Κοινωνία Ώρα Press
Γεωργία Κριεμπάρδη & Νεκταρία Ψαράκη

Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό και στον Τουρισμό, Γιώργος Χότζογλου, τόνισε και πάλι πως η επίσκεψη που έγινε από το κλιμάκιο της Επιθεώρησης Εργασίας στο μαγαζί της Ρόδου ήταν άκυρη. Εξήγησε συγκεκριμένα πως «δε χρειαζόταν να δούμε αν οι εργαζόμενοι ήταν δηλωμένοι. Προφανώς και ήταν. Το πρόβλημα είναι αν τηρούνται οι όροι υγιεινής και ασφάλειας. Έχουν περάσει πέντε 24ωρα και ακόμη δεν έχει πάει τεχνικό κλιμάκιο από το Κέντρο Πρόληψης Επαγγελματικού Κινδύνου (ΚΕΠΕΚ) για έλεγχο.

Το κατάστημα εξακολουθεί να λειτουργεί κανονικά, με τους εργοδότες να υποστηρίζουν πως πλέον έχουν χορηγήσει στους εργαζόμενους «ειδικές στολές που στεγνώνουν σε 2 λεπτά». «Το θαλάσσιο σερβίρισμα συνεχίζεται σε μία παράνομη επιχείρηση, που έπρεπε να είναι κλειστή. Έχουν περάσει πέντε 24ωρα και δεν έχει βρεθεί ένας άνθρωπος να τον ελέγξει» τονίζει ο κ. Χοτζόγλου, ενώ, για την ιστορία, να πούμε πως ο ιδιοκτήτης του συγκεκριμένου μαγαζιού (Santa Marina) είναι πρώην εκμισθωτής του κυλικείου της Βουλής (!).

Το εργασιακό περιβάλλον κατά την τουριστική περίοδο μοιάζει χαώδες. «Οι εργαζόμενοι είναι στις αμμουδιές κάτω από 40 βαθμούς Κελσίου, χωρίς να τους έχουν χορηγηθεί καπέλο, ισοθερμικά μπλουζάκια και χωρίς να γίνονται τα απαραίτητα συχνά μικρά διαλείμματα. Και τώρα εμφανίστηκε αυτό, να πάμε να κολυμπάμε για να σερβίρουμε ποιον; Την ώρα που προσπαθεί ο συνάδελφος να ισορροπήσει, ακούμε γέλια χλευασμού απ’ αυτούς που τον κινηματογραφούν…» σχολιάζει ο πρόεδρος των εργαζομένων, ξεκαθαρίζοντας πως «δεν προβλέπεται από πουθενά ότι είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε σέρβις στο νερό. Κι αν τώρα νομιμοποιηθεί αυτό, εγώ που θα το αρνηθώ, δε  θα βρω δουλειά».

Και συνεχίζει: «Θεωρώ, επίσης, απίθανο να ισχύουν αυτά που λένε οι υπόλοιποι εργαζόμενοι που στηρίζουν τον εργοδότη. Με την εμπειρία μου, είμαι 100% σίγουρος ότι οι δηλώσεις στήριξης είναι προϊόν εκφοβισμού κι εκβιασμού». Τέλος, ο κ. Χοτζόγλου, εστιάζει και σε μία ακόμα μορφή εργασιακής κακοποίησης που ολοένα και συχνότερα εμφανίζεται. «Οι καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση σε συναδέλφισσες φέτος έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Μέχρι στιγμής έχουμε 21 καταγγελίες για παρενόχληση από προϊστάμενο σε υφιστάμενο».

Πρ. Ανεξάρτητης Αρχής: «Ο υπουργός, ο άνθρωπος, πάνω στον ενθουσιασμό του είπε κάτι. Καταλαβαίνω και συμμερίζομαι ότι έχει μεγάλο ενδιαφέρον για τα θέματα των εργαζομένων και το σέβομαι»

«Νομίζω έχουμε ασχοληθεί δυσανάλογα πολύ σε σχέση με τη σοβαρότητά του, αυτή τη στιγμή επιθεωρητές εργασίας τόσο στο κομμάτι των εργασιακών σχέσεων όσο στο κομμάτι υγείας και ασφάλειας διενεργούν ελέγχους ανά την Ελλάδα για περιστατικά που πραγματικά υπάρχει παραβίαση της εργατικής νομοθεσίας. Επιβάλλονται πρόστιμα…», ανέφερε αρχικά.

Σε ερώτηση για το αν ο ίδιος θεωρεί ότι σχετικά με το περιστατικό στη Ρόδο ότι δεν υπάρχει πραγματικά παραβίαση της εργατικής νομοθεσίας ο ίδιος απάντησε: «Εσείς θεωρείτε ότι υπάρχει; Κλιμάκιο δικό μας επισκέφθηκε επί τόπου και δε διαπίστωσε κάποια παρανομία. Είναι στο στόχαστρο της Αρχής η συγκεκριμένη επιχείρηση όπως και άλλες στην περιοχή. Θα μου επιτρέψετε ωστόσο να πω ότι ως Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας, εμείς θα επιλέξουμε με ποιο τρόπο και το πότε και ποια μέσα θα διενεργήσουμε τον έλεγχο έτσι ώστε να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα. Ξέρετε δε σύρεται η επιθεώρηση εργασίας ούτε από τα social media ούτε από τα ΜΜΕ. Δεν είναι σωστός αυτός ο τρόπος επέμβασης».

Ο κ. Τζιλιβάκης εκτιμά ότι αν ένα περιστατικό παραβίασης της εργατικής νομοθεσίας βγει στα social media, επιχειρησιακά «έχει καεί». Υπενθυμίσαμε ωστόσο ότι η συγκεκριμένη κατάσταση στο beach bar της Ρόδου υφίστατο πριν τη γνωστοποίησή της στα κοινωνικά δίκτυα και ρωτήσαμε για να ενημερωθούμε για τις σχετικές κινήσεις της Ανεξάρτητης Αρχής Επιθεώρησης Εργασίας. «Εμείς έχουμε κάνει το εξής: από την αρχή του καλοκαιριού ως το τέλος του καλοκαιριού διενεργούμε ελέγχους σε τουριστικές περιοχές επιπλέον των ελέγχων που διενεργούμε σε άλλους κλάδους. Πέρυσι από 1η Ιουνίου ως 30 Αυγούστου, τόσο σε δημοφιλείς προορισμούς όσο και σε άλλες τουριστικές περιοχές, σε καταλύματα, μεταφορές, γραφεία ενοικίασης αυτοκινήτων κ.α. διενεργήσαμε πάνω από 7.000 ελέγχους που επέφεραν 7.000.000 ευρώ πρόστιμο. Ανάλογες δράσεις κάνουμε και φέτος ωστόσο όσο αυτές οι δράσεις είναι σε εξέλιξη, δε μπορούμε να τις διαφημίσουμε με λεπτομέρειες. Κοινοποιούνται απολογιστικά. Δεν προαναγγέλλονται οι έλεγχοι. Αλλιώς δεν είναι αποτελεσματικοί», εξήγησε.

Επισημάναμε στον κ. Τζιλιβάκη ότι παρόλο που κλιμάκιο της Επιθεώρησης Εργασίας επισκέφθηκε το εν λόγω beach bar της Ρόδου, το περιεχόμενο του ελέγχου δεν ήταν σχετικό με το ζήτημα που είχε ανακύψει διότι η ερώτηση δεν ήταν αν πληρώνεται ή όχι ο εργαζόμενος, αλλά αν τηρείται η νομοθεσία ως προς την ασφάλεια και την υγιεινή του καθώς η κριτική επικεντρώθηκε στο γεγονός ότι σέρβιρε μέσα στη θάλασσα. Ερωτηθείς για το αν έγινε επίσκεψη κλιμακίου του Κέντρου Πρόληψης Επαγγελματικού Κινδύνου (ΚΕΠΕΚ) που ανήκει στην Επιθεώρηση Εργασίας και που είναι το αρμόδιο για θέματα ασφάλειας των εργαζομένων ο κ. Τζιλιβάκης απάντησε:

«Επαναλαμβάνω ότι ό,τι διαφημίζεται πολύ, επιχειρησιακά καίγεται. Κλιμάκιο του ΚΕΠΕΚ θα πάει στο χρόνο και στις συνθήκες που εμείς θα επιλέξουμε». Ερωτηθείς ωστόσο αν μέχρι τότε ο εν λόγω εργαζόμενος θα συνεχίσει να δουλεύει στο νερό ενώ μένουν αναπάντητα τα ερωτήματα για την ασφάλειά του ο κ. Τζιλιβάκης μας θύμισε ότι ο σερβιτόρος δεν εξέφρασε παράπονα για τις συνθήκες εργασίας του στα ΜΜΕ. «Με συγχωρείτε, ποιος εργαζόμενος, ο εργαζόμενος που δήλωσε στα ΜΜΕ “σας παρακαλώ μη με ενοχλείτε, κάνω μια χαρά τη δουλειά μου. Σας παρακαλώ μην ασχολείστε μαζί μου”; Αυτός ο εργαζόμενος;», διερωτήθηκε.

Ερωτηθείς για το αν υπάρχει ανέχεια από την Επιθεώρηση Εργασίας σε περίπτωση που ένας εργαζόμενος εργάζεται σε εργασιακές συνθήκες εκμετάλλευσης αλλά παρόλα αυτά το χαίρεται, ο κ. Τζιλιβάκης εξέφρασε την άποψη ότι κανένας που τον εκμεταλλεύονται δεν το χαίρεται. «Αντίθετα, άνθρωποι που τους εκμεταλλεύονται έρχονται, τους στηρίζουμε, και μόνο το 2022 εργαζόμενοι έχουν πάρει πάνω από 6.000.000 ευρώ», ανέφερε.

Επισημάναμε ότι ενδέχεται ένας υπάλληλος να δέχεται την εκμετάλλευση είτε για λόγους επιβίωσης, είτε για λόγους φιλοδοξίας με όρους γαλέρας και δεν θα έπρεπε η Επιθεώρηση Εργασίας να πείθεται από δηλώσεις εργαζομένων που υποστηρίζουν ότι συναινούν σε αυτή τη συνθήκη. «Πρώτα απ’ όλα δεν είπα ότι μας έπεισε. Εμείς θα κρίνουμε τόσο στη συγκεκριμένη επιχείρηση, τόσο στη Ρόδο, όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα ποια στιγμή θα παρέμβουμε έτσι ώστε ο έλεγχός μας να είναι περισσότερο αποτελεσματικός», απάντησε.

«Ειδικά στη Ρόδο από την αρχή της χρονιάς έχουν γίνει πάνω από 200 έλεγχοι όσο αφορά στις εργασιακές σχέσεις και περισσότεροι από 100 έλεγχοι σχετικά με θέματα υγείας και ασφάλειας από κλιμάκια από τα οποία έχουν έρθει από την Αθήνα. Αυτά περί της ανυπαρξίας της Αρχής, είναι ένα αφήγημα το οποίο κυκλοφορεί πάρα πολύ. Το πόρισμα είναι κάτι το οποίο αφορά τον ελεγχόμενο και την Αρχή. Δεν μπορεί να γίνει φύλο και φτερό. Που τα είδατε αυτά; Ένα πόρισμα, μία ποινή, είναι κάτι το οποίο είναι κοινοποιήσιμο;», διερωτήθηκε.

Σχετικά με τις εργασιακές συνθήκες στον τουρισμό γενικότερα, συνθήκες ενός καθεστώτος που όλα επιτρέπονται, ενός αρρύθμιστου εργασιακού περιβάλλοντος που οι πρακτικές των απλήρωτων υπερωριών, της 12ωρης και 7ήμερης εργασίας, της μαύρης πληρωμής, της στέρησης δώρων και επιδομάτων, της απουσίας των επιχειρήσεων σε περίπτωση εργατικών ατυχημάτων έχουν γίνει κανονικότητα, ο κ. Τζιλιβάκης δηλώνει ότι «πρόκειται για ένα συνεχή πόλεμο», με τον ίδιο να αποδέχεται ως υπαρκτές τις παραπάνω παθογένειες. «Είναι ολόκληροι κλάδοι που ζουν μέσα στην παραβατικότητα και αυτό ακριβώς είναι που παλεύουμε. Είναι σαν την λερναία ύδρα. Ένα κεφάλι κόβουμε, δύο ξεφυτρώνουν. Το γεγονός ωστόσο ότι μόνο την περυσινή χρονιά επιβάλαμε 7.000.000 ευρώ πρόστιμο δείχνει ότι η κατάσταση δεν είναι ανεξέλεγκτη. Και έλεγχοι γίνονται, και οι παραβιάσεις επισημαίνονται, και πρόστιμα μπαίνουν», ανέφερε.

Σχετικά με την ανεξαρτησία της Ανεξάρτητης Αρχής Επιθεώρησης Εργασίας, ο κ. Τζιλιβάκης ξεκαθαρίζει: «Εγώ δεν είμαι πολιτικός ούτε φιλοδοξώ να γίνω. Είμαι ο πρώτος διοικητής της Επιθεώρησης Εργασίας που δεν είμαι πολιτικό πρόσωπο. Αυτό θα πει ότι αφενός έχω το έργο να κάνω την Επιθεώρηση Εργασίας πραγματικά ανεξάρτητη, αποκομμένη από το πολιτικό σύστημα, και όταν πολιτικό σύστημα εννοώ κυβερνήσεις, αντιπολίτευση, συνδικαλιστές, γιατί ένας ελεγκτικός μηχανισμός τον 21ο αιώνα δεν πρέπει να είναι σε μία πολιτισμένη ευρωπαϊκή χώρα να είναι κομμάτι του πολιτικού συστήματος. Επομένως το ένα κομμάτι είναι η ανεξαρτησία. Είμαι ένα χρόνο σε αυτή τη θέση και την έχω διαφυλάξει ως κόρη οφθαλμού. Δεύτερον αυτό που κάνουμε είναι να αναβαθμίσουμε τη λειτουργία μας. Δεν έχει νόημα να κάνουμε ελέγχους “στο βρόντο” σε περίπτερα και φαρμακεία. Αξιοποιούμε ένα σύστημα risk analysis και επισημαίνουμε περιοχές με παραβατικότητα, κλάδους και επιχειρήσεις που δεν έχουν ελεγχθεί για να εστιάσουμε εκεί. Επίσης εστιάζουμε σε μοντέρνες μορφές εργασιακής εκμετάλλευσης όπως για παράδειγμα η μεγάλη επιχείρηση που κάναμε πριν από μερικές εβδομάδες σε επιχείρηση της Ανατολικής Αττικής μαζί με την Ελληνική Αστυνομία όπου βρήκαμε 45 αδήλωτους εργαζόμενους που ήταν παράνομοι μετανάστες που πέντε εξ αυτών ήταν και παιδιά. Η Αστυνομία έχει πάει το θέμα στον εισαγγελέα για το ζήτημα της εμπορίας ανθρώπων. Διευρύνουμε το εποπτικό μας πεδίο για να αντιμετωπίσουμε τις πιο σύγχρονες μορφές παραβατικότητας».

Όσον αφορά την επιμονή του διοικητή στη διαφύλαξη της Ανεξαρτησίας της Αρχής, με απαλλαγή από πολιτικές κατευθύνσεις, θυμίσαμε τον Άδωνι Γεωργιάδη να δηλώνει ότι θα δώσει εντολή στην Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας ώστε να διερευνήσει το περιστατικό της Ρόδου. Ερωτηθείς ως τι θα δώσει αυτή την εντολή ο νέος Υπουργός Εργασίας, ο κ. Τζιλιβάκης δήλωσε: «Ο υπουργός, ο άνθρωπος, πάνω στον ενθουσιασμό του είπε κάτι. Καταλαβαίνω και συμμερίζομαι ότι έχει μεγάλο ενδιαφέρον για τα θέματα των εργαζομένων και το σέβομαι. Από εκεί και πέρα το εποπτικό μας κομμάτι είναι δικό μας χωράφι». Ερωτηθείς για το αν ο Άδωνις Γεωργιάδης έχει δικαίωμα να δίνει τέτοιες εντολές στην Αρχή, ο κ. Τζιλιβάκης επανέλαβε: «Εντάξει τώρα ο άνθρωπος πάνω στον ενθουσιασμό του είπε κάτι, ας μην το δέσουμε. Η Ανεξάρτητη Αρχή έχει πλήρη οργανωτική αυτοτέλεια. Ο άνθρωπος πάνω στον ενθουσιασμό του είπε μια κουβέντα. Δεν είναι θέμα Γεωργιάδη. Έχουμε λειτουργική και οργανωτική αυτοτέλεια. Ως εκεί. Και στο κάτω κάτω, μια χαρά συνεργασία έχουμε όσο καιρό είναι στο υπουργείο», ανέφερε.

«Πάμε σε μία λογική ατομικής ευθύνης, που ξεχνάει ότι ο εργαζόμενος είναι σ’ ένα σύστημα που ποτέ δεν είναι ελεύθερος»

Ο Παναγιώτης Κορφιάτης έχει διατελέσει ειδικός γραμματέας στην Επιθεώρηση Εργασίας, πριν γίνει «Ανεξάρτητη Αρχή», στο γνωστό ΣΕΠΕ. «Μια ανεξάρτητη αρχή το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει είναι να υπερασπιστεί την ανεξαρτησία» λέει αρχικά και σχολιάζει συγκεκριμένα τις δηλώσεις του νέου υπ. Εργασίας. «Ο Άδωνις Γεωργιάδης υποδεικνύει τι να κάνει η αρχή και έβγαλε και πόρισμα από την τηλεόραση ότι ο εργαζόμενος τηρούσε τα μέτρα, και η ανεξάρτητη αρχή δεν αντιδρά και δεν ενημερώνει κανέναν για την πορεία των ελέγχων και τις διαδικασίες» επισημαίνει.

Εξηγεί, με λίγες λέξεις, τι έχει αλλάξει στο Σώμα Επιθεώρησης. «Το θέμα είναι να έχουμε έναν αποτελεσματικό μηχανισμό για την προστασία των εργαζομένων και πρέπει να μιλάμε για τους ανθρώπους που έχει το Σώμα αυτό και τους πόρους. Η κυβέρνηση πήρε τον ίδιο οργανισμό, τον έκανε Ανεξάρτητη Αρχή, δεν τον ενίσχυσε με προσωπικό και το πλαίσιο που εφαρμόζει κάθε μέρα γίνεται πιο λειψό. Επίσης, η δυνατότητα του ΣΕΠΕ να συμμορφώσει μια επιχείρηση μέσα από τις κυρώσεις έχει μειωθεί γιατί μειώθηκε και το ύψος του προστίμου. Για παράδειγμα, αν σ’ ένα μαγαζί στη Μύκονο η δυνατότητα συμμόρφωσης είναι χαμηλή όταν βάζεις πρόστιμο 15.000 ευρώ που ουσιαστικά είναι μία ώρα λειτουργίας αυτού του στιλ μαγαζιού για να το ξεπληρώσει».

Τέλος, στη συζήτηση τίθεται το πιο ουσιαστικό κομμάτι της υπόθεσης, αυτό της νέας αντίληψης που πάει να δημιουργηθεί. «Υπάρχει μια επικίνδυνη αντίληψη που χτίζεται, ότι δηλαδή η εργατική νομοθεσία εφαρμόζεται προαιρετικά κι εφόσον ο εργαζόμενος συναινέσει στην παραβίασή της, δεν υπάρχει πρόβλημα. Πάμε σε μία λογική ατομικής ευθύνης, που ξεχνάει ότι ο εργαζόμενος είναι σ’ ένα σύστημα που ποτέ δεν είναι ελεύθερος».

«Κι εμάς τι λόγος μας πέφτει;»