Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν τη Δευτέρα, 20 Οκτωβρίου, σε συμφωνία σχετικά με τη σταδιακή διακοπή των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου έως τον Ιανουάριο του 2028.

Οι υπουργοί Ενέργειας των 27 κρατών-μελών ενέκριναν τις σχετικές προτάσεις που προβλέπουν:

  • Τη διακοπή υπογραφής νέων συμβάσεων από τον Ιανουάριο του 2026,

  • Τη λήξη των βραχυπρόθεσμων συμβάσεων έως τον Ιούνιο του 2026,

  • Την ολοκλήρωση των μακροπρόθεσμων συμφωνιών έως τον Ιανουάριο του 2028.

Το μέτρο αυτό, το οποίο είχε παρουσιαστεί την άνοιξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πρόκειται να εξεταστεί στη συνέχεια από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η Ουγγαρία και η Σλοβακία θα εξαιρεθούν προσωρινά από την εφαρμογή της απόφασης.

Ο στόχος της Ε.Ε. και οι προηγούμενες ενέργειες

Η βασική επιδίωξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι να μειώσει σταδιακά την ενεργειακή εξάρτησή της από τη Ρωσία, περιορίζοντας παράλληλα τα έσοδα που το Κρεμλίνο χρησιμοποιεί για τη χρηματοδότηση της εισβολής στην Ουκρανία.

Παρόλο που οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου έχουν σχεδόν εκμηδενιστεί, η Ευρώπη εξακολουθεί να εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από το ρωσικό φυσικό αέριο. Συγκεκριμένα, το 2024, η Ρωσία εξακολουθούσε να καλύπτει το 19% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου της Ε.Ε., έναντι 45% το 2021.

Για να επιταχύνει την απεξάρτηση, η Κομισιόν είχε εισηγηθεί την πλήρη παύση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου έως το τέλος του 2027, ενώ τον Σεπτέμβριο πρότεινε και τη διακοπή των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) μέχρι τα τέλη του 2026. Η πρόταση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο του 19ου πακέτου κυρώσεων κατά της Ρωσίας.

Παρά τις κυρώσεις, η Ρωσία παραμένει βασικός προμηθευτής

Αξίζει να σημειωθεί πως, παρά τις επιβληθείσες κυρώσεις, η Ρωσία παρέμεινε κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2025 ο τέταρτος μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Παρέμβαση Τραμπ και αμερικανικά συμφέροντα

Στο μεταξύ, ο\ πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, κάλεσε την Ευρώπη να εντείνει τις προσπάθειες περιορισμού των ενεργειακών εσόδων της Ρωσίας, με σκοπό να αυξηθεί η πίεση στη Μόσχα. Η ευρωπαϊκή απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο εκτιμάται ότι θα ανοίξει τον δρόμο για την εξαγωγή αμερικανικού φυσικού αερίου αξίας περίπου 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέσα στα επόμενα τρία χρόνια.