του Δημήτρη Τσίρκα
Όταν το βασικό μέτρο της επιτυχίας είναι τα λεφτά και ο απόλυτος κριτής, η αγορά, ποιος θα επενδύσει σε «άυλες» αξίες; Και όταν η κυρίαρχη έγκληση είναι απόλαυσε απενοχοποιημένα, κατανάλωνε ασταμάτητα για να «κινηθεί η αγορά», γιατί κάποιος να θυσιάσει την ατομική του βολή για να κάνει παιδιά από τα 25 του; Και αν κάνει, πώς θα τα μεγαλώσει;
Όσα, λοιπόν, συνέδρια για την υπογεννητικότητα και αν οργανώσει η ΝΔ, όσους παπάδες και να επιστρατεύσει για να φωνάξουν «γεννάτε γιατί χανόμαστε», δεν πρόκειται να πείσει τους νέους και τις νέες να κάνουν περισσότερα παιδιά.
Αλλά δεν είναι αυτός ο στόχος της. Ο στόχος της είναι να μετατοπίσει τη συζήτηση μακριά από την αμείλικτη πραγματικότητα για τους εργαζομένους που η ίδια δημιουργεί, στο ιδεολογικό γήπεδο που την βολεύει, αυτό της ατομικής ευθύνης και των προσωπικών επιλογών.
Ενόσω η Δεξιά απορυθμίζει την αγορά και δημιουργεί συνθήκες ζούγκλας στην εργασία, παρουσιάζει ως ατομικές αποτυχίες τις διαλυτικές επιπτώσεις του επελαύνοντος καπιταλισμού πάνω στη ζωή των ανθρώπων. Είσαι φτωχός; Δεν έχεις παρά μόνο τον εαυτό σου να κατηγορήσεις. Χρεοκόπησες; Ας πρόσεχες. Είσαι άνεργος; Δεν δόμησες σωστά το βιογραφικό σου ή έχεις παράλογες απαιτήσεις, όπως το να σε πληρώνουν όταν δουλεύεις. Για την δε υπογεννητικότητα φταίνε ο φεμινισμός και η «υπερβολική» ανεξαρτησία των γυναικών που αντί να θέλουν να γίνουν μητέρες, όπως, υποτίθεται, είναι ο προορισμός της γυναίκας, ψάχνονται να κάνουν καριέρα.
Αν όμως το πρόβλημα είναι στις ατομικές συμπεριφορές τότε εκεί πρέπει να εστιάσουν και οι λύσεις. Εδώ επιστρατεύονται ο αυταρχισμός και η καταστολή, μαζί φυσικά με μπόλικο ηθικό πανικό και εθνική υστερία.
Για τους αποτυχημένους της αγοράς έχουμε αστυνομία, πολλή αστυνομία, χιλιάδες ειδικούς φρουρούς με λυμένα τα χέρια για να δέρνουν τους κοινωνικά «απροσάρμοστους» στις πλατείες και τα πανεπιστήμια.
Για τις γυναίκες που δεν κάνουν παιδιά έχουμε ντροπή και κοινωνική απαξίωση: «Πέρασες στο πανεπιστήμιο, βρήκες μια καλή δουλειά, γνώρισες τον άντρα των ονείρων σου, αλλά τώρα που έχεις περάσει τα 40, δεν μπορείς να κάνεις παιδιά.», άρα, εμμέσως πλην σαφώς, είσαι μια αποτυχημένη γυναίκα. Αυτά λέει το σποτ του 1ου Πανελληνίου Συνεδρίου Γονιμότητας και Αναπαραγωγικής Αυτονομίας, που διεξάγεται υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας και της Γενικής Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, όπως μετονομάστηκε αμέσως μόλις έγινε κυβέρνηση η ΝΔ.
Στόχος του συνεδρίου, όπως διαβάζουμε, είναι «να αναδειχθεί η ανάγκη της επαγρύπνησης από την νεότητα, ακόμα και την εφηβεία, για την προάσπιση της γονιμότητάς τους με τον σωστό οικογενειακό προγραμματισμό και με την επαναφορά του προτύπου δημιουργίας «πυρηνικής» οικογένειας ενωρίς, παράλληλα με την υλοποίηση των επαγγελματικών προσδοκιών… και με τις ιδιαιτερότητες του κάθε ελεύθερου ανθρώπου που τον διαμορφώνουν ως ξεχωριστό μαχητή στην κοινωνία μας, όχι όμως μόνο του και απογοητευμένο φυγά για τις επιλογές του, ειδικά όταν είναι πια πολύ αργά.»
Ατομική ευθύνη, λοιπόν, και επαναφορά του προτύπου της πυρηνικής οικογένειας από νωρίς, για να πάψουν επιτέλους οι νέοι μας, ιδίως οι γυναίκες να υπεκφεύγουν από την εθνική υποχρέωσή τους να γεννήσουν. Μόνο έτσι θα σωθεί το έθνος μας από τον αφανισμό, όπως τονίζουν σε άλλο σημείο της αυτό-παρουσίασής τους.
Το ντρόπιασμα όμως δεν αρκεί, σιγά σιγά επιστρατεύονται και πιο «παρεμβατικές» μέθοδοι. Ξανανοίγει ύπουλα η συζήτηση για την απαγόρευση των εκτρώσεων με καλοπληρωμένες καμπάνιες για τα δικαιώματα του αγέννητου παιδιού και πρωτοσέλιδες διαφημίσεις ακόμα και σε αθλητικές εφημερίδες.
Ο έλεγχος του γυναικείου σώματος και της σεξουαλικότητας αποτελεί διαχρονική εμμονή της Δεξιάς. Η οικονομική ανεξαρτησία που πέτυχαν οι γυναίκες μετά την είσοδό τους στην αγορά εργασίας, μαζί με τις σεξουαλικές ελευθερίες που κέρδισαν χάρη στους αγώνες του φεμινιστικού κινήματος, εμφανίζονται ως υπεύθυνες για την υπογεννητικότητα και την κρίση της «παραδοσιακής» οικογένειας.
Ο αχαλίνωτος καπιταλισμός, η διαρκής συρρίκνωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, είτε κάτω από την πίεση της ανεργίας, είτε με νομοσχέδια σαν του Χατζηδάκη που οργουελικά διαφημίζονται ως «Σχέδιο Νόμου για την Προστασία της Εργασίας», ενόσω την κατεδαφίζουν, βαδίζουν χέρι χέρι με την ένταση της καταστολής και την ισχυροποίηση του νεοσυντηρητισμού.
Το βασικό επίδικο είναι ο έλεγχος του σώματος, είτε στην παραγωγική του λειτουργία, ως μηχανή παραγωγής υπεραξίας για τους καπιταλιστές. Είτε στην αναπαραγωγική του, ως η μήτρα που εξασφαλίζει τις επόμενες γενιές εργαζομένων και τη συνέχεια του έθνους. Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο, το σώμα σου δεν σου ανήκει, ανήκει στο κεφάλαιο και το έθνος.
Για αυτό και ο αγώνας (πρέπει) να είναι κοινός, κάθε πόντος που χάνεται στο πεδίο των εργασιακών δικαιωμάτων, θα συνοδεύεται και από νέες επιθέσεις στις ατομικές ελευθερίες. Και κάθε συρρίκνωση των δικαιωμάτων των γυναικών θα ανοίγει τον δρόμο για ακόμα μεγαλύτερες επιθέσεις στην εργασία. Το επίδικο είναι να μη ζήσουμε σαν δούλοι.