Σήμερα θα γράψω το τελευταίο κείμενο του ThePressProject, όπως το ξέρατε μέχρι τα χαράματα του Σαββάτου. Υπάρχουν πράγματα να πω και νομίζω ότι υπάρχει και μια κριτική που πρέπει να απαντήσω. Δεν έχει έρθει η ώρα ακόμα να κάνουμε λογαριασμό. Οι επόμενες ημέρες, μέχρι το Σάββατο που θα βγει το πρώτο κείμενο του νέου TPP, θα είναι κρίσιμες για το ποια δημοσιογραφία ονειρευτήκαμε. Λέω «ονειρευτήκαμε» γιατί από την υποδοχή του κειμένου της Παρασκευής είναι πλέον ξεκάθαρο ότι στην ερώτηση «που είστε;» μου απαντήσατε ένα βροντερό «είμαστε εδώ!». Και αυτό με κάνει να κυκλοφορώ με δάκρυα στα μάτια από το Σάββατο το πρωί.

Πρώτα απ' όλα θέλω να σας πω τα σημαντικά: Η στήριξη ήταν αρκετή ώστε την ώρα που διαβάζετε αυτές τις γραμμές έχουν ήδη μπει χρήματα και έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία αποπληρωμής των δύο από τους τρεις μισθούς της συμφωνίας με τους εργαζομένους  και έχει ξεκινήσει η καταβολή του τρίτου μισθού (η οποία θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι την Τετάρτη το πρωί), ενώ και ο λογιστής ανέλαβε να διευθετηθούν όλες οι εκκρεμότητες άμεσα. Δεν χρειάστηκε να περιμένω την καταβολή των ευρωπαϊκών προγραμμάτων που σας ανέφερα προχθές (και η οποία θα γίνει τελικά την Τετάρτη). Θέλω πριν από οτιδήποτε άλλο, λοιπόν,  να σας ευχαριστήσω θερμά και μέσα από την ψυχή μου μόνο και μόνο για αυτό. Σήμερα για πρώτη φορά ξύπνησα με ανυπομονησία να έρθω στο γραφείο, το οποίο παρεμπιπτόντως σώθηκε, αφού καταβλήθηκαν τα ενοίκια και οι οφειλές προς τη ΔΕΗ.

Φυσικά είναι ακόμα νωρίς. Το ότι καταβλήθηκαν οι μισθοί των εργαζομένων ήταν υποχρέωση. Από τη συνέχιση της συμμετοχής σας τις επόμενες ημέρες, από τις εγγραφές στην πλατφόρμα των 1101 και από την συνέχεια της κουβέντας θα κριθεί ποιο ThePressProject θα έχετε στις οθόνες σας την ερχόμενη Δευτέρα. Το Σάββατο το απόγευμα θα βρείτε εδώ τον τελικό μου απολογισμό. Σήμερα έρχομαι για να σας ευχαριστήσω, να σας διαβεβαιώσω ότι το TPP θα επιστρέψει και να απαντήσω στην ουσιαστική κριτική που έγινε στα σχόλια του κειμένου μου.

Θα ξεκινήσω πρώτα ζητώντας συγνώμη από όλους όσοι ένιωσαν ανοίκειο το ύφος της επιστολής μου. Ελπίζω να μη σας προσέβαλα με τον προσωπικό του τόνο, ο οποίος φυσικά υπάρχει και σε αυτό το κείμενο και θα υπάρχει και στο κείμενο του Σαββάτου (να πω εδώ ότι το κείμενο του Σαββάτου θα το διαβάσουν πρώτα τα μέλη, ως ένδειξη σεβασμού για ό,τι έκαναν). Τα κείμενα αυτά είναι εξ ορισμού προσωπικά. Πώς αλλιώς θα γινόταν; Εξαναγκάστηκα να κάνω κάτι που δεν θα έκανα σε καμία άλλη περίπτωση. Όχι μόνο γιατί στο στρατηγικό μου σχέδιο δεν ήταν να θέσω το ερώτημα «ή τώρα ή ποτέ» αλλά κυρίως γιατί δεν τολμούσα να το κάνω. Να μη το παίζω και μάγκας, πάνω μου τα έκανα με την εξέλιξη.

Μέχρι σήμερα αποκλειστικός τρόπος προσέγγισης του κοινού υπήρξε η δουλειά που κάναμε στο TPP με τους εργαζόμενους  και με τους συνεργάτες και, που χωρίς τη δική τους συνεισφορά δεν θα τα είχαμε καταφέρει. Κάποιοι ενοχλήθηκαν αυτά τα χρόνια από τις συνεχείς εκκλήσεις μου για υποστήριξη και τις χαρακτήρισαν «ζητιανιά». Η αλήθεια όμως είναι ότι ποτέ κανείς μας εδώ δεν ζήτησε κάτι αναξιοπρεπώς. Δουλέψαμε στο 110% των δυνατοτήτων μας για να σας δειγματίσουμε το όραμα μας για διαφορετική δημοσιογραφία. Χρειάστηκε να το κάνουμε αυτό χωρίς να δίνουμε σημασία στα νούμερα των εγγραφών που ήταν ενίοτε αποκαρδιωτικά. Συνεχίσαμε με σιδερένια θέληση να βελτιωνόμαστε μέχρι να έρθει η κρίσιμη στιγμή του σημείου θραύσης της νοοτροπίας του δωρεάν διαδικτύου. Αν τελικά αυτό έπρεπε να το κάνουμε με περισσότερη ψυχραιμία και με λιγότερα προσωπικά κείμενα αυτό είναι κάτι που δεν θα το μάθω  ποτέ. Όσον λοιπόν αφορά αυτό το σημείο της επιχειρηματολογίας δεν έχω να απαντήσω κάτι περισσότερο πειστικό. Μπορεί να έχετε δίκιο. Σας υπόσχομαι να είμαι περισσότερο ψυχρός και ψύχραιμος όπως κάνω και με τα ρεπορτάζ μου.

Μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση έγινε και για το επιχειρηματικό μοντέλο, το business plan αγγλιστί, το οποίο πολλοί θεώρησαν υπερβολικό και αναποτελεσματικό, προτείνοντάς μου να προσλάβω έναν οικονομικό διαχειριστή στη νέα εποχή του TPP. Εδώ θα μου επιτρέψετε να διαφωνήσω τελείως μαζί σας. Καταρχάς να ξεκαθαρίσουμε κάτι: Επιχειρηματικότητα χωρίς ρίσκο κάνουν μόνο οι ολιγάρχες που διαπλέκονται με την εξουσία. Όλοι αυτοί που με χαρά ξεπροβόδιζαν το TPP αυτές τις ημέρες ως «καταδικασμένο να πεθάνει» μάλλον θα εκπλαγούν μόλις μάθουν τι στην πραγματικότητα συμβαίνει αυτές τις ώρες. Προσωπικά θεωρώ ότι αν είχα ακούσει τις συμβουλές αρκετών φίλων του TPP που μου γράφουν «να έκανες λιγότερη τηλεόραση, λιγότερες επενδύσεις στα γραφικά και στα ραδιόφωνα και στα μεγαλεπήβολα σχέδια» σήμερα δεν θα έγραφα αυτό το κείμενο. Αν είχα δημιουργήσει ένα blog «στα όρια των οικονομικών μου δυνατοτήτων» και σας έλεγα «έχω μια τρομερή ιδέα για το πως θα έπρεπε να είναι η δημοσιογραφία στην Ελλάδα, δώστε μου χρήματα να την κάνω πραγματικότητα» το πιθανότερο είναι τα χρήματα που θα μου δίνατε να μην έφταναν ούτε για ένα γεύμα. Επί 6 χρόνια τώρα είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι δείχνοντας σας τι μπορούμε να κάνουμε, αν υπάρχει ο κόσμος και αν η εποχή είναι σωστή,  τότε θα ήταν δυνατό να γίνει αυτό που δεν έγινε ποτέ: Ο κόσμος να καταλάβει ότι η ενημέρωση κοστίζει και ότι τίποτα δεν είναι τσάμπα. Σήμερα, χωρίς φυσικά να έχει έρθει η τελική απάντηση -αφού βρισκόμαστε ακόμα στη Δευτέρα- πιστεύω ότι το επιχειρηματικό μου μοντέλο μπορεί να δικαιωθεί. Ας περιμένουμε μέχρι το Σάββατο για τον τελικό απολογισμό.

Όσον αφορά την κριτική που μου ασκήθηκε για το ότι «πίσω από το TPP υπάρχει τελικά μόνο ένας άνθρωπος» αυτό δεν είναι αλήθεια. Το TPP υπάρχει επειδή υπήρχαν οι εργαζόμενοι, οι συνεργάτες, όλοι αυτοί που στήριξαν μέχρι σήμερα και εγώ. Το TPP ήταν φυσικά το προσωπικό μου όραμα και ως τέτοιο ανέλαβα το μεγαλύτερο βάρος σε όλα τα επίπεδα αλλά αυτό που βλέπατε ήταν αποτέλεσμα δουλειάς δεκάδων ανθρώπων. Υπάρχει μια συντονισμένη προσπάθεια σπίλωσης που γράφει ότι ο κόσμος νόμιζε ότι το TPP ήταν μια κολεκτίβα, αλλά η αλήθεια είναι ότι το TPP έχει δημοσιευμένη ταυτότητα και ιδρυτικά κείμενα από το 2010. Δεν θα βρείτε ποτέ από πλευράς μου τέτοιο ισχυρισμό. Το TPP ήταν πάντοτε μια επιχείρηση και όχι μια συνεργατική προσπάθεια και για αυτό άλλωστε δεν δέχτηκε ποτέ την εθελοντική εργασία. Οι εργαζόμενοι του TPP έχουν δίκιο να απαιτούν τα χρήματά τους γιατί είναι εργαζόμενοι και όχι μέτοχοι. Δεν θέλησαν ποτέ να γίνουν μέτοχοι και, πιστέψτε με, το ξέρω αυτό γιατί στην προσπάθειά μου να βρω μια λύση τους την έκανα και αυτή την πρόταση, παρόλο που από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα έχω δαπανήσει σχεδόν ένα εκατομμύριο ευρώ για τη λειτουργία του. Το νούμερο ακούγεται τρομερό ακόμα και για μένα γιατί προέρχομαι από φτωχή οικογένεια, αλλά είναι αληθινό. Είναι η δουλειά της BitsnBytes που δεν κατατέθηκε σε κάποια τράπεζα ή δεν επενδύθηκε σε κάποιο ακίνητο. Είναι το κάθε site που πούλησε και το κέρδος μεταφέρθηκε για να εξοφληθούν τα χρέη προς τους δημοσιογράφους του TPP.

Ποτέ δεν υποστήριξα λοιπόν ότι το TPP ήταν κάτι συνεργατικό. Και πως θα μπορούσα να το κάνω αυτό όταν έχω τόσο μικρή εμπιστοσύνη στα συνεργατικά εγχειρήματα; Η δική μου εμπειρία, κυρίως από το ERTOPEN, λέει ότι τα συνεργατικά επιχειρήματα είναι σχεδόν καταδικασμένα να αποτύχουν για δύο λόγους: Ο πρώτος είναι ότι για να πετύχει ένα συνεργατικό εγχείρημα σαν αυτό του TPP θα έπρεπε όλοι να ήταν το ίδιο αφοσιωμένοι στον στόχο με μένα. Το όραμα θα έπρεπε να είναι απόλυτα κοινό και οι συνεργάτες αποφασισμένοι να βάλουν τη ζωή τους για να πετύχει. Ο δεύτερος είναι ότι στα συνεργατικά εγχειρήματα πάντοτε βρίσκεται κάποιος που είτε λόγω χαρακτήρα, είτε λόγω σκοπιμότητας, είτε ακόμα λόγω ψυχολογίας μπορεί να τα καταστρέψει όλα. Αυτός που φωνάζει με περίσσιο θράσος θα σπρώχνει πάντα προς τα πίσω τον ευγενικό συνέταιρο μέχρι ο τελευταίος να υποχωρήσει και να τα παρατήσει εντελώς. Αυτό συνέβη με τον Καλφαγιάννη στην ERTOPEN, αλλά δεν είναι το μόνο μου παράδειγμα. Το TPP λοιπόν δεν είναι συνεργατικό και δεν πρέπει να είναι. Δεν είναι όμως και ένας κερδοσκοπικός οργανισμός.

Η απάντηση μου για το τι είναι το TPP είναι καταγεγραμμένη εδώ και ένα χρόνο στα κείμενα της ανακοίνωσης των 1101. Είναι ένα μέσο που τελεί προσωρινά υπό την διοίκησή μου (η ιδιοκτησία είναι άλλο πράγμα). Όταν τα μέλη θα είναι αρκετά ώστε να μην χρειάζεται να συνεισφέρω την προσωπική μου περιουσία, όταν θα αλλάξει αφεντικό δηλαδή, τότε ο ρόλος μου θα μετατραπεί σε αυτόν του εγγυητή. Θα συνεχίζω να προσφέρω το 100% της ενέργειάς μου στην υπηρεσία των μελών και ο στόχος μου είναι να λειτουργεί όλο και πιο αποτελεσματικά ακόμα και χωρίς την δική μου παρουσία. Όπως σας έγραψα και στην πρώτη επιστολή υπάρχει σοβαρός λόγος που πρέπει να γίνει αυτό. Εγώ αργά (ελπίζω) ή γρήγορα θα φύγω και το ανεξάρτητο ThePressProject είναι αυτό που θέλω να αφήσω πίσω μου. Με την συνδρομή σας και την εγγραφή σας στους 1101 με βοηθάτε να απεμπλακώ και να το ετοιμάσω για την επόμενη ημέρα, σίγουρος ότι πλέον θα έχουν μπει οι σωστές βάσεις.

Θα γράψω και δύο γραμμές για όλους αυτούς που χάρηκαν ακούγοντας τα νέα και νόμιζαν ότι μπορούν να χρησιμοποιήσουν το «τα 'λεγα εγώ». Θα έλεγα να περιμένετε μέχρι το Σάββατο. Η ανταπόκριση μέχρι στιγμής είναι αρκετή για να επιστρέψουμε. Αν συνεχιστεί μπορεί να επιστρέψουμε ως ένα ΜΜΕ που δεν είδατε ποτέ ξανά στην Ελλάδα. Κυκλοφορούν και δύο απαντήσεις «δημοσίων προσώπων». Η μία είναι αυτή του Άδωνι Γεωργιάδη που γράφει «όταν το αριστερό αφεντικό καταλαβαίνει ότι δεν είναι πάντα λογικοί οι συνδικαλιστές» και το κείμενο του iefimerida που πανηγυρίζει με χολή το υποτιθέμενο κλείσιμο του TPP. Για το πρώτο έχω να πω απλώς ότι όποιος διαβάζει TPP ξέρει πολύ καλά ότι ουδέποτε στήριξα άκριτα οποιονδήποτε. Έχω γράψει ήδη παραπάνω για τον Καλφαγιάννη της ΠΟΣΠΕΡΤ. Ο συνδικαλισμός είναι ιερός, οι γιαλατζί συνδικαλιστές όχι. Στον δεύτερο, στον Χρήστο Ράπτη από το iefimerida, δεν έχω φυσικά να απαντήσω τίποτα. Είναι τόσο γελοία αυτά που γράφει και αποδεικνύει την άγνοιά του που θα ήταν μείωση επιπέδου μια απάντηση πέραν αυτής: Γράφει «Το να μπαίνουν βέβαια τα χρήματα συνδρομητών ή χορηγιών σε προσωπικούς λογαριασμούς αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία, όπως παγκόσμια πατέντα είναι οι προσπάθειες του αφεντικού να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, όπως ότι οι χορηγίες δεν μπορούν να μπουν σε εταιρικούς λογαριασμούς. Φαντάζομαι, ότι οι χορηγίες στο ίδρυμα Ελπίδα δεν θα μπαίνουν στους λογαριασμούς της Μαριάννας Βαρδινογιάννη…». Το TPP δεν είναι ίδρυμα ή Α.Ε. ώστε να έχει εταιρικούς λογαριασμούς αλλά μια προσωπική επιχείρηση και ως τέτοια οι εταιρικοί λογαριασμοί είναι από το νόμο υποχρεωτικά ονομαστικοί. Είναι κρίμα ένας εκδότης να είναι τόσο ανίδεος. Θα κινδυνέψει η επιχείρησή του… ή μάλλον δεν θα κινδυνέψει, γιατί τα παραδείγματα που του έρχονται στο μυαλό έχουν το όνομα Μαριάνα Βαρδινογιάννη.

Ας αφήσουμε όμως αυτούς που έχουν περίσσια χολή και ας μιλήσουμε για μια τελευταία φορά όσοι καταλαβαινόμαστε. Επιτρέψτε μου μέχρι το Σάββατο να μην συμμετέχω στα σχόλια καθώς για μένα είναι σημαντικό αυτές τις ημέρες να μετρήσω αυτό που συμβαίνει και να δω τους συνεργάτες μου έναν – έναν. Να δω που θα βρούμε το σημείο επικοινωνίας πώς και πόσοι μπορούμε να συνεχίσουμε μαζί. Να μην πάει στράφι όλη αυτή η μέχρι σήμερα προσπάθεια, τώρα προς το τέλος του δρόμου. Πρέπει επίσης να καταλάβω τι TPP θέλετε να υπάρχει την επόμενη εβδομάδα, και αυτό θα εξαρτηθεί αποκλειστικά από το πόσοι θα είμαστε στο ίδιο όχημα. Για μια τελευταία φορά σας ευχαριστώ όσο δεν μπορείτε να διανοηθείτε.

Μέχρι το Σάββατο λοιπόν, για μια τελευταία φορά,

Καληνύχτα σας, και καλή τύχη.