του Σαράντη Δημητριάδη, ομότιμου καθηγητή γεωλογίας ΑΠΘ
αναδημοσίευση από το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων
Μας πληροφορεί ο κ. Γεωργιάδης:
«Ότι έγινε εδώ και 50 χρόνια, tabula rasa. Πάμε μπροστά να κάνουμε την Ελλάδα σπουδαία [κατά το make America great again]. Όλα τα νομοσχέδια θα έρχονται με ταχύτητα αστραπής και συχνότητα βροχής. Πώς θα λέμε στους ανθρώπους που έχουν χρήματα: αντί να πάτε στην Τουρκία, αντί να πάτε στην Ταϊβάν, αντί να πάτε στην Κορέα, ελάτε στην Ελλάδα. Αυτό θα κάνουμε. Έχουμε τον υπουργό [εμένα] που είναι αποφασισμένος να το κάνει. Έχουμε το μαέστρο [τον πρωθυπουργό] που κρατάει τη μπαγκέτα και αυτός καθορίζει το ρυθμό»!! Και:
«Η ELDORADO και όσοι λέγαν ότι βλάπτει το περιβάλλον πήγαν στα δικαστήρια. Στο ΣτΕ είπε ότι δεν βλάπτει. Τι άλλο να συζητήσουμε τώρα; Άρα ελύθη με τον πολιτισμένο τρόπο η διαφορά των δύο ομάδων»!!
Λοιπόν, όπως ορθά αναφέρει το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών δραστηριοτήτων:
«Ο κ. Γεωργιάδης, είτε από άγνοια είτε από σκοπιμότητα, υιοθετεί και αναπαράγει την προπαγάνδα της Eldorado Gold, δηλαδή τον ΨΕΥΔΗ ισχυρισμό ότι το ΣτΕ «είπε ότι η επένδυση δεν βλάπτει». Το ελαφρυντικό της ασχετοσύνης για τον πρώην πωλητή νανογιλέκων, σχετικά με το τι δικαστήριο είναι το ΣτΕ, ποιος είναι ο ρόλος του και ποιο το περιεχόμενο του ακυρωτικού ελέγχου, δεν ισχύει από τη στιγμή που πλέον είναι Υπουργός Ανάπτυξης. Οφείλει να γνωρίζει και οφείλει να λέει την αλήθεια. Για να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους λοιπόν: το ΣτΕ δεν εξετάζει και δεν κρίνει περιβαλλοντικές και τεχνικές μελέτες. Εξετάζει ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ για να αποφανθεί αν είναι ΝΟΜΙΜΩΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΕΣ. Αυτό και τίποτα παραπάνω. «Η ευθεία αξιολόγηση των συνεπειών ενός έργου εκφεύγει των ορίων του ακυρωτικού ελέγχου»: δεν το λέμε εμείς, το λένε όλες ανεξαιρέτως οι αποφάσεις του ΣτΕ επί προσφυγών για περιβαλλοντικά ζητήματα. Ο δικαστής, που είναι μόνο νομικός και όχι περιβαλλοντολόγος, δασολόγος, χημικός, υδρογεωλόγος, δεν μπορεί –και σωστά δεν δικαιούται– να εκφέρει άποψη σχετικά με περίπλοκα και συχνά αμφιλεγόμενα τεχνικά θέματα που εκ των πραγμάτων αδυνατεί να κατανοήσει, πόσο μάλλον να αξιολογήσει»:
Το Μανιφέστο των Επενδύσεων του Αδώνιδος
Το γεγονός που δεν μπορεί να αγνοήσει και να διαγράψει ο κ. υπουργός Ανάπτυξης στην σπουδή του να φέρει μια ώρα αρχύτερα τον κατακλυσμό των χωρίς πολλές διατυπώσεις και με παράκαμψη ή παράβλεψη της νομιμότητας (δεν γίνεται αλλιώς) παροχών πλήρους αδειοδότησης σε όλες τις ξένες επενδύσεις, είναι πως στη συγκεκριμένη περίπτωση (της επένδυσης της Eldorado Gold) ισχύει μέχρι σήμερα η απόφαση ΥΠΕΝ Αρ. πρωτ.ΔΜΕΒΟ/Α/Φ.10ΤΜ-6180239/2659/5.7.2016. Αυτή που είναι γνωστή ως «απόφαση Σκουρλέτη». Με την οποία το ΥΠΕΝ έκρινε πως η τεχνική μελέτη για την μεταλλουργία που υπέβαλε η εταιρεία (η Ελληνικός Χρυσός) δεν πληρούσε τους όρους της εκτέλεσης προγράμματος δοκιμών σε ημιβιομηχανική μονάδα και της εκπόνησης ειδικών μελετών για όλες τις επιμέρους διεργασίες της μεταλλουργικής διαδικασίας – όρους τους οποίους είχε θέσει η Aπόφαση ‘Εγκρισης Τεχνικής Μελέτης του 2012 προκειμένου να διαπιστωθεί η ασφάλεια της προταθείσας από την εταιρεία μεθόδου παραγωγής καθαρών μετάλλων και η σταθερά επαναλαμβανόμενη και αποδεκτή ποιότητα των τελευταίων που θα εξασφαλίζει την εμπορευσιμότητά τους. Η μη συμμόρφωση της εταιρείας στις υποχρεώσεις της αυτές ενδεχομένως να ενείχε και σκοπιμότητα, αφού στα σχέδιά της πλέον, όπως μαρτυρούν όλες οι ανακοινώσεις της μητρικής της Eldorado Gold, δεν συμπεριλαμβάνεται η κατασκευή μεταλλουργικής μονάδας και η παραγωγή στην χώρα μας καθαρών μετάλλων, αλλά μόνο των ενδιάμεσων και προς εξαγωγή μεταλλευτικών εμπλουτισμάτων.
Με δεδομένα τα εξής τρία:
α. Ότι το επενδυτικό σχέδιο της Ελληνικός Χρυσός, όπως περιγράφεται στη Σύμβαση του 2003 με το Ελληνικό Δημόσιο αφορά ΜΙΑ, ΕΝΙΑΙΑ ΚΑΙ ΑΔΙΑΙΡΕΤΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗ που έχει αποκλειστικό σκοπό την ορθολογική εκμετάλλευση των μεταλλείων Κασσάνδρας,
β. Ότι το κύριο μέσο δια του οποίου το Ελληνικό Δημόσιο αποβλέπει (απέβλεπε πλέον) στο να έχει σημαντικά οικονομικά οφέλη από την επένδυση της εταιρείας αυτής είναι (ήταν) η παραγωγή στη χώρα μας ως τελικών προϊόντων της μεταλλουργικής διαδικασίας καθαρών μετάλλων, του τελευταίου θεωρούμενου ειδικότερα ως ΣΤΟΧΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ και ως ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΙΔΙΩΞΗ: (όπως ακριβώς αναφέρει και η ΜΠΕ της Ελληνικός Χρυσός: κεφ.2, σελ 2.2-12),
γ. Του γεγονότος ότι η Ελληνικός Χρυσός δεν ανταποκρίθηκε στην απαίτηση τεκμηρίωσης της εφαρμοσιμότητας της μεθόδου της ακαριαίας τήξης, που η ίδια πρότεινε ως την μόνη κατάλληλη, στις συγκεκριμένες συνθήκες και την τροφοδοσία της μονάδας μεταλλουργίας (απαίτηση που είχε τεθεί στην εταιρεία από την καθ’ ύλην αρμόδια Δ/νσης Μεταλλευτικών και Βιομηχανικών Ορυκτών του τότε ΥΠΕΚΑ με την αρ.πρωτ.Δ8-Α/Φ.7.49.13/30258ΠΕ/ 5159ΠΕ/10.2.2012 Απόφαση Έγκρισης Τεχνικής Μελέτης) όχι μόνο εντός της συμφωνηθείσας τριετίας (2012 – 2015) αλλά ούτε και ύστερα από τις δύο χρονικές παρατάσεις που της δόθηκαν στη συνέχεια, μια ετήσια και μια άλλη εξαμηνιαία, ενώ εξάλλου ούτε και μέχρι σήμερα υπήρξε ανταπόκρισή της επ’ αυτού.
Επιπρόσθετα, επειδή στις ανακοινώσεις της μητρικής εταιρείας (Eldorado Gold) έχει εξαφανισθεί όπως προαναφέρθηκε κάθε αναφορά σε υποχρέωση της θυγατρικής της Ελληνικός Χρυσός να κατασκευάσει εργοστάσιο μεταλλουργίας και να παράγει στη χώρα μας καθαρά μέταλλα,
Η «απόφαση Σκουρλέτη» περί μη έγκρισης της τεχνικής μελέτης μεταλλουργίας ήταν απόλυτα δικαιολογημένη. Αυτό καθιστούσε επί πλέον τη συνέχιση της όλης επένδυσης απαγορευτική, δεδομένου ότι αυτή θα έπρεπε να είναι κατά τη Σύμβαση με το Ελληνικό Δημόσιο ΜΙΑ, ΕΝΙΑΙΑ ΚΑΙ ΑΔΙΑΙΡΕΤΗ (συμπεριλαμβάνουσα δε οπωσδήποτε και τον θεωρούμενο ως πυρήνα της: μια περιβαλλοντικά εντελώς ασφαλή και εγκριθείσα από το ΥΠΕΝ μέθοδο μεταλλουργίας, κάτι που έπαψε να υπάρχει πλέον ως προοπτική στο ορατό μέλλον εξαιτίας συστηματικών παραλείψεων και αδιαφορίας της ίδιας της εταιρείας).
Αμέσως μετά την έκδοση της απόφασης Σκουρλέτη, έγινε ανασχηματισμός και αλλαγή φρουράς στο ΥΠΕΝ όπου υπουργός ανέλαβε ο κ. Σταθάκης. Ο οποίος, χωρίς να υπάρχει κανένας ουσιαστικός λόγος πέραν μιας αστήρικτης απειλής της εταιρείας για ενδεχόμενη έγερση από μέρους της απαίτησης αποζημιώσεων, έκανε δύο πράγματα: αδειοδότησε άκαιρα και χωρίς να έχει νομική υποχρέωση -εφόσον εκκρεμούσε η υπόθεση της μεταλλουργίας- το έργο της Ολυμπιάδας και έβαλε μπρος μια διαιτησία η κατάληξη της οποίας ήταν να αναγνωρισθεί στην εταιρεία αυτό ακριβώς που επιζητούσε: ότι δεν πρέπει να της καταλογιστεί παραβίαση των συμβατικών της υποχρεώσεων διότι η μη πραγματοποίηση των απαιτούμενων πιλοτικών δοκιμών της μεταλλουργικής της μεθόδου σε ημιβιομηχανική κλίμακα δεν ήταν σκόπιμη απόμέρους της. Ταυτόχρονα βέβαια η διαιτησία, σε αντιστάθμισμα, επιβεβαίωσε τη συμβατική υποχρέωση της εταιρείας να παράγει στο μέλλον στη χώρα μας καθαρά μέταλλα (με ποια άραγε μέθοδο και πότε στο μέλλον, τη στιγμή μάλιστα που το έργο της Ολυμπιάδας έχει ήδη αδειοδοτηθεί;).
Η Ελληνικός Χρυσός έχει προσφύγει με στο ΣτΕ με αίτηση ακυρώσεως της απόφασης Σκουρλέτη. Μέχρι σήμερα το ΣτΕ, όπου ακούστηκαν οι απόψεις των δύο μερών (Ελληνικό Δημόσιο και Ελληνικός Χρυσός) δεν έχει βγάλει κάποια σχετική γνωμάτευση, άρα η απόφαση Σκουρλέτη εξακολουθεί να ισχύει.
Δύο είναι οι δυσκολίες για την έκδοση μιας συγκεκριμένης απόφασης του ΣτΕ που να δίνει δικαιώματα στην εταιρεία να αμφισβητήσει την νομιμότητα της απόφασης Σκουρλέτη, που εξάλλου βασίζεται σε απόλυτα τεκμηριωμένες γνωματεύσεις των αρμόδιων τεχνικών υπηρεσιών του ΥΠΕΝ: Ό πρώτος επειδή η ουσία του θέματος που ετέθη προς κρίση του ΣτΕ δεν είναι νομική αλλά καθαρά τεχνική (περιβαλλοντικά ασφαλής ή όχι η προταθείσα από την εταιρεία μεταλλουργική μέθοδος). Ο δεύτερος επειδή η εταιρεία υπέβαλε την αίτηση ακύρωσης της απόφασης Σκουρλέτη εκπρόθεσμα.
Θα αναμένουμε να δούμε λοιπόν πώς ο κ. υπουργός Ανάπτυξης, μαζί με τον υπουργό Ενέργειας, θα μπορέσουν να βγάλουν τον λαγό απ’ το καπέλο σε χρόνο μάλιστα dt. Και θα δούμε πώς θα καταλήξει το κλίμα ευφορίας σε Βανκούβερ και Αθήνα. Πάντως παρατηρούμε πως και στα σχετικά πρόσφατα άρθρα που θριαμβολογούν για τις εξελίξεις που αφορούν την επένδυση, το θέμα της εξαφάνισης του πυρήνα της, της μεταλλουργίας δηλαδή, δεν θίγεται καθόλου. Άλλα οφέλη για το Δημόσιο αναφέρονται:
Θα αναμένουμε να δούμε ακόμα ποιο από τα δύο: το να παράγονται στη χώρα μας καθαρά μέταλλα (με το βαρύ αρνητικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα που κάτι τέτοιο οπωσδήποτε συνεπάγεται) ή το να εξυπηρετούνται οι όποιες εκβιαστικές απαιτήσεις των ξένων επενδυτών (με το εξίσου βαρύ περιβαλλοντικό αποτύπωμα) είναι τώρα πια «στόχος στρατηγικής σημασίας» και «εθνική μας επιδίωξη».