μου δουλειά είναι μια συνεργασία με Αμερικανούς τζαζίστες, τον περίφημο σαξοφωνίστα Charles Lloyd με το κουαρτέτο του. Η γνωριμία μας έγινε σε μια συναυλία που έδωσα στο Λος Άντζελες το 2002. Ένας φίλος του τον ξεσήκωσε, του είπε ‘πάμε να ακούσουμε Φαραντούρη, ελληνική μουσική’. Κατά σύμπτωση, σε εκείνες τις συναυλίες εγώ είχα ένα πολύ ανοιχτό πρόγραμμα. Νησιώτικα, ηπειρώτικα, ρεμπέτικα, τραγούδια του Μίκη και του Μάνου. Ο Lloyd ενθουσιάστηκε. Δύο χρόνια αργότερα ήρθε στην Ελλάδα, είχε τα στοιχεία μου, με ειδοποίησε. Του τραγούδησα ένα καταπληκτικό νανούρισμα του Νίκου Κυπουργού σε στίχους Νικολακοπούλου και αυτός αυτοσχεδίασε πάνω στη σκηνή. Αυτή ήταν η πρώτη δημόσια γνωριμία μας. Μου υποσχέθηκε, λοιπόν, ότι κάθε φορά που θα συναντιόμαστε θα τραγουδάμε μαζί. Του πήγα την πολίτικη λύρα που παίζει ο Σωκράτης Σινόπουλος και μου είπε ‘καταπληκτικό, βρες έναν πιανίστα να καταγράψει τα παραδοσιακά σας τραγούδια, αυτά τα αρχετυπικά της Ηπείρου, της Θράκης που έχουν περίεργους ρυθμούς’. Βρήκα τον Τάκη Φαραζή, δουλεύαμε επί ένα χρόνο για να ενταχθεί όλο αυτό σε μία σουίτα, να γίνει ένα έργο δεμένο. Το αποτέλεσμα ήταν το Athens Concert, μια ζωντανή ηχογράφηση από τη συναυλία στο Ηρώδειο το 2010. Μια μίξη τζαζ και ελληνικής μουσικής. 

Σας ανανεώνουν οι συνεργασίες με ξένους μουσικούς;

Πολύ. Έχει σημασία να  πυροδοτείται το μυαλό σου, δεν μπορώ να λέω συνεχώς τα ίδια πράγματα. Βέβαια το έργο του Μίκη είναι τεράστιο. Λέω και Χατζιδάκι πολύ, και Θάνο Μικρούτσικο, που τον θεωρώ μια συνέχεια του Μίκη και του Μάνου. Ο Θάνος γράφει τραγούδια που βάζουν το νου και την ψυχή σου να δουλεύουν. Πάντως, ενώ ήμουν δεσμευμένη ψυχολογικά και καλλιτεχνικά με τον Μίκη, πολύ και πάντοτε, έβρισκα τρόπους να δραπετεύω. Πήγαινα και προς την μεριά του Χατζιδάκι. Τους θεωρούσα και τους δυο γονείς μου.

Πώς σας φαίνονται οι τελευταίες πολιτικές κινήσεις του Μ. Θεοδωράκη;

Τις βλέπω πολύ θετικά ως προς εκείνον, με την έννοια ότι του δίνουν ανάσες ζωής. Αισθάνεται ότι είναι χρήσιμος. Και δεν το κάνει επίτηδες, πιστεύει στην Ελλάδα. Με έναν τόνο υπερβολής κατά τη γνώμη μου, για εκείνον όμως είναι ανησυχία. Δεν σημαίνει ότι συμφωνώ στο ‘να κλείσουμε τα σύνορα’ και ‘όλοι είναι προδότες’.

Έχετε υπάρξει κι εσείς βουλευτής επικρατείας του ΠΑΣΟΚ για μια τετραετία (1989-1993).

Στις εποχές της γλυκιάς ευημερίας. Τότε ήταν μια περίοδος ανάτασης, άρχιζε η κοινωνικοποίηση, πολλά πράγματα που είχαμε στερηθεί τα έδινε ανοιχτά ο Παπανδρέου. Άλλοι λένε ότι παραήταν ανοιχτός και δεν θα έπρεπε. Αυτές είναι πολιτικές, δεν θέλω να εμπλακώ σε πολιτικές. Κάθε κόμμα έχει την άποψή του. Ευθύνονται όμως οι κυβερνήσεις που τόσα χρόνια έβλεπαν ότι από κάτω υπήρχαν προβλήματα και δεν τα αντιμετώπιζαν.

Η κρίση σας έχει επηρεάσει σε προσωπικό επίπεδο;

Όλους μας. Και στη δουλειά βλέπεις ότι μειώνονται οι μισθοί μας, το budget κάθε συναυλίας. Και στην Ευρώπη υπάρχει πρόβλημα πάντως, όχι μόνο στην Ελλάδα. Συναντώ συχνά ξένους καλλιτέχνες που έχουν πολλά προβλήματα.

Υπάρχει πολιτικό τραγούδι σήμερα;

Δεν ξέρω αν λέγεται πολιτικό τραγούδι, πάντως τα νέα παιδιά κάνουν πολλά πράγματα μέσω διαδικτύου. Ελεύθερες, ανεξάρτητες παραγωγές με ένα πιο προσωπικό νόημα. Υπάρχει και σαβούρα, αλλά λέγονται και πράγματα ευαίσθητα, που βρίσκουν τη μαζικότητά τους. Σήμερα το τραγούδι ζει την επανάσταση της αμεσότητας. Τώρα, πολιτικό τραγούδι με την έννοια του δημιουργού που γράφει ένα έργο για να κάνει τομή, δεν το βλέπω προς το παρόν. Όταν έγραφε ο Μίκης υπήρχε αριστερά, υπήρχε μια προστατευτική κατάσταση. Και οι ποιητές μαζί. Τα τραγούδια δεν γράφονταν πάνω σε στιχουργήματα αλλά σε ποίηση. Η ποίηση είναι διαχρονική, έχει μια θέση στην ιστορία. Σήμερα βιώνουμε καταστάσεις που δεν έχουν βρει ακόμα την ιστορικότητά τους.

Τη σημερινή αριστερά την εκτιμάτε;

Τι θα πει αν την εκτιμώ… Είμαι αριστερή. Το να κάνεις κριτική δεν σημαίνει ότι παύεις να είσαι αριστερός. Πιστεύω ότι μέσα από τους αγώνες θα γεννηθεί η αριστερά που θα μιλάει για το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί το σήμερα. Δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις το σήμερα με όπλα χθεσινά. Είναι άλλες οι ανάγκες, άλλα τα προβλήματα, άλλα τα συνθήματα.

Η υποκρισία που βγαίνει στην επιφάνεια σήμερα δεν λερώνει και κομμάτια της αριστεράς;

Ασφαλώς, μέσα στην ελληνική κοινωνία είναι και η αριστερά. Αλλά δεν μπορεί κανείς να συγκρίνει τις ευθύνες που έχουν τα δύο κυρίαρχα κόμματα με τις ευθύνες της αριστεράς. Για μένα το ζητούμενο είναι πώς θα βρει μια καινούρια φωνή η αριστερά.

Σύμφωνα με τελευταίες δημοσκοπήσεις η Χρυσή Αυγή παίρνει ποσοστό 5%, ενώ π.χ. η ΑΝΤΑΡΣΥΑ ούτε κατά διάνοια δεν μπαίνει στη Βουλή.

Αυτά είναι τα προβλήματα… Εδώ φαίνεται ότι υπερισχύουν άλλα πράγματα. Τα φοβικά, ρατσιστικά σύνδρομα που έχουν αναπτυχθεί. Πιθανώς όσοι έλκονται από τη Χρυσή Αυγή δεν ξέρουν καν τι πρεσβεύει. Είναι θέμα πολιτικής, πώς πλησιάζει τον κόσμο. Από την άλλη, έχει ευθύνες και ο κόσμος σε ένα βαθμό. Πρέπει να σκέφτεται σε ένα μάκρος χρόνου… όχι με βάση τι τον εξυπηρετεί εδώ και τώρα. Δεν μπορώ να σας πω, κι εγώ είμαι σε σύγχυση. Θα δούμε ίσως πολλά πράγματα που δεν μπορούμε να τα φανταστούμε. Αυτό που ξέρω σίγουρα είναι ότι θα πρέπει να γεννηθεί κάτι καινούριο μέσα στην αριστερά.  

Ιnfo: Η συναυλία της Μαρίας Φαραντούρη και του Χρήστου Θηβαίου, με τίτλο «Στην κόψη του τραγουδιού», πραγματοποιείται στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το Σάββατο 7 Απριλίου στις 20:30 (ειδικές τιμές για φοιτητές, νέους, άνεργους, ΑΜΕΑ και πολύτεκνους). Το πρόγραμμα περιλαμβάνει συνθέσεις των Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Μικρούτσικου, Βάιλ, Ντάλα σε ποίηση Μπρεχτ, Χικμέτ, Τριπολίτη, Ελευθερίου κ.ά. Οι ερμηνευτές συνοδεύονται από τους μουσικούς Θύμιο Παπαδόπουλο (πνευστά), Βάσω Δημητρίου (κιθάρες), Πέτρο Βαρθακούρη (μπάσο), Γιάννη Αγγελόπουλο (τύμπανα), Τάκη Φαραζή (πιάνο). Το άλμπουμ, Athens Concert, κυκλοφορεί διεθνώς από την ΕCM.