Από αύριο το βράδυ στον ΑΝΤ1 αρχίζει το έργο της κατάκτησης των διψασμένων για θέαμα τηλεθεατών από τον «Σουλεϊμάν το Μεγαλοπρεπή». Μια βραβευμένη σειρά εκατομμυρίων ευρώ που παρακολουθούν φανατικά σε περισσότερες από 40 χώρες του κόσμου, μοιράστηκε σε DVD από τηλεοπτικό περιοδικό πέρυσι κι αρχίζει την τηλεοπτική της καριέρα για το πλατύ κοινό στο κανάλι του ομίλου Κυριακού. Ναι, αυτό το κανάλι που πουλάει εθνο-πατριωτικά μηνύματα στα δελτία ειδήσεων.
Το εμπόριο όμως είναι εμπόριο και ο έμπορας λογαριάζει κέρδη. Κι αφού ως επιχειρηματίες οι Έλληνες καναλάρχες δεν δίνουν ούτε ευρώ για ελληνικές παραγωγές, βρήκαν την εύκολη λύση στη μεγάλη πλέον αγορά της Τουρκίας, αυτή που πουλά φθηνά στις αγορές του κόσμου, τις ακριβές πια τηλεοπτικές παραγωγές της.
Όχι δεν θα μιλήσουμε για το τηλεοπτικό θέαμα σήμερα. Αλλά με αφορμή τη σειρά που θα γίνει αιτία να ξεσπάσουν για μια ακόμη φορά ανόητες έριδες, ας βάλουμε μερικά πράγματα στη θέση τους.
Η τούρκικη παραγωγή σαπουνόπερας είναι πλέον μια από τις πιο ανερχόμενες βιομηχανίες δισεκατομμυρίων δολαρίων σε όλο τον κόσμο. Δεν είναι τυχαίο ότι διεθνείς έρευνες εκτιμούν πως φέτος μόνο οι αγορές της Ρωσίας και της Τουρκίας θα έχουν άνοδο της διαφήμισης. Από ένα δισεκατομμύριο ευρώ, η δαπάνη στη Τουρκία εκτιμάται πως θα φθάσει τα δυο δισεκατομμύρια. Το τηλεοπτικό αυτό «θαύμα» δεν συντελέστηκε τυχαία, συνέβη και επιτεύχθηκε με τη στήριξη πολιτικής χείρας. Τόσο ώστε τα τελευταία χρόνια να μιλάνε για την «ήπια ισχύ της Τουρκίας» η οποία οφείλεται στην τηλεόραση και δίνει ώθηση στην προβολή της χώρας στη διεθνή πολιτική σκηνή.
Η άνοδος άρχισε ήδη από το 2001, ένα χρόνο μετά την ηχηρή διαμάχη Ερντογάν-ομίλου Ντογκάν, όταν περισσότερες από 65 τούρκικες σαπουνόπερες είχαν πουληθεί σε ξένες χώρες. Κυρίως στην αγορά της Μέσης Ανατολής και στα Βαλκάνια. Στην Ελλάδα των τουλάχιστον 35 ελληνικών σειρών μυθοπλασίας όπου μεσουρανούσαν το «Είσαι το ταίρι μου» και «Τι ψυχή θα παραδώσεις μωρή», η έκπληξη της τούρκικης σαπουνόπερας ήταν κάτι άγνωστο. Κι όμως η γείτονα χώρα έβγαλε περισσότερα από 50 εκατ δολάρια, τα οποία αμέσως και με πολιτική εντολή ξαναδόθηκαν πίσω στην παραγωγή της τηλεόρασης.
Τις σαπουνόπερες προώθησε συνειδητά η πολιτική Ερντογάν ήδη από τις αρχές του 2000, όταν στα τηλεοπτικά κανάλια της Τουρκίας μεταδίδονταν λατινοαμερικάνικες και αμερικάνικες σαπουνόπερες. Σε αναλόγια αντίστοιχη με την Ελλάδα. 80% ξένο πρόγραμμα, 20% εγχώριο. Η εντολή μέσα από σχεδόν «αιματηρές» σχέσεις της κυβέρνησης Ερντογάν με τους Τούρκους καναλάρχες, υλοιποιήθηκε και μέσα σε μια 10ετία γεννήθηκε μια γιγάντια τηλεοπτική βιομηχανία παραγωγής σαπουνόπερας. Σύμφωνα με δημοσίευμα στους «Southeast European Times» τον Ιούλιο του 2011 στην έκθεση υπό τον τίτλο “Η αντίληψη για την Τουρκία στη Μέση Ανατολή 2010” του τουρκικού ιδρύματος οικονομικών και κοινωνικών μελετών, οι σειρές έχουν καταστεί ένα σημαντικό τμήμα της “ήπιας ισχύος” της Τουρκίας, δημιουργώντας μια μόνιμη δυναμική για την εικόνα της Τουρκίας στην περιοχή. Στο δημοσίευμα επισημαίνεται πως η “εξάπλωση της τουρκικής τηλεόρασης εντάσσεται ομαλά στη στρατηγική “ήπιας ισχύος” του Τούρκου υπουργού εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, όπως περιγράφεται συνοπτικά στο βιβλίο του που κυκλοφόρησε το 2001 υπό τον τίτλο “Στρατηγικό Βάθος”. Ο Νταβούτογλου προωθεί μια ενεργή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, σύμφωνα με την οποία η κοινή ιστορία και πολιτισμός της Τουρκίας με τα πρώην οθωμανικά εδάφη αποτελεί στρατηγικό πλεονέκτημα – και αποτελεί ένα “δόρυ” για την τουρκική στρατηγική “ήπιας ισχύος”».
Η επιτυχία αυτή προκαλεί ήδη εδώ και δυο χρόνια ποικίλες συζητήσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας. Για το εάν το “πρόσωπο” της κοινωνίας που προβάλλει εκτός χώρας οι σαπουνόπερες είναι πιστό με τις παραδόσεις της χώρας. Οι πολλές αντιδράσεις που ξέσπασαν ειδικά για την οπτική του “Σουλεϊμάν” είναι ενδεικτικό της έντονης συζήτησης.
Η πολιτική σκηνή ωστόσο συνεχίζει να στηρίζει με επιμονή τις διεθνείς πωλήσεις. Ιστοσελίδες μεταφράζονται σε ξένες γλώσσες, μεταξύ αυτών και την ελληνική, για να διαδώσουν το τηλεοπτικό μήνυμα, αμοιβές εκατομμυρίων ευρώ προσφέρονται σε σταρ του Χόλιγουντ για μια εμφάνιση γκεστ σταρ σε μεγάλες παραγωγές σαπουνόπερας, όπως για παράδειγμα στον «Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή».
Τον Φεβρουάριο του 2012 στην Κωνσταντινούπολη όλη η διεθνής αφρόκρεμα τηλεοπτικής διανομής βρέθηκε στην πόλη για την έκθεση DISCOP. Στόχος να διατεθούν στις τηλεοπτικές αγορές της Μέσης Ανατολής που ενδιαφέρει περισσότερο και την πολιτική ελίτ της Τουρκίας, όσο και στα Βαλκάνια πολύ περισσότερες δραματικές σειρές. Για την ελληνική αγορά μάλλον δεν χρειάζεται κόπος από τις τούρκικες σειρές διανομής. Τα στελέχη των ελληνικών καναλιών πηγαίνουν και μόνα τους να παρακαλέσουν για την αγορά τούρκικων σαπουνόπερων.
Σήμερα στα τούρκικα τηλεοπτικά κανάλια το 80% των προγραμμάτων είναι τούρκικης παραγωγής και μόλις 20% αμερικάνικης. Μεγάλα διεθνή στούντιο όπως η Endemol επενδύουν κάθε χρόνο σε παραγωγές σόου ενώ η παραγωγή τούρκικων σαπουνιών αριθμεί αισίως τις 80 ως 100 παραγωγές ετησίως. Στα πρόσφατα δημοσιεύματα προβάλλεται πλέον η αύξηση του κόστους, κάποιες μεγάλες παραγωγές κοστιζουν έως και 75.000 δολάρια το επεισόδιο. Στα σύγχρονα πλατό και στούντιο της Κωνσταντινούπολης εργάζονται, ανέμεσα σε άλλες εθνικότητες, και δεκάδες Έλληνες δημιουργοί. Βρήκαν δουλειά εκεί μόλις τα ελληνικά πλατό έβαλαν λουκέτο. Με απόφαση των Ελλήνων καναλαρχών βεβαίως που διαθέτουν τα κανάλια τους μόνο για τη διαμεσολάβηση των πολιτικών μηνυμάτων για να κερδίζουν για τις άλλες, τις μεγάλες τους δουλειές από το δημόσιο.
Πηγές:
http://www.hurriyetdailynews.com
C21Media