«Θεμέλιό μου οι Βιομηχανικοί Εργάτες του Κόσμου»
Ανήκουμε στην ίδια γενιά. Και, νοιώθω, όσα χρόνια τον ξέρω και παρακολουθώ πια, ότι, γίνεται σιγά σιγά ένα άλλοθι για τη γενιά αυτή, ένα «είμαστε εδώ κι αγωνιζόμαστε». Τα καλύτερα παιδιά δεν γύρισαν το σπίτι, γύρισαν τον κόσμο, του κράτησαν το χέρι και γίναν η φωνή του, ναι. Ο Ντέηβιντ Ρόβικς (David Rovics) είναι αναρχικός τραγουδοποιός, στρατευμένος στο κίνημα, έχει ταλέντο, αληθινό ταλέντο, και συνεχίζει αυτή την τεράστια, την σημαντική για όλους μας, μουσική επαναστατική παράδοση των ΗΠΑ.
Μέλος των Βιομηχανικών Εργατών του Κόσμου, μιας από τις πιο ωραίες, ιστορικές αναρχικές οργανώσεις στον κόσμο, αγωνιστής, με αυτή την κιθάρα που, όπως έλεγε και ο Γούντυ Γκάθρυ, σκοτώνει το φασισμό, στα χέρια, ο Ντέηβιντ έχει γυρίσει τον κόσμο, στηρίζοντας και τραγουδώντας κινήματα, πρόσωπα, αγώνες. Με αφορμή τον τελευταίο του δίσκο, Strangers and Friends, και την νέα του ευρωπαϊκή περιοδεία, κουβεντιάσαμε για το αναρχικό κίνημα στην Αμερική, τον Τζούλιαν Ασάνζ – για τον οποίο έγραψε ένα πολύ όμορφο τραγούδι-, τον Σκωτ Ουώρρεν και την βιβλική αναφορά του τελευταίου του τίτλου.
Αν κάποιος ανοίξει τη wiki, θα διαβάσει ότι είσαι μουσικός δημιουργός και «αμερικάνος αναρχικός». Σε πολλούς από μας αυτή η ιδέα, ενός αμερικάνου αναρχικού, είναι σχεδόν εξωγήινη. Πως έγινες αναρχικός στην κοιλιά του κτήνους;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να δεις αυτή την ερώτηση. Σε ένα επίπεδο, ακόμη και το είσαι σοσιαλδημοκράτης σήμερα στις ΗΠΑ είναι κάτι που αξίζει να το εξηγήσεις, γιατί η άποψη ότι όλα είναι καλύτερα όταν ιδιωτικοποιούνται και απορρυθμίζονται ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής για τόσες δεκαετίες τώρα, τόσο που ακόμη και κάποιος σαν τον Μπέρνυ Σάντερς φαίνεται ριζοσπάστης στους περισσότερους αμερικάνους (είτε το βλέπουν θετικά είτε όχι).
Όμως, η Αμερική έχει και μια μακρά αναρχική παράδοση. Είμαι βέβαιος ότι οι περισσότεροι στις ΗΠΑ δεν τη γνωρίζουν. Ο όρος «αναρχικός» χρησιμοποιήθηκε πολύ συχνά σαν προσβολή, ιστορικά, μια ύβρις προερχόμενη είτε από τους υπερασπιστές του καπιταλισμού, είτε, από την άλλη, από του σοσιαλιστές που προσέβλεπαν στη Μόσχα, κι αυτό συμβαίνει πάνω από έναν αιώνα τώρα. Πριν από αυτό, υπήρχε ένα τόσο επιδραστικό συνδικαλιστικό κίνημα στις ΗΠΑ, που υποχρέωσε την κυβέρνηση να διαθέσει τεράστια ποσά και να δημιουργήσει ειδική εθνική αστυνομία, αφιερωμένη στην καταστολή των ριζοσπαστικών κινημάτων. Το κίνημα ήταν γνωστό ως Βιομηχανικοί Εργάτες του Κόσμου (Industrial Workers of the World, IWW), και η αστυνομική δύναμη που δημιούργησαν για να το καταστρέψει είναι γνωστή ως FBI. Οι IWW είναι η κύρια έκφραση της αναρχικής οργανωτικής παράδοσης και αναρχικής σκέψης στις ΗΠΑ, και είναι ο οργανισμός και η ιστορία που αποτελούν το θεμέλιο της προσωπικής μου πολιτικής άποψης.
Τι σημαίνει να είσαι αναρχικός στις ΗΠΑ σήμερα;
Κάποια από τα πιο επιδραστικά κοινωνικά κινήματα που ξεκίνησαν από τις ΗΠΑ τις τελευταίες δεκαετίες, είχαν οργανωθεί με βάση τις αρχές του αναρχισμού. Για παράδειγμα, οι περισσότεροι οργανωτές του Κινήματος για τη Διεθνή Δικαιοσύνη, δεν αυτοπροσδιορίζονται δημοσίως ως αναρχικοί, και πρέπει να ξέρεις τι εννοούν όταν μιλούν για οριζόντιες μεθόδους οργάνωσης. Αυτό είναι αναρχισμός. Και δουλεύει εξαιρετικά στην πράξη, και γι αυτό ακριβώς φροντίζουν με πολύ προσοχή να τον δαμονοποιούν. Τι σημαίνει να είσαι αναρχικός; Σημαίνει ότι κατέχεις κάποια μυστικά για τον τρόπο που οργανώνονται οι άνθρωποι, τα οποία, αν εφαρμοστούν, μπορούν να αποδώσουν πιθανώς τα μέγιστα. Και σημαίνει ότι θα σε αγνοήσουν και θα σε δαιμονοποιήσουν, εναλλάξ, όσοι δεν καταλαβαίνουν τι λες, ή κάποιοι που καταλαβαίνουν αλλά σε φοβούνται, γιατί επιθυμούν να υπερασπιστούν την ανισότητα, όπως κι αν εκφράζεται αυτή.
Υπάρχει μια μεγάλη σχέση, που πάει πίσω στο χρόνο, ανάμεσα στα κινήματα βάσης των ΗΠΑ και τη μουσική, μια σχέση λίγο πολύ γνωστή. Τι κρατάει αυτή την παράδοση ζωντανή σήμερα; και ποιός είναι σήμερα ο ρόλος της μουσικής στο αμερικάνικο κίνημα;
Θα έλεγα ότι, όπου και αν υπάρξει ένα αληθινό κοινωνικό κίνημα, σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, θα είναι ένα κίνημα γεμάτο μουσική, γιατί οι άνθρωποι είμαστε εγγενώς μουσικά όντα. Όχι τόσο αν είναι μια διαδήλωση οργανωμένη από κάποιο σωματείο – αυτό είναι διαφορετικό, όχι κακό, απλώς διαφορετικό. Αλλά αν είναι κοινωνικό κίνημα, το καταλαβαίνεις αμέσως γιατί οι μουσικοί εμφανίζονται, όχι επειδή κάποιος τους προσέλαβε. Αυτή λοιπόν είναι η σχέση – όπου υπάρχει κίνημα, θα υπάρχει μουσική.
Ακόμη περισσότερο, όταν μιλάμε για ιστορικές περιόδους όπως οι πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, με την IWW τη δεκαετία του ’10 και το Κομμουνιστικό Κόμμα του ’30, η σχέση ήταν πολύ συνειδητή, γιατί και οι δύο αυτοί οργανισμοί καταλάβαιναν τον σημαντικό ρόλο που έχει η κουλτούρα στην λαϊκή [επι]μόρφωση και το χτίσιμο του κινήματος, και έβαζαν πολλούς πόρους σε αυτά.
Έχεις τραγουδήσει τους αγώνες μας, εδώ, στην Ελλάδα, με το Riot Dog – ήταν και ο λόγος που γνωριστήκαμε, πριν κάποια χρόνια. Πόσο δύσκολο είναι να παρακολουθείς τις ειδήσεις, τις αληθινές κινήσεις, των κινημάτων διεθνώς και, πως βρίσκεις τον Λουκάνικο, τον ήρωά σου, μες στον κάθε αγώνα, στην κάθε χώρα; μου φαίνεται αδιανόητο, και ακούω τα τραγούδια σου και το αδιανόητο είναι πραγματικότητα εκεί μέσα.
Ένα από τα ωραία όταν ταξιδεύεις και κάνεις μουσικές περιοδείες, είναι ότι επισκέπτεσαι τόσους τόπους και συναντάς κάποιους από τους καλύτερους οργανωτές σε τόσες κοινωνίες. Βοηθάει να διαβάζεις ειδήσεις από διαφορετικές πηγές, αλλά δεν υπάρχει τίποτε όπως το να πας επιτόπου, να μπορέσεις να καταλάβεις τι συμβαίνει εκεί. Κι ύστερα, όταν αποκτήσεις κάποια φήμη σαν τραγουδοποιός των κοινωνικών κινημάτων και των ιστορικών γεγονότων που κρύβουν, οι άνθρωποι συχνά σου γράφουν και σου προτείνουν πράγματα για να γράψεις, οπότε, ας πούμε ότι έχω αυτιά και μάτια παντού.
Σε ένα από τα πιο πρόσφατα τραγούδια σου, επιλέγεις σα θέμα τον Ασάνζ. Έχεις γυρίσει όλο τον κόσμο. Θες να μου πεις πως τον βλέπουν; ρωτώ γιατί, με συγκινεί βαθιά η ανταπόκριση των αναγνωστών μας, τα χιλιάδες shares που έχουμε όποτε υπάρχει είδηση για κείνον. Και αυτό δε συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα.
Έχω την ίδια εμπειρία όποτε γράφω κάτι για τον Ασάνζ, για τα Wikileaks γενικά ή για την Παλαιστίνη. Και κάποια ακόμη θέματα. Αλλά όντως ο Ασανζ συγκινεί ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο, και είναι πολλοί οι λόγοι. Ο κύριος, ότι χάρη σε κείνον και τον οργανισμό που ίδρυσε ήρθαν στο φως τόσα πολλά εγκλήματα πολέμου, τόση πολιτική διαφθορά ανά τον κόσμο σήμερα, και κυρίως την τελευταία δεκαετία. Θα δυσκολευτείς πολύ να βρεις σημαντική είδηση, την τελευταία δεκαετία, που με τον ένα ή άλλο τρόπο να μη συνδέεται με τα wikileaks. Και επίσης, αυτό που συμβαίνει, αυτό που οι αρχές των ΗΠΑ προσπαθούν να κάνουν εδώ, επηρεάζει την ερευνητική δημοσιογραφία παγκόσμια. Ο Ασανζ δεν είναι καν στις ΗΠΑ, όμως οι ΗΠΑ θέλουν την απέλασή του, την παράδοσή του σε αυτές, ώστε να αντιμετωπίσει κάτι που ονομάζεται Δικαστική Επιτροπή [Grand Jury], μια πλήρως μεσαιωνική μορφή δικαιοσύνης, που δεν έχει καμμία σχέση με τη δίκη παρουσία ενόρκων, και αυτό αρκεί για να μπορούν να τον βάλουν 175 χρόνια φυλακή – το υπόλοιπο της ζωής του, προφανώς- επειδή, ουσιαστικά, υπήρξε ένας σπουδαίος ερευνητικός δημοσιογράφος, και έκανε ότι κάνουν κι οι άλλοι πραγματικά μεγάλοι ερευνητικοί δημοσιογράφοι, αλλά ίσως λίγο παραπάνω. Είναι μια ευθεία απειλή στη δουλειά των δημοσιογράφων και την ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης, σε παγκόσμιο επίπεδο. Πολλοί είναι αυτοί που το ξέρουν. Ειδικά στο τουίτερ.
Ποιοί είναι οι ξένοι και ποιοί οι φίλοι του τίτλου;
Ο τίτλος του δίσκου είναι μια παραλλαγή από το τραγούδι μου «Ήμουν ξένος». Είναι από τη βίβλο, από το κατά Ματθαίον 25. Το τραγούδι είναι για τη δίκη του Σκωτ Ουώρρεν στην Αριζόνα, o οποίος, ως μέλος της οργάνωσης «Όχι άλλοι Θάνατοι», είχε παράσχει τροφή, νερό και καταφύγιο σε πρόσφυγες, στην έρημο της Αριζόνας. Αντιμετώπιζε πιθανή φυλάκιση 20 ετών, για αυτό που το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ χαρακτήριζε ως έγκλημα. Υπήρξε κι άλλη αντίστοιχη δίκη το 2009. Τότε οι ένορκοι μοιράστηκαν στα δύο, όπως και σε μία ακόμη δίκη πρόσφατα, ενώ τώρα, στην τελευταία δίκη, υπήρξε αθώωση.
Η συνέντευξη έγινε στα αγγλικά και μεταφράστηκε από την υπογράφουσα. Το δίσκο του Ντέηβιντ θα τον βρείτε εδώ.
Το ευαγγελικό απόσπασμα του Κατά Ματθαίον:
Τότε ἐρεῖ ὁ βασιλεὺς τοῖς ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ, Δεῦτε, οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου·ἐπείνασα γὰρ καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην καὶ συνηγάγετέ με,γυμνὸς καὶ περιεβάλετέ με, ἠσθένησα καὶ ἐπεσκέψασθέ με, ἐν φυλακῇ ἤμην καὶ ἤλθατε πρός με. Τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ οἱ δίκαιοι λέγοντες, Κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα καὶ ἐθρέψαμεν, ἢ διψῶντα καὶ ἐποτίσαμεν;πότε δέ σε εἴδομεν ξένον καὶ συνηγάγομεν, ἢ γυμνὸν καὶ περιεβάλομεν; πότε δέ σε εἴδομεν ἀσθενοῦντα ἢ ἐν φυλακῇ καὶ ἤλθομεν πρός σε; καὶ ἀποκριθεὶς ὁ βασιλεὺς ἐρεῖ αὐτοῖς, ᾽Αμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾽ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε.