Σκίτσο του Mauro Biani που δημοσίευσε στις 23 Οκτωβρίου η ιταλική Il Manifesto.
Επεξηγηματικό σχόλιο για το σκίτσο του Mauro Biani: Το RAI έκοψε το ρεπορτάζ του Valerio Cataldi, απαιτώντας ξαφνικά και λίγες μόνο ώρες πριν την ώρα προβολής να καλύψει η ομάδα παραγωγής όλα τα πρόσωπα των παιδιών εξ ολοκλήρου με θαμπό φόντο που καλύπτει ολόκληρο το κεφάλι -σε ένα τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ που είχε στο επίκεντρό του τη ζωή των προσφυγόπουλων σε Βοσνία και Λέσβο* και που για την κινηματογράφηση των παιδιών υπήρχε κάθε φορά η σχετική άδεια είτε από τους γονείς τους είτε από τους εκάστοτε υπεύθυνους στον χώρο που ζούσαν. «Το RAI δεν είναι εξίσου ευαίσθητο όμως όταν τα παιδιά είναι στη Συρία ή τη Λιβύη γιατί σε αυτές τις περιπτώσεις δείχνει ξεκάθαρα τα πρόσωπά τους», λένε συνάδελφοι δημοσιογράφοι του ιταλικού δημόσιου καναλιού. Άλλωστε, και η κοινή λογική επιτάσσει ότι, αν αυτό ήταν πράγματι ένα ζήτημα δεοντολογίας και ηθικής αφενός θα αφορούσε όλα τα ρεπορτάζ με παιδιά που προβάλλονται στο RAI και αφετέρου θα γνώριζαν αυτή τη συνθήκη πρώτοι από όλους οι δημοσιογράφοι που εργάζονται για το κανάλι. Το ζήτημα της προστασίας των παιδιών και η έκθεσή τους στα media είναι ασυζητητί βαρύνουσας σημασίας αλλά εδώ μοιάζει υποκριτικό. Εφόσον δεν είχε συμφωνηθεί από την αρχή και το ντοκιμαντέρ βασιζόταν στις εικόνες και τις ιστορίες των παιδιών, το κανάλι γνώριζε ότι ο δημοσιογράφος δεν θα το δεχόταν.
Η απόφαση θεωρείται «καθαρά πολιτική» από τους Ιταλούς δημοσιογράφους και τις οργανώσεις που έχουν κινητοποιηθεί τις τελευταίες μέρες για να πιέσουν το RAI να προβάλει το ντοκιμαντέρ του Cataldi. Στα μηνύματα που ανταλλάσουμε στα social media, κοινός τόπος τους είναι ο θυμός αλλά και η αγωνία: «Στην Ιταλία του Σαλβίνι δεν πρέπει να αντικρίζουμε τα μάτια των παιδιών, ούτε τα χαμόγελα, ούτε τα γέλια τους ούτε τα δάκρυα. Πρέπει να παρουσιάζονται τα παιδιά και οι πρόσφυγες σαν να μην έχουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά, γιατί αλλιώς κινδυνεύουμε να τους νιώσουμε και να τους καταλάβουμε, να τους δούμε ανθρώπους σαν κι εμάς».
Χαρακτηριστική των προθέσεων του Σαλβίνι ήταν, για παράδειγμα, και η πρόσφατη σύλληψη του δημάρχου του Ριάτσε, Ντομένικο Λουκάνο, που κατέστησε το χωριό του υπόδειγμα κοινωνικής ενσωμάτωσης των μεταναστών, συνύπαρξης με τους ντόπιους αλλά και αναζωογόνησης χωριών που βρίσκονται σε μαρασμό.
Ο δημοσιογράφος Valerio Cataldi καλύπτε εδώ και χρόνια ιστορίες μεταναστών και προσφύγων και από τον Δεκέμβριο του 2017 είναι και πρόεδρος της Association Carta di Roma. Η οργάνωση ιδρύθηκε το 2011 με στόχο την εφαρμογή του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας σε ρεπορτάζ που αφορούν τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Σε συνεργασία με δημοσιογράφους, εργαζόμενους στα MME, ακτιβιστές και πανεπιστήμια, οργανώνουν εκπαιδευτικά σεμινάρια και συζητήσεις ώστε να ενθαρρύνουν τη «σωστή και υπεύθυνη δημοσιογραφική απεικόνιση των προσφύγων, των αιτούντων άσυλο, των μεταναστών αλλά και των θυμάτων trafficking στα media». Παράλληλα η Carta di Roma καταγράφει με έρευνές της την ποιοτική (π.χ. ορολογία) και ποσοτική κάλυψη των ΜΜΕ σε ζητήματα μετανάστευσης -πρόσφατα δημοσίευσε την έρευνα «Ισλάμ και μετανάστευση: Η αφήγηση στον ιταλικό Τύπο το 2018».
*Στο πλαίσιο του ρεπορτάζ που θα προβαλλόταν στο RAI, όταν η δημοσιογραφική ομάδα του Cataldi στην οποία συμμετείχα, βρισκόταν στη Λέσβο, πήρε στην κατοχή της το επίμαχο βίντεο με τον αστυνομικό που βρίζει γιαγιά πρόσφυγα και της πετάει το μπαστούνι. Εξαιτίας της συμπεριφοράς του τέθηκε σε διαθεσιμότητα. Δίπλα του υπήρχαν τρεις ακόμα αστυνομικοί που δεν αντέδρασαν. Και για τους 4 διατάχθηκε να ανακληθούν στις υπηρεσίες τους ενώ διεξάγεται Ένορκη Διοικητική Εξέταση (ΕΔΕ), στην οποία θα διερευνηθεί εάν η συμπεριφορά τους ενέχει και ρατσιστικά χαρακτηριστικά. Η θέση σε διαθεσιμότητα και των υπολοίπων θα εξεταστεί στο πλαίσιο της ΕΔΕ.