Το King of the Streets (KOTS) ιδρύθηκε το 2013 στη Σουηδία και στους αγώνες συμμετείχαν χούλιγκαν αντίπαλων ομάδων. Μερικά χρόνια αργότερα, το 2020, προσέλκυσε επαγγελματίες πυγμάχους και σήμερα θεωρείται πανευρωπαϊκά το ιερό τοτέμ για μάχες δίχως έλεος. Οι παράνομοι αγώνες διεξάγονται με άκρα μυστικότητα σε διάφορες χώρες και fighters από όλο τον κόσμο ταξιδεύουν για να λάβουν μέρος.
Ο Victor Palm ένιωσε πολλές φορές να γυρίζει το στομάχι του από το ξύλο που έβλεπε ενώ έφτασε ακόμα και να κλείσει την κάμερά του όταν φοβήθηκε ότι κάποιος πέθαινε μπροστά του. Αποφάσισε όμως να μείνει. Είναι ο μοναδικός από τα μίντια που κέρδισε ποτέ πρόσβαση στους King of The Streets και κινηματογραφεί εδώ και 5 χρόνια χαρακτήρες, μάχες και ανθρώπινες ιστορίες για το ανεξάρτητο ντοκιμαντέρ King of The Streets: The Documentary που ερευνά κριτικά το εν λόγω φαινόμενο.
Εύλογα, για τους περισσότερους το KOTS προωθεί την παρανομία, την τοξική αρρενωπότητα και τη βία, ερεθίζοντας για όλο και περισσότερη από αυτή. Φυσικά, δεν έχει καμία σχέση με τον αθλητισμό. Για τους μαχητές, όμως, τα μαύρα πρόβατα της κοινωνίας, δημιουργεί μια κοινότητα και μια ταυτότητα και αποσυμπιέζει από ακραία συναισθήματα που ίσως θα εκφράζονταν βίαια αλλού. Οι απαντήσεις δεν είναι πάντα εύκολες αλλά ο Victor Palm ευελπιστεί ότι μπορούμε να μιλήσουμε για όσα φοβόμαστε πιο πολύ. Και μας βάζει στον κόσμο του fight club.
No Rules, No Rounds, Μόνο Τσιμέντο: Το πιο απόκοσμο σκηνικό
Περίγραψέ μου μια μάχη των King of The Streets. Πώς κανονίζεται το μέρος, πώς συναντιέστε, σε τι κανόνες πρέπει να υπακούσετε;
Σε κάποιες από τις ερωτήσεις μπορώ να απαντήσω αλλά σε κάποιες δυστυχώς δεν μπορώ. Αν και το KOTS είναι ένας πολύ μέγαλος οργανισμός, καταφέρνει και διατηρεί τη μυστικότητά του. Απαγορεύεται να ποστάρεις το οτιδήποτε. Ακόμα και εμείς που κάνουμε το ντοκιμαντέρ, δεν τα ξέρουμε όλα. Μας ενημερώνουν εσκεμμένα την τελευταία στιγμή για το μέρος και την ώρα της μάχης.
Είναι το πιο απόκοσμο σκηνικό. Δεν έχεις ξαναδεί τίποτα τέτοιο στη ζωή σου. Ακόμα και να δεις μια μάχη μέσω YouTube, δεν έχει καμία σχέση με το να βρίσκεσαι εκεί. Είναι ένα πολύ οργανωμένο και ελεγχόμενο περιβάλλον, και τρομακτικό.
Τι εννοείς “τρομακτικό”;
Είναι ένα περιβάλλον κτηνώδες. Υπάρχει μια σκοτεινή ενέργεια, σεκιούριτι παντού, όλοι φοράνε full face και παίζει slow dark τέκνο. Δεν υπάρχουν κανόνες. Ο μόνος κανόνας είναι: No rules, no rounds, on cement. Παλεύουν στο τσιμέντο άρα οι μάχες είναι πολύ υψηλού ρίσκου και αυτό το νιώθεις στην ατμόσφαιρα. Όλοι ξέρουν τι πρόκειται να συμβεί. Είναι χαοτικό αλλά και πολύ ελεγχόμενο. Όλοι εκεί γνωρίζουν πολύ καλά τι κάνουν: έχουν επιλέξει προσεκτικά το χρώμα του κλουβιού, τη μουσική, τα πάντα. Υπνωτίζεσαι μπαίνοντας σε αυτό το σύμπαν. Είναι ένας κόσμος έξω από την κοινωνία. Και οι άνθρωποι που συμμετέχουν σε αυτό συνήθως έχουν παρεκκλίνει από την κοινωνία.
Νιώθω ότι δεν αισθάνεσαι και πολύ άνετα εκεί.
Όταν ξεκίνησα τα γυρίσματα, δεν μ’άρεσε να είμαι εκεί. Μετά από κάθε μάχη έλεγα στον εαυτό μου “τέλος, αυτό ήταν, δεν ξανάρχομαι”. Θυμάμαι να κάθομαι στο αυτοκίνητό μου, να νιώθω εξαντλημένος και να φοβάμαι ότι κάποιος μαχητής έχει πεθάνει. Δεν μπορούσα να διανοηθώ πόσο ξύλο αντέχει το ανθρώπινο σώμα.
Τι σε έκανε τελικά να επιστρέφεις κάθε φορά με την κάμερά σου;
Νόμιζα ότι έχω αξίες και μια ισχυρή ηθική πυξίδα, και ξάφνικα άρχισα να αμφισβητώ τα πάντα. Μπορούσα να χρησιμοποιήσω την κάμερά μου για να δώσω φωνή σε τόσους άλλους ανθρώπους κι εγώ επέστρεφα εκεί. ‘Προμοτάρεις τη βία; Τι κάνεις εδώ;’ αναρωτιόμουν. Όσο πιο πολύ φοβάσαι κάτι, τόσο περισσότερο δυσκολεύεσαι να το καταλάβεις. Έχω ένα πολύ μεγάλο άγχος μέσα μου. Σε κάθε μάχη, μπορεί να γίνω αυτόπτης μάρτυρας ενός θανάτου. Τι θα συμβεί σε εμένα που το κινηματογραφώ; Τι θα μου κάνουν οι KOTS; Τι θα μου κάνει η αστυνομία; Υπήρξε φορά που έκλεισα την κάμερα. Δεν άντεξα. Φοβήθηκα ότι τραβάω κάποιον έτοιμο να πεθάνει. Έγιναν πραγματικότητα όλοι μου οι φόβοι. Αυτό που με κάνει όμως να επιστρέφω είναι η ανθρώπινη περιέργεια – δημοσιογράφοι και ντοκιμαντερίστες χρησιμοποιούμε τη δουλειά μας για να προσεγγίσουμε όσα φοβόμαστε. Θέλω να καταλάβω το τέρας.
Ο Victor Palm.
Τι έχεις καταλάβει από αυτό “το τέρας” μέχρι τώρα;
Νόμιζα ότι πρόκειται για μια ανεγκέφαλη βία αλλά όσο μιλούσα μαζί τους, έκανα συνεντεύξεις, άρχισα να τους εξανθρωπίζω και να τους καταλαβαίνω βαθιά. Όλοι έχουμε διαφορετικές καταβολές που διαμορφώνουν μέσα μας μια διαφορετική εικόνα για τον κόσμο. Αποφάσισα να βάλω στην άκρη όσα ήξερα, τις προσωπικές μου αναφορές, για να κατανοήσω τις δικές τους επιλογές, χωρίς να σημαίνει ότι τις επικροτώ. Ακούς, όμως, να σου αφηγούνται τις ζωές τους, και τελικά σκέφτεσαι ότι στη θέση τους θα έκανες τα ίδια, μπορεί και χειρότερα.
Εξέλαβα αυτόν τον εξανθρωπισμό από το τρέιλερ όπου βλέπουμε τους μαχητές ως αθώα χαμογελαστά μωρά με τις πιπίλες τους.
Έκανα αυτή την επιλογή εικόνων, να είναι παιδιά, να υπάρχει καλοσύνη και αθωότητα, γιατί αυτό είναι ένα μεγάλο μέρος και του τωρινού τους εαυτού. Οι κοινωνίες μας είναι πολωμένες, πορευόμαστε με προκαταλήψεις, ο άλλος είναι πάντα ο ηλίθιος κι εμείς οι σωστοί, αλλά αυτό είναι επικίνδυνο. Δεν κάνω την ταινία για τους φαν των King of The Streets. Κάνω αυτή την ταινία για να την δει ο δάσκαλος, η δικαστής, ο αστυνομικός, η κοινωνική λειτουργός. Κάπου έκει έξω υπάρχει ένας πατέρας που το παιδί του έρχεται αυτή τη στιγμή σε επαφή με τις συμμορίες και τη βία – πράγματα πολύ ελκυστικά αν νιώθεις χαμένος – και δεν ξέρει πώς να μιλήσει στο παιδί του. Η φιλοδοξία μου είναι να μιλήσουμε μετά το ντοκιμαντέρ με γνώμονα ότι όλοι είμαστε άνθρωποι και όλα αυτά είναι εκφάνσεις ενός κόσμου που τον μοιραζόμαστε και τον συνδιαμορφώνουμε.
“Πες την ιστορία μας για να μην καταλήξουν κι άλλα παιδιά σαν κι εμάς”
Αυτός είναι ο λόγος που κάνεις εσύ αυτό το ντοκιμαντέρ. Όμως, ποιος είναι ο λόγος που οι King of The Streets σού έδωσαν πρόσβαση και μιλάνε για πρώτη φορά σε μίντια; Τι μήνυμα προσπαθούν να στείλουν εκείνοι μέσα από εσένα;
Στην αρχή το είδαν σαν μια ευκαιρία να προωθήσουν το κλαμπ. Σήμερα πια, ο καθένας έχει την ανάγκη να πει τη δική του ιστορία. Υπάρχει ένας μαχητής που εξιστορεί τα τραυματικά γεγονότα της ζωής του και τα λάθη που έκανε, και λέει: “Πες την ιστορία μας για να μην μεγαλώσουν κι άλλα παιδιά όπως μεγαλώσαμε εμείς, για να μην καταλήξουν σαν κι εμάς”. Οι KOTS μού είπαν, “Τράβα τα όλα, δεν έχουμε τίποτα να κρύψουμε”, και αυτό είναι ενδιαφέρον να στο λέει ένα παράνομο fight club. Θέλουν να μιλήσουν και να ανοιχτούν.
Ποιο είναι το προφίλ των ανθρώπων που μπαίνουν στο κλουβί; Υπάρχει κάποιο κοινό μοτίβο στις ιστορίες τους;
Το κοινό στους περισσότερους μαχητές είναι ότι δεν είχαν πατέρα ή πατρική φιγούρα. Ο πατέρας ήταν παρών-απών ή είχε εξαφανιστεί για πάντα από τη ζωή τους. Θα δεις στην ταινία ότι όλοι μιλάνε γι’ αυτό. Επίσης, δεν προέρχονται από προνομιούχες κοινωνικές τάξεις αλλά όλοι έχουν ως αφετηρία τον αγώνα για επιβίωση, και οι περισσότεροι ακόμα παλεύουν να επιβιώσουν. Ανάμεσά τους είναι και εγκληματίες και πρώην φυλακισμένοι.
Οι πολιτικές τους πεποιθήσεις;
Αρχικά, το KOTS σού λέει ότι εμένα δεν με νοιάζει η πολιτική σου ταυτότητα. Έτσι, υπάρχουν πολλοί αντιφασίστες μαχητές αλλά και πολλοί ακροδεξιοί. Το κοινό τους είναι ότι όλοι νιώθουν εκδιωγμένοι από την κοινωνία είτε εξαιτίας αδικημάτων που διέπραξαν είτε εξαιτίας των οικογενειακών καταστάσεων που τους έτυχε να βιώσουν. Δουλεύουν, πληρώνουν φόρους, αλλά κάποιο μεγάλο τραύμα που κουβαλάνε, τους κάνει να χρειάζονται το fight club. Πολύ σπάνια θα συναντήσεις έναν πολιτικό μηχανικό ή κάποιον που έχει πίσω του μια δεμένη οικογένεια. Παρ’ όλα αυτά, ακολουθούμε στο ντοκιμαντέρ έναν μαχητή που έχει έναν γιο και μια υποστηρικτική σύζυγο, και έναν άλλον που η μητέρα του τον στηρίζει πολύ.
Τον στηρίζει να εκτίθεται στον κίνδυνο ζωής και θανάτου του fight club;
Ναι. Αυτοί οι άνθρωποι προέρχονται από δύσκολες καταστάσεις, ήταν μπλεγμένοι άσχημα, και ξαφνικά μέσω του fight club άλλαξαν τη ζωή τους. Αποκόπηκαν από την εγκληματική δράση και αφοσιώθηκαν στις μάχες. Οπότε, οι οικογένειές τους λένε, “Καλύτερα να κάνει αυτό γιατί αλλιώς θα έκανε το άλλο”. Αυτό, λοιπόν, που εσύ κι εγώ βλέπουμε ως το χειρότερο πράγμα στον κόσμο, γι’αυτούς ίσως είναι το καλύτερο δυνατό. Είναι αυτό που τους δίνει νόημα και κατεύθυνση στη ζωή.
Αυτό εντείνει τα ηθικά διλήμματα για εσένα ως σκηνοθέτη;
Η ύπαρξη του fight club είναι σίγουρα προβληματική και δεν πρέπει να το δούμε ως μέρος της λύσης. Και υπάρχουν και χιλιάδες άνθρωποι που παρακολουθούν τους αγώνες οnline, εξοικειώνονται με αυτό και θεωρούν ότι είναι μια χαρά. Γνωρίζω ότι φέρω κι εγώ ευθύνη γιατί επιλέγοντας αυτό το θέμα για την ταινία μου, προωθώ, κατά μία έννοια, τη βία. Πολλά παιδιά που νιώθουν χαμένα, θα δουν αυτούς τους μαχητές σαν ήρωες. Είναι μεγάλο πρόβλημα αν δουν την κορυφή του παγόβουνου και όχι το βάθος πίσω από αυτήν. Αυτά είναι διλήμματα που πρέπει να διαχειριστώ πολύ προσεκτικά ως σκηνοθέτης για να καταφέρω να συζητήσουμε μετά για τα κρίσιμα κοινωνικά ζητήματα.
Αναζητούν στο fight club την κοινότητα και την αποδοχή που έχουν στερηθεί;
Απόλυτα. Έχουν αναπτύξει μια πολύ ισχυρή αίσθηση κοινότητας. Είναι απίστευτο ότι, κάτω από τη σκέπη του KOTS, έχω δει ορκισμένους εχθρούς, αντιφασίστες και φασίστες να λειτουργούν σαν αδέρφια, με ευγνωμοσύνη και σεβασμό ο ένας προς τον άλλον.
Τι συναισθήματα κυριαρχούν μετά τον αγώνα;
Νιώθουν μια τεράστια κάθαρση. Προηγείται έντονη προετοιμασία και εναλλαγή συναισθημάτων, και μετά, λένε ότι νιώθουν πάρα πολύ χαρούμενοι. Ακόμα κι όταν χάνουν.
Είναι θρήσκοι;
Στους μαχητές συναντάς τα πάντα όπως και στον σκληρό πυρήνα των KOTS που υπάρχουν χριστιανοί, μουσουλμάνοι και Εβραίοι.
Η πρώτη λέξη που σκέφτεσαι δίπλα στο fight club είναι “βία”. Αλλά η βία εδώ δεν περιέχει μόνο επίθεση, έχει μέσα της και πολύ σωματικό πόνο, έχει και μια παθητική διάσταση. Γιατί αυτοί οι άνθρωποι αναζητούν να νιώσουν τόσο σωματικό πόνο;
Αυτό θέλει βαθύτερη έρευνα, αλλά νομίζω ότι όταν μεγαλώνουμε, προσπαθούμε να καταλάβουμε πώς να υπάρξουμε μέσα στον κόσμο. Αν οι άνθρωποι στους οποίους βασιζόμαστε για να μας δείξουν, είναι αναξιόπιστοι ή συμπεριφέρονται λάθος, τότε αυτό προκαλεί πόνο και αναρωτιόμαστε τι κάνουμε λάθος, νιώθουμε ότι φταίμε εμείς. Υπάρχει ο πόνος του να μην σε αγαπάνε, να μην είσαι αποδεκτός, ο πόνος του θανάτου, αλλά καθώς είμαστε πρωτόγονα όντα, ο σωματικός πόνος είναι ο μόνος που μπορούμε να κατανοήσουμε πραγματικά.
Η μητέρα μου αυτοκτόνησε όταν ήμουν 3 χρονών και μεγάλωσα σε ένα post-suicide σπίτι, με πολύ πόνο και θυμό. Σε έναν χαοτικό κόσμο, κι εγώ ο ίδιος βρήκα τον εαυτό μου και ισορρόπησα μέσα από τις πολεμικές τέχνες γιατί ο σωματικός πόνος ήταν ο μόνος που μπορούσα να καταλάβω και να ελέγξω. Ο σωματικός πόνος με απελευθέρωσε από τους άλλους πόνους. Βρέθηκα στο ρινγκ για τους ίδιους λόγους που άλλοι καταλήγουν στον χουλιγκανισμό ή το fight club, αλλά ευτυχώς εγώ είχα καλούς δασκάλους δίπλα μου.
Έχεις παλέψει σε fight club;
Όχι. Μόνο σε επίσημους αγώνες ως αθλητής πολεμικών τεχνών.
Έχεις συναντήσει ποτέ Έλληνες στο κλουβί;
Ναι, τον El Greco.
Οι King of The Streets έχουν προβλήματα με την αστυνομία;
Έχουν – αλλά έχουν και τον τρόπο και ένα μεγάλο δίκτυο ώστε να καταφέρνουν πάντα να προφυλάσσονται και να διαφεύγουν.
Υπάρχουν στοιχήματα ή άλλη εμπλοκή χρημάτων;
Δεν υπάρχουν στοιχήματα. Τα υπόλοιπα για τα λεφτά, λέω να τα απαντήσουμε στο ντοκιμαντέρ. (σ.σ. Υπάρχει χρηματικό έπαθλο.)
Υπάρχουν και παιδιά στο κοινό έξω από τα κλουβιά;
Ναι, υπάρχουν ακόμα και 11χρονα που τα φέρνουν να δουν τους αγώνες.
Μέσα και έξω από το κλουβί είναι μόνο άντρες;
Ναι. Αλλά ξέρω ότι θα ήθελαν να βρουν και γυναίκες μαχήτριες.
Η βία στο κλουβί γλιτώνει τη βία στο σπίτι ή επισφραγίζει ότι εφόσον έχεις το ένα θα έχεις και το άλλο;
Η τοξική αρρενωπότητα απογειώνεται σε ένα περιβάλλον όπως το KOTS γιατί εδώ δεν υπάρχει κανένας περιορισμός. Κινηματογραφώ εδώ και 5 χρόνια συγκεκριμένους χαρακτήρες για το ντοκιμαντέρ μου και ευτυχώς δεν ήρθα αντιμέτωπος με ζητήματα ενδοοικογενειακής βίας. Αλλά υπάρχουν αρκετοί μαχητές που είχαν καταδικαστεί για ενδοοικογενειακή βία. Το fight club σίγουρα δεν σφυρηλατεί υγιείς αντρικούς χαρακτήρες αλλά μεγενθύνει ό,τι είσαι και ό,τι έχεις μέσα σου.