Συνέντευξη στη Λαμπρινή Θωμά
Φωτογραφίες, βίντεο: Αλέξανδρος Γαστεράτος, Νίκος Βεντούρας
Το θέμα των εκλογών στη Βενεζουέλα, του συστήματος με το οποίο γίνονται, του πόσο αδιάβλητες είναι, επανέρχεται συνεχώς στην επικαιρότητα και δεν θα έχανα την ευκαιρία, αν μου δινόταν, να μιλήσω με την σημερινή Πρύτανι του Πειραματικού Πανεπιστημίου των Τεχνών και επί 15 συναπτά έτη πρόεδρο του Εκλογικού Συνεδρίου της Βενεζουέλας, Τιμπισάι Λουσένα. Κομμουνίστρια από την εφηβεία της, φεμινίστρια με μεγάλη πορεία στο βενεζουελάνικο κίνημα, δέχεται να μας μιλήσει και μιλάει για όλα – αν και εγώ επιμένω να επικεντρώνομαι στο θέμα των εκλογών.
Η Τιμπισάι Λουσένα δεν δίνει συνεντεύξεις. Είναι η δεύτερη σε πέντε χρόνια αυτή που έδωσε σε μας. Μπορείς να το πεις κι επιτυχία, αλλά δεν είναι – είναι απόδειξη του τρόπου που οι απλοί άνθρωποι γινόμαστε πρεσβευτές με τον δικό μας τρόπο κι οι μνήμες κάθε τόπου μπορούν να χαράξουν υπόγειες διαδρομές. Γνωρίζει την αγάπη μας ως λαού για το λαό της Βενεζουέλας και τους λαούς της Λατινικής Αμερικής. Έχει έρθει στην Ελλάδα και θυμάται με πολύ αγάπη τον τόπο μας. Είναι οι Έλληνες κι η Ελλάδα που γνώρισε που μας άνοιξαν την πόρτα. Ή μάλλον, την αυλή.
Η συνέντευξη έγινε στην αυλή του Πανεπιστημίου, που ίδρυσε ο ίδιος ο Ούγο Τσάβες, ώστε να διασώσει την παιδεία, την παράδοση και τον πολιτισμό όσων ήταν αόρατοι πριν την Μπολιβαριανή Επανάσταση – των αφροβενεζουελάνων, των ιθαγενών, των λαών που ως τότε δεν υπήρχαν, δεν προβλέπονταν. Μας μιλούσε με τις μαθήτριές της να ζουζουνίζουν γύρω της, να περιμένουν να μας δείξουν με περηφάνεια όσα χτίζουν σε αυτό τον χώρο, να μας φιλοξενούν και να περιτριγυρίζουν με σεβασμό και αγάπη τη δασκάλα τους, που σήμερα βρίσκεται υποκείμενη σε προσωπικές κυρώσεις από όλο τον ΝΑΤΟικό συρφετό, διότι δεν συνεμορφώθη προς τας υποδείξεις.
Η συνέντευξη, που περιλαμβάνεται ολόκληρη στο βίντεο παραπάνω, έδωσε όλες τις απαντήσεις, από δικής της πλευράς, για όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις στη Βενεζουέλα. Άλλωστε σε άλλους καιρούς, πάντα υπό την προεδρία της, το εκλογικό σύστημα της Βενεζουέλας χαρακτηριζόταν το πιο αδιάβλητο παγκοσμίως, και όχι από «συμμάχους», αλλά από το σοβαρό αμερικάνικο Ιδρυμα Κάρτερ.
Όσα λένε για τις εκλογές στη Βενεζουέλα, επιμένει «είναι θέμα πολιτικής. … Είναι πολιτικές απόψεις, είναι πολιτικές αποφάσεις, είναι σα να έχεις την λεγόμενη διπλή κυβέρνηση, με ένα πρόσωπο που κανείς δεν ψήφισε αλλά αυτοί αποφάσισαν ότι αυτό το πρόσωπο είναι ο Πρόεδρος [της Βενεζουέλας – ο Γουαϊδό]. … Ξέρουν πολύ καλά και ιδιωτικώς πάντα αναγνωρίζουν την ακεραιότητα του εκλογικού συστήματος της Βενεζουέλας. Οι εκλογές είναι ασφαλέστατες, γιατί όπως λέω πάντα, εδώ δεν πρόκειται για πίστη, πρόκειται για επιστήμη. Ελέγχουμε, δοκιμαζόμαστε από το κοινό, μας ελέγχουν τόσο το κοινό όσο και εθνικοί και διεθνείς ειδικοί [παρατηρητές]. Και είμαστε απολύτως σίγουροι ότι τα αποτελέσματα που παραδίδουμε, που ανακοινώνουμε, την νύχτα των εκλογών, τα οποία είναι, ας το πούμε, Επίσημα Αποτελέσματα. Είναι πολύ διαφορετικά από την υπόλοιπη ήπειρο. Δίνουμε μέσα σε ώρες το επίσημο αποτέλεσμα. Ελέγχουμε τα πάντα, κάθε βήμα κάθε διαδικασίας, τις μηχανές, το λογισμικό, την διαδικασία, με την παρουσία πολιτικών κομμάτων, ειδικών, ιδιωτικών εταιριών ελέγχου, διεθνών παρατηρητών και του Εκλογικού Συμβουλίου. Και παράλληλα έχουμε παρατηρητές από την κοινωνία των πολιτών, κοινωνικές οργανώσεις, διεθνείς ειδικούς.».
Της θυμίζω τους επαίνους του Ιδρύματος Κάρτερ για τις εκλογές της Βενεζουέλας και την ασφάλεια της διαδικασίας, επί Τσάβες – ήταν ένα από τα επιχειρήματά μου, προς προπαγανδιστές φιλελέδες, όταν πέθανε ο Τσάβες και δικτάτορα τον ανέβαζαν δικτάτορα τον κατέβαζαν. Λάμπει το πρόσωπό της.
«Ήταν οι πρώτες μου εκλογές [ως προέδρου του Εκλογικού Συμβουλίου]. Ήταν το 2006. Και είχε εντυπωσιαστεί γιατί ανοίξαμε όλο το σύστημα για εκείνους, γιατί είμασταν σίγουροι για το σύστημα ασφαλειας σε θέματα εκλογών που χτίζαμε. Ξεκινήσαμε να χτίζουμε το 2003, 2004 το σύστημα και την τεχνολογία πίσω από αυτό. Το 2006 είχαμε ήδη την αρχή του συστήματος. Είναι σοβαρό.… Λένε, μιλάει καλά, θέλει να πείσει. Όχι. Δεν θέλω να πείσω κανέναν. ‘Εχουμε αποδείξεις, την πραγματικότητα, που χτίζουν εμπιστοσύνη τόσο εντός των συνόρων όσο και στα πολιτικά κόμματα ως και στους διεθνείς παρατηρητές. Υπάρχει γενναία αναγνώριση, αλλά όπως σας είπα το θέμα είναι θέμα πολιτικών αποφάσεων».
«Λένε για τις εκλογές στη Βενεζουέλα πράγματα που δεν τολμούν να πούν για την Κολομβία, για τη Γαλλία, για τις ΗΠΑ, που έχουν ένα πολύ εύθραυστο εκλογικό σύστημα, και κανείς δε νοιάζεται. Κάνουν εκλογικό πραξικόπημα στη Βολιβία κατά του Έβο Μοράλες, και είναι όλα καλά, γιατί έτσι λένε και ας είναι απάτη. Και περνάει [η απάτη]. Κάνουν τα ίδια στην Κολομβία. Και αποφεύγουν να ανακηρύξουν πρόεδρο στο Περού τον Πέδρο Καστίγιο. Κι έχουμε δίκαιες ασφαλείς εκλογές και διαδηλώσεις [υπέρ του Καστίγιο]. Διασφαλίζουμε την ψήφο, και μας λένε ότι δεν είναι δίκαιες οι εκλογές. Γιατί; Και γιατί αυτός ο [οικονομικός] πόλεμος τώρα; Γιατί αυτή είναι η τιμή που πρέπει να πληρώσουμε επειδή θέλουμε να είμαστε ανεξάρτητοι.».