Δεκαετίες ολόκληρες ψάχνουν οι επιστήμονες να κατανοήσουν πώς και γιατί χάθηκαν οι δεινόσαυροι, πριν από εξήντα πέντε εκατομμύρια χρόνια, από προσώπου Γης. Πέρα από τη χαρά της έρευνας και τα παράπλευρα οφέλη που συνεισφέρει αυτή η διαδικασία στη μεγάλη περιπέτεια της ανθρώπινης γνώσης, ίσως και να μη χρειαζόταν να μπουν σε όλον αυτό τον κόπο και τα έξοδα. Μια πιο προσεχτική παρατήρηση γύρω τους θα αρκούσε για να καταλήξουν στο προφανές.
Φαίνεται, λοιπόν, ότι τους δεινόσαυρους τους έφαγε η αλαζονεία τους. Πίστεψαν ότι ήταν τα αφεντικά της Γης και ότι μπορούσαν να διαχειριστούν τους πόρους της όπως νόμιζαν οι ίδιοι. Βαυκαλίζονταν ότι αυτοί ήταν και κανένας άλλος, κι ότι όλα τα άλλα ζώα ήταν απλώς «οι καλύτεροι φίλοι του δεινοσαύρου», ενώ και οι εκπρόσωποι του φυτικού βασιλείου δεν είχαν καμία άλλη αποστολή παρά να γεμίζουν τις δικές τους παραφουσκωμένες κοιλιές, χωρίς να χρειάζεται εκείνοι να κάνουν καν τον κόπο να ασχοληθούν με τη διατήρηση και την ανανέωση των ειδών που κατανάλωναν ή κατέστρεφαν -ογκώδεις και άγαρμποι όπως ήταν- στο διάβα τους.
Στην αρχή, καθώς ήταν λίγοι σε έναν ολόκληρο πλανήτη, όλ’ αυτά δεν είχαν και μεγάλη σημασία. Ξόδευαν, λοιπόν, ο δεινόσαυροι πόρους και ευκαιρίες χωρίς να τους κοστίζει και πολύ. Σιγά σιγά όμως αυξήθηκαν και ανέπτυξαν πιο απαιτητικά γούστα, πετούσαν ως άχρηστο περισσότερο μέρος της τροφής από όσο κατανάλωναν, σπαταλούσαν ενέργεια, ταξίδευαν όλο και περισσότερο αδιαφορώντας για τις συνέπειες των μετακινήσεών τους. Τη διαδικασία αυτή την ονόμασαν παγκοσμιοποίηση, ή κάπως έτσι τέλος πάντων, προσδίδοντάς της μια δημιουργική διάσταση την οποία στην πραγματικότητα δεν είχε. Kαι εν πάση περιπτώσει, η όποια δημιουργικότητα προέκυπτε απ’ αυτή την αυξημένη κινητικότητα των δεινοσαύρων, υπολειπόταν της ζημιάς που προκαλούσε στον πλανήτη.
Ξόδευαν λοιπόν οι κύριοι αυτοί τους πόρους που βρίσκονταν γύρω τους, να μην κουράζονται και πολύ, και όταν τους εξαντλούσαν πήγαιναν απλώς παρακάτω και άρχιζαν και πάλι να ξοδεύουν με την ίδια βουλιμία ή, μάλλον, με ακόμα μεγαλύτερη, καθώς η απληστία του δεινόσαυρου έχει το χαρακτηριστικό ότι αναπαράγεται συνεχώς σε διευρυνόμενη βάση, χωρίς πουθενά κατά την ανέλιξή της να επέρχεται κάποιος κορεσμός.
Γέμιζαν λοιπόν τις κοιλάρες τους χωρίς ανησυχίες. Παρατηρώντας άλλωστε γύρω τους, με βάση το στενό κύκλο εποπτείας που διέθεταν σε σύγκριση με την πολυπλοκότητα του φυσικού κόσμου που τους περιέβαλλε, σχημάτιζαν την εντύπωση ότι η φύση αυτοαναπαράγεται χωρίς να χρειάζεται υποστήριξη, μερικές φορές μάλιστα, η υπερεντατική εκμετάλλευσή της την ωθεί σε αύξηση των ρυθμών αναπαραγωγής της. Μόνο που δεν καταλάβαιναν, οι ηλίθιοι, ότι σε κάθε κύκλο αναπαραγωγής της η φύση, ό,τι κέρδιζε σε ταχύτητα και ποσότητα το έχανε σε ζωτικότητα και ποιότητα. Αυτό που παρατηρούσαν οι ίδιοι δεν ήταν παρά η μικρή κλίμακα, η περιορισμένη εικόνα, ενώ από κάτω λειτουργούσαν ήδη μακροχρόνιες και αόρατες διά γυμνού οφθαλμού διεργασίες, που υπονόμευαν ανεπαίσθητα το υπόβαθρο πάνω στο οποίο στηριζόταν η ίδια η ύπαρξή τους.
Είχαν εξάλλου γίνει μαλθακοί οι δεινόσαυροι μέσα από όλη αυτή την ευδαιμονία – χοντρόπετσοι και κακομαθημένοι. Έτσι, ακόμα και τα σημάδια της επερχόμενης καταστροφής δεν τα αξιολογούσαν σωστά. Ακόμα κι όταν έκαναν κάποιες επισημάνσεις, προτιμούσαν μοιρολατρικά ν’ αφήνουν ελεύθερη τη δυναμική καταστροφής που οι ίδιοι είχαν ενεργοποιήσει, έχοντας την πεποίθηση ότι εξωγενείς δυνάμεις θα επανέφεραν την ισορροπία που οι ίδιοι διετάρασσαν συνεχώς. Στο κάτω κάτω, γιατί να ανησυχούν; Οι εγωκεντρικές εμπειρίες τους τους έλεγαν ότι όλους αυτούς τους αιώνες που κυριαρχούσαν στον πλανήτη τα πράγματα πήγαιναν συνεχώς προς το καλύτερο -γι’ αυτούς πάντα- και δεν είχαν την παραμικρή ένδειξη ότι κάτι μπορεί ν’ αλλάξει επί τα χείρω. Μονάχα μεγαλύτερη επιτάχυνση της προόδου πίστευαν ότι μπορούσαν να αναμένουν, οι αφελείς. Κάτι είχαν ακούσει για άλλα είδη, προϋπάρχοντα, για άλλους πολιτισμούς που είχαν προηγηθεί των ιδίων και είχαν προ πολλού εξαφανιστεί, όταν οι όροι της ύπαρξής τους είχαν αναιρεθεί (αν δεχτούμε, δηλαδή, ότι αυτό το σύστημα σκέψης και κοινωνικών σχέσεων που είχαν αναπτύξει οι δεινόσαυροι θα μπορούσε να αποκληθεί «πολιτισμός»), αλλά δεν πίστευαν ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί και στις υψηλότητές τους. Εκείνοι ήταν ο περιούσιος λαός, οι εκλεκτοί του Θεού, τα αφεντικά, οι κυρίαρχοι των ειδών, προορισμένοι να οδηγήσουν τον κόσμο στην ολοκλήρωσή του.
Το μόνο που θα μπορούσε να τους συμβεί, κάποτε, και όχι βέβαια στον ορατό χρόνο της ατομικής ύπαρξής τους, θα ήταν η ολοκλήρωση αυτή να φτάσει σε τέτοιο σημείο τελείωσης που να ταυτιστούν με τον κύριο και δημιουργό τους. Και πράγματι, τελικά ταυτίστηκαν μ’ Αυτόν. Εν είδει, όμως, χαλκομανίας…
Από το βιβλίο “Ανώνυμοι χρεοκοπημένοι”, κεφάλαιο 33, σελ. 157-159, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2012.