Τρομοκρατώντας τον Γιάννη Τάδε, Κλείνουμε το στόμα της Μαρίας Δείνα

Ας μην παρασυρθούμε. Η δικομανία, η ευθιξία και το ακαταλόγιστο των ισχυρών δεν μπορούν να απειλήσουν σε βάθος χρόνου την αλλαγή κουλτούρας που ευαγγελίζεται το Ίντερνετ. Ο πολιτισμός της ανάγνωσης (read culture) φτάνει στο τέλος του και ο πολιτισμός της γραφής/ανάγνωσης (read/write culture) αναδύεται, έστω και αργά και διστακτικά. Ο πραγματικός κίνδυνος βρίσκεται αλλού: στη συστηματική δουλειά των νομικών τμημάτων των μεγάλων εταιρειών και των κυβερνητικών γραφείων. Αυτοί είναι πραγματικά επικίνδυνοι, γιατί δηλώνουν επαγγελματίες εύθικτοι! Τα τελευταία χρόνια στην Εσπερία έχουν αποδυθεί στο κυνήγι της αδέσποτης γνώμης στο Διαδίκτυο, με φαινομενικά άσκοπες μηνύσεις κατά αγνώστων στα δημοφιλή fora. Ο στόχος τους είναι καθαρά τρομοκρατικός. Δεν περιμένουν αποκλειστικά και μόνο  αποζημιώσεις, επανορθώσεις ή άλλα αβέβαια κέρδη. Προσδοκούν και διαφορετικά, βαθύτερα οφέλη. Θέλουν να υπενθυμίσουν στους θρασείς κριτικούς των προϊόντων και των υπηρεσιών τους ότι ο πάλαι ποτέ ανέμελος λόγος τους αφήνει ευδιάκριτα ηλεκτρονικά ίχνη και συνεπώς δεν μπορούν να μιλάνε online όπως μιλάνε στο καφενείο ή στο δρόμο – δηλαδή ελεύθερα. Όποιος δεν είναι θανάσιμα ακριβολόγος, δεν μετρά τους χαρακτηρισμούς του και δεν αποφεύγει ρητορικές υπερβολές, μπορεί να βρεθεί μπλεγμένος και να καθίσει στο σκαμνί ως ύποπτων προθέσεων συκοφάντης. Με άλλα λόγια, το σύνθημα «Κάτω ο Παπαδόπουλος» μπορεί (αν βοηθήσει η κακιά η ώρα) να σε οδηγήσει πάλι στα δικαστήρια, ακόμα κι αν τώρα αναφέρεσαι αποκλειστικά στα μπισκότα!

Ακόμα και στις Ηνωμένες Πολιτείες, παρά την εξαιρετικά ισχυρή συνταγματική προστασία της ελευθερίας του λόγου και την εν γένει θετική προδιάθεση των δικαστών ως προς τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες του κυβερνοχώρου, τα τελευταία χρόνια έχουν συστηματοποιηθεί οι μηνύσεις κατ’ αγνώστων (John Doe Lawsuits). Οι εταιρείες δεν δέχονται ότι μπορεί κάποιος να πει και μια κουβέντα παραπάνω για τα προϊόντα τους ή να αποκαλύψει τυχόν απόρρητα δεδομένα για τα μελλοντικά σχέδιά τους. Και οι κρατικοί αξιωματούχοι όμως είναι έτοιμοι, με την παραμικρή ευκαιρία, να επιχειρήσουν να καταστρέψουν τον απρόσεκτο, εκείνον που θα αγανακτήσει δημόσια επειδή δήθεν ξόδεψαν σκανδαλωδώς τέσσερα εκατομμύρια δολάρια, ενώ αυτοί οι καημένοι είχαν ξοδέψει (επίσης σκανδαλωδώς) μόνο τρία. Η τακτική των αγωγών εις βάρος ανωνύμων (και άφραγκων) δικτυακών γραφομανών είναι εντελώς συμβολική, αλλά η δυνητική επίδρασή τους στην ανεμελιά και τον αυθορμητισμό των ειδησεογραφικών blog μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα υπολογίσιμη και βλαπτική τα αμέσως επόμενα χρόνια.