Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες κάνει λόγο για πρώτη καταδίκη της Ελλάδας σε υπόθεση «pushback». Συγκεκριμένα, στην ανακοίνωση του τονίζει ότι «το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου καταδικάζει για πρώτη φορά την Ελλάδα σε υπόθεση άτυπης και αναγκαστικής απομάκρυνσης (pushback) Τουρκάλας πρόσφυγα από τις Ελληνικές αρχές στην περιοχή του Έβρου».

Προσθέτει, ακόμα, ότι «το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) δημοσίευσε σήμερα την απόφασή του στην υπόθεση A.R.E. v. Greece (no. 15783/21), την οποία υποστήριξαν ενώπιον του Δικαστηρίου δικηγόροι του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ). Πρόκειται για την πρώτη υπόθεση, που εξετάζεται από το ΕΔΔΑ, σε σχέση με καταγγελία επαναπροώθησης (pushback) στην περιοχή του Έβρου από τις ελληνικές αρχές».

Μάλιστα, η απόφαση αναδεικνύει το γεγονός ότι η αιτούσα επαναπροωθήθηκε στη χώρα καταγωγής της, την Τουρκία – από την οποία είχε διαφύγει – χωρίς να έχει προηγηθεί εξέταση των κινδύνων που αντιμετώπιζε κατά την επιστροφή της. Παρόλα αυτά, το Δικαστήριο δε διαπίστωσε παραβίαση του δικαιώματος στη ζωή ή της απαγόρευσης βασανιστηρίων, κρίνοντας ότι η αιτούσα δεν είχε προσκομίσει επαρκή αποδεικτικά στοιχεία.

Σημειώνεται ότι στην απόφασή του το δικαστήριο κάνει λόγο για την συστηματική πρακτική παράνομων «επαναπροωθήσεων» υπηκόων τρίτων χωρών από τις ελληνικές αρχές, από την περιοχή του Έβρου προς την Τουρκία.

Συγκεκριμένα, το Δικαστήριο έκρινε ομόφωνα ότι υπήρξαν οι παραβιάσεις:

  • Παραβίαση του Άρθρου 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης) και του Άρθρου 13 (δικαίωμα αποτελεσματικού ενδίκου μέσου) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, εξαιτίας της «επαναπροώθησης» της αιτούσας στην Τουρκία. Το Δικαστήριο διαπίστωσε ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη συστηματικής πρακτικής «επαναπροωθήσεων» υπηκόων τρίτων χωρών από τις ελληνικές αρχές, από την περιοχή του Έβρου προς την Τουρκία. Ειδικότερα, σημειώθηκε ότι η αιτούσα επαναπροωθήθηκε στην Τουρκία – τη χώρα από την οποία είχε διαφύγει – χωρίς να προηγηθεί εξέταση των κινδύνων που αντιμετώπιζε, όπως απαιτεί το Άρθρο 3 της Σύμβασης, και χωρίς να ληφθεί υπόψη το αίτημά της για διεθνή προστασία.
  • Παραβίαση του Άρθρου 5 §§ 1, 2 και 4 (δικαίωμα στην ελευθερία και ασφάλεια), εξαιτίας της κράτησης της αιτούσας πριν από την «επαναπροώθησή» της στην Τουρκία. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η άτυπη κράτηση της αιτούσας αποτέλεσε προοίμιο της «επαναπροώθησης» και στερείτο νομικής βάσης.
  • Παραβίαση του Άρθρου 13 (δικαίωμα αποτελεσματικού ενδίκου μέσου) σε συνδυασμό με τα Άρθρα 2 και 3 (κίνδυνος για τη ζωή και κακομεταχείριση κατά τη διάρκεια της «επαναπροώθησης»). Το Δικαστήριο έκρινε ότι το εθνικό νομικό σύστημα δεν παρείχε αποτελεσματικό ένδικο μέσο για παραβιάσεις που σχετίζονται με τα Άρθρα 2 και 3 κατά τη διάρκεια της «επαναπροώθησης».

Βέβαια, το Δικαστήριο έκρινε με πλειοψηφία (6 ψήφοι υπέρ και 1 κατά), ότι δεν υπήρξε παραβίαση των Άρθρων 2 και 3 (κίνδυνος για τη ζωή και κακομεταχείριση), λαμβάνοντας υπόψη ότι η αιτούσα δεν προσκόμισε επαρκή στοιχεία για να τεκμηριώσει τους ισχυρισμούς της.

Τέλος, αποφασίστηκε ότι η Ελλάδα οφείλει το ποσό των 20.000 ευρώ στην προσφύγισσα για την ηθική βλάβη που υπέστη.

Ολόκληρη η απόφαση του ΕΔΔΑ εδώ:

Judgment A.R.E. v. Greece – “Pushback” of Turkish national to Türkiye without examining risks she faced on her return (2)