της Νεκταρίας Ψαράκη

Μόνο από τους βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, ψηφίστηκε από την ολομέλεια της Βουλής, το νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων για τις λαϊκές αγορές. Σύσσωμη η αντιπολίτευση άσκησε δριμεία κριτική και το καταψήφισε. Υπέρ της αρχής του νομοσχεδίου δήλωσαν 158 βουλευτές ενώ 139 βουλευτές ψήφισαν «κατά». Αντίστοιχη πλειοψηφία συγκέντρωσε και το άρθρο 67 του νομοσχεδίου, που εξουσιοδοτεί τον εκάστοτε υπουργό για την έκδοση υπουργικών αποφάσεων που θα ρυθμίσουν τις λεπτομέρειες της λειτουργίας του υπαίθριου εμπορίου.

Ονομαστική ψηφοφορία επί της αρχής του νομοσχεδίου είχε ζητήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, το Κίνημα Αλλαγής και το ΚΚΕ. Το ΚΚΕ ζήτησε ονομαστική ψηφοφορία και για το άρθρο 67. Το νομοσχέδιο αφορά στις μορφές άσκησης του υπαίθριου εμπορίου (λαϊκή αγορά), τις ρυθμίσεις αναφορικά με τις βραχυχρόνιες αγορές (πλανόδιο εμπόριο), στις αγορές παρασκευής και πώλησης έτοιμου φαγητού και ποτών επί του δρόμου (street food markets – καντίνες).

«Από την αρχή λέμε ότι αυτό το νομοσχέδιο καταστρέφει τις λαϊκές αγορές και ότι θα ακυρωθεί από την ίδια την πραγματικότητα. Κάνει τους παραγωγούς επαγγελματίες. Δηλαδή θα παρατάνε τα χωράφια τους; Και ποιος θα παράγει; Εγώ είμαι επαγγελματίας και αγοράζω από την λαχαναγορά. Φανταστείτε να γίνουν όλοι επαγγελματίες. Αν σταματήσουν να παράγουν θα είναι όλα εισαγόμενα, κάτι που φυσικά σημαίνει αύξηση των τιμών, την ώρα που ήδη είναι στα ύψη. Βγαίνουμε χαμένοι όλοι, παραγωγοί και καταναλωτές», εξηγεί ο κ. Δερετζής στο TPP.

Ο κ. Δερετζής, υπενθυμίζει, ότι πριν τις «βελτιωτικές» διορθώσεις του νομοσχεδίου, προβλεπόταν να «χτυπάει τη θέση» στις λαϊκές αγορές όποιος έχει τα πιο πολλά λεφτά. «Πάλι καλά αυτό το απέσυρε. Πλέον η θέση στις λαϊκές αγορές θα δίνεται κατόπιν κριτηρίων και αν οι επαγγελματίες πληρούν τα ίδια κριτήρια θα γίνεται κλήρωση», εξηγεί. Ωστόσο επισημαίνει ότι οι βελτιωτικές κινήσεις δεν είναι αρκετές. «Εμείς ξέρουμε την καθημερινότητα και πώς λειτουργεί η λαϊκή αγορά. Παλιά ήμασταν 50% παραγωγοί και 50% επαγγελματίες. Ο παραγωγός παλιότερα έπρεπε να αφήσει την άδειά του και μόνο αν γίνει προκήρυξη έπαιρνε επαγγελματική άδεια. Τώρα γίνεται με μία απλή αίτηση. Επιπλέον, θα μας αναγκάζουν να στέλνουμε ένα email μέχρι τις 8:00 στο ekatanalotis.gr, με τις τιμές και τα προϊόντα μας, για να μπορεί να βλέπει ο πελάτης ότι π.χ. στην λαϊκή της Ξηροκρήνης το μαρούλι κοστίζει 45 λεπτά ενώ στην Μαρτίου 50. Όλα αυτά μας δυσαρεστούν», εξηγεί.

Τα άρθρα του νομοσχεδίου που συγκεντρώνουν τα «πυρά»

Aπό τα πλέον προβληματικά σημεία του νομοσχεδίου είναι το άρθρο 11 το οποίο, όπως λέει, «καταργεί την εδώ και 93 χρόνια απρόσκοπτη προσέλευση των παραγωγών στις λαϊκές αγορές και θεσμοθετεί τη συμμετοχή των παραγωγών με τη διαδικασία της προκήρυξης (στην ουσία διαγωνισμό με μόρια και κριτήρια) η οποία θα γίνεται μία φορά τον χρόνο και αν λειτουργήσουν το πληροφοριακό σύστημα δήμοι και περιφέρειες».

Αντίθετους βρίσκει τους εκπροσώπους του κλάδου το άρθρο 67, στο οποίο προβλέπονται… 16 υπουργικές αποφάσεις με τις οποίες ο εκάστοτε υπουργός Ανάπτυξης θα αποφασίζει για νευραλγικά ζητήματα των λαϊκών αγορών, από την αδειοδότηση, τα δικαιολογητικά και τις προκηρύξεις των αδειών μέχρι και ποια προϊόντα θα μπορούν να πωλούνται.

Τα πυρά της συνομοσπονδίας συγκεντρώνει το άρθρο 17, σύμφωνα με το οποίο όποιος παραγωγός πουλάει λιγότερο από το 50% της ποσότητας των ειδών που έχει δηλώσει στο «Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου» χάνει το δικαίωμα χορήγησης θέσης σε λαϊκές αγορές. Κατά των παραγωγών θεωρούν ότι στρέφεται το άρθρο 66, που προβλέπει τη μετατροπή των παραγωγικών αδειών σε επαγγελματικές, «διαταράσσοντας έτσι την ισορροπία του 50-50 και μετατρέποντας τις λαϊκές αγορές σε καθαρά εμπορικές με σκοπό τη συρρίκνωση και τη διάλυσή τους».

Σύσσωμη η τοπική αυτοδιοίκηση ενάντια στο νομοσχέδιο

Όπως εξηγεί ο κ. Δερετζής, η περιφέρεια Αττικής, Θεσσαλονίκης, Κρήτης και γενικότερα, σύσσωμη η τοπική αυτοδιοίκηση, τάχθηκαν ενάντια στο νέο σχέδιο νόμου, κρίνοντάς ορισμένες προβλέψεις ως «ανεφάρμοστες», ειδικά εκείνες που αφορούν σε ζητήματα λειτουργίας των λαϊκών αγορών μέσω των Αναπτυξιακών Οργανισμών των Περιφερειών Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας, και προτείνουν την ίδρυση αυτοτελούς νομικού προσώπου από την Περιφέρεια για τη διαχείριση των ζητημάτων των λαϊκών αγορών.

«Οι ίδιοι οι τοπικοί άρχοντες ζητούσαν με επιστολή στον κ. Άδωνι Γεωργιάδη να μην περάσει το νομοσχέδιο. Το είχαν καταστήσει σαφές, ότι θα ακυρωθεί από την ίδια την πραγματικότητα. Ο κ. Πατούλης, ο κ. Τζιτζικώστας και στη συνέχεια ο Περιφερειάρχης Κρήτης, ο κ. Αρναουτάκης, ζήτησαν από τον κ. Γεωργιάδη οι λαϊκές να διοικούνται από τις Περιφέρειες, και εκείνος δεν το έκανε δεκτό. Αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχουν διευθύνσεις, δεν υπάρχουν επιτροπές, πώς θα διοικούμαστε; Μας αφήνει να απαξιωθούμε. Εμείς ζητάμε νομικά πρόσωπα κι εκείνος καθιστά αρμόδιους διάφορους υπαλλήλους δήμων. Μας στερεί τη φωνή. Αυτή είναι η δημοκρατία του κ. Γεωργιάδη», περιγράφει.

Η αντίδραση των κομμάτων

Ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, υποστήριξε ότι «μετά τις νομοτεχνικές βελτιώσεις και αλλαγές, το νομοσχέδιο ικανοποιεί το 99% των αιτημάτων όλων των φορέων που έχουν ακουστεί» και δήλωσε υπερήφανος για τον τρόπο που διαμορφώθηκε αυτό το νομοσχέδιο. «Ο σωστός τρόπος νομοθέτησης είναι όλοι μαζί να συνδιαμορφώνουμε νομοσχέδια που απηχούν την αντίληψη της κοινωνίας, ιδιαιτέρως για σοβαρά λαϊκά ζητήματα. Ό,τι και να λέει ο ΣΥΡΙΖΑ και η Αριστερά στην Ελλάδα, δεν παραχωρούμε στην Αριστερά ούτε τον λαϊκό μας χαρακτήρα, ούτε την εκπροσώπηση της μεσαίας τάξης, ούτε την εκπροσώπηση των αγροτών. Εμείς είμαστε η λαϊκή παράταξη του τόπου και αυτό αποδεικνύουμε σήμερα».

Και προκλητικός όπως συνηθίζει ο υπουργός Ανάπτυξης, ενώ πριν από μερικά λεπτά είχε ζητήσει συναίνεση, απεθυνόμενος προς τον ΣΥΡΙΖΑ είπε «Σε λίγα λεπτά θα υποστείτε μια ακόμα κοινοβουλευτική ήττα, όπως έχετε υποστεί και έξω στην κοινωνία, ήττα στις λαϊκές αγορές».

Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, Αλέξης Τσίπρας τόνισε ότι, εν μέσω έκρηξης ακρίβειας, «σε μία περίοδο που περνά πολύ δύσκολα ο μέσος Έλληνας και το κάθε νοικοκυριό ζορίζεται, η κυβέρνηση διαλύει τον κοινωνικό ρόλο των λαϊκών αγορών», μετατρέποντάς τες «και τις λαϊκές αγορές σε σούπερ μάρκετ».

Χαρακτήρισε την εξέλιξη αυτή «πολύ σοβαρό πλήγμα τόσο για την παραγωγή και τους παραγωγούς, όσο όμως και για το μέσο νοικοκυριό», σημειώνοντας πως «οι λαϊκές αγορές είναι μία διέξοδος για ποιοτικά και φθηνά προϊόντα για τους πολίτες».

Χαρακτήρισε δε «αδιανόητη» τη «σπουδή της κυβέρνησης» να πουλήσει τη ΔΕΗ και να διαλύσει τις λαϊκές αγορές, την ώρα που καλείται να αντιμετωπίσει το κύμα ακρίβειας, με το «ρεύμα να έχει φθάσει τρεις φορές πάνω και τις τιμές όλων των βασικών προϊόντων να έχουν πολλαπλασιαστεί». Τόνισε επίσης, πως «ακόμα και βουλευτές της ΝΔ διαφωνούν» με το επίμαχο νομοσχέδιο για τις λαϊκές αγορές, σημειώνοντας ωστόσο πως «σημασία έχει τι θα ψηφίσουν». Παράλληλα, επισήμανε πως η λογική της κυβέρνησης του κ. Μητσοτάκη είναι «τα πάντα σε επαγγελματίες μεσάζοντες και καμία στήριξη στους παραγωγούς», υπογραμμίζοντας «την αμέριστη στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ».

Με το νομοσχέδιο για τις λαϊκές αγορές, η κυβέρνηση τα δίνει όλα στα σούπερ μάρκετ, κατακρεουργώντας τον μοναδικό τους ανταγωνιστή, τις λαϊκές αγορές, ανέφερε ο γραμματέας του ΜέΡΑ25 Γιάνης Βαρουφάκης, σε παρέμβαση του κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου για το υπαίθριο εμπόριο στην Ολομέλεια. «Είστε ατζέντηδες αρπαχτικών, μονοπωλίων και εταιρειών συμμετοχών. Αυτό δεν θα ήταν τόσο κακό από μόνο του, αν δεν κάνατε τα πάντα για να μεγεθύνετε, αντί να αποσβένετε τους κραδασμούς που έρχονται από έξω», είπε ο γραμματέας του ΜέΡΑ25.

Ο ειδικός αγορητής του ΜέΡΑ25 Κρίτων Αρσένης προκάλεσε τους βουλευτές της ΝΔ να πάνε μια βόλτα στις λαϊκές αγορές για να φανεί αν το νομοσχέδιο το στηρίζει ο κόσμος που εργάζεται σε αυτές. Είναι ένα νομοσχέδιο που διώχνει τον μικρό παραγωγό την ίδια στιγμή που αυτή η κυβέρνηση τα δίνει όλα στους μεγάλους παίκτες, είπε ο κ. Αρσένης και κατήγγειλε ότι με το άρθρο 67 του νομοσχέδιο δίνονται στον υπουργό όλες οι εξουσίες για να κάνει ό,τι θέλει

«Στεκόμαστε απέναντι στη διάλυση ενός θεσμού που λειτουργεί εδώ και 93 χρόνια», είπε ο ειδικός αγορητής του Κινήματος Αλλαγής Απόστολος Πάνας και τόνισε ότι οι αλλαγές που ανακοίνωσε ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων δεν είναι ουσιαστικές ενώ παραμένουν οι διατάξεις που δημιουργούν μεγάλα προβλήματα στους ανθρώπους των λαϊκών αγορών που διαφωνούν στη μεγάλη τους πλειοψηφία με το νομοσχέδιο.

Οι λαϊκές αγορές είναι θεσμός που έχει λειτουργήσει ρυθμιστικά για την αγορά, ανέφερε ο γραμματέας της ΚΟ του ΚΙΝ.ΑΛΛ. Βασίλης Κεγκέρογλου, που υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση φέρνει στη Βουλή ένα νομοσχέδιο που χτυπάει τον σκληρό πυρήνα των λαϊκών αγορών και επιχειρεί να αλλάξει τον βασικό χαρακτήρα τους, επιχειρεί να μετατρέψει παραγωγούς σε εμπόρους και να βάλει ουσιαστικά εμπόδια ώστε η παραγωγή να φτάσει απευθείας στον καταναλωτή.

Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Μανώλης Συντυχάκης είπε ότι παρά τις αλλαγές που ανακοίνωσε ο κ. Γεωργιάδης, δεν αλλάζει η βασική κατεύθυνση του νομοσχεδίου που είναι η μετατροπή των λαϊκών αγορών σε εμπορικές αγορές. Το νομοσχέδιο ενισχύει και οξύνει τον ανταγωνισμό και σύντομα παραγωγοί και έμποροι θα κληθούν να πληρώσουν το μάρμαρο, είπε ο βουλευτής του ΚΚΕ και κατήγγειλε ότι μπαίνουν εμπόδια για τους παραγωγούς και επαγγελματίες πωλητές για να εγκαταλείψουν τις λαϊκές αγορές και αυτό θα το πληρώσουν και τα νοικοκυριά.

«Νομοσχέδιο λάθος που έρχεται στη λάθος στιγμή», χαρακτήρισε μιλώντας στη Βουλή, το σχέδιο νόμου ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκος Βελόπουλος. «Έχουμε ενεργειακή κρίση, έχουμε άνοδο τιμών και εσείς χωρίς σχέδιο και πρόβλεψη φέρνετε ένα νομοσχέδιο το οποίο αντί να λύνει προβλήματα δημιουργεί καινούργια, γιατί έχει την αγγλοσαξωνική λογική του «διαίρει και βασίλευε»», είπε ο κ. Βελόπουλος.