Συνηθίζουν οι αναλυτές να υποδεικνύουν τις διττού κέρδους (win-win) λύσεις διεθνών προβλημάτων, αλλά σπανίως αναφέρονται στις διττής ζημίας. Ο Όρος lose-lose δεν έχει βρει ακόμη δρόμο αντίστοιχης διασημότητας, αλλά έχει από πολύ καιρό βρει το δρόμο του για την realpolitik, το κυρίαρχο δόγμα του διαβόητου Χένρι Κίσσινγκερ.

Ο επί έτη υπουργός Εξωτερικών και σύμβουλος προέδρων των ΗΠΑ είχε πει την φράση «Τι κρίμα που δεν μπορούν να χάσουν κι οι δύο τους!» κατά την περίοδο του δολοφονικού πολέμου μεταξύ Ιράν και Ιράκ, ενός πολέμου στον οποίο το Ιράκ είχε την απόλυτη στήριξη των ΗΠΑ, μέσω της CIA που είχε αναλάβει να προμηθεύει όπλα τελευταίας τεχνολογίας το Ιράκ, αλλά και πολλών Ευρωπαϊκών χωρών, όπως η Γερμανία, που προμήθευε το Σαντάμ χημικά όπλα για να καίει ζωντανούς άμαχους Ιρανούς. Εκατό χιλιάδες θύματα των χημικών και μερικά εκατομμύρια με προβλήματα υγείας, ακόμη και σήμερα, είναι ο επίσημος απολογισμός.

Η φράση του Κίσσινγκερ είναι, ίσως, η πιο ειλικρινής περιγραφή των διεθνών στόχων των ΗΠΑ: Δεν θα υπάρχει άλλος κερδισμένος, πλην αυτών. Οι ΗΠΑ δεν έχουν φίλους. Έχουν συμφέροντα, και ανυποχώρητα συμφέροντα, καθώς είναι τα συμφέροντα μιας αυτοκρατορίας. Η πολιτική τους χαράσσεται με βάση σενάρια και ασκήσεις επί χάρτου.

Ήταν ο διπλωμάτης καριέρας Νικόλας Βελιώτης, ελληνικής καταγωγής και αδελφός του θρυλικού μουσικού Τζώννυ Οτις, που είχε περιγράψει το σενάριο με το οποίο θα άλλαζε όλη η πολιτική των ΗΠΑ, λέει η επίσημη ιστορία. «Ο Βελιώτης, τότε υφυπουργός για θέματα Μέσης Ανατολής, περιέγραψε ένα εφιαλτικό σενάριο, στο οποίο οι Ιρανοί μπαίνουν στο Ιράκ, νικούν και πάνε κατόπιν εναντίον του Ισραήλ, που ακόμη είναι μπλεγμένο με τις περιπέτειές του στο Λίβανο» – οι ..περιπέτειες, ήταν η εισβολή και τα εγκλήματα πολέμου.

Ο …αγαπημένος μας Σαντάμ

Σε αυτό το σεναριακό πλαίσιο, εκτυλίσσεται η τραγωδία του Ιρανικού λαού, που αφού …τολμά να επαναστατεί κατά του Σάχη, δέχεται πολυμέτωπη επίθεση, με την εντολή του προέδρου Τζίμμυ Κάρτερ. Ο Σαντάμ γνωρίζει ότι έχει τις πλάτες των αμερικάνων και της Σαουδικής Αραβίας, μετά την επίσκεψή του στο βασίλειο των Σαουντ και τη συνάντησή του με το βασιληά Χαλίντ – συγκεκριμένα, ήταν ο πρίγκηπας Φαχντ της Σαουδικής Αραβίας που μετέφερε το μύνημα του Κάρτερ στο Σαντάμ.

Στο μεταξύ, η CIA έχει αναλάβει το ρόλο να δημιουργήσει, με μυστικότητα, τις βιτρίνες που χρειάζονταν για να φτάνουν όπλα τελευταίας τεχνολογίας στο Ιράκ, χρησιμοποιούσε τις πλάτες της Ιορδανίας, της Σαουδικής Αραβίας, του Κουβέιτ και της Αιγύπτου, και, παράλληλα, «δημιουργούσε κίνητρα» για τους εμπόρους όπλων που ήθελαν να ..βοηθήσουν με το αζημίωτο το Σαντάμ και χρησιμοποιούσε τους εναπομείναντες προδοτικούς μηχανισμούς του Σάχη για να συγκεντρώνει πληροφορίες μέσα στο Ιράν ώστε να τις παραδίδει στο Ιράκ. Το Πεντάγωνο είχε αναλάβει να βοηθά το Σαντάμ στους στρατιωτικούς σχεδιασμούς του και να φροντίζει «να έχει το Ιράκ όλο τον εξοπλισμό που χρειάζονταν». Και πολλές φωτογραφές.

Όπως έγραψε ο Άλαν Φρήντμαν, «η κυρίαρχη άποψη στην Ουάσιγκτον ήταν» και επί Ρήγκαν αλλά και επί Μπους «ότι αν οι ΗΠΑ ήθελαν να εμποδίσουν μια Ιρανική νίκη, έπρεπε να μοιραστούν και πολύ υψηλής διαβάθμισης πληροφορίες με το Σαντάμ». Και πολύ υψηλής ποιότητας όργανα: στρατιωτικά ελικόπτερα, ραντάρ, κομπιούτερ, συστήματα πλοήγησης, όλη η τελευταία τεχνολογία… Ανάμεσά τους και οκτώ στελέχη άνθρακα, το 1985, από τα οποία οι Ιρακινοί προτίμησαν και χρησιμοποίησαν το αμερικάνικο στέλεχος 14578 ως βιολογικό όπλο της προτίμησής τους.

Ειδικά για τα χημικά όπλα, ζητήθηκε και παραχωρήθηκε άμεσα η βοήθεια των Δυτικογερμανών, παλιών γνωστών δολοφόνων με αέρια. Εργαστήρια, υπόγειες εγκαταστάσεις, μονάδες παραγωγής χημικών που παρίσταναν τα εργοστασια κατασκευής εντομοκτόνων, όλα έγιναν με τη σφραγίδα της Δυτικής Γερμανίας, και του «Σχεδίου 922» – αέρια μουστάρδας, σαρίν, ταμπούν, όλα παρασκευάζονταν με την γερμανική τεχνογνωσία της: μόνο το αέριο μουστάρδας που παρήχθη εκεί έφτασε τους 150 τόνους το 1983. Ας αναφερθεί ότι, και οι Βρετανοί έβαλαν το χεράκι τους, στην παρασκευή και χρήση χημικών όπλων, με την οικονομική βοήθεια που προσέφεραν για να χτιστεί το εργοστάσιο χημικών Φαλούτζα2, ενώ αντίστοιχη στήριξη στο Σαντάμ προσέφεραν και η Ολλανδία και η Γαλλία.

Όταν το Κογκρέσο πήγε να βάλει φρένο στη «βοήθεια» προς το Ιράκ, η κυβέρνηση Ρήγκαν στράφηκε στον έμπορο όπλων Σαρκίς Σογχαναλιάν, τότε αγαπημένο παιδί της CIA σε κάθε άκρη του πλανήτη. Και, βεβαίως, τα χημικά όπλα που η Δύση αφειδώς παρείχε στο Ιράκ, από το 1984 και μετά δολοφονούσαν, με φρικτό τρόπο, χιλιάδες αμάχους στο Ιράν. Από το 1985 και μέχρι το ανεπίσημο τέλος του πολέμου, το 1988, το Ιράκ δηλώνει ότι είχε χρησιμοποιήσει 19.500 χημικές βόμβες, 54.000 κάλυκες μεταφοράς χημικών και 27.000 χημικούς πυραύλους μικρού βεληνεκούς, και 1.800 τόνους αερίων μουστάρδας, 140 τόνους ταμπούν και 600 τόνους σαρίν.

Ο Σαντάμ …αυτό το κάθαρμα

Τα καταγεγραμμένα και αποδεδειγμένα εγκλήματα πολέμου, εδώ, αναφέρονται εκτενώς για να γίνει κατανοητό πόσο υποκριτικά και εκτός κάθε έννοιας Δικαίου, διεθνούς ή άλλου, ήταν όσα ακολούθησαν με τα «χημικά του Σαντάμ» λίγα χρόνια αργότερα, ώστε να δικαιολογηθεί η εισβολή και καταστροφή του Ιράκ, της, ως πρόσφατα τότε, πολυαγαπημένης συμμάχου χώρας των Αμερικάνων.

Ο Σαντάμ επέμενε ότι η εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ έγινε με την άδεια των ΗΠΑ, και είχε σοβαρούς λόγους να το λέει. Η αμερικανίδα πρέσβυς στο Ιράκ του είχε πει πως «οι ΗΠΑ δεν έχουν γνώμη» για μια τέτοια εισβολή και γενικότερα «δεν έχουν λόγο εμπλοκής σε διαμάχες μεταξύ αραβικών κρατών». Ακόμη περισσότερο, «οι ΗΠΑ δεν έχουν καμμία πρόθεση να εμπλακούν σε έναν οικονομικό πόλεμο κατά του Ιράκ» – όλα αυτά τα γνωρίζουμε, ας σημειωθεί, χάρη στα Wikileaks και τον Τζούλιαν Ασσάνζ. Εκείνο που επίσης γνωρίζουμε, αλλά από επίσημα έγγραφα του Κογκρέσου, είναι, κατάθεση από τα πλέον επίσημα χείλη, αυτά του υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζων Κέλλυ, ότι «οι ΗΠΑ δεν έχουν καμμία υποχρέωση να υπερασπιστούν το Κουβέιτ». Ας θυμίσουμε ότι τo Κουβέιτ υπήρξε βασικός και σημαντικός σύμμαχος του Ιράκ και βιτρίνα επιχειρήσεων των ΗΠΑ, στον πόλεμο κατά του Ιράν.

Ο πρώτος πόλεμος του Κόλπου, για την απελευθέρωση του Κουβέιτ, έγινε, λοιπόν σε αυτό το πλαίσιο. Ο πόλεμος του 2003 κατά του Ιράκ, που οδήγησε στην πτώση του Σαντάμ, έγινε με την κατασκευή ψευδών κατηγοριών από τον Τζωρτζ Μπους και τον Τόνυ Μπλαιρ, οι οποίες αφορούσαν στα ..χημικά του Σαντάμ, που τώρα πια από σύμμαχος είχε γίνει «τρομοκράτης» που «κατείχε όπλα μαζικής καταστροφής» και που «καταπίεζε τον Ιρακινό λαό». Σε αντίθεση προφανώς με τον …άλλο Σαντάμ, αυτόν που δολοφονούσε γυναικόπαιδα με χημικά στο Ιράν, με τις ευλογίες του δυτικού «πολιτισμένου» κόσμου, που φρόντιζε να του παρέχει ακριβώς αυτά τα χημικά αλλά και τις υποδομές να τα κατασκευάσει.

Ο πόλεμος του 2003, ενταγμένος στον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» έγινε γιατί το νέο σχέδιο των ΗΠΑ για την υποδούλωση του Ιράν και την «ασφάλεια του Ισραήλ» περνούσε από την κατοχή του Ιράκ. Από το Ιράκ στο Λίβανο, από το Λίβανο στη Συρία, από τη Συρία στο Ιράν: αυτό ήταν τότε το σχέδιο, έτσι καταγράφονταν η υποψήφια «νικηφόρος πορεία» των αμερικανικών στρατευμάτων και των συμμάχων τους που … ανησυχούσαν τόσο για τον Ιρακινό λαό. Και, μπορεί το σχέδιο να ναυάγησε, χάρη στους γενναίους αγώνες των λαών, μπορεί να μάθαμε, χάρη στο έργο δημοσιογράφων σαν το Τζούλιαν Ασσάνζ, ένα μέρος από τα παιγνίδια που παίχθηκαν, όμως τα συμπεράσματα μοιάζει να τα ξεχνάμε. Οι ΗΠΑ δεν έχουν φίλους, δεν έχουν συμμαχίες και δεν έχουν μπέσα. Και σε αυτό, δεν κάνουν εξαιρέσεις. Είναι ο μόνος αληθινός κανόνας στην πολιτική της Αυτοκρατορίας.

To Iράν μετά τον πόλεμο

Ο πόλεμος Ιράν-Ιράκ, το Ιράκ ως αντ’ αυτού (proxy) ΗΠΑ και Ισραήλ, διαμόρφωσε και συνεχίζει να διαμορφώνει την πολιτική του Ιράν. Είναι ένα μάθημα που δεν επιτρέπουν στους εαυτούς τους να ξεχάσουν, και δικαίως, οι Ιρανοί, γιατί είναι ένα μάθημα που τους έδειξε τα όριά τους, την πολιτική και στρατηγική μοναξιά τους στην περιοχή, και τους οδήγησε στις στρατηγικές κινήσεις που ακολούθησαν, μεταξύ των οποίων και αυτές για την εύρεση και ή δυνατόν ενδυνάμωση των ολίγων συμμάχων τους.

Και δεν είναι μόνον οι «καθαρόαιμοι» σύμμαχοι των ΗΠΑ εναντίον του Ιράν. Η θέση του Ιράν κατά των μοναρχιών (τις οποίες θεωρούν ενάντιες στα διδάγματα του Κορανίου) το απομονώνει ακόμη περισσότερο – στην περιοχή, οι μοναρχίες δίνουν και παίρνουν. Επίσης, εκεί, στον πόλεμο Ιράν- Ιράκ βρίσκονται και οι ρίζες της Ιρανο-Συριακής συμμαχίας: ο Χαφέζ αλ-Άσαντ ήταν ο μόνος εκ των γειτόνων που συμπαραστάθηκε στο Ιράν και δεν επέτρεψε να μετατραπεί το έδαφος της Συρίας σε αμερικανικό χωράφι. Ο δολοφονηθείς στρατηγός Σολεϊμανί συνήθιζε να αναφέρεται σε αυτά τα γεγονότα, υπενθυμίζοντας, παράλληλα, ότι «οι ΗΠΑ δεν είναι φερέγγυες». Ο χρόνος και τα διδάγματα της Ιστορίας μετρούν αλλοιώς στις αρχαίες γαίες που δεν αρνούνται την ταυτότητά τους. Το Ιράν έχει στραμμένες επάνω του 200 πυρηνικές κεφαλές – οπλοστάσιο του Ισραήλ-, και, τσακισμένο από κυρώσεις δεκαετιών, έχει απέναντί του την ισχυρότερη πολεμική μηχανή του πλανήτη και τους πάμπλουτους συμμάχους της (με πρώτη τη Σαουδική Αραβία). Οσοι θεωρούν «ιμπεριαλισμό» την προσπάθεια του Ιράν να βρει συμμάχους, εκτός κρατικών μηχανών, ας κάνουν τον κόπο να δουν υπό αυτή την οπτική το χάρτη. Το Ιράν, από την επανάσταση και μετά, είναι πανταχόθεν βαλλόμενο και μονίμως αμυνόμενο. Και έχει και έναν ακόμη, πιο πρόσφατο και πολύ ενδεικτικό του τρόπου που δρουν οι Αμερικάνοι, για να δικαιολογεί τη στάση του: τη μονομερή αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για τα πυρηνικά, με τις λοιπές εγγυήτριες δυνάμεις κάτι να μουρμουρίζουν στη γωνιά τους, ενώ οι κυρώσεις δολοφονούν τον Ιρανικό λαό.

Ο άλλος μισός κόσμος – σήμερα

Όσοι βλέπουν, κοντόθωρα, την αμερικανοϊσραηλινή εμπλοκή στην Ανατολική Μεσόγειο ως τοπική, περιφερειακή υπόθεση, θα βρεθούν σύντομα προ εκπλήξεων. Όσοι, δε, ως αθώες ψυχές, επιμένουν να πιστεύουν ότι το Διεθνές Δίκαιο είναι κάτι παραπάνω από ευσεβείς πόθοι (wishful thinking), καλά θα κάνουν να αρχίσουν να παρατηρούν πως προσπαθούν να διαμορφώσουν το νέο παγκόσμιο σκηνικό οι ΗΠΑ, ένα σκηνικό επικίνδυνα ρευστό.

Η μετατροπή του ΝΑΤΟ σε μηχανή επιβολής των αμερικάνικων συμφερόντων, και μετά την πτώση της ΕΣΣΔ, δε χρειάζεται ανάλυση. Η χρήση των κυρώσεων, από τις ΗΠΑ, ως όπλου που καταργεί κάθε έννοια διεθνούς δικαίου, επίσης. Κι αυτό δεν το λέμε μόνον οι αντι-ιμπεριαλιστές και αντισυστημικοί: πριν λίγες μέρες, ο πρέσβυς επί τιμή Λεωνίδας Χρυσανθόπουλος σημείωνε, «Θα πρέπει επιτέλους να καταλάβουμε ότι δεν υπάρχει πλέον Διεθνές Δίκαιο και ίσως να σταματήσουμε να το επικαλούμαστε. […] Πώς είναι δυνατόν να υπάρχει Διεθνές Δίκαιο όταν οι ΗΠΑ παίρνουν κυρώσεις κατά των μελών του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου της Χάγης, ώστε να μην ξεκινήσουν έρευνες για Εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας που φέρονται να διέπραξαν στρατεύματα των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν; Πώς είναι δυνατόν να έχει καθιερωθεί η κρατική τρομοκρατία, που επιτρέπει σε κράτη να δολοφονούν όποιον θέλουν σε όλα τα σημεία της γης; Είναι δυνατόν η Εισβολή σε τρίτο κράτος να δικαιολογείται με το δικαίωμα της νόμιμης άμυνας;».

Οι ΗΠΑ χτίζουν, με τον παρά τους και το στρατό τους, εδώ και κάποιο καιρό, τις νέες τους συμμαχίες και άμυνες, με στόχο όλες τις χώρες που θεωρούν εχθρικές, τις χώρες και δυνάμεις, δηλαδή, που είτε ανήκουν στον Άξονα της Αντίστασης είτε απειλούν κύρια συμφέροντά τους (Κίνα, Ρωσία). Η ρευστότητα επί του παγκόσμιου χάρτη ποτέ δεν υπήρξε τόσο μεγάλη, μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και ένα από τα μέτωπα που ξεχνάμε, αλλά αναδεικνύονται σε όλο και πιο σημαντικά, είναι αυτό της Ασίας και ο τρόπος που επηρεάζει την ίδια την κεντρική και ανατολική ασιατική ήπειρο αλλά και τη Μέση Ανατολή.

Ο υφυπουργός του Στέητ Ντηπάρτμεντ, Στήβεν Μπιέγκαν (παλαιότερα ειδικός απεσταλμένος για θέματα Βόρειας Κορέας), πρόσφατα ανέφερε ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν άμεσα τη δημιουργία ενός αντίστοιχου ΝΑΤΟ στην Ασία, με την στράτευση και της Αυστραλίας. Στη νέα συμμαχία βλέπουν, κατ’ αρχήν, την Ινδία, την Ιαπωνία και την Αυστραλία, και στόχος είναι «να περιοριστούν οι κινεζικές προκλήσεις» – οι κινήσεις της Κίνας που οι ΗΠΑ θεωρούν απειλητικές για τα συμφέροντά τους. Οι τέσσερις χώρες, στις οποίες οι αμερικανοί αναφέρονται ως «τα τετράδυμα» (the quad), αναμένεται εντός των προσεχών δύο μηνών να έχουν συνάντηση στο Νέο Δελχί, για να προχωρήσουν στην δημιουργία αυτού του δεύτερου, ασιατικού ΝΑΤΟ που θα ενώσει «και άλλες χώρες της περιοχής του Ινδικού και του Ειρηνικού, ή και από όλο τον κόσμο.. ώστε να συνεργαστούν με πιο δομημένο τρόπο». Το σχέδιο, δε, θα προχωρήσει «μόνον αν και οι υπόλοιπες χώρες [που θα ενταχθούν] θα είναι τόσο αφοσιωμένες στους κοινούς σκοπούς, όσο και οι ΗΠΑ».

Η δημιουργία αυτού του ασιατικού ΝΑΤΟ, με ξεκάθαρο πρώτο στόχο την Κίνα και δεύτερο το Ιράν, μαζί με το ήδη υπάρχον ΝΑΤΟ, θα οδηγήσει στην ασφυκτική περικύκλωση από τις ΗΠΑ όλων των αντιπάλων τους. Με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται, σε ένα τόσο ρευστό σκηνικό.

Αντί υστερόγραφου: Ο Χένρι Κίσσινγκερ, και πάλι, «προειδοποιούσε» τις ΗΠΑ και το Ισραήλ ότι έπρεπε να ενισχύσουν το Ισλαμικό Κράτος (ISIS, IS). Η καταστροφή του Ισλαμικού Κράτους «θα οδηγούσε σε μια Ιρανική αυτοκρατορία», είχε πει. Επ’ ουδενί, τόνισε, σε συνέντευξή του του 2017, δεν έπρεπε «το Ιράν να αποκτήσει πρόσβαση στις ελεύθερες περιοχές» – έτσι όριζε τις περιοχές που το φονταμενταλιστικό Ισλαμικό Κράτος κατείχε. «Αν η περιοχή του Ισλαμικού Κράτους περάσει στην κατοχή των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν ή Σιιτικών δυνάμεων που ελέγχονται από αυτό, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι μια ζώνη από την Τεχεράνη ως τη Βηρυτό, που θα αποτελεί σημάδι της ανάδυσης μιας Ιρανικής ριζοσπαστικής αυτοκρατορίας», ήταν τα ακριβή του λόγια. Θα ήταν καλό και σε αυτό το πλαίσιο ας εξετάζονται οι κινήσεις της Τουρκίας, κι όχι μόνο στα περί «μεγαλομανούς Ερντογάν». Και, βεβαίως, οι πρόσφατες εξελίξεις στο Λίβανο.