Κατατέθηκε την Τετάρτη στη Βουλή το νομοσχέδιο για την «Αναμόρφωση διαδικασιών απελάσεων και επιστροφών πολιτών τρίτων χωρών, ζητήματα αδειών διαμονής και διαδικασιών χορήγησης διεθνούς προστασίας και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου και υπουργείου Προστασίας του Πολίτη». Το νομοσχέδιο είχε παρουσιαστεί στο υπουργικό συμβούλιο στις 30 Μαΐου και τέθηκε σε ηλεκτρονική διαβούλευση τον Ιούνιο.
Οι πρώτες έντονες κριτικές που δέχτηκε ήταν ότι με το εν λόγω σχέδιο νόμου προωθούνται συμβολικές αλλαγές αμφιβόλου πρακτικής, που παίζουν μεταξύ της νομιμοποίησης των επαναπροωθήσεων στα σύνορα ή μιας ελληνικής προετοιμασίας για το νέο ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο και τις διαδικασίες συνόρων που αυτό προβλέπει. Με τη νέα πραγματικότητα όπως διαμορφώνεται στο Αφγανιστάν, γίνεται σαφές ότι πρόκειται για ένα μέρος της «νομικής προετοιμασίας» για την οποία μιλούσε την προηγούμενη εβδομάδα ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου ξεκαθαρίζοντας ότι η χώρα δεν θα δεχτεί νέο κύμα προσφύγων από το Αφγανιστάν.
Σύμφωνα με ανακοινώσεις του υπουργείου, το νομοσχέδιο αφορά στην «εφαρμογή των διαδικασιών απέλασης στους συλληφθέντες στα σύνορα και όχι των διαδικασιών επιστροφής, πάντα εντός του νομοθετικού πλαισίου της Ε.Ε. Πιο συγκεκριμένα, σε αλλοδαπό που εισέρχεται στη χώρα από μη θεσμοθετημένα σημεία διέλευσης και συλλαμβάνεται εκδίδεται απόφαση απέλασης η οποία εφαρμόζεται από τις αστυνομικές αρχές άμεσα σε περίπτωση που ο αλλοδαπός δεν αιτηθεί άσυλο, είτε, αν υποβάλει αίτημα ασύλου, μετά την απόρριψη του αιτήματός του». Μάλιστα, όπως τονίζεται, «η απέλαση διατάσσεται μόνο από τις αστυνομικές αρχές, εν αντιθέσει με την επιστροφή, που διατάσσεται και από αρμόδιες αρχές Ασύλου και Μετανάστευσης».
Το νομοσχέδιο επίσης περιλαμβάνει ρυθμίσεις για τη λειτουργία των ΜΚΟ, μείωση του χρονικού διαστήματος οικειοθελούς αναχώρησης, βίζες για «ψηφιακούς νομάδες» και επενδυτές, απλοποίηση των κατηγοριών των δομών φιλοξενίας και την κάλυψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για ασυνόδευτους ανήλικους.