Το νομοσχέδιο για τη διάσωση του Πουέρτο Ρίκο διαγράφει 16 δις δολάρια χρέους – αλλά όχι για το Πουέρτο Ρίκο

του David Dayen για το The Intercept

Και κατά μια σκληρή ειρωνεία, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει επίσης 16 δισεκατομμύρια δολάρια για την ελάφρυνση του χρέους- απλά δεν είναι για το τρομερό χρέος του Πουέρτο Ρίκο.

Το Κογκρέσο θα ψηφίσει για το νομοσχέδιο της Επιτροπής Ανάθεσης Χρηματοδοτήσεων αυτήν την εβδομάδα. Ακολουθεί παρακάτω μια ανάλυση της βοήθειας ύψους 36,5 δις δολαρίων που πρότεινε η επιτροπή:

Υπάρχουν 576,5 εκατομμύρια δολάρια από επιχορηγήσεις της Δασικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ και του υπουργείου Εσωτερικών για την πρόληψη και τη διαχείριση των πυρκαγιών. Οι δυτικές πολιτείες ειδικότερα, έχουν κλονιστεί από μια επικίνδυνη εποχή πυρκαγιών, συμπεριλαμβανομένων των συνεχιζόμενων πυρκαγιών στη Βόρεια Καλιφόρνια που έχουν σκοτώσει 17 άτομα.

Ένα άλλο ποσό ύψους 18,67 δις δολαρίων αποσκοπεί στην αναπλήρωση του ταμείου ανακούφισης από καταστροφές του Ομοσπονδιακού Ταμείου για την Αντιμετώπιση Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης (FEMA), ιδίως για τις καταστροφές που προκλήθηκαν από τους τυφώνες Χάρβεϊ, Ίρμα και Μαρία. Αυτό σημαίνει ότι η Φλόριντα, το Τέξας, το Πουέρτο Ρίκο και οι Παρθένοι Νήσοι των ΗΠΑ θα μοιραστούν αυτά τα χρήματα, όπως καθορίζεται από το FEMA. Ο γενικός επιθεωρητής του υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας λαμβάνει από αυτό το ποσό 10 εκατομμύρια δολάρια για ελέγχους και έρευνες για τη χρήση των ταμείων αρωγής.

Το Πουέρτο Ρίκο θα λάβει δάνειο ύψους 4,9 δις δολαρίων από το ίδιο πακέτο, χρήματα που θα χρησιμοποιηθούν για τη διατήρηση των βασικών κυβερνητικών λειτουργιών. Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είχε προηγουμένως ζητήσει το ποσό αυτό σε μορφή δανείου. Έχοντας ουσιαστικά μηδενικές φορολογικές εισπράξεις από τότε που ο τυφώνας του περασμένου μήνα κατέστρεψε το νησί- το 85% των σπιτιών παραμένει χωρίς ρεύμα τρεις εβδομάδες μετά τον τυφώνα- το Πουέρτο Ρίκο αντιμετωπίζει μια κρίση ρευστότητας. Οι κυβερνητικοί υπάλληλοι εκτιμούν ότι η κυβέρνηση μπορεί να ξεμείνει από χρήματα και να κλείσει στις 31 Οκτωβρίου.

Αυτό είναι κρίσιμο για το Πουέρτο Ρίκο, το οποίο δυσκολεύεται να δανειστεί από τις ιδιωτικές αγορές λόγω του υπάρχοντος χρέους των 74 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αλλά αντί να ξαναγεμίσουν το ταμείο με μια επιχορήγηση, δίνουν ένα δάνειο- ένα δάνειο που θα χρειαστεί επίσης να αποπληρώσει το Πουέρτο Ρίκο.

Το νησί θα λάβει ένα επιπλέον δάνειο ύψους 150 εκατομμυρίων δολαρίων για να καλύψει τα αντίστοιχα κεφάλαια για τις επιχορηγήσεις του FEMA. Οι πόλεις και οι πολιτείες οφείλουν να διαθέσουν ένα μικρό χρηματικό ποσό για να μοιραστούν το κόστος για την αρωγή στις καταστροφές. Αυτό φέρνει το σύνολο των δανείων προς το νησί σε ένα ποσό άνω των 5,05 δις δολαρίων. Η Επιτροπή Ανάθεσης Χρηματοδοτήσεων διέθεσε άλλα 29 εκατομμύρια δολάρια για διοικητικές δαπάνες του δανείου.

Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει μια διάταξη που επιτρέπει στο υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας και στο υπουργείο Οικονομικών να αποφασίσει να ακυρώσει το δάνειο, αλλά αυτό δεν αποτελεί εγγύηση. Και οι δύο αυτές υπηρεσίες όρισαν τους όρους αποπληρωμής. Ενώ οι ειδήσεις έχουν περιγράψει ένα δάνειο «χαμηλού επιτοκίου», στο κείμενο του νομοσχεδίου δεν έχει καθοριστεί πουθενά το επιτόκιο.

Αν συνεχίσουμε με τους υπολογισμούς, φτάνουμε να έχουμε μόνο 13,58 δις δολάρια από τα 18,67 δις για τη βοήθεια μετά τις καταστροφές. Το Πουέρτο Ρίκο θα πρέπει να μοιράζεται το ποσό αυτό με τις δύο πιο πολυπληθέστερες πολιτείες και μια άλλη περιοχή.

Υπάρχει μια συγκεκριμένη επιχορήγηση προς το Πουέρτο Ρίκο στο νομοσχέδιο: 1,27 δισεκατομμύρια δολάρια για τη «βοήθεια για την τροφοδοσία μετά τις καταστροφές», η οποία αποτελεί ουσιαστικά επέκταση του προγράμματος τροφοδοσίας για τους πολίτες που χτυπήθηκαν από τον τυφώνα. Αυτός είναι το τυπικό είδος βοήθειας για περιοχές που επλήγησαν από καταστροφές στις ηπειρωτικές Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά πρέπει να δηλωθεί ένα συγκεκριμένο ποσό για αυτήν την περιοχή.

Τα εναπομείναντα 16 δισεκατομμύρια δολάρια του νομοσχεδίου πηγαίνουν στο Εθνικό Πρόγραμμα Ασφάλισης για Πλημμύρες (NFIP), το οποίο όμως μειώνεται λόγω των πληρωμών αποζημιώσεων από τους τυφώνες της σεζόν, ιδιαίτερα στο Χιούστον μετά τον Χάρβεϊ. Και εδώ είναι που το νομοσχέδιο φτάνει σε ένα σχεδόν κωμικό επίπεδο.

Το πρόγραμμα ασφάλισης για τις πλημμύρες λειτουργεί έτσι ώστε οι ιδιοκτήτες σπιτιών να πληρώνουν ασφάλιστρα και να καταθέτουν απαιτήσεις όταν έχουν ζημιές από πλημμύρες. Επειδή τα ασφάλιστρα είναι πολύ χαμηλά και οι άνθρωποι εξακολουθούν να χτίζουν στις πλημμυρικές περιοχές ξανά και ξανά, το πρόγραμμα δεν μπόρεσε να καλύψει τις ανάγκες. Έτσι, τέθηκε στο NFIP ένα πιστωτικό όριο από το υπουργείο Οικονομικών- που σύμφωνα με τον νόμο ορίστηκε στα 30,4 δισεκατομμύρια δολάρια- για την κάλυψη των απαιτήσεων. Τον περασμένο μήνα, το NFIP έφτασε στο ανώτατο όριο δανεισμού.

Τα κεφάλαια για την πληρωμή των απαιτήσεων αναμένεται να τελειώσουν αυτόν τον μήνα, οπότε το νομοσχέδιο της Βουλής των Αντιπροσώπων ακυρώνει τα 16 δισεκατομμύρια δολάρια του χρέους του NFIP. «Στον βαθμό που ακυρώνεται αυτό το ποσό… το Εθνικό Ταμείο Ασφάλισης για Πλημμύρες απαλλάσσεται από κάθε υποχρέωση προς το υπουργείο Οικονομικών για οποιαδήποτε τέτοια χρέη ή άλλες υποχρεώσεις», αναφέρει το νομοσχέδιο. «Το ποσό του χρέους που ακυρώθηκε… μπορεί να θεωρηθεί δημόσιο χρέος των Ηνωμένων Πολιτειών».

Αυτό είναι σαν το γνωστό meme του άντρα να χαζεύει ένα κορίτσι με την κοπέλα του να στέκεται δίπλα του, μόνο που ο άνδρας αυτός είναι το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, το κορίτσι που κοιτάζει είναι το NFIP, και η κοπέλα του είναι το Πουέρτο Ρίκο. Ένα νομοσχέδιο που υποτίθεται ότι θα πρόσφερε βοήθεια στο Πουέρτο Ρίκο, δίνει τελικά στο νησί ένα ελάχιστο ποσό για βοήθεια και ένα αόριστο ποσοστό άλλων χρηματοδοτήσεων, μαζί με 5 δισεκατομμύρια δολάρια σε δάνεια. Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με τα λόγια του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, το NFIP «καθαρίζει» το χρέος του.

Η διαφορά μεταξύ του NFIP και του Πουέρτο Ρίκο είναι ότι το υπουργείο Οικονομικών διακρατά το χρέος του πρώτου, ενώ το νησί οφείλει χρήματα σε ιδιώτες επενδυτές. Ακόμα, το Κογκρέσο έχει τη δυνατότητα να αλλάξει τους όρους της τρέχουσας διαδικασίας πτώχευσης του Πουέρτο Ρίκο, ή ακόμη και να αγοράσει αυτό το απαλλοτριωτικού στυλ χρέος ως κάτι που θεωρεί απλά αποζημίωση, μόνο και μόνο για να το ακυρώσει αργότερα. Και το Κογκρέσο θα μπορούσε να δώσει σίγουρα επιχορηγήσεις στο Πουέρτο Ρίκο αντί για κι άλλα δάνεια ύψους 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων για να έχει να ασχοληθεί μετά. Εν τω μεταξύ, οι πιστωτές θα περιμένουν στη σειρά για μια προσπάθεια διεκδίκησης ποσοστών του ποσού που προορίζεται για να βοηθήσει το Πουέρτο Ρίκο, μια επιπλοκή που προσπαθούν να λύσουν οι Δημοκρατικοί στο Κογκρέσο. Το να βάλουν χέρι στα χρήματα του δανείου λόγω των αντισταθμιστικών κεφαλαίων μπορεί να αποδειχθεί δύσκολο από νομικής πλευράς.

Η Βουλή των Αντιπροσώπων θα ψηφίσει το νομοσχέδιο αυτήν την εβδομάδα και η Γερουσία πιθανόν να ακολουθήσει την επόμενη εβδομάδα. Το νομοσχέδιο είναι σύμφωνο με τα αιτήματα του Λευκού Οίκου για βοήθεια σε καταστροφές και χρηματοδότηση για το Πουέρτο Ρίκο, οπότε ο Τραμπ λογικά θα το υπογράψει. Εν τω μεταξύ, ομάδες ακτιβιστών έχουν στρέψει την προσοχή τους στο Πουέρτο Ρίκο, με περιβαλλοντικές ομάδες να ζητούν μαζική ελάφρυνση του χρέους από το Κογκρέσο και συνεργάζονται με κοινωνικές οργανώσεις για μια εθνική ημέρα δράσης.

Το TPP είναι αποκλειστικός συνεργάτης του The Intercept στην Ελλάδα