Του Κώστα Εφήμερου

Λοιπόν η απάντηση της επίσημης εκκλησίας είναι: «Ίσως ο Θεός κάποτε δεν απαντάει στις προσευχές μας για να δοκιμάσει την πίστη μας. Αν επιμείνουμε στην προσευχή θα αποδείξουμε την πίστη μας στον παντοδύναμο…». Παντοδύναμος μεν, πολύ δύσκολη προσωπικότητα δε…

Το θυμήθηκα σήμερα όταν μαζί με τον Δημήτρη και τον Νικόλα κάναμε τις τελευταίες ρυθμίσεις για το λανσάρισμα (από τη Δευτέρα) της νέας έκδοσης του ThePressProject International και αν δεν βαριέστε θα σας εξηγήσω γιατί.

Το ThePressProject δεν ξεκίνησε για να γίνει ενημερωτικός κόμβος. Είχαμε μια θεώρηση για την πραγματικότητα των ΜΜΕ και ο στόχος μας ήταν να λειτουργήσουμε ως καταλύτης για την δημιουργία ενός ερευνητικού συνασπισμού, ενός ινστιτούτου ας πούμε που με διαφανείς διαδικασίες θα πριμοδοτούσε την ελεύθερη και αδέσμευτη δημοσιογραφία. Για αυτό και το πρώτο μας σλόγκαν ήταν «Αναζητώντας τη νέα δημοσιογραφία των πολιτών και τη νέα πολιτεία των δημοσιογράφων». Αυτά τα πράγματα όμως τα σχεδιάζεις αν είσαι σε θέση να τα κάνεις ή αν έχεις τα χρήματα να τα κάνεις και εμείς δεν είχαμε στη διάθεση μας τίποτα από αυτά.

Όταν έσκασε η κρίση του ελληνικού χρέους τα mainstream ΜΜΕ δεν είχαν να μας προτείνουν τίποτα άλλο από το μονόδρομο του ΔΝΤ και των μνημονίων. Την ίδια ώρα όμως σε παγκόσμιο επίπεδο ξεκίνησε μια μεγάλη συζήτηση σε σχέση με τα εθνικά νομίσματα, την εθνική κυριαρχία, την παγκόσμια δημοσιονομική κρίση χρέους κ.λπ. Έτσι, στο TPP αρχίσαμε απλά να παραθέτουμε ως προτάσεις κάποια από τα -κατά τη γνώμη μας- πιο ενδιαφέροντα κείμενα που γράφονταν για το θέμα.

Από τότε έγιναν πολλά και αλλάξαμε πολύ.

Θα μπορούσα να γράψω εδώ για τις μεγάλες μας επιτυχίες. Για τις αποκαλύψεις που καταφέραμε να κάνουμε viral, την παραγωγή του ντοκιμαντέρ Debtocracy, την έκδοση του φανταστικού πρώτου μας βιβλίου, την διατήρηση του σήματος της ΕΡΤ ως απάντηση στο μαύρο της κυβέρνησης. Σήμερα όμως θέλω να σας γράψω για τις μεγάλες απογοητεύσεις του εγχειρήματος. Για τις φορές που δοκιμάστηκε η πίστη μας. Και η πορεία μας μέχρι σήμερα είναι σπαρμένη κυρίως από δαύτες.

Το έχω γράψει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο: Η μόνη συζήτηση που αξίζει να κάνουμε γύρω από τα ΜΜΕ είναι αυτή για το μοντέλο χρηματοδότησής τους. Όλα τα άλλα είναι δευτερεύοντα. Το να συζητάς σήμερα για την δημοσιογραφική δεοντολογία είναι σαν να σε αφήνουν στον Βόρειο Πόλο φορώντας μόνο ένα κόκκινο σλιπ και να αναρωτιέσαι αν το κόκκινο μπορεί να προκαλέσει τις λευκές αρκούδες.

Μόνο ένα υγιές οικονομικό περιβάλλον μπορεί να δημιουργήσει τις συνθήκες για την ανθοφορία της δημοσιογραφίας.

Το τρίγωνο της διαπλοκής, Τράπεζες – ΜΜΕ – Εξουσία, έχει αγριέψει. Δεν είναι πια πολλοί αυτοί που αντέχουν να αντιστέκονται στον εκφοβισμό και τα μέσα των ισχυρών. Πότε διαβάσατε τελευταία φορά για το σκάνδαλο των Swaps; Για των δομημένων ομολόγων; Για τη φούσκα του χρηματιστηρίου; Αναρωτηθείτε πόσα ξέρετε για τη Lehman Brothers; Για την Enron; Για το «σορτάρισμα» των ελληνικών CDS; Ποιο ποσοστό κατέχει το ελληνικό δημόσιο στις ιδιωτικές τράπεζες; Ποιοι είναι οι μέτοχοι της Τράπεζας της Ελλάδος.  Ποια ήταν η «Αριάδνη»; Κάποια μπορεί να μην τα έχετε ακούσει καν, αλλά αναλογιστείτε από αυτά που αναγνωρίζετε πόσα στα αλήθεια γνωρίζετε;

Η γνώση είναι δύναμη και η δημοσιογραφία είναι συστατικό της Δημοκρατίας γιατί είναι πηγή και φορέας της γνώσης. Αυτό το ξέρουν καλύτερα από εμάς αυτοί που την ελέγχουν. Αυτοί που διαφημίζονται πληρώνοντας κάθε χρόνο εκατοντάδες εκατομμύρια σε όλα τα είδη του Τύπου την ώρα που δεν έχουν να προσφέρουν ούτε ένα αξιόλογο τραπεζικό προϊόν.

Και αν νομίζετε ότι ο αποκλεισμός των τραπεζών και του δημοσίου (μέσω των δικών του διαφημίσεων) είναι αρκετά για να δημιουργήσουν ένα ασφαλές πλαίσιο άντλησης πόρων δεν θα δυσκολευτείτε να φανταστείτε ότι οι τράπεζες (λόγω φύσης) και το δημόσιο (λόγω θέσης) ελέγχουν επίσης τις διαφημιστικές, το δίκτυο και τη δικαιοσύνη, έχοντας έτσι την δυνατότητα να κλείνουν την κάνουλα σε όλους τους τομείς χρηματοδότησης αν δεν παίζεις με τους όρους τους.

Δεν θα γράψω τώρα για τα άλλα μέσα που χρησιμοποιούν προκειμένου να γονατίσουν οποιαδήποτε πρόθεση αντίδρασης. Για το νομικό πόλεμο των μηνύσεων και αγωγών και τον εκφοβισμό με πρακτικές μαφίας θα μιλήσουμε σύντομα πιο αναλυτικά.

Βγάζοντας όμως από την εξίσωση σχεδόν οποιαδήποτε φυσιολογική πηγή χρηματοδότησης όσοι πραγματικά ενδιαφέρονται για τη δημοσιογραφία μένουν με λίγα βέλη στη φαρέτρα τους. Κι όμως αρκεί ακόμα και μόνο ένα ώστε με λίγη τύχη και καλό σημάδι να καταφέρεις να τους ξαπλώσεις κάτω.

Στα τέσσερα χρόνια που λειτουργεί το ThePressProject η πίστη μας δοκιμάστηκε πολλάκις. Είδαμε τις λιγοστές μας αποταμιεύσεις να εξατμίζονται και να δημιουργούνται προσωπικά χρέη. Δανειστήκαμε για να το κρατήσουμε ανοιχτό. Οι συνεργάτες μας έκαναν θυσίες και υπομονή όχι μία αλλά πολλές φορές.

Τον Αύγουστο έλεγα ότι δεν αντέχω πια. Ως εδώ. Η BitsnBytes (η εταιρία πληροφορικής στην οποία ανήκει το TPP) έχει κερδοφόρα τμήματα και θα πρέπει να κρατήσω μόνο αυτά.

Αυτό είναι όμως το περίεργο παιχνίδι της πίστης, γεννάει ελπίδα.

Στο τέλος του Αυγούστου έγιναν κάποια πράγματα που μου έδωσαν το δικαίωμα να ελπίζω ξανά. Και έτσι σήμερα, λίγο καιρό μετά, το TPP όχι μόνο δεν έκλεισε αλλά είναι μεγαλύτερο, δυνατότερο και ομορφότερο. Αυτές τις ημέρες επέστρεψε ο Χριστόφορος Κάσδαγλης, προστέθηκε ο αγαπημένος μου Νίκος Μιχαλίτσης, Πήρε μπροστά η μηχανή της Βασιλικής, του Σωτήρη, της Ειρήνης, της Μυρτούς και μέσα σε όλα αυτά ξεκινήσαμε να σχεδιάζουμε και ένα φιλόδοξο ραδιόφωνο για το οποίο θα σας μιλήσω όταν θα έρθει η ώρα.

Σήμερα νιώθω δυνατός. Τη μέρα που ολοκληρώναμε το νέο καταπληκτικό International έμαθα ότι θα γίνω δεύτερη φορά πατέρας. Την επόμενη φορά λοιπόν που θα δοκιμαστεί η πίστη μου στο εγχείρημα θα έχω να σκεφτώ το μέλλον δύο παιδιών… και ήδη έχω χάσει σχεδόν τα δύο πρώτα χρόνια του πρώτου.

Η νέα δημοσιογραφία μπορεί να στηριχτεί μόνο από αυτούς που έχουν συμφέρον να υπάρχουν ΜΜΕ που ενδιαφέρονται για το δικό τους συμφέρον. Μπορεί να βασιστεί σε εσένα που, παρόλο που δεν τα φέρνεις βόλτα εύκολα, μπορείς να διαθέσεις λίγα χρήματα, σε εσένα που έχεις μια δραστηριότητα που μπορείς να διαφημίσεις και δεν σε ελέγχουν αλλά κυρίως σε εσένα που η ζωή σου συμπεριφέρθηκε με γενναιοδωρία και έχεις το ήθος και την αίσθηση χρέους να επιστρέψεις κάτι στην κοινωνία.

Δεν αναφέρομαι αποκλειστικά στο TPP. Υπάρχουν πολλές προσπάθειες που αξίζουν την στήριξή σου.

Άλλωστε το ThePressProject δεν μοιάζει ακόμα με το ιδανικό ΜΜΕ που έχω χτίσει με το νου μου, χρειάζονται ακόμα πολλά και πολλοί για να φτάσει εκεί.

Αν πάντως ήταν στο χέρι μου θα αντέστρεφα την ερώτηση στο βιβλιαράκι του κατηχητικού και θα την έκανα «Γιατί δεν εμφανίζεστε εσείς; Εμείς είμαστε εδώ. Εσείς που είστε;». Αφήστε το Θεό. Απ’ ότι μαθαίνουμε από την επίσημη εκκλησία τον τελευταίο καιρό μας κρατάει μούτρα (και ο δικός του καιρός περνάει και πολύ αργά).
 
*FAQ: Απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις: Συναντάται συνήθως σε εγχειρίδια χρήσης.