του Κωνσταντίνου Πουλή
Το ταξίδι της εξερεύνησης έχει τελειώσει. Με τη μουσούδα κολλημένη στο έδαφος, με άσκοπους κύκλους γύρω από τον άξονα του κατώβλεπα. Και αυτοί που είπαν «ποτέ δεν ξέρεις», και αυτοί που πίστεψαν ότι είναι σωστό και λογικό να εμπιστευτείς οποιαδήποτε αποστολή στον κατώβλεπα, έχουν τώρα μπροστά τους τα χειροπιαστά αποτελέσματα αυτής της πορείας, με τη μορφή ενός ακόμη μνημονίου.
Στα δύο χρόνια της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ έχουμε αντλήσει ορισμένα πάρα πολύ χρήσιμα συμπεράσματα, τα οποία προτείνω να μας συνοδεύσουν για όλη μας τη ζωή – όχι μόνο την πολιτική. Όταν κάποιος σου λέει ότι θα κάνει μια τακτική υποχώρηση, ότι για λίγο θα μοιάζει με κάτι αξιομίσητο, αλλά μετά θα γίνει αυτό που θέλεις και αγάπησες, μπορείς να του πεις να πάει στην ευχή του διαβόλου από την πρώτη μέρα. Μην περιμένεις δύο χρόνια.
Αυτή τη στιγμή, το μνημόνιο που διέρρευσε χαρακτηρίζεται, όπως και τα προηγούμενα, ως ωμή επίθεση στα χαμηλά κοινωνικά στρώματα. Κόβουν 58 εκατομμύρια ευρώ από το επίδομα θέρμανσης, αναφέρεται και η ωραιότατη φράση για μια «απροσδιόριστη περικοπή δαπανών για την εξοικονόμηση 189 εκατ. ευρώ το 2018», αφού πρώτα διατυπώνεται η αριστερόμορφη αρλούμπα πως «η πιο πιεστική προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι να προσφέρει άμεση υποστήριξη στους πιο ευάλωτους». Λέει λοιπόν να κόψει 200 εκατομμύρια από επιδόματα, απ’ την πολλή πρεμούρα να τους βοηθήσει. Άρση του υπουργικού βέτο στις ομαδικές απολύσεις για να επανέλθει η εργασιακή κανονικότητα, κοκ.
Πριν από λίγες μέρες δημοσιεύτηκε μια κριτική του Πωλ Μέισον για το καινούργιο βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη. Είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο από έναν άνθρωπο που έχει πολεμηθεί με τα πιο ανόητα προπαγανδιστικά επιχειρήματα, αλλά δεν θα ξεστρατίσω. Να πω μόνο για την κριτική του Μέισον ότι μετά τον μάλλον αμετροεπή κολακευτικό τίτλο του, εξηγεί γιατί παρ’ όλ’ αυτά είναι καλύτερα που βρίσκεται στην εξουσία ο Τσίπρας. Ο Τσίπρας θα πολεμούσε τη λιτότητα, λέει, αλλά τελικά δυστυχώς δεν την πολεμά. Βοήθησε όμως τους πρόσφυγες. Όχι γιατί έκανε κάτι σε επίπεδο μιας πολιτικής συμφωνίας ευνοϊκής γι’ αυτούς, αλλά γιατί δεν τους κυνήγησε όπως θα έκανε μια κυβέρνηση Σαμαρά! Αυτό κι αν είναι χαμήλωμα του πήχη. Η μεγάλη επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι δεν έκανε πογκρόμ εναντίον των προσφύγων.
Η σύγκριση με τη ΝΔ είναι πολιτικά εντελώς αδιάφορη, κατά την άποψή μου. Κατ’ αρχάς, ας είμαστε στοιχειωδώς δίκαιοι: κι εκείνοι θα προσποιούνταν ότι υποφέρουν εξ αντανακλάσεως με τα πάθη των φτωχών. Έτσι έχουν ψηφιστεί όλα τα μνημόνια, με πόνο ψυχής, δεν είναι προνόμιο του ΣΥΡΙΖΑ αυτό. Κι εκείνοι θα έφερναν κάποια αντίμετρα που η αντιπολίτευση θα περιέγραφε δικαίως ως λάδι που αλείφει τον Γιάννη αφού τον κάψει. Το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί πως είναι προνόμιό του αυτή η ευαισθησία, είναι επικοινωνιακό τρικ μιας κυβερνοαριστερίλας που δεν θα κρατήσει για πολύ.
Η παρουσία του ΣΥΡΙΖΑ είχε πολιτική σημασία όσο σχετιζόταν με τη διατύπωση μιας εναλλακτικής λύσης για την αντιμετώπιση της κρίσης. Όταν αυτό εγκαταλείπεται, και στην ερώτηση «πώς τα ψηφίζετε αυτά;» απαντούν «και τι να κάναμε;», όπως ο Κουρουμπλής, όλα τα άλλα είναι μάρκετινγκ.
Η τόσο φρικτή και τρομακτική κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη τουλάχιστον θα έβρισκε την κοινωνία αντιμέτωπη. Ο Τσίπρας κατόρθωσε να εκφράσει μια ζαβή ελπίδα, άτολμα και παγιδευμένα, και στη συνέχεια αυτή την ελπίδα να την τρίψει ως πατσαβούρα σε αυτούς που την πίστεψαν.
Ένα από τα γεγονότα που σημάδεψαν την περίοδο της ανόδου των αγανακτισμένων είναι ότι οι πολιτικοί που ο κόσμος με τόση δουλοπρέπεια έγλειφε για τόσα χρόνια, άρχισαν ξαφνικά να γιαουρτώνονται. Βρίσκω την ιδέα εξαιρετική. Πρόκειται για μια μόδα που πρέπει οπωσδήποτε να επαναφέρουμε. Δεν πρέπει να μπορεί να πατήσει συριζαίος πολιτικός το πόδι του σε δημόσιο δρόμο, χωρίς να νιώθει τη βρωμερή ανάσα του εξευτελισμού πάνω στο σβέρκο του, χωρίς να του υπενθυμίζουν ότι επιτίθεται οικονομικά σε φτωχούς ανθρώπους. Αυτοαποκαλούνται αριστεροί. Ως γνωστόν, στα ονόματα ο καθένας κάνει ό,τι θέλει, όπως βαφτίζει ελεύθερα το παιδί του Νεφέλη, Χλόη, Ιόλη, Μάρκο, Αναξίμανδρο ή Κουτελίδανδρο. Το μοναδικό που ενδιαφέρει όμως, επειδή για μας δεν είναι επικοινωνιακό το ζήτημα, είναι οι πράξεις.
Υπάρχει μία φυλή στις νήσους Βανουάτου που λατρεύει τον Φίλιππο ως θεό και απογοητεύτηκε από την απόσυρσή του. Απογοητεύτηκε διότι σε αυτόν προσέβλεπε για να προστατεύει τη μπανανοφυτεία τους. Με όλη την αυθόρμητη θυμηδία για το γεγονός, η απόσταση μπορεί να μας βοηθήσει να κοιταχτούμε στον καθρέφτη. Πριν να γελάσουμε με την αφέλειά τους, μπορούμε καλύτερα να στρέψουμε τον καθρέφτη προς το μέρος μας. Αυτό είναι πάντα πολύ διδακτικό. Κανείς χαμογελαστός σαραντάρης ή σεβάσμιος ενενηντάρης δεν θα σώσει την μπανανοφυτεία μας.
Ο κατώβλεπας γύρισε από το ταξίδι του. Όσοι έλεγαν «και το 20% να κάνει από αυτά που λέει» μπορούν να ησυχάσουν. Δεν θα κάνει τίποτα. Θα κάνει ό,τι του λένε και θα πουλάει τρέλα και «επικοινωνία». Έτσι ορίζεται σήμερα η πολιτική. Για τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι μια συμφέρουσα στρατηγική. Για μάς, κάθε παραχώρηση που κάνουμε με το να μην τους αντιμετωπίζουμε όπως τον Σαμαρά και τον Βενιζέλο, είναι πια εντελώς αδικαιολόγητη.