«Αν η Ελλάδα είχε κινηθεί όπως οι άλλες νοτιοευρωπαϊκές χώρες από το 1990 και είχε ασφαλίσει τους μετανάστες από την πρώτη στιγμή, θα μιλάγαμε για άλλο ασφαλιστικό σύστημα. Έχει συντελεστεί ένα έγκλημα σε βάρος του ασφαλιστικού συστήματος» αναφέρει αρχικά ο Απόστολος Καψάλης και συμπληρώνει: «Και τώρα θυμηθήκαμε την αδήλωτη εργασία και τα οφέλη που μπορεί να έχει μετανάστευση στην Ελλάδα ακριβώς για να ικανοποιήσουμε ή να παραστήσουμε ότι ικανοποιούμε τις ανάγκες των εργοδοτών. Αυτές που προκάλεσαν την τροπολογία Καιρίδη είναι οι αφόρητες πιέσεις των εργοδοτών σε όλους τους κλάδους (κατασκευές, εμπόριο, υπηρεσίες, τουρισμός/επισιτισμός, αγροτικός τομέας)».

«Το 2024 θα είναι καταστροφικό έτος για την ελληνική απασχόληση κυρίως λόγω των ελλείψεων σε εργατικά χέρια, όχι μόνο με τους αλλοδαπούς εργάτες που βρίσκονται στη χώρα μας. Από το 2019 και μετά εξακριβώνεται ότι η Ελλάδα υποφέρει από υπομετανάστευση, δηλαδή τη χώρα μας την εγκαταλείπουν και Έλληνες και μετανάστες μόνιμα εγκατεστημένοι. Από το 2011 έχουμε διαρροή περίπου 650.000 ανθρώπων» υπογραμμίζει ο καθηγητής.

Σε ό,τι αφορά τις αντιδράσεις που προκάλεσε στον πυρήνα της ΝΔ η τροπολογία Καιρίδη, ο κ. Καψάλης σχολιάζει: «Αν δεν υπήρχε ο Σαμαράς αυτές τις μέρες στο κοινοβούλιο, θα έπρεπε να τον εφεύρουμε. Παίζεται ένα θέατρο “ο καλός και ο κακός μπάτσος”. Δημιουργήθηκε η ανάγκη να ακουστεί και η εθνική αφήγηση προκειμένου να περάσει αυτή η τροπολογία χωρίς να προκαλέσει τη βάση του κόμματος και του ακραία συντηρητικού ακροατηρίου και ψηφοφόρων. Αν δεν ήταν ο Σαμαράς -που ήταν ο καλύτερος-, κάποιος θα έπρεπε να είναι να ακουστούν τα εθνικά επιχειρήματα».

Ωστόσο, όπως θυμίζει ο Απόστολος Καψάλης και η κυβέρνηση Σαμαρά, παρά την ακροδεξιά ρητορική, είχε αναγκαστεί να νομιμοποιήσει μετανάστες το 2014, και μάλιστα με μια πιο προοδευτική, επί της ουσίας της, ρύθμιση, χωρίς να συνδέει την άδεια διαμονής με τον εργοδότη. «Το 2014 έκανε κρυφή νομιμοποίηση γιατί οι εργαζόμενοι μετανάστες που είχαν χάσει τις άδειες διαμονής λόγω της κρίσης έτρεχαν σε δικαστήρια ζητώντας αποζημιώσεις από το κράτος και για να μη συνεχιστεί αυτό, ο Σαμαράς πρόσφερε τη δυνατότητα να παραιτηθούν από τα δικόγραφα και να μην δικαιωθούν στα δικαστήρια και τους έδωσε άδεια διαμονής».

Οι συμβάσεις της Ελλάδας με το Μπαγκλαντές και την Αίγυπτο για εργάτες

«Το 2022, ο τότε αρμόδιος υπουργός κ. Μηταράκης περιόδευσε σε χώρες επιχειρώντας να κάνουν για πρώτη φορά στην ελληνική ιστορία διμερείς συμβάσεις με τις χώρες καταγωγής αυτών των ανθρώπων. Το κατάφερε μόνο με τον Μπαγκλαντές και την Αίγυπτο. Με το Μπαγκλαντές η συμφωνία αφορά 15.000 άτομα που βρίσκονται ήδη εδώ και τους νομιμοποιεί. Η συμφωνία με την Αίγυπτο δε θα εφαρμοστεί γιατί την κατήγγειλαν οι Έλληνες εργοδότες ως υπέρ-προστατευτική για τους Αιγύπτιους εργαζόμενους εργάτες γης που θα έρθουν στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας. Η σύμβαση με την Αίγυπτο προβλέπει έλεγχο από επιτροπή της αιγυπτιακής κυβέρνησης για το αν ο άνθρωπος αυτός που έρχεται εδώ έχει δικαίωμα στο διάλειμμα, αν του δίνουν νερό, αν τον δέρνουν κι αν παίρνει τους μισθούς» εξηγεί ο κ Καψάλης, σημειώνοντας πως η συμφωνία με το Μπαγκλαντές δεν περιλαμβάνει τίποτα απ’ όλα αυτά τα στοιχειώδη ανθρώπινα-εργοδοτικά ζητήματα.

«Η κυβέρνηση αυτή επειδή δέχτηκε πίεση τον Απρίλιο και το Μάρτιο του 2023 πέρασε με τη μορφή κατεπείγοντος έναν κώδικα μετανάστευσης. Είναι η μόνη περίπτωση στη συνταγματική ιστορία της Ευρώπης που περνάει ένας νέος κώδικας -καταργεί τελείως τον κώδικα του 2014-  αλλά δημοσιεύεται την 1η Ιανουαρίου του 2024. Δηλαδή σκοτωθήκαμε να περάσουμε έναν νέο κώδικα για να δικαιολογήσουμε αυτές τις διμερείς συμφωνίες και την προσπάθεια να καλύψουμε ελλείψεις σε εργατικά χέρια, αλλά θα ισχύσει από 1/1/24. Και με αυριανή (21/12) διάταξη, δίνεται νέα παράταση έναρξης εφαρμογής του νέου κώδικα για την 1η Απριλίου του 2024. Αυτός ο κώδικας καταργεί τελείως την άδεια διαμονής λόγω εξαρτημένης εργασίας. Αυτό αφορά το 1/5 των εν ισχύ αδειών διαμονής. Δηλαδή αν σ’ έναν μετανάστη που δουλεύει στο βενζινάδικο και έχει άδεια διαμονής για τρία χρόνια, του λήξει για παράδειγμα τον Μάιο του 2024, είναι υποχρεωμένος από εκεί που θα έπαιρνε ανανέωση άλλη μία τριετία της άδειας διαμονής του -και θα συνέχιζε να δουλεύει στο βενζινάδικο-, να πάρει άδεια διαμονής για εποχική εργασία. Η εποχική εργασία σε υποχρεώνει να δουλεύεις μέχρι 9 μήνες και σε υποχρεώνει μετά να αποδείξεις ότι λείπεις τους επόμενους τρεις μήνες στον τόπο καταγωγής σου. Αυτό μέχρι πέρυσι ήταν μόνο στον αγροτικό τομέα. Τώρα με υπουργική απόφαση την επέκτειναν και στον τουρισμό».

Το κρίσιμο ζήτημα που θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε, όπως τονίζει ο καθηγητής, δεν είναι ο οικονομικός ρατσισμός, το ψευδές αφήγημα δηλαδή ότι οι ξένοι μας παίρνουν τις δουλειές, αλλά το αφήγημα που διακινείται και από επίσημα χείλη, όπως της Άννας Διαμαντοπούλου, «να μη γεμίσουμε σκούρους στην Ευρώπη». «Το πρόβλημα είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι που είναι υπερ-απαραίτητοι στην Ευρώπη και την Ελλάδα δεν είναι λευκοί, ξανθοί και Χριστιανοί αλλά σκούροι και Μουσουλμάνοι».

«Οι Έλληνες εργαζόμενοι θα πρέπει να αντιμετωπίσουν το ζήτημα της εργασίας των μεταναστών σαν να αφορά τους ίδιους. Το μέλλον της απασχόλησης στη χώρα θα κριθεί τα επόμενα χρόνια από το πώς θα συμπεριφερθούμε στους μετανάστες» τόνισε. Ανέφερε ως ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα το εργόσημο, που θεσμοθετήθηκε πρώτη φορά για τους μετανάστες εργάτες γης και τώρα έχει επεκταθεί και σε σειρά άλλων κλάδων, όπως ο τουρισμός.

Τέλος, ο Απ. Καψάλης αναφέρθηκε στο πολύ σοβαρό ζήτημα των συντάξεων των Αλβανών μεταναστών πρώτης γενιάς, κατά των οποίων υπάρχει ρατσιστική διάκριση από τον νόμο Κατρούγκαλου (2017).  Ως συνέπεια αυτής της διάταξης, όταν βγουν σε σύνταξη, θα δουν το ποσό αυτής κατά πολύ μειωμένο.