του Μηνά Κωνσταντίνου
Με επαναλαμβανόμενες αναφορές στην «ορθόδοξη χριστιανική συνείδηση» και την ανάγκη προστασίας της, η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) έκρινε την Τρίτη πως η απόφαση του τέως υπουργού Παιδείας, Νίκου Φίλη, για τις αλλαγές στον τρόπο διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών για τις τάξεις από την τρίτη έως την έκτη Δημοτικού καθώς και του Γυμνασίου, είναι αντισυνταγματική.
Υπενθυμίζεται πως στόχος των επίμαχων αλλαγών, σύμφωνα με τον πρώην υπουργό και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, να πάψουν τα Θρησκευτικά να αποτελούν ομολογιακό μάθημα, να μην επικεντρώνεται, δηλαδή, το μάθημα σε μία θρησκεία/ομολογία (όπως εξήγησε ο Δρ. Σωτήρης Μητραλέξης στο παλαιότερο ρεπορτάζ του TPP «Επόμενη ώρα: Θρησκευτικά»), αλλά «να γίνουν μάθημα γνώσης των θρησκειών, με έμφαση στην ιδιαίτερη παρουσίαση του πολιτισμικού ρόλου της Ορθοδοξίας στη χώρα μας».
Στο επίκεντρο του σκεπτικού των δικαστών, τα άρθρα 13 και 16 του Συντάγματος, που κατά τους ίδιους είναι αντίθετα με τις αποφάσεις του πρώην υπουργού καθώς τα δύο αυτά άρθρα διασφαλίζουν πως το κράτος είναι επιφορτισμένο με τη διδαχή της Ορθοδοξίας στους μαθητές των ελληνικών σχολείων.
Άρθρο 13: (Θρησκευτική Ελευθερία)1. Η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης είναι απαραβίαστη. Η απόλαυση των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων δεν εξαρτάται από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις καθενός.2. Kάθε γνωστή θρησκεία είναι ελεύθερη και τα σχετικά με τη λατρεία της τελούνται ανεμπόδιστα υπό την προστασία των νόμων. H άσκηση της λατρείας δεν επιτρέπεται να προσβάλλει τη δημόσια τάξη ή τα χρηστά ήθη. O προσηλυτισμός απαγορεύεται.Άρθρο 16: (Παιδεία, τέχνη, επιστήμη)2. H παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Kράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Eλλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες.
Το τρίτο σημείο στο οποίο στηρίχθηκε η απόφαση των δικαστών: το Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Οι αποφάσεις του υπουργείου Παιδείας, κατά το ΣτΕ, έρχονται σε αντίθεση με τα όσα προβλέπει το δεύτερο άρθρο του Πρωτοκόλλου. Συγκεκριμένα, οι δικαστές ερμήνευσαν με αυτόν τον τρόπο τα εξής: «Δικαίωμα στην εκπαίδευση. Κανείς δεν μπορεί να στερηθεί το δικαίωμα να εκπαιδευτεί. Κάθε κράτος, ασκώντας τα καθήκοντα που αναλαμβάνει στο πεδίο της μόρφωσης και της εκπαίδευσης, θα σέβεται το δικαίωμα των γονέων στο να εξασφαλίζουν τη μόρφωση και εκείνη την εκπαίδευση που είναι σύμφωνη με τις δικές τους θρησκευτικές και φιλοσοφικές πεποιθήσεις».
Όλα τα παραπάνω -σε συνδυασμό με το τρίτο άρθρο του Συντάγματος που ορίζει ως επικρατούσα και ηγεμονική θρησκεία της χώρας, αυτή της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού, καθώς και με την αναφορά της «Αγίας και Ομοούσιου και Αδιαιρέτου Τριάδος» στο Σύνταγμα, πριν καν από το πολίτευμα της χώρας – είναι ικανά για να ρίξουν από τα σύννεφα (για ακόμη μία φορά) κάθε προοδευτικό πολίτη, εντός και εκτός συνόρων.
Συνοψίζοντας, θα ήταν πραγματικά ανόητο να περιμένει κανείς μίαν άλλη απόφαση από το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο. Ειδικά από τη στιγμή που στη θέση του προέδρου κάθεται ένας άνθρωπος, ο Νίκος Σακελλαρίου, που έχει τιμηθεί με τον τίτλο του «Άρχοντος του Μεγάλου Νομοφύλακος της Αγίας του Χριστού Εκκλησίας» από το Οικουμενικό Πατριαρχείο το 2001.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας μπορεί να προκάλεσε, και συχνά να προκαλεί, απογοήτευση και οργή με αρκετές αποφάσεις του. Είναι όμως ένα δικαστήριο επιφορτισμένο με την ερμηνεία του Συντάγματος, και την Τρίτη κατέληξε σε αποφάσεις με βάση αυτό. Το Σύνταγμα, από την άλλη, είναι αποτέλεσμα πολιτικών αποφάσεων εκείνων που κυβερνούν.
Στην προκειμένη, η κυβέρνηση Τσίπρα που ευαγγελίζεται την αναθεώρησή του, όχι μόνο απέπεμψε τον υπουργό που επιχείρησε να… μεταρρυθμίσει κατ' ελάχιστο μία ανοικτή πληγή για τη σύγχρονη κοινωνία, αλλά περίμενε από το ΣτΕ να χαράξει τον δρόμο της πρωτοπορίας. Οποία αφέλεια, και σίγουρα, σκανδαλώδης υποκρισία…
Μικρή λεπτομέρεια, μ' αυτά και μ' αυτά, μία από τις βασικές αξίες του ευρωπαϊσμού και του σύγχρονου δυτικού κόσμου, η ανεξιθρησκία, είναι αδύνατον να εξυπηρετηθεί. Η ανεξιθρησκία δε φυτρώνει ξαφνικά, καλλιεργείται. Ακριβώς όπως το μίσος και η φοβικότητα έναντι των άλλων θρησκειών και των αλλόθρησκων.
Υπομονή, κάποια στιγμή θα τελειώσει το 1800.