Του Κώστα Εφήμερου

Η νέα κυβέρνηση μέχρι στιγμής έχει καταφέρει να πυροδοτήσει έντονα συναισθήματα. Κάποιοι νιώθουν ανακουφισμένοι και εθνικά υπερήφανοι και κάποιοι άλλοι σοκαρισμένοι και φοβισμένοι για το αποτέλεσμα που μπορεί να έχει η στρατηγική της διαπραγμάτευσης που ακολουθεί.  Τα διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης εμφανίζονται και αυτά διχασμένα, μερικές φορές ακόμα και με απόσταση λίγων ωρών: Τη μια στιγμή εξαίρουν τις διαπραγματευτικές δυνατότητες του Βαρουφάκη και την άλλη απαιτούν από την Ελλάδα να σεβαστεί τις δεσμεύσεις της. Ένα μόνο πράγμα είναι σίγουρο. Η Ευρώπη έχει ήδη σημαδευτεί από την απόφαση του ελληνικού λαού.

Το βράδυ των εκλογών η Όλγα Τρέμη μιλούσε με ειρωνικό χαμόγελο για την ωριμότητα που θα δείξει η νέα κυβέρνηση και προανήγγειλε την επερχόμενη κωλοτούμπα του ΣΥΡΙΖΑ, την οποία μάλιστα υποδέχτηκε προκαταβολικά με χαρά. Τώρα, 11 ημέρες μετά, ακόμα την περιμένει με αγωνία, κινδυνολογώντας και σχεδόν δασκαλεύοντας τους καλεσμένους της στο δελτίο ειδήσεων του MEGA.

Πρέπει όμως να σημειώσουμε ότι μέχρι στιγμής ο Αλέξης Τσίπρας δεν έχει αναγκαστεί να κάνει κάποια εμφανή μεταστροφή. Αντίθετα η σταθερή και στιβαρή θέση του κατά της Τρόικας και των μνημονίων τον βολεύει στη στρατηγική των κόκκινων γραμμών που έχει σχεδιάσει προκειμένου να πετύχει μια διαφορετική συμφωνία με τους δανειστές της χώρας.

Ο χρόνος όμως μόλις τελείωσε.

Από την Κυριακή το απόγευμα ο πρωθυπουργός θα πρέπει να ανοίξει για πρώτη φορά τα χαρτιά του στη βουλή στην ώρα την ανάγνωσης των προγραμματικών δηλώσεων της πρώτης κυβέρνησης της Αριστεράς. Μην έχετε καμία αμφιβολία ότι στα πλαίσια της μέχρι σήμερα στρατηγικής ο Αλέξης Τσίπρας θα επαναλάβει το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης. Το θέμα είναι αν αυτά θα είναι τα λόγια ενός πολιτικού ή ενός πολιτευτή. Αν θα υπάρχουν χρονικοί προσδιορισμοί και αναφορές στη χρηματοδότηση. Αν στην τελική το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει άμεσες δράσεις ή και μερικά ευχολόγια.

Εδώ όμως ήρθε η ώρα να δικαιολογήσουμε τον τίτλο αυτού του κειμένου. Εσείς τι θα προτιμούσατε να κάνει; Να αγνοήσει τους δανειστές και να προχωρήσει στην προκήρυξη νόμων που εξ αρχής γνωρίζουμε ότι θα εκληφθούν ως μονομερείς ενέργειες από τους δανειστές ή να επιχειρήσει να τις χρησιμοποιήσει ως διπλωματικό χαρτί για την επόμενη παρτίδα;

Κανέναν δεν θα εξέπληττε αν ο Τσίπρας το βράδυ της Κυριακής αναφερθεί σε σταδιακές αυξήσεις μισθών και συντάξεων, αν ζητήσει χρόνο για διαβούλευση με την κοινωνία, αν ανακοινώσει έναν νέο οργανισμό για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας και γενικά αν προσπαθήσει να κερδίσει χρόνο μέχρι τον Μάιο, ή τουλάχιστον μέχρι να πετύχει μια ενδιάμεση χρηματοδότηση. Άλλωστε όπως θα μπορούσε να επικαλεσθεί και ο ίδιος κανείς δεν τον ψήφισε για να βγάλει τη χώρα από το ευρώ. Αντίθετα ψηφίστηκε επειδή αρνήθηκε να συζητήσει οποιοδήποτε σχέδιο, άλλο από αυτό της παραμονής στην ευρωζώνη. Σε αυτό το πλαίσιο ο Αλέξης Τσίπρας θα μπορούσε να ζητήσει χρόνο από τον ελληνικό λαό με τον ίδιο τρόπο που το ζητάει από την γερμανική Καγκελαρία μέχρις ότου καταφέρει να παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο αναπτυξιακό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό με αμοιβαίες υποχωρήσεις και από τους πιστωτές.

Αυτό θα επιθυμούσατε;

Υπάρχει και μια άλλη εναλλακτική: Ο Αλέξης Τσίπρας να ανέβει στο βήμα και να ανακοινώσει ότι θα εκπληρώσει την εντολή που έλαβε να εφαρμόσει το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης. Να εξαγγείλει όλα τα μέτρα άμεσα. Θα μπορούσε ακόμα να σκληρύνει τη στάση του ανακοινώνοντας μια επιτροπή για τον λογιστικό έλεγχο του χρέους. Κάτι τέτοιο θα ήταν επίσης εντός του προγράμματός του. Πάλι θα είχε τη δυνατότητα δηλαδή να ισχυριστεί ότι εφαρμόζει κατά γράμμα την πολιτική βούληση της ελληνικής κοινωνίας που εκφράστηκε με την ψήφο της πριν από μόλις 11 ημέρες.

Μήπως θα προτιμούσατε κάτι τέτοιο;

Απαντήστε αν θέλετε στα σχόλια του άρθρου. Στο μεταξύ επιτρέψετε μου να σας εκφράσω μια άποψη: Τα δύο σενάρια που περιγράφονται παραπάνω δεν έχουν καμία εξασφαλισμένη έκβαση. Στο πρώτο δεν υπάρχει καμία σιγουριά ότι η έκφραση συμβιβαστικής διάθεσης εκ μέρους της νέας κυβέρνησης θα φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα στους δανειστές, ενώ στο δεύτερο σενάριο η έξοδος της χώρας από την ευρωζώνη δεν είναι δεδομένη, ακριβώς επειδή η Ευρώπη έχει να χάσει πολλά περισσότερα από ένα GREXIT σε σχέση με τα χρήματα.

Αυτή η διαπίστωση θα ήταν ικανή για αρκετούς προκειμένου να ζητήσουν από τον Αλέξη Τσίπρα να επιμείνει στην σκληρή γραμμή και να εφαρμόσει το πρόγραμμα όπως ακριβώς το υποστηρίζει μέχρι σήμερα. Ωστόσο εγώ θα επιθυμούσα να ακολουθήσει το δεύτερο σενάριο όχι βασισμένος σε στατιστικές και θεωρίες παιγνίων αλλά για λόγους ιδεολογικούς και ηθικούς.

Θα ήταν πολύ όμορφο ο Αλέξης Τσίπρας να αποδειχτεί ο πρώτος πολιτικός που πολιτεύτηκε πιο ντροπαλά απ’ ότι κυβέρνησε. Να προτάξει την εθνική υπερηφάνεια και να αναγκάσει την ελληνική κοινωνία να συζητήσει από την αρχή όλα τα σενάρια για το μέλλον της, ακόμα και αν κάτι τέτοιο θα ήταν επιζήμιο για την καριέρα του.

Γιατί θα πρέπει κάποια στιγμή να καταλάβουμε ότι οι κοινωνίες δεν καταστρέφονται όπως στις ταινίες του Hollywood. Ανακάμπτουν και δημιουργούν τα δικά τους μοντέλα επιβίωσης ακόμα και μετά από παγκόσμιους πολέμους. Οι άνθρωποι εκ φύσεως βρίσκουν τον τρόπο να ευτυχήσουν στις πιο δύσκολες συνθήκες.

Αυτό που πρέπει να απαντήσουμε όλοι δεν είναι αν πρέπει να συμβιβαστούμε τώρα ή αργότερα. Πρέπει να αναρωτηθούμε αν η ζωή μας ήταν τόσο καλύτερη όταν ζούσαμε στην περίοδο του υπερκαταναλωτισμού και την περίοδο της τροφοδότηση της εθνικής υπερηφάνειας από ντοπαρισμένους αθλητές. Αν η ευτυχία της νέας τηλεόρασης που αγοράστηκε με πιστωτική κάρτα ήταν πραγματική και τόσο σημαντική ώστε πρέπει να διαφυλαχτεί πάση θυσία. Αν στην τελική είναι πιο σημαντικό να πούμε, όχι δεν είμαστε τεμπέληδες, όχι δεν τα φάγαμε όλοι μαζί, να δικαστούν αυτοί που τα έφαγαν, να μην δεχτούμε ξανά την προπαγάνδα τους.

Ακούγεται αυτές τις ημέρες ότι για λόγους εθνικής ομοψυχίας ο ΣΥΡΙΖΑ θα προτείνει τον Δημήτρη Αβραμόπουλο για τη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας. Εγώ θα έλεγα όχι. Η εθνική ομοψυχία δεν είναι τεχνικός όρος που επιτυγχάνεται με διαφημιστικές προσεγγίσεις. Ο κύριος Αβραμόπουλος υπήρξε ενεργό μέλος του συστήματος που μας έφερε ως εδώ. Το δικό μου εθνικό φρόνημα θα υπηρετούνταν πολύ περισσότερο αν δεν δινόταν καμία άφεση αμαρτιών σε αυτούς που υπήρξαν τα σύμβολα της καταρράκωσής του.

Ο Αλέξης Τσίπρας τις επόμενες ημέρες θα αναγνώσει τις προγραμματικές δηλώσεις της πρώτης κυβέρνησης της αριστεράς κι έχει, κατά τη γνώμη μου, μια ευκαιρία να γραφτεί στην ιστορία με διαφορετικό χρώμα μελάνι. Κι αν ακόμα η ιστορία τον καταγράψει με το λάθος χρώμα, δεν πειράζει. Την ιστορία ως γνωστόν την γράφουν οι νικητές και θα ήθελα να σας θυμίσω ότι στον εμφύλιο… χάσαμε.