Υπάρχουν δύο λογιών επιβάτες στο ταξί: αυτοί που συζητούν με τον οδηγό και αυτοί που αδιαφορούν και πλήττουν. Εγώ ανήκω σε αυτούς που συζητούν. Ανάμεσα στις αμέτρητες ιστορίες ζωής που έχουν οδηγήσει έναν άνθρωπο να γίνει ταρίφας, μόνο μία μου φάνηκε βαθιά δραματική.
Ο ταξιτζής μού έλεγε πως τα έχασε όλα, όλη του την περιουσία, σε μία επιχειρηματική ιδέα που πήγε κατά διαόλου: Το σουβλάκι. Είχε πάει να φάει σε ένα σουβλατζίδικο, που είχε το καλύτερο σουβλάκι που είχε φάει στη ζωή του. Προσπάθησε και να μου το περιγράψει, αλλά το σημαντικότερο είναι ότι ποτέ δεν είχε ξαναφάει κάτι τέτοιο. Αποφάσισε να προτείνει στον σουβλατζή να ανοίξουν ένα καινούργιο μαγαζί. Αυτός θα έβαζε τα λεφτά και ο σουβλατζής την τέχνη. Μέχρι να ανοίξει το μαγαζί, απεβίωσε η σύζυγος του σουβλατζή. Όταν με το καλό άνοιξε επιτέλους το μαγαζί, το σουβλάκι δεν ήταν το ίδιο. Βρε καλέ μου, βρε χρυσέ μου, ήταν ένα κοινό σουβλάκι. Θες γιατί η γυναίκα του ήταν η μούσα του, θες γιατί αυτή μαγείρευε κι εκείνος της έκλεβε τη δόξα, πάντως το σουβλάκι ήταν ένα κοινό σουβλάκι. Με τούτα και με εκείνα, καταλήγω πάλι να μιλώ για τον Εφήμερο, και για όλους εμάς που δίπλα του γευτήκαμε το καλύτερο φαγητό που έχουμε φάει, χωρίς να ξέρουμε τη συνταγή. Πειραματιζόμαστε εκεί που ο Κώστας κινούνταν με αφύσικη αυτοπεποίθηση και αστείρευτη ευφυία. Προς το παρόν όλα μοιάζουν σαν τη συνταγή που σκαρώνει κάποιος που κάποτε είχε δοκιμάσει το φαγητό των ονείρων του και τώρα πασχίζει να μαντέψει τα υλικά. Λείπει όμως ο άνθρωπος που ήξερε όσο κανείς μας “το τι και το πώς” και έγραψε ένα κείμενο με αυτόν τον τίτλο που είναι δικαίως το πιο πολυδιαβασμένο της ιστοσελίδας μας. Επειδή όμως η καλύτερη σάλτσα είναι η πείνα, ευελπιστούμε ότι οι προσπάθειές μας έχουν νόημα, ή πάντως έχουν αποδέκτη. Με αυτό το μείγμα πείσματος και αμηχανίας, συνεχίζουμε πλησίστιοι την προσπάθεια.
Με αυτό το τεύχος κλείνει ένας πρώτος μικρός κύκλος για το ΖΗΝ, που πειραματίζεται με τη φόρμα του ένθετου σε μια ιστοσελίδα. Το μειονέκτημά του είναι ότι δεν μπορεί κανείς να αναδημοσιεύσει το κάθε ξεχωριστό κείμενο, λοιπόν σας καλούμε αν θέλετε να μοιραστείτε ένα κείμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, να ανεβάσετε όλο το περιοδικό και να σχολιάσετε την προτίμησή σας. Έτσι θα έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο ότι τηρούμε την αρχική ιδέα του Εφήμερου, που ήταν να κρατήσουμε το ΖΗΝ ξεχωριστό από τη μορφή ενός διαδικτυακού άρθρου και να μιμηθούμε την εμπειρία της ανάγνωσης ενός περιοδικού. Επιπροσθέτως, θα μπείτε στον κόπο να πείτε και μια κουβέντα για το κείμενο που προωθείτε, που θα κάνει καλό και σε σας και σε μας. Θα ξέρουμε τι σας άρεσε, γιατί, και θα γίνει διάλογος αντί για ένα ξερό κλικ.
Ποια είναι τα κείμενα στα οποία μπορείτε να ασκήσετε αυτό το κριτικό ταλέντο:
Ο Σπύρος Γιανναράς δεν γράφει κριτική αλλά ένα διήγημα αυτή τη φορά. Το διήγημά του όμως μας μιλάει για την κριτική, με τα μέσα της λογοτεχνίας. Ο ήρωάς του παρακολουθεί μια λογοτεχνική βραδιά, μόνο που την παρατηρεί με τον θαυμασμό και την περιέργεια του ανθρώπου που κάνει σαφάρι, κάνοντας το εντελώς οικείο να μοιάζει εντελώς παράλογο, με ατράνταχτη λογοτεχνική τεκμηρίωση.
Η Δανάη Καρυδάκη γράφει για το θέμα των θεμάτων, τον έρωτα. Και μια που το τεύχος είναι αυγουστιάτικο, το θέμα της είναι τα ερωτικά δράματα καθώς έρχονται σε επαφή με την κανονική ζωή της μακράς διάρκειας, τη ζωή εκτός διακοπών, τη συντροφικότητα.
Ο Διονύσης Σκλήρης κάνει κάτι πολύ σπάνιο, σε σχέση με την περίπτωση του Γιάνη Βαρουφάκη. Ασχολείται με τα επιχειρήματα, αφήνοντας πίσω του τους αντιπερισπασμούς του συστημικού αποπροσανατολισμού της συζήτησης. Γράφει λοιπόν μια βιβλιοκρισία που δεν περιέχει «συνταρακτικές αποκαλύψεις», όπως συμβαίνει κάθε τρεις και λίγο στις σχετικές συζητήσεις στις εφημερίδες, αλλά σκέψεις. Αυτό είναι πιο σπάνιο και από τις συνταρακτικές αποκαλύψεις στη ζωή.
Ο Φώτης Τερζάκης έχει γράψει πολλά ταξιδιωτικά δοκίμια, στα οποία μας ξεναγεί όχι μόνο σε μέρη, αλλά κυρίως σε μια ορισμένη ματιά, που είναι το αντίθετο της τουριστικής: η ματιά αυτή δεν είναι καταναλωτική, δεν αποσκοπεί στη διασκέδαση, είναι το μάτι της περιέργειας που κατανοεί τον κόσμο, εδώ τη βόρεια γειτονιά μας, σε σχέση με το ιστορικό του βάθος.
Έχουμε τη χαρά να φιλοξενούμε για πρώτη φορά τρία μικρά κείμενα του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη. Επιλέγω στην τύχη το πρώτο από τα τρία, για τον ακούραστο μελετητή των νάνων, που κατέστρεψε τη φήμη του όταν αποδείχθηκε σε τι ακριβώς αποσκοπούσε. Δεν θα σας πω περισσότερα, αλλά να μην εμπιστεύεστε τους μελετητές.
Τέλος, όπως πάντα, το ΖΗΝ περιέχει δύο κείμενα από τα συνεργαζόμενα μέσα του TPP, για τη Βραζιλία και την Ουγγαρία, από τους Krisztián Simon και Manuel Nunes Ramires Serrano.
Να περάσετε καλά στις διακοπές σας, όσοι πάτε διακοπές, να μαυρίσετε και να τραγουδήσετε. Σας ευχόμαστε απ’ την καρδιά μας να μην τσακωθείτε στην ουρά των αυτοκινήτων στο λιμάνι και να πετύχετε ευγενικό παρκαδόρο στο φέρι μπόουτ.
Μπορείτε να διαβάσετε το περιοδικό ΖΗΝ εδώ.