Στα μέτρα αυτά αναφέρθηκε ο αρμόδιος υπουργός, Ανδρέας Ξανθός, κατά την παρέμβασή του σε ημερίδα της 7ης Υγειονομικής Περιφέρειας (ΥΠΕ) Κρήτης, με θέμα «Δημόσια Νοσοκομεία Χωρίς Φακελάκι».

Ως μέτρα για να εξαλειφθεί το «φακελάκι», ανέφερε επίσης τα εξής:

  • Πολιτικό σήμα ότι δεν υπάρχει ανοχή, συγκάλυψη ή προστασία του φαινομένου εξαιτίας πελατειακών σχέσεων ή ημετεροκρατία. Κρίσιμος ο ρόλος των Διοικήσεων των νοσοκομείων, των ΥΠΕ και του Υπουργείου.
  • Επανεξέταση του θεσμικού πλαισίου, σε συνεργασία με το Υπουργείο Δικαιοσύνης.
  • Αναδιοργάνωση της πειθαρχικής διαδικασίας, προτεραιοποίηση των περιστατικών διαφθοράς και χρηματισμού, νομική θωράκιση των Πειθαρχικών Συμβουλίων.

Ως μέτρα για την πρόληψη του φαινομένου «φακελάκι», ο Αν. Ξανθός ανέφερε τα ακόλουθα: 

  • Αντιμετώπιση των δυσλειτουργιών του ΕΣΥ και μείωση των χρόνων αναμονής για χειρουργικές επεμβάσεις κλπ. Αυτό απαιτεί στοχευμένη ενίσχυση ορισμένων κρίσιμων τμημάτων (αναισθησιολογικά τμήματα, προσωπικό χειρουργείου, αιμοδυναμικά εργαστήρια, ειδικές μονάδες κλπ.), αλλά και καλύτερη οργάνωση των νοσοκομείων .
  • Διαφάνεια στη διαχείριση των περιστατικών που είναι σε λίστα αναμονής (π.χ. λίστα χειρουργείου, ραντεβού στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία, κλίνες ΜΕΘ κλπ.)
  • Έμφαση στη προάσπιση των δικαιωμάτων, της ασφάλειας και της αξιοπρέπειας των ασθενών (Γραφεία Προστασίας Δικαιωμάτων στα νοσοκομεία) 
  • Ενίσχυση της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης του προσωπικού και ειδικά των γιατρών, εδραίωση της κουλτούρας της τεκμηριωμένης ιατρικής αλλά και του συστηματικού ελέγχου και αξιολόγησης της ποιότητας των υπηρεσιών, των κλινικών, των δομών, του ανθρώπινου δυναμικού και συνολικά του Συστήματος υγείας. Έτσι μόνο μπορεί να ενισχυθεί το κλίμα εμπιστοσύνης των πολιτών προς το Σύστημα Υγείας και τις διαδικασίες του και δεν θα αναζητείται «παράκαμψη» ή «ειδική σχέση».

Ο υπουργός Υγείας επισήμανε επιπλέον ότι χρειάζονται διαδικασίες «αυτοκάθαρσης», με ευθύνη των συλλογικών οργάνων (επιστημονικών, συνδικαλιστικών) των γιατρών, αλλά κυρίως χρειάζεται ένα σταθερό κοινωνικό μέτωπο μεταξύ υγειονομικών, συλλόγων ασθενών και κοινωνικών φορέων, για την υπεράσπιση της Υγείας ως καθολικού κοινωνικού δικαιώματος, χωρίς διακρίσεις και ανισότητες στην πρόσβαση και στην ποιότητα της φροντίδας.

«Φακελάκι»: Διαχρονικό και ανεξάρτητο από την κρίση

Όπως είπε ο υπουργός Υγείας, για πρώτη φορά ένας φορέας της Πολιτείας συζητά ανοικτά ένα θέμα που όλοι γνωρίζουν αλλά κανείς δεν θέλει να θίξει, επειδή ακριβώς είναι μια παθογένεια του Συστήματος Υγείας που απαιτεί βαθύτερες αλλαγές στην οργάνωση του, στους μηχανισμούς ελέγχου, αλλά και στην κουλτούρα της κοινωνίας.  

Σημείωσε ότι πρόκειται για δομικό και διαχρονικό χαρακτηριστικό της λειτουργίας του συστήματος Υγείας της χώρας μας, αλλά και ενδημικό φαινόμενο σε όλα σχεδόν τα συστήματα υγείας. Σύμφωνα με τον Αν. Ξανθό, το «φακελάκι» δεν σχετίζεται με το επίπεδο αμοιβών των γιατρών. Όπως εξήγησε, οι σημερινές αποδοχές των γιατρών του ΕΣΥ είναι όντως πολύ χαμηλές, μετά τις περικοπές μισθών της πρώτης μνημονιακής περιόδου, αλλά αυτό το γεγονός δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογητική βάση για το «φακελάκι». Αλλωστε, συνέχισε, το φαινόμενο ήταν σε έξαρση ακόμα και όταν οι μισθοί ήταν αξιοπρεπείς.  

Ερμηνεύοντας το φαινόμενο, ο υπουργός μίλησε για την παράκαμψη μακροχρόνιων αναμονών για προγραμματισμό χειρουργείων, εξειδικευμένων, διαγνωστικών ή θεραπευτικών παρεμβάσεων κλπ. Υπογράμμισε ότι η πιο σημαντική αιτία είναι η ανάγκη των ασθενών να αισθανθούν ασφαλείς και σε προνομιακή σχέση με το γιατρό μπροστά σε μια σημαντική απειλή για τη υγεία τους (χειρουργείο, ειδική επέμβαση π.χ. αγγειοπλαστική κλπ.) ή σε μια ιδιαίτερη εμπειρία και ένα σημαντικό γεγονός, όπως είναι η εγκυμοσύνη και ο τοκετός.

Στην ουσία, όπως είπε, οι πολίτες καταφεύγουν ή ενδίδουν στο «φακελάκι», επειδή δεν έχουν πειστεί ότι το Σύστημα Υγείας, έτσι όπως ειναι οργανωμένο, μπορεί να τους εξασφαλίσει αξιόπιστη φροντίδα χωρίς «μέσον» ή οικονομική συναλλαγή.

Στη δική του εισήγηση, ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας, Παύλος Πολάκης, αναφέρθηκε σε παλιότερες μελέτες, σύμφωνα με τις οποίες το «φακελάκι» δεν υπερέβαινε το 10% του συνόλου της παραοικονομίας του χώρου της υγείας, ενώ προσέθεσε πως όλα αυτά τα χρόνια διακινήθηκαν 85 δισ. «μαύρο χρήμα» στο χώρο της υγείας και μίλησε για ανάγκη εξυγίανσης και για ένα άλλο κοινωνικό συμβόλαιο.
 
Κατά την ημερίδα παρουσιάστηκε έρευνα του επίκουρου καθηγητή Νοσηλευτικής του ΤΕΙ Κρήτης Χρήστου Μελά, σύμφωνα με την οποία μόλις 4,3% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι τού ζητήθηκε «φακελάκι», ενώ το 9,5% δήλωσε ότι είχε πρόθεση ή έδωσε «φακελάκι» σε γιατρό. Προκύπτει επίσης πως το 83% των ερωτηθέντων δήλωσε ικανοποιημένο από την παροχή ιατρικών υπηρεσιών στα νοσοκομεία της Κρήτης.

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, περισσότερο επιμένουν ασθενείς και συνοδοί στο «φακελάκι» παρά οι ίδιοι οι γιατροί, ενώ πρώτο στο «φακελάκι», με βάση την έρευνα, αναδεικνύεται το Νοσοκομείο Χανίων, με ποσοστό 5,9%, και ακολουθούν το Βενιζέλειο με 4,7%, το ΠΑΓΝΗ με 4,3%, το Νοσοκομείο Αγίου Νικολάου με 3,8%, το Νοσοκομείο Ρεθύμνου με 3,7% και το Νοσοκομείο Ιεράπετρας με 2,7%.