Αυτό που προκύπτει από τις τοποθετήσεις τους είναι εντυπωσιακό. Έλλειψη συνοχής, αφέλειες, ασύγγνωστη άγνοια των «βασικών», ιδεολογική τύφλωση, έως και βλακεία.
Πριν, όμως, ξεκινήσω μ’ αυτά, έχει αξία να αναφερθώ σε άλλο σημείο της εφημερίδας, στη στήλη που είναι, τρόπον τινά, editorial. Με αφορμή, λοιπόν, τον πρόσφατο θάνατο του Γ. Προβόπουλου, μνημονιακού διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας μέχρι το 2014, όταν τον διαδέχτηκε ο Στουρνάρας, το κείμενο μας ενημερώνει για την επιμονή του Προβόπουλου πως «η ακαθάριστη εγχώρια αποταμίευση είναι σε πολύ χαμηλό ποσοστό, κάτω από το 10%, και αν δεν αλλάξει αυτή η συνθήκη δύσκολα θα ξεφύγουμε από δυνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης για τις επόμενες δεκαετίες, μεγαλύτερες του 0.9% που προβλέπει το ΔΝΤ».
Ας παραβλέψουμε την ασυναρτησία περί «δυνητικών ρυθμών».
Αυτά που βγάζουν μάτι είναι δυο πράγματα.
Πρώτον, μια ακραιφνώς μητσοτακική νεοφιλελεύθερη εφημερίδα μας ενημερώνει πως οι προγνώσεις που κάνουν οι ριζοσπαστικές οργανώσεις, το ΜΕΡΑ25 -Ανατρεπτική Οικολογική Αριστερά, π.χ.- για ένα πολύ ζοφερό αναπτυξιακά μέλλον είναι καθόλα σωστές. Αυτό, ωστόσο, δεν της απαγορεύει να προβάλλει, ως αναντίλεκτες, τις μπούρδες της ΝΔ περί θαυμάτων στην οικονομία. Δεν είναι απίθανο, βέβαια, όπως θα φανεί παρακάτω, να πρόκειται και για ασχετοσύνη, σε συνδυασμό με τρικυμία εν κρανίω.
Δεύτερον, η επισήμανση της χαμηλής αποταμίευσης, ως πρόβλημα, έχει πραγματικά τον χαρακτήρα σόκιν ανεκδότου. Οι διηνεκώς μνημονιακοί διαμαρτύρονται γιατί «ο κόσμος» δεν αποταμιεύει, όταν η πλειοψηφία δυσκολεύεται να ανταποκριθεί σε στοιχειώδεις ανάγκες διατροφής και στέγης. Ο μισός ελληνικός πληθυσμός έχει μισθό μικρότερο από 700 ευρώ, μόνο 10% των μισθωτών πληρώνονται με πάνω από 1500 -σιγά τους πλούσιους, δηλαδή- και τα συστημικά βλακόμετρα «ανησυχούν» που δεν έχουμε αφομοιώσει ότι φασούλι το φασούλι γεμίζει το σακούλι.
Τα πολλά λεφτά των πατριωτών επιχειρηματιών βρίσκονται σε Ελβετίες, Σίτυ(α) και οφσόρ, η επιλογή τους είναι καπιταλιστικώς ορθολογική, αλλά είναι κρίμα, ρε παιδί μου, για την εθνική μας αποταμίευση. Στη γαλάζια μας πατρίδα, ακόμη και με δεδομένη την έξοδο επιχειρηματικών κερδών σε ασφαλείς προορισμούς, το 30% του πληθυσμού έχει, διαβαθμισμένα, βέβαια, το 98.3% των καταθέσεων και το υπόλοιπο 70% το 1.7% !
Ξαναλέω. Παρά το γεγονός ότι ο pro-capitalist λόγος στην Ελλάδα είναι πρόδηλα ιδεολογικός, τίποτε δεν αποκλείει τη βλακεία. Δεν είναι πολύ παλιά, άλλωστε, όταν η Βασίλισσα Ελισάβετ υπαινίσσονταν, μετά το 2008, μπροστά στους διαβόητους οικονομολόγους του Λόντον Σκουλ πόσο μαλάκες αποδείχτηκαν.
Ας πάω, όμως, στο κυρίως θέμα.
Ο Χάρης Θεοχάρης, υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών -και πολλών ακόμα θαυμαστών- εξηγεί γιατί δεν πρέπει να μειωθούν οι συντελεστές του ΦΠΑ. Λέει: «[Η] μείωση του ΦΠΑ, όπως και κάθε οριζόντιο μέτρο, έχει το εξής δομικό χαρακτηριστικό: Παρέχει το ίδιο όφελος σε όλους, ανεξαρτήτως οικονομικής επιφάνειας […] Συνεπώς, από μια ενδεχόμενη μείωση τιμών, επωφελούνται αδιακρίτως πλούσιοι, μεσαίοι και οικονομικά ασθενέστεροι […]».
Είναι πραγματικά απίστευτο! Τα παιδιά, που δίνουν αυτές τις μέρες εξετάσεις, αν το έγραφαν αυτό, εκτός του ό,τι θα μηδενίζονταν στο συγκεκριμένο θέμα, θα δημιουργούσαν γενικότερα μια προκατάληψη στον εξεταστή για πιθανή ευρύτερη άγνοιά τους.
Δείτε τί κατάλαβε ο ειδικός.
Από το γεγονός ότι ο ΦΠΑ είναι ένας κοινωνικά άδικος, αντιπροοδευτικός, όπως λένε οι οικονομολόγοι, φόρος, κατέληξε στο συμπέρασμα πως η μείωσή του ευνοεί τους πλούσιους! Στέκει λογικά; Ας το δούμε: Έστω ότι ο πλούσιος και ο φτωχός αγοράζουν το ίδιο κρέας. Το γεγονός πως πληρώνουν τον ίδιο φόρο είναι προφανώς μεροληπτικό υπέρ του πλούσιου, αφού ο φόρος αντιστοιχεί σε (πολύ) μικρότερο ποσοστό του εισοδήματός του. Προκύπτει από αυτό ότι η μείωση του φόρου ευνοεί τον πλούσιο;
Δείτε το «ολιστικά», που λέει κι ο Μητσοτός. Ο πλούσιος δαπανά, έστω, το 10% του εισοδήματός του σε τρόφιμα και ο φτωχός το 50%. Μια μείωση του ΦΠΑ των τροφίμων κατά το 10% της τιμής, σημαίνει εξοικονόμηση εισοδήματος 1% για τον πλούσιο και 5% για τον φτωχό. Πόσο άριστος πρέπει να είσαι, για να πετάς τέτοια κοτρόνια; Ο Θεοχάρης γύρισε το επιχείρημα «ανάποδα», αλλά δεν κατάλαβε πως και το συμπέρασμα αναποδογύρισε.
Υπάρχει και συνέχεια, όμως.
Εμπλουτίζοντας την επιχειρηματολογική του δύναμη, γράφει: «Επίσης, η αποτελεσματικότητα της μείωσης του ΦΠΑ στα τρόφιμα είναι εξαιρετικά αμφίβολη, ακριβώς επειδή η ζήτηση [γι’ αυτά] είναι, επί της ουσίας ανελαστική.»
Φτάνει, έλεος! Αν η ζήτηση είναι ανελαστική, τότε οι ποσότητες που αγοράζονται από τους καταναλωτές παραμένουν σταθερές. Άρα, η μείωση του ΦΠΑ σημαίνει αυτομάτως μείωση της δαπάνης των νοικοκυριών. Ο Θεοχάρης δεν θα περνούσε ούτε στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Αγουλινίτσας, πράγμα που υπήρξε προϋπόθεση φαίνεται για να γίνει (υπο)τσάρος της Εθνικής «μας» Οικονομίας.
Πάμε, όμως, και στους συριζαίους ειδικούς. Τον Νίκο Παππά, εν προκειμένω.
Δεδομένου ότι, όπως εξήγησε εμβριθώς ο υπερ -ευλογημένος, από τα βαφτίσια του ήδη, κ. Κασσελάκης, με το που θα γίνει, οσονούπω, πρωθυπουργός, θα ελαφρύνει την άμεση φορολογία ακόμη και για τους έχοντες εισόδημα 100000 και παραπάνω, θα μειώσει στο ένα τρίτο τους φόρους στα ενοίκια, θα συρρικνώσει γενναία τους εταιρικούς φόρους για τις, άνω του 90% του συνόλου, επιχειρήσεις που δηλώνουν κάτω από 220000 κέρδη, θα μειώσει τους φόρους για τους μικρομεσαίους, που στο 85% δηλώνουν εισόδημα κάτω από 10000 ευρώ, αν μειώσει και τον ΦΠΑ, όσο «πλάτη» και να βάλουν οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι, τα δημόσια έσοδα, μάλλον, θα εξαερωθούν.
Διότι, αυτό που δεν φαντάζεται ο κ. Παππάς είναι ότι η μείωση των έμμεσων φόρων, απολύτως αναγκαία και σε ριζικό βαθμό, μάλιστα, βάσει της στοιχειώδους λογικής, για να ευνοήσει τις κατώτερες τάξεις, θα πρέπει να συνοδεύεται από ακόμη μεγαλύτερη αύξηση των άμεσων, στα μεγαλομεσαία εισοδήματα και την περιουσία. Χωρίς αυτήν, ξεχάστε ακόμη κι αυτό το γελοίο «κοινωνικό» κράτος, που διαθέτουμε (sic).
Τελειώνω με το ΠΑΣΟΚ, το γνήσιο. Πιο γνήσιο και από το κόμμα του Κασσελάκη και από τη ΝεΑρ.
Το ΠΑΣΟΚ, λοιπόν, δια του κ. Μιχάλη Κατρίνη, εμφανίζεται αποφασισμένο να κονιορτοποιήσει το «σταυρικό» επιχείρημα της Δεξιάς. Παραθέτω, κατά λέξη, το απόσπασμα:
«Μύθος: Η μείωση του ΦΠΑ δεν θα περάσει στους καταναλωτές.
Αλήθεια: Οι βιομήχανοι τροφίμων και οι ιδιοκτήτες σούπερ μάρκετ διαβεβαιώνουν ότι αν το μέτρο ψηφιστεί οι καταναλωτές θα δουν άμεσα πτώση τιμών στο ράφι».
Εδώ το επιχείρημα αποφεύγει τελείως τις θεωρητικούρες.
Το είπανε οι βιομήχανοι και οι σουπερμαρκετάδες. Τελεία και παύλα.
Δυστυχώς, δεν δόθηκε ο λόγος στη ΝεΑρ. Και χάσαμε την ευκαιρία να εξηγηθεί ο μαρξικός χαρακτήρας της δικής της πρότασης ενάντια στην ολιγαρχία. Δεν πειράζει. Θα υπάρξουν άλλες ευκαιρίες.
Χρήστος Λάσκος*
* Από τις εκδόσεις Τόπος, κυκλοφορεί το βιβλίο του Χρήστου Λάσκου «Να ξαναμιλήσουμε για την εκμετάλλευση: Απλοϊκά μαθήματα πολιτικής οικονομίας».