Το Concept βιβλιοπωλείο για τη σύγχρονη σκέψη και τέχνη, όπως αυτοπαρουσιάζεται το Free Thinking Zone, με ανάρτηση στο λογαριασμό του στο Facebook ενημερώνει το κοινό για την επιτυχία εκδρομής στη Μακρόνησο στις 15.5.16 «μια συγκλονιστική εμπειρία ενάντια στη συλλογική λήθη του διχασμού που κάθε νεοέλληνας πρέπει να ζήσει για να ξέρει».
Αλίμονο όμως αν ο νεοέλληνας μάθει από το Free Thinking Zone τι συνέβη στη Μακρόνησο. Από τον Απρίλιο του 1947, κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου αλλά και αρκετά χρόνια μετά την λήξη του, η Μακρόνησος χρησιμοποιήθηκε ως στρατόπεδο συγκέντρωσης «εθνικής αναμόρφωσης». Στο εισηγητικό σημείωμα του Γενικού Επιτελείου Στρατού προς το υπουργείο Στρατιωτικών αναφέρεται ακριβώς: «Αποφασίζεται ο περιορισμός των αριστερών στρατευσίμων εις ορισμένα στρατόπεδα δια να υποστούν αποτοξίνωσιν. Όλες οι στρατιωτικές μονάδες δέον όπως εκκαθαρισθούν από αριστερίζοντες ή υπόπτους αριστερισμού». Η Μακρόνησος λειτούργησε έως το 1958, ενώ ο Εμφύλιος Πόλεμος είχε τελειώσει το 1949 με την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος.
Στην Μακρόνησο δεν υπήρξε διχασμός. Υπήρξαν βασανιστές και βασανισμένοι. Με την ολοκλήρωση του Εμφυλίου υπήρξαν νικητές και ηττημένοι. Ο στόχος των πρώτων καθ όλη τη διάρκεια της λειτουργίας των στρατοπέδων συγκέντρωσης, όπως αυτό της Μακρονήσου, ήταν αποκλειστικά η φυσική και πνευματική εξόντωση των κομμουνιστών, των αριστερών, των αντιφρονούντων. Η μανία τους αυτή συνεχίστηκε για μια δεκαετία μετά τη λήξη του εμφυλίου, εκδικητικά, κι ενώ ο αντίπαλος είχε παραδοθεί άνευ όρων.
Φυσικά υπήρξε διχασμός στην ελληνική κοινωνία, στον ελληνικό λαό. Φυσικά υπήρξαν μελανές στιγμές σε όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές. Τη συστηματική εξόντωση οποιουδήποτε διαφωνούσε με το καθεστώς, ακόμα και μετά την ήττα του, την επέλεξε και την εκτέλεσε μόνο η μία πλευρά, και αυτό δεν είναι θέμα άποψης αλλά ιστορικής αλήθειας.
Το Free Thinking Zone συνεχίζει την ανάρτηση γράφοντας ότι «εκτός από το γλυκό, θυμαρίσιο μέλι του Κωνσταντίνου, τελευταίου και μοναδικού “φύλακα” του νησιού, παίρνεις μαζί πίσω και μία πικρή γεύση της κατάρας που κουβαλά η φυλή μας». Τι να υποθέσει ο αναγνώστης; Ότι τα εγκλήματα της Μακρονήσου συντελέστηκαν από κάποια μεταφυσική κατάρα της κακής μας τύχης και όχι από μέλη του Ελληνικού Στρατού, που κουβαλούσαν συγκεκριμένο πολιτικό περιεχόμενο, θεσμοθετημένο ρόλο και σχολαστικές πρακτικές. Το βασανιστήριο της γάτας μέσα στο σακί στα παγωμένα νερά του Σαρωνικού ήταν ζήτημα δεισιδαιμονίας!
Αν υπονοείται ότι η κατάρα είναι η παρακαταθήκη της Μακρονήσου, αυτό ισχύει μόνο για όσους τη φοβούνται. Η κατάρα έπεσε σε όσους μαρτύρησαν στη Μακρόνησο. Όμως οι ίδιοι και οι οικογένειες τους δεν ντρέπονται, είναι ήρωες της κοινής μας ιστορίας, όχι της ιστορίας της μιας πλευράς. Η Μακρόνησος είναι ιερός τόπος για την ελευθερία, τη δημοκρατία και την ανοχή, για τις αξίες όλων μας, δεν είναι κατάρα στο παρόν μας, εκτός κι αν επιδιώκεις να κάνεις το μαύρο άσπρο.
Που μάλλον αυτή είναι η περίπτωση του concept βιβλιοπωλείου αφού συνεχίζει την ανακοίνωση ως εξής: «Ευχαριστούμε το Amaryllis Kifissia για το “προσαρμοσμένο” στις συνθήκες μενού και για την έρευνα του μενού της εξορίας. Ευχαριστούμε το Travel and do για την εξαιρετική διοργάνωση. Ευχαριστούμε όλους εσάς για τα 16 χλμ πεζοπορίας κάτω από τον ήλιο, την υπομονή σας, την επιμονή σας στην αλήθεια και τη γνώση».
Αφού έκανε ένα ιστορικό πασάλειμμα το Free Thinking Zone, πέρασε στις ευχαριστίες από το τμήμα marketing και πραγματικά ξεπέρασε τον εαυτό του. Ένα από τα βασανιστήρια της Μακρονήσου ήταν αυτό της δίψας, δε χρειάζεται πολλή προσπάθεια για να καταλάβει κανείς περί τίνος πρόκειται. Όμως με βάση την έρευνα και τις φωτογραφίες του μενού που σέρβιρε Ξενοδοχείο της Κηφισιάς, οι κρατούμενοι εκεί έτρωγαν κρέας δυο φορές τη βδομάδα και ψάρι άλλες δύο.
Το Free Thinking Zone σε συνεργασία με ξενοδοχείο σέρβιρε στους συμμετέχοντες το υποτιθέμενο μενού του εξόριστου με κόκκινη κορδέλα και το λογότυπο της εταιρείας, πλούσιο σε πρωτεΐνες και βιταμίνες, ενώ τους ευχαρίστησε που υπέμειναν τον καυτό ήλιο στα 16 χιλιόμετρα πεζοπορίας. Διότι έτσι κατέκτησαν την αλήθεια και τη γνώση. Κατ’ αρχάς θεωρητικά το μενού στη Μακρόνησο μπορεί με βάση το αρχείο του στρατού να ήταν και καρπούζι κάθε δεύτερη μέρα. Οι μαρτυρίες των ανθρώπων που έφυγαν από εκεί όμως μας έχουν κάνει σοφότερους.
Αν η αναπαραγωγή της εμπειρίας ήταν ο στόχος, θα έπρεπε να παραμείνουν νηστικοί, γυμνοί, τραυματισμένοι και να σπάνε πέτρες. Και πάλι, με τη γνώση ότι κάποτε θα τελείωνε το μαρτύριο, δε θα έφταναν ούτε στο ελάχιστο τον πόνο των ανθρώπων που πέρασαν από τη Μακρόνησο.
Μετά την κατακραυγή το βιβλιοπωλείο προχώρησε σε δεύτερη ανάρτηση: «Ο καθένας έχει το δικαίωμα να έχει τη δική του άποψη, αρκεί να συμφωνεί με τη δική μου» Η Δίκη, Φράντς Κάφκα
Η λαϊκή σοφία λέει ότι ο έξυπνος παραδέχεται το λάθος του, ο πονηρός δικαιολογείται και ο ηλίθιος επιμένει. Το Free Thinking Zone δικαιολογείται και επιμένει.
** Ενημέρωση: Όπως σωστά μας επεσήμαναν χρήστες, η φράση που αποδίδεται στον Κάφκα από το Free Thinking Zone δεν υφίσταται καν. Όσον αφορά “το μενού της εξορίας”, όπως προκύπτει από παλαιότερη έρευνα του Ιού της Ελευθεροτυπίας, πρόκειται για το μενού που παρουσίαζε η Χούντα στα ΜΜΕ, ως πρόγραμμα συσσιτίου των κρατούμενων στη Γυάρο.